Γιατί ο Ερντογάν απελευθέρωσε τους δύο Έλληνες

Γράφει η Νεφέλη Λυγερού

Αναπάντεχη ήταν για τους απλούς πολίτες η απελευθέρωση των στρατιωτικών που κρατούνταν 167 ημέρες αιχμάλωτοι στις φυλακές ασφαλείας της Αδριανούπολης. Δεν ισχύει το ίδιο και για τον κλειστό κύκλο στο Μέγαρο Μαξίμου και στο υπουργείο Εξωτερικών. Εκτός αυτών, όμως, υπήρχε άγνοια. Λίγες εβδομάδες νωρίτερα, ο Φώτης Κουβέλης υποστήριζε ότι ενδεχομένως οι Μητρετώδης και Κούκλατζης να μείνουν στις τουρκικές φυλακές ακόμη και 18 μήνες.

Σύμφωνα με διαρροές από το πρωθυπουργικό επιτελείο, η είδηση στο Μέγαρο Μαξίμου «έσκασε» ένα 24ωρο πριν την αποφυλάκισή τους. Ήταν, όμως, προϊδεασμένοι πως η απελευθέρωση των δύο είχε δρομολογηθεί. Ο Βαγγέλης Καλπαδάκης, διπλωματικός σύμβουλος του πρωθυπουργού, ήταν ο άνθρωπος που ενημερώθηκε πρώτος, καθώς είχε αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο στις συνεννοήσεις με την Άγκυρα. Λίγες ώρες αργότερα, ο Πάνος Καμμένος ετοιμαζόταν να μεταβεί από την Κάρπαθο στην Ικαρία για τις διακοπές του, όταν και πληροφορήθηκε την ευχάριστη έκπληξη.

Αρχικά, υπήρξε η σκέψη να είναι ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας στο πρωθυπουργικό αεροσκάφος που θα παραλάμβανε τους δύο στρατιωτικούς, αλλά σχεδόν αμέσως απορρίφθηκε. Αποφασίστηκε, όμως, μέσα στις επόμενες ημέρες και μετά την ολιγοήμερη άδειά τους, να γίνουν δεκτοί από τον πρωθυπουργό στο Μέγαρο Μαξίμου.


Το περίφημο non paper, το οποίο και αποδίδει την απελευθέρωση στους δεξιοτεχνικούς διπλωματικούς χειρισμούς της ελληνικής κυβέρνησης καθιστά σαφές ότι οι δύο Έλληνες στρατιωτικοί θα χρησιμοποιηθούν ως «τρόπαια». Εξάλλου, ποιος τυφλός δεν θέλει το φως του; Η ανάσα που εναγωνίως αναζητούσε το πρωθυπουργικό επιτελείο ως οδό απεγκλωβισμού από τη ζοφερή πραγματικότητα ήρθε στην μορφή της απόφασης των τουρκικών δικαστικών αρχών για απελευθέρωση άνευ όρων των δύο Ελλήνων.

Ευνοϊκός «διάδρομος»

Δημιούργησε έναν πιο ευνοϊκό «διάδρομο» ενόψει της ολοκλήρωσης του μνημονιακού προγράμματος την προσεχή Δευτέρα. Το περίφημο non paper μεταξύ άλλων αναφέρει το ιστορικό ταξίδι του Ερντογάν στην Αθήνα, παραγνωρίζοντας ότι το διάστημα που μεσολάβησε από την επίσκεψη Ερντογάν, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις βρίσκονται στο χειρότερο σημείο εδώ και δεκαετίες, με προσπάθεια βύθισης ελληνικού πλοίου από τουρκικό.

Για να είμαστε, όμως, και δίκαιοι, η κυβερνητική αφήγηση περιλαμβάνει και κάποιες αλήθειες. Πράγματι, η υπόθεση των δύο Ελλήνων διεθνοποιήθηκε, κάτι που συνέβαλε στην ευτυχή κατάληξή της. Επίσης, κανείς δεν μπορεί να παραβλέψει το γεγονός ότι η Τουρκία ήθελε να ρίξει γέφυρες προς την Ευρώπη, ειδικά τώρα που βρίσκεται στα μαχαίρια με τους Αμερικανούς. Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι πράγματι η κυβέρνηση δεν έβαλε στο ζύγι τους οκτώ Τούρκους που έχουν ζητήσει άσυλο στην Ελλάδα.

Τέλος, κρίσιμη καμπή ήταν η συνάντηση του Τσίπρα με τον Ερντογάν στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ. Εκεί πιθανότατα θα ειπώθηκαν πράγματα που δεν βγήκαν προς τα έξω και τα οποία συνέβαλαν στην αποκλιμάκωση της έντασης. Γνωρίζουμε ότι μετά τη συνάντηση Γαβρόγλου-Καλπαδάκη με τον μουφτή Ξάνθης Μεχμέτ Σινίκογλου στις 4 Ιουλίου, ζητήθηκε από τον τελευταίο να αποχωρήσει πριν από τη λήξη της θητείας του (2022). Το ίδιο ζητήθηκε και από τον μουφτή της Κομοτηνής.

Το αιτιολογικό που χρησιμοποιήθηκε ήταν ένας νόμος που ορίζει ότι οι δικαστές πρέπει να συνταξιοδοτούνται μετά τα 67 τους χρόνια. Θυμίζουμε ότι παραδοσιακά οι μουφτήδες έχουν και δικαστικές αρμοδιότητες σε οικογενειακές υποθέσεις στους κόλπους της μουσουλμανικής μειονότητας. Με αυτό το επιχείρημα μεθοδεύθηκε στια αρχές Αυγούστου με νόμο η συνταξιοδότησή τους. Ας σημειωθεί ότι ποτέ στο παρελθόν δεν είχε χρησιμοποιηθεί αυτό το επιχείρημα από την ελληνική Πολιτεία.

Η συνάντηση Τσίπρα-Ερντογάν

Έχει ενδιαφέρον να θυμίσουμε τον πανηγυρικό τίτλο της τουρκικής εφημερίδα Μιλλιέτ αμέσως μετά τη συνάντηση Τσίπρα-Ερντογάν: «Ζητείται η παραίτηση των ανεπιθύμητων μουφτήδων». Ο Τούρκος πρόεδρος είχε μετά τη συνάντηση πει στους δημοσιογράφους που τον συνόδευαν ότι ο Αλέξης Τσίπρας του είχε πει ότι θα διαφοροποιηθεί η έως τότε πολιτική των ελληνικών κυβερνήσεων στο θέμα των μουφτήδων.

«Συζητήσαμε και το θέμα της Δυτικής Θράκης… Αν θέλει ο Θεός θα γίνει το θέμα του εκλεγμένου Μουφτή (σ.σ. μέχρι τώρα διορίζεται). Ο Αλέξης Τσίπρας, μας λέει, ότι θα περάσουμε σε νέο σύστημα, θα καταργήσουμε τον διορισμό του Μουφτή. Ας πούμε πως στο θέμα αυτό άναψε ‘’πράσινο φως’’, όμως, δεν μπορούμε να πούμε πως τελείωσε η δουλειά», είχε πει χαρακτηριστικά.

Είναι, άραγε, τυχαίο ότι μετά από εκείνη τη συνάντηση Τσίπρα-Ερντογάν νομοθετήθηκε η συνταξιοδότηση των δύο νόμιμων μουφτήδων, τους οποίους οι ελεγχόμενοι από το τουρκικό προξενείο παράγοντας της μειονότητας έχουν στο στόχαστρο; Είναι, άραγε, άσχετη η απελευθέρωση των δύο από αυτό το «δωράκι» της ελληνικής κυβέρνησης προς την Άγκυρα; Δύσκολο να το πιστέψουμε, ακόμα κι αν παραβλέψουμε τις πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες το ζήτημα των μουφτήδων μπήκε στο τραπέζι.

Το δωράκι της συνταξιοδότησης

Η ελληνική κυβέρνηση δεν αποδέχθηκε βέβαια το τουρκικό αίτημα για εκλογή των μουφτήδων, αλλά ήταν ένα μικρό αντάλλαγμα η συνταξιοδότηση. Εάν, μάλιστα, επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες ότι ο ένας από τους δύο που θα διορισθούν έχει τουλάχιστον καλές σχέσεις με το τουρκικό προξενείο της Κομοτηνής, τότε τα γεγονότα θα μιλάνε από μόνα τους.

Είναι ξεκάθαρο ότι ο Ταγίπ Ερντογάν είχε ευρύτερης σημασίας λόγους που απελευθέρωσε τους δύο. Το έστω και μικρό αντάλλαγμα στο επίπεδο των μουφτήδων, όμως, ήταν ένα πρόσθετο κίνητρο. Ο στενός συνεργάτης του Τούρκου προέδρου και πρώην υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Εγκεμέν Μπαγίς, χαρακτήρισε κίνηση καλής θέλησης εκ μέρους της Τουρκίας την απελευθέρωση των δύο Ελλήνων στρατιωτικών.

Αυτή η εκδοχή, ωστόσο, είναι το τουρκικό αφήγημα. Η πραγματικότητα είναι ότι η Άγκυρα, η οποία αυτή τη συγκυρία βρίσκεται σε μια πάρα πολύ κρίσιμη καμπή (ρήξη με την Ουάσιγκτον και κατακόρυφη πτώση της τουρκικής λίρας) είχε συμφέρον να κλείσει αυτό το μέτωπο, πολύ περισσότερο που φαίνεται να εξασφάλισε και ένα μικρό αντάλλαγμα.

SLPress


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση