Βόμβα μεγατόνων στα θεμέλια της Ευρώπης βάζει η Ιταλία

Του Κωνσταντίνου Μαριόλη

Αλλαγές στους δημοσιονομικούς κανόνες, «ξήλωμα» μεταρρυθμίσεων και εγγύηση από την ΕΚΤ για το ιταλικό δημόσιο χρέος, ήταν οι τρεις απαιτήσεις της ιταλικής κυβέρνησης που συμπεριλαμβάνονταν στο αρχικό «συμβόλαιο» συνεργασίας μεταξύ της Λέγκας του Βορρά και του Κινήματος Πέντε Αστέρων. Ήταν οι απαιτήσεις που είχαν διαρρεύσει στον Τύπο και προκάλεσαν πανικό στην Ευρώπη με αποτέλεσμα να αναγκαστούν οι κυβερνητικοί εταίροι να προβούν σε τροποποιήσεις του συμβολαίου για να φαίνεται ότι σέβεται τα ευρωπαϊκά πρότυπα.

Όσο πλησιάζει η ώρα της μεγάλης σύγκρουσης της ιταλικής κυβέρνησης με το «κατεστημένο των Βρυξελλών» στα μέσα Οκτωβρίου, τόσο αυξάνονται οι φωνές που επαναφέρουν τις εν λόγω απαιτήσεις. Έτσι, ενισχύονται οι φόβοι ότι η Ευρώπη εισέρχεται σε μία νέα περίοδο αβεβαιότητας, άσχετα μάλιστα με το τι συμβαίνει στην Τουρκία ή με το πως εξελίσσεται ο εμπορικός πόλεμος του Ντόναλντ Τραμπ με τον υπόλοιπο πλανήτη.

Αυτό φαίνεται σχεδόν σε κάθε δήλωση που προέρχεται από κυβερνητικό στέλεχος, με εξαίρεση τον μετριοπαθή υπουργό Οικονομικών, Τζοβάνι Τρία, και τον πρωθυπουργό Τζουζέπε Κόντε, οι οποίοι, ίσως και λόγω θέσης, δεν έχουν ακόμη προβεί σε ακραίες τοποθετήσεις.

Όσοι πιστεύουν ότι ο κυβερνητικός συνασπισμός της άκρας δεξιάς με την αριστερά θα αλλάξει κατεύθυνση, πλανώνται πλάνην οικτράν. Οι φοροελαφρύνσεις και οι αυξήσεις των κρατικών δαπανών αποτελούν δύο από τα βασικότερα συστατικά του προϋπολογισμού, για τα οποία Ντι Μάιο και Σαλβίνι δεν κάνουν πίσω.


Όπως έχουμε επισημάνει, οι Ιταλοί ενδέχεται να καταθέσουν στις Βρυξέλλες προς έγκριση έναν προϋπολογισμό με μικρότερο δημοσιονομική προσαρμογή από το 0,6% που είναι ο στόχος της Κομισιόν. Στην ουσία, η ιταλική κυβέρνηση ζητάει ευελιξία στον τρόπο υπολογισμού του ελλείμματος, έτσι ώστε να μπορέσει να εφαρμόσει μέρος των προεκλογικών της υποσχέσεων. Ζητάει, δηλαδή, αλλαγή των κανόνων για να «ξηλώσει» μεταρρυθμίσεις.

Ακόμα, όμως, και αν η Κομισιόν επιτρέψει κάποια ελευθερία κινήσεων, η ιταλική κυβέρνηση θα έχει να αντιμετωπίσει από τον ερχόμενο Ιανουάριο τις αγορές, καθώς ολοκληρώνεται το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης που αποτελεί ασπίδα για τα ιταλικά ομόλογα. Εκείνη θα είναι η… στιγμή της κρίσης για ολόκληρη την Ευρώπη.

Γι’ αυτό άλλωστε, ο Κλαούντιο Μπόργκι, στέλεχος της Λέγκας και πρόεδρος της Επιτροπής Προϋπολογισμού της ιταλικής Βουλής, προειδοποιεί ότι οι αποδόσεις των ιταλικών ομολόγων θα εκτιναχθούν με τη λήξη της ποσοτικής χαλάρωσης και χωρίς δίχτυ προστασίας από τον Ντράγκι, η ιταλική κυβέρνηση θα βρεθεί στο έλεος των αγορών και αντιμέτωπη με το «φάντασμα» ενός μνημονίου. Σύμφωνα με τον ίδιο, η ΕΚΤ θα πρέπει να προσφέρει κάποια εγγύηση έτσι ώστε να μην συμβεί κάτι τέτοιο, θέτοντας ως όριο στα spreads των ομολόγων της Ευρωζώνης τις 150 μονάδες βάσης.

Εμμέσως πλην σαφώς, οι Ιταλοί ζητούν να εγγυηθεί η ΕΚΤ το ιταλικό χρέος γιατί αλλιώς θα βρεθούν αντιμέτωποι με μνημόνιο, το οποίο απορρίπτουν και θα ξεκινήσει ένα νέο 2015.

Οι αποδόσεις των ιταλικών ομολόγων δείχνουν ότι με το τέλος του QE και στο ήδη τεταμένο κλίμα στις αγορές, οι επενδυτές πολύ δύσκολα θα εμπιστευθούν μία κυβέρνηση που το πρώτο πράγμα που κάνει είναι να αναζητά ενόχους και όχι λύσεις. Ακόμη και το τραγικό συμβάν της κατάρρευσης της γέφυρας στη Τζένοα αποτέλεσε μία εντελώς άστοχη αφορμή για να αναδειχθεί το θέμα. Ο Ματέο Σαλβίνι, σε μία πρωτοφανή κίνηση πολιτικής εκμετάλλευσης της τραγωδίας, έσπευσε να προειδοποιήσει την Ευρώπη ότι η ιταλική κυβέρνηση θα αγνοήσει το ασφυκτικό δημοσιονομικό πλαίσιο και θα αυξήσει τις κρατικές δαπάνες για έργα υποδομής, βάζοντας πάνω απ’ όλα τους Ιταλούς.

Την ώρα που η γειτονική μας χώρα μετράει 38 νεκρούς, ο κυβερνητικός εταίρος και για πολλούς το απόλυτο αφεντικό στην Ιταλία αυτή τη στιγμή, «καρφώνει» την Ευρώπη και βρίσκει ευκαιρία να ζητήσει χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων. Αν μη τι άλλο, αυτό δείχνει ότι το μοναδικό πράγμα που έχουν στο μυαλό τους οι Ντι Μάιο και Σαλβίνι είναι το πως θα καταφέρουν να… επαναστατήσουν. Σαν να μιμούνται τον Ερντογάν, οι Ιταλοί πολιτικοί αγνοούν τις πραγματικές δυνάμεις των αγορών και προσπαθούν να επιβάλουν τους δικούς τους κανόνες. Σε αυτή την προσπάθεια «πιάνονται» από παντού, ακόμη και από μία τραγωδία που στοίχισε τη ζωή σε τόσους πολλούς συνανθρώπους μας.

Είναι τέτοιας έκτασης οι ανησυχίες γύρω από το ιταλικό ζήτημα και τις πραγματικές προθέσεις της ιταλικής κυβέρνησης, που ορισμένοι επενδυτικοί οίκοι έφτασαν στο σημείο να βλέπουν καλύτερες προοπτικές στα ελληνικά ομόλογα. Τραβηγμένο το παράδειγμα και με πολλούς αστερίσκους, όμως και μόνο η σύγκριση των «βασανισμένων» από την πολυετή κρίση ελληνικών τίτλων με τους ιταλικούς δείχνει έως ένα βαθμό τι περιμένουν οι επενδυτές.

Η συμπεριφορά των ιταλικών ομολόγων τις τελευταίες εβδομάδες δείχνει κρίση. Αν και χθες σημειώθηκε μικρή αποκλιμάκωση, η απόδοση του 2ετούς ομολόγου παραμένει πάνω από το 1,3% και του 10ετούς πάνω από το 3%.

Liberal


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση