Το εκρηκτικό κλίμα μεταξύ των κομμάτων της ΠΓΔΜ εμπνέει απαισιοδοξία και στο ονοματολογικό

Του Κώστα Ράπτη

Την ερχόμενη Πέμπτη ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς μεταβαίνει στα Σκόπια προκειμένου να παρουσιάσει την ελληνική πρόταση επίλυσης του ονοματολογικού η οποία βρίσκεται ήδη στα χέρια της ηγεσίας των γειτόνων.

Ωστόσο το timing αποδεικνύεται ατυχές - καθώς η κατάσταση που επικρατεί στο εσωτερικό της πΓΔΜ εμπνέει απαισιοδοξία.

Οι κλυδωνισμοί που προκαλεί το θέμα της επίσημης χρήσης της αλβανικής γλώσσας είναι μεγάλοι και ασφαλώς δεν παραπέμπουν σε κλίμα το οποίο να ευνοεί ακόμη τολμηρότερες κινήσεις όπως αυτές που απαιτεί η επίλυση των ανοικτών ζητημάτων με την Ελλάδα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο πρωθυπουργός της πΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ χρειάστηκε να απευθύνει διάγγελμα το βράδυ της Πέμπτης, μετά την επεισοδιακή υπερψήφιση από το κοινοβούλιο του επίμαχου νομοσχεδίου περί γλωσσών σε δεύτερη ανάγνωση – μετά από το βέτο του προσκείμενου στην αντιπολίτευση Πρόεδρου της Δημοκρατίας και με τον Αλβανό πρόεδρο του σώματος να αγνοεί τις 35.000 τροπολογίες που είχε καταθέσει το VMRO-DPMNΕ για να μπλοκάρει τη διαδικασία.

Το ότι πρωταγωνιστής των επεισοδίων ήταν ο πρώην πρωθυπουργός Νίκολα Γκρούεφσκι είναι αξιοσημείωτο. Αισθάνεται κανείς ότι οι αιτίες των εντάσεων πάνε πέρα από τις γνωστές ιδεολογικές διαφορές των κομμάτων και πιθανότατα αγγίζουν μιαν ευρύτερη υπόγεια διαπραγμάτευση (που θα μπορούσε να περιλαμβάνει και τις ποινικές ευθύνες που ενδεχομένως προκύπτουν για την προηγούμενη κυβέρνηση Γκρούεφσκι).

Το διάγγελμα Ζάεφ

Ο Ζόραν Ζάεφ υπεραμύνθηκε του νόμου για τη χρήση των γλωσσών, υποστηρίζοντας ότι αυτός συνάδει πλήρως με τις ευρωπαϊκές αξίες και με την αντίληψη της οικοδόμησης "μίας κοινωνίας για όλους”, η οποία αποτελεί την ραχοκοκαλιά του προγράμματος του κυβερνώντος κόμματος SDSM και απέσπασε την υποστήριξη των πολιτών στις πρόωρες βουλευτικές εκλογές του Δεκεμβρίου 2016 και στις δημοτικές εκλογές του Οκτωβρίου 2017.

Υποστήριξε, ακόμη, ότι ο νόμος είναι απόλυτα σύμφωνος με το σύνταγμα και ειδικότερα με την 5η τροπολογία (που υιοθετήθηκε το 2001, μετά την υπογραφή της Συμφωνίας της Αχρίδας για τον τερματισμό της εθνοτικής σύγκρουσης στην πΓΔΜ). Πρόσθεσε ότι "κανένας δεν είναι και δεν μπορεί να είναι υπεράνω του συντάγματος”, σε μία υπαινικτική αναφορά προς τον πρόεδρο Ιβάνοφ που εξακολουθεί να αρνείται να προσυπογράψει τον νόμο περί γλωσσών.

Τοποθέτηση της Κομισιόν

Στην συζήτηση παρεμβλήθηκαν και οι Βρυξέλλες, καθώς σε δήλωσή της στο πρακτορείο ειδήσεων "MIA”, η εκπρόσωπος της Κομισιόν, Μάγια Κοτσίγιαντσιτς, ανέφερε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή "σημειώνει την υιοθέτηση του νόμου από το κοινοβούλιο” και αναμένει ότι αυτός θα σταλεί στην Επιτροπή Βενετίας (το γνωμοδοτικό όργανο του Συμβουλίου της ευρώπης επί συνταγματικών θεμάτων). Η εκπρόσωπος σημείωσε ακόμα ότι η εφαρμογή του νόμου πρέπει να είναι σύμφωνη με τα ευρωπαϊκά πρότυπα και πρόσθεσε ότι η Κομισιόν αναμένει από το κοινοβούλιο της πΓΔΜ να εστιάσει στις μεταρρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στην ευρωπαϊκή ατζέντα.

"Η Ε.Ε. ενσωματώνει μόνο λειτουργικές δημοκρατίες”

Εν τω μεταξύ, ιδιαίτερα προβάλλεται από τα μέσα ενημέρωσης της γειτονικής χώρας η δήλωση που έκανε στην ιστοσελίδα "SDK” ο Γάλλος Πρέσβης στα Σκόπια, Κριστιάν Τιμονιέ, ο οποίος χαρακτήρισε ως απογοητευτική την εικόνα που παρουσίασε το κοινοβούλιο της πΓΔΜ στην ψηφοφορία του νόμου για τις γλώσσες. "Δεν είναι δική μου δουλειά να κρίνω, αλλά η εικόνα που είδαμε ήταν ό,τι άλλο θέλετε, εκτός από εικόνα κοινοβουλίου ευρωπαϊκής χώρας. Σε μία περίοδο που τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. θα πρέπει να πάρουν θέση για την σύσταση έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων, και ιδιαίτερα για τον αν η σύσταση αυτή θα είναι υπό όρους, θα τεθεί το ερώτημα αν η ατζέντα Priebe (για τις μεταρρυθμίσεις) θα υιοθετηθεί γρήγορα, ενώ θα τεθεί και το ζήτημα της τήρησης των κριτηρίων της Κοπεγχάγης. Η Ε.Ε. μπορεί να ενσωματώνει μόνο λειτουργικές δημοκρατίες” τόνισε δίχως περιστροφές ο Γάλλος Πρέσβης.

Η αξιωματική αντιπολίτευση ερμηνεύει βέβαια την παρέμβαση αυτή κατά το δοκούν. Το VMRO-DPMNE σε ανακοίνωσή του σημειώνει ότι με τη δήλωσή του ο Γάλλος Πρέσβης ουσιαστικά επιβεβαίωσε πως ο πρωθυπουργός Ζάεφ και ο Πρόεδρος της Βουλής Τζαφέρι, "με την βίαιη και αντιδημοκρατική υιοθέτηση ενός επιζήμιου νόμου που καθιερώνει τη διγλωσσία”, θέτουν σε κίνδυνο την προοπτική να δώσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σύσταση για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την πΓΔΜ.

Με ανάλογο τρόπο προσεγγίζει την δήλωση του Γάλλου Πρέσβη και μέρος των αντιπολιτευόμενων μέσων ενημέρωσης. "Κριστιάν Τιμονιέ: Η σύσταση για την έναρξη διαπραγματεύσεων με την Ε.Ε. βρίσκεται στον αέρα λόγω του τρόπου με τον οποίο υιοθετήθηκε ο νόμος για τις γλώσσες”, είναι ο κεντρικός πρωτοσέλιδος τίτλος της εφημερίδας "Vecer”.

Η στάση των αλβανικών κομμάτων

Ο ηγέτης του συγκυβερνώντος αλβανικού κόμματος DUI, Άλι Αχμέτι, με ανάρτησή του στο Facebook, αφιέρωσε την υιοθέτηση του νόμου για τις γλώσσες "στους Αλβανούς μάρτυρες”.

Η αφιέρωση αυτή προκάλεσε την έντονη αντίδραση μέρους των σλαβικών μέσων ενημέρωσης, με την εφημερίδα "Nezavisen Vesnik” να υποστηρίζει ότι το DUI, στην προσπάθειά του να ανακτήσει την επιρροή του στους Αλβανούς ψηφοφόρους, παίζει το χαρτί του λαϊκισμού και του εθνικισμού. Η εφημερίδα σημειώνει ότι τοDUI κινείται με γνώμονα το στενό κομματικό του συμφέρον και όχι τις ανάγκες της ευρωατλαντικής πορείας της χώρας και προσθέτει ότι οι θριαμβολογίες του Αχμέτι και των άλλων στελεχών του κόμματός του σχετικά με την υιοθέτηση του νόμου για τις γλώσσες προκαλούν εντάσεις στον σλαβικό πληθυσμό της χώρας.

Εν τω μεταξύ, έτερο πεδίο αντιπαραθέσεων δημιούργησαν δημοσιεύματα σύμφωνα με τα οποία από το επίσημο σύστημα καταγραφής της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας στο κοινοβούλιο προκύπτει ότι ο ηγέτης της "Συμμαχίας για τους Αλβανούς”, Ζιγιαντίν Σέλα και ο επικεφαλής της πτέρυγας Σκοπίων του κινήματοςBesa, Αφρίν Γκάσι, δεν ψήφισαν τον νόμο για τις γλώσσες. Τόσο ο Σέλα, όσο και ο Γκάσι υποστήριξαν ότι ψήφισαν κανονικά τον νόμο και δεν γνωρίζουν για ποιον λόγο η ψήφος τους δεν καταμετρήθηκε από το ηλεκτρονικό σύστημα. Ο Σέλα, μάλιστα, απέδωσε το γεγονός σε "σκευωρία του DUI”, προκειμένου αυτό να παρουσιαστεί ως ο μοναδικός συνεπής υποστηρικτής των δικαιωμάτων της αλβανικής κοινότητας της πΓΔΜ.

Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση