Οι Αμερικανικές Βάσεις στην Συρία

Του Ανδρέα Ματζάκου
ΙΔΙΣ

Τον Σεπτέμβριο του 2014, ο Πρόεδρος Ομπάμα, απευθυνόμενος στον αμερικανικό λαό, είχε ανακοινώσει πως η στρατηγική των ΗΠΑ για την αντιμετώπιση του ISIS (Ισλαμικό Κράτος – ΙΚ), θα περιελάμβανε δυο σκέλη: πρώτα αποδυνάμωση και μετά καταστροφή του ΙΚ. Για την υλοποίηση της στρατηγικής θα απαιτούνταν αεροπορικές προσβολές εκ μέρους της συμμαχίας των κρατών υπό τις ΗΠΑ που συμμετείχαν στην πάλη κατά του ΙΚ και αντιμετώπιση των ανταρτών του ΙΚ στο έδαφος, από τοπικές δυνάμεις, χωρίς την εμπλοκή Αμερικανικών στρατευμάτων.[1]

Τον Δεκέμβριο του 2015 ξεκίνησε η ανάπτυξη μικρού αριθμού ανδρών των Ειδικών Δυνάμεων των ΗΠΑ στην Συρία,[2] ενώ από το τέλος του 2016, άρχισε η επισκευή διαδρόμων προσγειώσεως σε παλαιά αεροδρόμια και η κατασκευή νέων, για την δημιουργία βάσεων σε διάφορες περιοχές της Συρίας, όχι μόνο για αεροπορικά μέσα, αλλά και για την διαμονή του προσωπικού των Ειδικών Δυνάμεων.

Πως όμως οι ΗΠΑ προχώρησαν στην επιλογή περιοχών στις οποίες δημιουργήθηκαν ή είναι υπό κατασκευή βάσεις; Γιατί σε κάποιες συγκεκριμένες περιοχές και όχι σε κάποιες άλλες; Τι συμπεράσματα προκύπτουν από αυτές τις επιλογές; Στην αρχή του άρθρου θα προσεγγισθούν τα πιθανά κριτήρια επιλογής των περιοχών των βάσεων, στη συνέχεια θα αναλυθούν τα συμπεράσματα που προκύπτουν από αυτές τις επιλογές.

ΠΙΘΑΝΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΒΑΣΕΩΝ

Στον Χάρτη 1, φαίνονται οι περιοχές στις οποίες έχουν δημιουργηθεί ή δημιουργούνται βάσεις από τις ΗΠΑ. [3]

Η θέση του άρθρου είναι ότι για την επιλογή των βάσεων πρυτάνευσαν δυο κυρίως κριτήρια: η ασφάλεια και η χρησιμότητα. Και τα δυο κριτήρια έχουν να κάνουν με καθαρά επιχειρησιακές ανάγκες. Βεβαίως το ερώτημα που τίθεται είναι, υπήρχε περίπτωση οι βάσεις να επιλεγούν σε περιοχές που να μην ήταν ασφαλείς; Γιατί η αναγκαιότητα αυτή να αποτελεί θέμα στην συγκεκριμένη περίπτωση;

Το κριτήριο της ασφαλείας εξετάζεται στο άρθρο γιατί υπήρχαν και άλλες περιοχές στις οποίες οι βάσεις θα ήταν ασφαλείς, αφού τις ελέγχουν αντικαθεστωτικές δυνάμεις, όπως για παράδειγμα την επαρχία Idlib (Βλέπε Χάρτη 3). Όμως οι ΗΠΑ επέλεξαν περιοχές που ελέγχονται από τους Κούρδους και όχι από άλλες ομάδες αντιφρονούντων που διάκεινται φιλικά προς τις ΗΠΑ. Στις περιοχές των κουρδικών καντονιών:

α. Δεν διεισδύουν ομάδες αντιφρονούντων που να διάκεινται εχθρικά προς τις ΗΠΑ.

β. Δεν απειλούνται από το ΙΚ, ούτε αμέσως, αλλά και ούτε εμμέσως με πυρά καμπύλης τροχιάς.

γ. Οι Κούρδοι αποτελούν την πλειονότητα των κατοίκων (Βλέπε Χάρτη 2), το δε PYD,[4] ελέγχει πλήρως την πολιτική και στρατιωτική κατάσταση.

Σε ότι αφορά την χρησιμότητα, οι βάσεις διευκολύνουν:

α. Επιχειρήσεις κατά της πρωτεύουσας Raqqah του ΙΚ, για την κατάληψη της οποίας προετοιμάζεται από το περασμένο έτος η συμμαχία που υποστηρίζει η Αμερική με επικεφαλής τις SDF. Μάλιστα η συμμαχία αυτή έφερε αναταράξεις στις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας, αφού η τελευταία δεν ήθελε συμμετοχή των Κούρδων στην επιχείρηση, φοβούμενη τα ανταλλάγματα που θα δοθούν στους Κούρδους γι’ αυτήν τους την συνεργασία με τις ΗΠΑ.

β. Επιχειρήσεις κατά της περιοχής Dayr-az-Zawr στην οποία ανήκουν οι περισσότερες πετρελαιοπηγές της Συρίας και από τις οποίες αντλεί μέρος των εσόδων του το ΙΚ. (Σε μαύρο κύκλο στον Χάρτη 2)

γ. Την εκπαίδευση και εξοπλισμό από Αμερικανούς εκπαιδευτές των μονάδων των SDF, στις περιοχές που διαμένουν.

δ. Την κοινή σχεδίαση επιχειρήσεων από στελέχη των SDF και Αμερικανών επιτελών, σε περιοχές που εδρεύουν οι μονάδες των SDF.

Η ασφάλεια των βάσεων παράλληλα, επιτρέπει στις ΗΠΑ να προωθούν την στρατηγική τους με την ελάχιστη δυνατή παρουσία Αμερικανών στρατιωτικών στη Συρία, αφού οι ΗΠΑ έχουν επιλέξει να μην αναπτύξουν δυνάμεις στο έδαφος.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΒΑΣΕΩΝ ΣΤΑ ΚΟΥΡΔΙΚΑ ΚΑΝΤΟΝΙΑ

Από την επιλογή των περιοχών ασφαλώς και προκύπτουν συμπεράσματα. Και τα συμπεράσματα αυτά, μπορούν να ταξινομηθούν σε δυο επίπεδα:

Σε διπλωματικό επίπεδο, δείχνουν ότι οι ΗΠΑ στηρίζουν τον αγώνα του PYD για αυξημένη αυτονομία εντός της Συρίας, καίτοι αυτό έρχεται σε αντίθεση με την εκπεφρασμένη θέση της Τουρκίας, ότι και οι Κούρδοι της Συρίας είναι τρομοκράτες και ότι έχουν σχέση με το ΡΚΚ. Οι ΗΠΑ όμως δείχνουν ότι ξεχωρίζουν το PYD από το ΡΚΚ, το οποίο έχουν κατατάξει στις τρομοκρατικές οργανώσεις, κάτι που φάνηκε και στην πρόσφατη επίσκεψη του Προέδρου Ερντογκάν στις ΗΠΑ στις 16 Μαΐου. Σε διπλωματικό επίπεδο επίσης σημειώνεται ότι δεν επελέγη βάση στο ανατολικό καντόνι του Afrin (Βλέπε Χάρτη 2), όπου θα μπορούσαν να προκληθούν τριβές με την Ρωσία, η οποία έχει τις δικές της βάσεις σε Ταρσό και Λαττάκεια και, αναπτύσσει δραστηριότητα στην δυτική Συρία.

Σε στρατιωτικό επίπεδο, δείχνουν ότι οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν την αξία των Κούρδων μαχητών και την αποτελεσματικότητα τους στο πεδίο της μάχης κατά του ΙΚ.[5] Η αποτελεσματικότητα αυτή είναι και το ζητούμενο για την νέα κυβέρνηση Trump, καθώς αναζητά χειροπιαστά αποτελέσματα στην μάχη κατά του ΙΚ. Αυτή η προτίμηση των ΗΠΑ έδειξε ξεκάθαρα ότι δεν εμπιστεύονται τον συνασπισμό Σουνιτικών ομάδων που η Τουρκία ήθελε να συμμετάσχει στην κατάληψη της Raqqah αντί των SDF.

Υπάρχει βεβαίως και το ερώτημα, δεν θα μπορούσαν οι ΗΠΑ αντί να κατασκευάζουν πρόχειρους διαδρόμους στην βόρειο Συρία σπαταλώντας πόρους και διαθέτοντας προσωπικό, να χρησιμοποιούν την βάση του Ιντσιρλίκ που είναι πολύ κοντά στα τουρκο-συριακά σύνορα; Βεβαίως και θα μπορούσαν αλλά πρέπει να ληφθούν υπόψιν δυο δεδομένα:

α. Η Τουρκία είχε απαγορεύσει την χρήση του Ιντσιρλίκ από τις ΗΠΑ από τον Σεπτέμβριου του 2014 μέχρι τον Ιούλιο του 2015,[6] κάτι που μπορεί να κάνει ανά πάσα στιγμή και στο μέλλον. Μάλιστα στις 4 Ιανουαρίου του 2017, ο ΥΠΕΞ  της Τουρκίας Τσαβούσογλου, εξέφρασε αμφιβολία για την χρησιμότητα του Ιντσιρλίκ αφού η συμμαχία υπό τις ΗΠΑ, δεν παρέσχε την αναμενόμενη αεροπορική υποστήριξη στην επιχείρηση της Τουρκίας ‘’Ασπίδα του Ευφράτη’’. [7]

β. Η Τουρκία δεν θα δεχόταν τον εξοπλισμό και ανεφοδιασμό των SDF, από πτήσεις που θα εξυπηρετούνταν από το Ιντσιρλίκ. Άρα θα δημιουργούσε προβλήματα στην αμερικανική στρατηγική.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Οι πρόχειρες βάσεις που αναπτύσσει η Αμερική στην Συρία, εξυπηρετούν απολύτως την στρατηγική της για την καταπολέμηση του ΙΚ. Παράλληλα λειτουργούν και ως μοχλοί πιέσεως προς:

– Την Ρωσία και το Ιράν, αφού δείχνουν ότι οι ΗΠΑ είναι παρούσες στον πόλεμο της Συρίας και συνεπώς δεν είναι αποκλειστικότητα της Ρωσίας και του Ιράν η αντιμετώπιση του ΙΚ. Αυτό σημαίνει ότι οι ΗΠΑ θα είναι παρούσες και σε κάθε προσπάθεια επιλύσεως της κρίσεως μέσω ειρηνευτικών συνομιλιών.

– Την Τουρκία για την απρόσκοπτη χρήση της βάσεως του Ιντσιρλίκ, αφού στέλνουν το μήνυμα ότι οι ΗΠΑ έχουν αμέσως διαθέσιμες και άλλες επιλογές σε περίπτωση που επιχειρηθεί εκβιασμός τους, τουλάχιστον για πτήσεις διοικητικής μερίμνης.

– Τους Κούρδους της Συρίας, οι οποίοι εξαρτώμενοι από την αμερικανική υποστήριξη, δεν μπορούν να εφαρμόσουν την δική τους ατζέντα ανεξαρτήτως της θελήσεως των ΗΠΑ, για δημιουργία κουρδικού διαδρόμου κατά μήκος των τουρκο-συριακών συνόρων. (Βλέπε Χάρτη 3. Με κίτρινο χρώμα οι κουρδικές περιοχές)

Βεβαίως όμως και η Αμερική χρειάζεται στους Κούρδους της Συρίας, αφού αποτελούν την μόνη δύναμη που μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά το ΙΚ, να συνεργάζεται με τους Αραβικούς πληθυσμούς της περιοχής και να παρουσιάζεται ως ένας στρατηγικός εταίρος στην διεθνή κοινότητα, σε αντίθεση με τις λοιπές ομάδες αντιφρονούντων που ενεργούν στην Συρία, που παρουσιάζονται ως τοπικές και μόνον οργανώσεις.

ΠΗΓΕΣ
ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

https://obamawhitehouse.archives.gov/blog/2014/09/10/president-obama-we-will-degrade-and-ultimately-destroy-isil, Πρόσβαση 14 Μαι 2017.

https://www.washingtonpost.com/politics/obame-decides-on-small-special-operations-force-for-syria/2015/10/30/a8f69c0e-7f13-11e5-afce-2afd1d3eb896_story.html, Πρόσβαση 16 Μαι 2017

https://www.grasswire.com/2017/04/us-military-expands-airbase-on-sarrin-plain-south-of-kobane-syria/, Πρόσβαση 25 Μαι 2017.

http://www.kurdistan24.net/en/news/e8920a6c-e4fe-4023-a4b2-aeffa59c2ae1/U-S–airbase-in-Syria-despite-Kurds-denial, Πρόσβαση 10 Μαι 2017.

https://sputniknews.com/middleeast/201704111052534346-syria-raqqa-operation-incirlik/, Πρόσβαση 25 Μαι 2017.

http://www.veteranstoday.com/2016/09/25/us-deploying-forces-in-7-bases-in-northern-syria, Πρόσβαση 10 Μαι 2017.

http://www.worldtribune.com/trump-approves-arms-to-syrian-kurds-despite-turkeys-objection/, Πρόσβαση 12 Μαι 2017.

https://www.washingtonpost.com/world/middle_east/turkey-agrees-to-allow-us-military-to-use-its-base-to-attack-islamic-state/2015/07/23/317f23aa-3164-11e5-a879-213078d03dd3_story.html, Πρόσβαση 12 Μαι 2017.

http://www.hurriyetdailynews.com/turkey-questions-us-use-of-incirlik-air-base-.aspx?pageID=238&nID=108122&NewsCatID=338, Πρόσβαση 12 Μαι 2017.

* Ο Ανδρέας Ματζάκος είναι Απόστρατος Αξκος του ΣΞ και κατέχει MSc στις Διεθνείς Σχέσεις και Στρατηγικές Σπουδές. Είναι δόκιμος ερευνητής στον τομέα αμυντικών θεμάτων του ΙΔΙΣ.

[1] https://obamawhitehouse.archives.gov/blog/2014/09/10/president-obama-we-will-degrade-and-ultimately-destroy-isil, (Πρόσβαση 14 Μαι 2017)

[2] https://www.washingtonpost.com/politics/obame-decides-on-small-special-operations-force-for-syria/2015/10/30/a8f69c0e-7f13-11e5-afce-2afd1d3eb896_story.html, (Πρόσβαση 16 Μαι 2017)

[3] α. Στην περιοχή του Kobane, στην πεδιάδα Sarrin που ευρίσκεται 35 Χλμ νοτίως της πόλεως Kobane, διαμορφώθηκε διάδρομος προσγειώσεως για μεταφορικά αεροσκάφη C-130 και C-17, από το 621 Contingency Response Group της αμερικανικής Πολεμικής Αεροπορίας. Ο διάδρομος αυτός παίζει σημαντικό ρόλο για τον ανεφοδιασμό των τμημάτων των Syrian Democratic Forces (SDF), μείγμα Κουρδικών και Αραβικών δυνάμεων, που θα ενεργήσουν για την κατάληψη της πρωτεύουσας του ΙΚ, Raqqah. https://www.grasswire.com/2017/04/us-military-expands-airbase-on-sarrin-plain-south-of-kobane-syria/, (Πρόσβαση 25 Μαι 2017)
β. Στην περιοχή Rmeylan, Κούρδοι του καντονιού Gizire ξεκίνησαν από το 2015 να επισκευάζoυν το παλιό συριακό αεροδρόμιο Abu Hajar, το οποίο δεν είχε χρησιμοποιηθεί από το 2011 και μετά. http://www.kurdistan24.net/en/news/e8920a6c-e4fe-4023-a4b2-aeffa59c2ae1/U-S–airbase-in-Syria-despite-Kurds-denial, (Πρόσβαση 10 Μαι 2017)
γ. Στην πόλη Tabqa, οι SDF κατέλαβαν μια παλιά αεροπορική βάση στο τέλος Μαρτίου του τρέχοντος έτους και αμερικανοί ειδικοί ανέλαβαν την αποκατάσταση της λειτουργίας της βάσεως. Η βάση απέχει μόλις 40 Χλμ από την Raqqah και διευκολύνει τον ανεφοδιασμό προσωπικού και την εκκένωση απωλειών υγείας. Στην βάση υπήρχαν και κτίρια για την στέγαση προσωπικού, τα οποία αν επισκευασθούν, θα μπορούν και πάλι να στεγάσουν στρατιωτικό προσωπικό. https://sputniknews.com/middleeast/201704111052534346-syria-raqqa-operation-incirlik/, (Πρόσβαση 25 Μαι 2017)
δ. Στις περιοχές των πόλεων Mabrouka, Kobane, Tel Byder, Tal Abyadh και Ain Issa, οι ΗΠΑ έχουν αναπτύξει σε πρόχειρες βάσεις, προσωπικό των Ειδικών Δυνάμεων που έχει ως αποστολή την εκπαίδευση και την παροχή στρατιωτικής βοήθειας για τον σχεδιασμό επιχειρήσεων στις Κουρδο-Αραβικές δυνάμεις SDF. Στις πόλεις αυτές σταθμεύουν και οι 500 άνδρες των Ειδικών Δυνάμεων των ΗΠΑ, που έχουν αναπτυχθεί στην Συρία. http://www.veteranstoday.com/2016/09/25/us-deploying-forces-in-7-bases-in-northern-syria, (Πρόσβαση 10 Μαι 2017)

[4] Democratic Union Party (PYD), πρόκειται για το κόμμα που Κούρδοι ακτιβιστές σχημάτισαν στην βόρειο Συρία το 2003 και το οποίο διοικεί στην ουσία τα Κουρδικά καντόνια. Το στρατιωτικό του σκέλος είναι το YPD (People’s Protection Units) που αποτελεί και τον κορμό των SDF. Οι Κούρδοι στα καντόνια Kobane και Cizire, αποτελούν το 55% του πληθυσμού.

[5] Εκπρόσωπος Τύπου του Πενταγώνου, είπε στις 9 Μαΐου 2017: "Ο Πρόεδρος Trump, έδωσε εξουσιοδότηση για τον εξοπλισμό των Κούρδων των SDF, προκειμένου να εξασφαλισθεί μια καθαρή νίκη κατά του ΙΚ στην Raqqah".  http://www.worldtribune.com/trump-approves-arms-to-syrian-kurds-despite-turkeys-objection/, (Πρόσβαση 12 Μαι 2017)

[6] Το Ιντσιρλίκ απέχει 100 περίπου Χλμ από τα τουρκο-συριακά σύνορα. Πριν την άδεια για χρήση του, τα αμερικανικά αεροσκάφη και drones, έπρεπε να ενεργούν από το Ιράκ και την Ιορδανία. (https://www.washingtonpost.com/world/middle_east/turkey-agrees-to-allow-us-military-to-use-its-base-to-attack-islamic-state/2015/07/23/317f23aa-3164-11e5-a879-213078d03dd3_story.html, (Πρόσβαση 12 Μαι 2017)

[7] http://www.hurriyetdailynews.com/turkey-questions-us-use-of-incirlik-air-base-.aspx?pageID=238&nID=108122&NewsCatID=338, (Πρόσβαση 12 Μαι 2017)


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση