Συρία – Ποιος είπε πως η Ιστορία δεν επαναλαμβάνεται;

Το δημοσίευμα (The Guardian, 27 Σεπτεμβρίου 2003)

Το 1957, η Βρετανία και η Αμερική επεδίωξαν κρυφίως «αλλαγή καθεστώτος» στη Συρία, την οποία κατηγορούσαν ότι διασπείρει την τρομοκρατία και απειλεί την προμήθεια της Δύσης με πετρέλαιο, σχεδιάζοντας εισβολή στη χώρα και τη δολοφονία στρατιωτικών και πολιτικών ηγετών.

Προσφάτως (ΣτΜ : το 2003) ανακαλυφθέντα έγγραφα δείχνουν πως το 1957 ο Βρετανός πρωθυπουργός Harold Macmillan και ο Αμερικανός Πρόεδρος Dwight Eisenhower ενέκριναν ένα σχέδιο των μυστικών υπηρεσιών CIA – MI6 να σκηνοθετήσουν μεθοριακά επεισόδια, τα οποία θα χρησίμευαν στους φιλο–δυτικούς γείτονες της Συρίας ως πρόσχημα για εισβολή, και στη συνέχεια να δολοφονήσουν την τότε κρατούσα τριανδρία εξουσίας στη Δαμασκό.

Τα σχέδια, τρομακτικά ειλικρινή στην επιχειρηματολογία τους, ανακαλύφθηκαν στα ιδιωτικά έγγραφα τού Duncan Sandys, Υπουργού Αμύνης του Macmillan, από τον Matthew Jones, καθηγητή στην διεθνή ιστορία στο Royal Holloway, University of London .

Αν και οι ιστορικοί γνώριζαν ότι οι υπηρεσίες πληροφοριών επεδίωξαν το φθινόπωρο του 1957 να ανατρέψουν το Συριακό καθεστώς, είναι η πρώτη φορά που ανακαλύπτεται έγγραφο το οποίο αποκαλύπτει ότι η δολοφονία των τριών ηγετικών φυσιογνωμιών της Συρίας την εποχή εκείνη βρισκόταν στο επίκεντρο του σχεδίου. Σύμφωνα με το έγγραφο, που συντάχθηκε από μια άκρως απόρρητη, υψηλού επιπέδου ομάδα εργασίας που συνήλθε στην Ουάσιγκτον τον Σεπτέμβριο του 1957, Μακμίλλαν και Αϊζενχάουερ δεν αμφέβαλλαν για την ανάγκη να δολοφονηθούν οι τότε ηγέτες στη Δαμασκό.

Μέρος του «προτιμωμένου σχεδίου» είχε ως εξής: «Προκειμένου να διευκολυνθεί η δράση των απελευθερωτικών δυνάμεων, να μειωθούν οι δυνατότητες του Συριακού καθεστώτος να οργανώσει και να κατευθύνει τις στρατιωτικές του ενέργειες, να ελαχιστοποιηθούν οι απώλειες και οι καταστροφές που θα προκαλούσε το σχέδιο, και να επέλθουν τα επιθυμούμενα αποτελέσματα το συντομότερο δυνατόν, ειδική αποστολή οφείλει να είναι η εξόντωση ορισμένων βασικών ηγετικών παραγόντων. Η εξάλειψή τους πρέπει να επιτελεσθεί στην αρχή της επέμβασης, ανάλογα με τις επικρατούσες συνθήκες».

Στο έγγραφο, που είχε εγκριθεί από Λονδίνο και Ουάσιγκτον, καθορίζονταν οι τρεις άνδρες:

Abd al – Hamid Sarraj, επικεφαλής της Υπηρεσίας Πληροφοριών του Συριακού Στρατού,

Afif al – Bizri, επικεφαλής τού Συριακού Γενικού Επιτελείου,

Khalid Bakdash, ηγέτης του Κομμουνιστικού Κόμματος της Συρίας.

Αν και ο Μακμίλλαν είχε σε μεγάλο βαθμό γίνει πρωθυπουργός από τα καταστροφικά καμώματα του Anthony Eden στο Suez μόλις ένα χρόνο πριν, εμφανιζόταν ιδιαίτερα πολεμοχαρής. Ο ίδιος περιέγραφε στο ημερολόγιό του το σχέδιο ως «καταπληκτικό». Υπήρξε τόση μυστικότητα σχετικά, σε σημείο που ο Μακμίλλαν διέταξε το σχέδιο να αποκρυφτεί ακόμη και από τους αρχηγούς των βρετανικών Γενικών Επιτελείων, επειδή είχαν την τάση «να φλυαρούν».

Η ανησυχία για τα ολοένα και πιο αντι–δυτικά αισθήματα και τις φιλο-σοβιετικές συμπάθειες της Συρίας έβαινε διαρκώς αυξανόμενη στη Downing Street και στον Λευκό Οίκο μετά την ανατροπή του συντηρητικού στρατιωτικού καθεστώτος του συνταγματάρχη Adib Shishakli από μια συμμαχία πολιτικών του κόμματος Μπάαθ και του Κομμουνιστικού κόμματος, και των συμμάχων τους στις τάξεις του συριακού στρατού, το 1954.

Ένθερμα υπέρ της ανάληψης δράσης ήταν ο επικεφαλής της CIA στη Μέση Ανατολή Kermit Roosevelt, εγγονός του πρώην προέδρου Theodore Roosevelt. Προσδιόριζε τον συνταγματάρχης Sarraj, τον στρατηγό al – Bizri και τον Bakdash ως την πραγματική εξουσία πίσω από έναν πρόεδρο – «βιτρίνα». Η τριανδρία είχε πλησιάσει περισσότερο στην σφαίρα επιρροής του Νικίτα Χρουστσόφ, μετά την καταστροφική απόπειρα Βρετανών και Γάλλων το προηγούμενο έτος να αποτρέψουν, με τη συνέργια του Ισραήλ, την εθνικοποίηση της διώρυγας του Σουέζ από τον Νάσερ.

Όμως το 1957, παρά την αντίθεση της Αμερικής στο εγχείρημα του Σουέζ, ο Πρόεδρος Αϊζενχάουερ ένιωθε ότι δεν μπορούσε πλέον να αγνοήσει τον κίνδυνο να γίνει η Συρία για τη Μόσχα κέντρο διάδοσης του κομμουνισμού σε όλη τη Μέση Ανατολή. Ο ίδιος και ο Macmillan φοβόντουσαν ότι η Συρία θα αποσταθεροποιούσε τους φιλο-δυτικούς της γείτονες εξάγοντας τους τρομοκρατία και υποδαυλίζοντας εσωτερικές διχόνοιες. Το πιο σημαντικό, η Συρία επίσης ήλεγχε μια από τις κύριες αρτηρίες του πετρελαίου της Μέσης Ανατολής, τον αγωγό που διερχόταν από το έδαφός της συνδέοντας τις πετρελαιοφόρες περιοχές του φιλο-δυτικού Ιράκ με την Τουρκία.

Το «προτιμώμενο σχέδιο», ανέφερε επιπλέον : «Από τη στιγμή που θα ληφθεί η πολιτική απόφαση να προχωρήσουν οι εσωτερικές ταραχές στη Συρία, η CIA είναι έτοιμη, και η SIS(MI6) θα επιχειρήσει, να σκηνοθετήσει σαμποτάζ και ξεσπάσματα ταραχών στο εσωτερικό της Συρίας, μέσω επαφών με τοπικούς συνεργάτες (ΣτΜ : προβοκάτορες).

«Οι δύο υπηρεσίες οφείλουν να συνεννοούνται, κατά περίπτωση, ώστε να αποφευχθεί τυχόν επικάλυψη ή ανάμειξη του ενός στις δραστηριότητες του άλλου … Τα επεισόδια δεν θα πρέπει να επικεντρωθούν στη Δαμασκό. Δεν πρέπει να το παρακάνουμε. Και στο μέτρο του δυνατού, οφείλει να ληφθεί μέριμνα για να μην οδηγήσουμε τους βασικούς ηγέτες του συριακού καθεστώτος στο να λάβουν πρόσθετα μέτρα προσωπικής προστασίας».

Σαμποτάζ

Η έκθεση ανέφερε ότι μόλις θα είχε δημιουργηθεί ο αναγκαίος βαθμός φόβου, θα σκηνοθετούνταν επεισόδια στα σύνορα και μεθοριακές συγκρούσεις για να παράσχουν πρόσχημα στο Ιράκ και την Ιορδανία να επέμβουν στρατιωτικά. Η Συρία πρέπει “να εμφανιστεί ως πάτρωνας συνωμοσιών, δολιοφθορών και βίας κατά των γειτονικών κυβερνήσεων» ανέφερε η έκθεση. «Η CIA και η SIS θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν τις δυνατότητές τους τόσο στον ψυχολογικό πόλεμο όσο και στο πεδίο της δράσης για να αυξήσουν την ένταση». Αυτό σήμαινε, ενέργειες στην Ιορδανία, το Ιράκ και το Λίβανο με τη μορφή «σαμποτάζ, εθνικών συνωμοσιών και ενόπλων δραστηριοτήτων» να χρεωθούν στη Δαμασκό.

Το σχέδιο προέβλεπε τη χρηματοδότηση μιας «Επιτροπής Ελεύθερης Συρίας» και τον εξοπλισμό «πολιτικών παρατάξεων με παραστρατιωτικές ή άλλες επιχειρησιακές δυνατότητες» εντός της Συρίας (Στμ : όπως ακριβώς και σήμερα). Η CIA και η MI6 θα υποκινούσε εσωτερικές εξεγέρσεις, για παράδειγμα των Δρούζων στο Νότο, θα συνέβαλε στην ελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων από τη φυλακή Mezze, και θα ξεσήκωνε τη Μουσουλμανική Αδελφότητα στη Δαμασκό.

Οι σχεδιαστές προέβλεπαν την αντικατάσταση του καθεστώτος Μπάαθ/κομμουνιστών με ένα σταθερά αντι-σοβιετικό, ωστόσο παραδέχονταν ότι δεν θα ήταν δημοφιλές και ότι «θα έπρεπε πιθανώς να στηρίζεται κατά βάση σε κατασταλτικά μέτρα και αυταρχική άσκηση της εξουσίας».

Το σχέδιο τελικά δεν πραγματοποιήθηκε (τότε), κυρίως επειδή οι Άραβες γείτονες της Συρίας δεν πείστηκαν να συμμετάσχουν, και μια μονομερής επίθεση από την Τουρκία θεωρείτο απορριπτέα. Το επόμενο έτος, οι Μπααθιστές στράφηκαν εναντίον των κομμουνιστών πρώην συμμάχων τους και οδήγησαν τη Συρία στο σχηματισμό ομοσπονδίας με την Αίγυπτο του Νάσερ, η οποία διήρκεσε μέχρι το 1963.

The Guardian, 27 Σεπτεμβρίου 2003

Το βίντεο

Ο στρατηγός Wesley Clark διετέλεσε μέλος της ανώτατης αμερικανικής στρατιωτικής ηγεσίας. Στα Βαλκάνια έγινε ιδιαίτερα γνωστός από τον ρόλο του στο Πόλεμο του Κοσσυφοπεδίου (1998-99), όντας τότε ανώτερος στρατιωτικός διοικητής του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη.

Υπάρχει ένα βίντεο (μεταφρασμένο εδώ ) με απόσπασμα από συνέντευξή του.

Το ότι δίδεται στο κανάλι Democracy Now!, που χρηματοδοτείται και από τον διαβόητο George Soros, ίσως σε κάποιους γεννά καχυποψία για τα λεγόμενα. Ωστόσο, ένας αμερικανός στρατηγός δύσκολα μπορεί να συνδεθεί με εξύφανση αντιαμερικανικών θεωριών συνωμοσίας.

Καταθέτει ο στρατηγός:

«Δέκα μέρες μετά την 11^η Σεπτεμβρίου 2001 πήγα στο Πεντάγωνο. Είδα τους Ράμσφελντ και Γούλφοβιτς (Σημ. : Υπουργό και Υφυπουργό Αμύνης, τότε).
Κατόπιν, κατέβηκα να χαιρετίσω παλιούς συνεργάτες. Ένας στρατηγός ζήτησε να μού μιλήσει ιδιαιτέρως, στο γραφείο του.
‘Κύριε’, μού είπε, ‘θα επιτεθούμε στο Ιράκ’. ‘Γιατί, βρήκαν στοιχεία που συνδέουν τον Σαντάμ με την Αλ Κάιντα;’, ρώτησα. ‘Όχι, μάλλον δεν ξέρουν τι άλλο να κάνουν’.
Λίγες εβδομάδες αργότερα, ενώ ήδη βομβαρδίζαμε το Αφγανιστάν, επισκέφτηκα πάλι το Πεντάγωνο και πέρασα ξανά από το γραφείο του.
“Τι γίνεται με την επίθεση στο Ιράκ;”, τον ρώτησα. ‘Κύριε, τα πράγματα χειροτέρευσαν. Μόλις έλαβα από πάνω αυτό (memo κατευθείαν από τον Ράμσφελντ). Θα αφανίσουμε 7 χώρες μέσα σε 5 χρόνια. Ξεκινώντας από το Ιράκ, Συρία, Λίβανο, Λιβύη, Σομαλία, Σουδάν και στο τέλος Ιράν».

Ο στρατηγός συνεχίζει, καταγράφοντας με αφοπλιστική καθαρότητα την αλήθεια για την Μέση Ανατολή:

«Η αλήθεια για την Μέση Ανατολή είναι ότι αν δεν υπήρχε εκεί πετρέλαιο θα αντιμετωπιζόταν όπως η Αφρική, στην οποία κανείς δεν απειλεί να επέμβει. Αναμφίβολα η ύπαρξη πετρελαίου στην περιοχή είναι η αιτία για την εμπλοκή των μεγάλων δυνάμεων… Πάντα υπήρχε η άποψη ότι μπορούμε να επέμβουμε με χρήση βίας στην περιοχή».

Το σχόλιο

Η Ιστορία δεν πάσχει από σύνδρομο déjà vu. Είναι οι μεγάλες δυνάμεις που «πάσχουν» από χρόνια, ζωτικά συμφέροντα, στην επιδίωξη των οποίων επανέρχονται με διαφορετικό περιτύλιγμα και προφάσεις.

Στην περίπτωση της Συρίας, συγκρίνοντας τις συνθήκες που επικρατούσαν το 1957 με τις σημερινές, δύσκολα ανιχνεύονται ουσιώδεις διαφορές.

Τότε, στην εξουσία βρισκόταν συμμαχία Μπααθ-κομμουνιστών, σύμμαχος ήταν η Σοβιετική Ένωση, ενώ γείτονες στην υπηρεσία της Δύσης ήταν Ιράκ-Ιορδανία-Τουρκία.

Σήμερα, εξουσία είναι οι κληρονόμοι του Μπααθ, σύμμαχος η κληρονόμος της Σοβ. Ένωσης, γείτονες μέσω των οποίων η Δύση διοχετεύει βοήθεια στους αντάρτες η Ιορδανία και η Τουρκία.

Τότε υπήρχε σχέδιο για μια «Επιτροπής Ελεύθερης Συρίας», σήμερα απλά έγινε πραγματικότητα, με διάφορους αντικαθεστωτικούς να περιφέρονται σε πληρωμένες διασκέψεις.

Η μόνη, θα λέγαμε, πραγματική διαφορά έγκειται στη μυστικότητα.

Τότε, οι πολίτες ούτε μάθαιναν ούτε είχαν λόγο στις λαμβανόμενες αποφάσεις.

Σήμερα, κυρίως από το Διαδίκτυο, γίνονται γνωστά, σίγουρα όχι τα πάντα, αλλά πολλά. Και όπως φαίνεται η υπόθεση στη Συρία θα εξελιχθεί σε μια άσκηση του κατά πόσον οι πολίτες, μέσω της άμεσης και έμμεσης πίεσης που ασκούν στους εκπροσώπους τους, μπορούν να έχουν λόγο. Εν αναμονή λοιπόν της απόφασης της Γερουσίας, θυμίζουμε το κλίμα της εποχής και την κατάληξη του σχεδίου εκείνου του 1957.

Τον Μάρτιο του 1957 το Αμερικανικό Κογκρέσσο ψήφισε αυτό που έμεινε ιστορικά γνωστό σαν «Δόγμα Αϊζενχάουερ», το οποίο καθόριζε τον «διεθνή κομμουνισμό» ως την μέγιστη απειλή για την Μέση Ανατολή και υποσχόταν οικονομική βοήθεια σε κάθε χώρα που θα δεσμευόταν στην αντιμετώπισή του. Εξουσιοδοτούσε δε τον Πρόεδρο να στείλει αμερικανικά στρατεύματα σε κάθε χώρα τής Μέσης Ανατολής που θα ζητούσε βοήθεια ενάντια στην «κομμουνιστική επιθετικότητα».

Τον Αύγουστο του 1957, στο απόγειο τού Ψυχρού Πολέμου, η Συρία υπέγραψε συμφωνία οικονομικής και στρατιωτικής βοήθειας με τη Μόσχα, αναγνώρισε την Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, ενώ ο στρατηγός  Afif al-Bizri, γνωστός σταλινικός, ορίστηκε αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων.

Οι χώρες-μέλη τού Συμφώνου της Βαγδάτης (Τουρκία, Ιράκ, Βρετανία, Πακιστάν, Ιράν) σε διάσκεψη στην Άγκυρα με την παρουσία υψηλού εκπροσώπου του State Department, συμφώνησαν ότι «το παρόν καθεστώς της Συρίας πρέπει να ανατραπεί, αλλιώς οι κομμουνιστές θα καταλάβουν ολοκληρωτικά την εξουσία». Η Σοβιετική Ένωση προειδοποίησε τη Δύση να μην επέμβει στη Συρία (Σημ.: όπως ο Πούτιν σήμερα), καθώς τουρκικά στρατεύματα συγκεντρώνονταν στα σύνορα με τη Συρία, δημιουργώντας τεράστια διεθνή κρίση.

Αντιμέτωπος με την πιθανότητα η Τουρκία να ζητήσει βοήθεια από την Αμερική επικαλούμενη το «Δόγμα Αϊζενχάουερ», ο Νάσερ προχώρησε σε δημόσιες επιθέσεις κατά της Αμερικής και των «λακέδων της στον Αραβικό κόσμο», ειδικά το Ιράκ και την Ιορδανία, και έστειλε μικρή στρατιωτική δύναμη στη Συρία. Έτσι, κατόρθωσε αυτό που επεδίωκε. Ο Νάσερ αναδείχτηκε στη συνείδηση όλου του Αραβικού κόσμου υπερασπιστής του Αραβικού εθνικισμού, ενώ οι κυβερνήσεις του Ιράκ και της Ιορδανίας καθυβρίζονταν σαν «άνανδροι υποστηρικτές του Δυτικού ιμπεριαλισμού σε βάρος των λαών τους».

Με την κοινή γνώμη σφόδρα εναντίον τους, οι φιλο-δυτικές κυβερνήσεις αναγκάστηκαν να προβούν σε κυβίστηση για να σώσουν το τομάρι τους. Ο Ιορδανός υπουργός εξωτερικών διέψευσε ότι υπήρξε ποτέ ιορδανική πρόθεση να παρέμβει στις εσωτερικές υποθέσεις της Συρίας, ενώ ο Nuri al-Said, ιρακινός πρωθυπουργός, δήλωσε ψευδώς ότι «υπάρχει πλήρης κατανόηση μεταξύ ημών και του Σύρου Προέδρου». Τέλος, ο Σαουδάραβας βασιλιάς πρότρεψε τον Αϊζενχάουερ «να κινηθεί με προσοχή και μετριοπάθεια».

Χωρίς πολιτική κάλυψη από τα Αραβικά καθεστώτα, μια μονομερής τουρκική εισβολή θα ήταν διεθνώς αποδοκιμαστέα, έτσι ο σχεδιασμός των CIA-MI6 κατέρρευσε.

Επιλογές – Απόδοση – Σχολιασμός: Προφήτης

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση