Οι γραμματιζούμενοι θα φέρουν το κακό...

Τα λόγια αυτά του πατρο-Κοσμά, γνωστού και ως Κοσμά του Αιτωλού, επανέρχονται σήμερα τόσο έντονα όσο ποτέ άλλοτε. Λόγια που, απρόσμενα, βρίσκουν απόλυτη εφαρμογή στα όσα η πατρίδα μας βιώνει σήμερα. Αξίζει να σταθούμε στο αδιαμφισβήτητο γεγονός της ύπαρξης των "σοφών", των κυβερνήσεων των "τεχνοκρατών" και των "καθηγητών", για να σταθμίσουμε ικανά το "τις πταίει".

Το κείμενο που ακολουθεί, από το πολύ καλό περιοδικό Pressing, αποτελεί την καλύτερη απόδειξη πως ίσως θα έπρεπε να είμαστε περισσότερο επιρρεπείς στο να επιλέγουμε ανθρώπους της καθημερινότητας, που έχουν ζυμωθεί στην αγωνία του μεροκάματου και που γνωρίζουν καλύτερα τις αγωνίες του απλού ανθρώπου. Οι συμπτώσεις στις αποτυχίες βραβευμένων ακαδημαϊκών, είναι πάρα πολλές για να αξιολογούνται ως συμπτώσεις. Δεν ήξεραν άραγε; Οι τίτλοι τους λένε πως γνώριζαν πολύ καλά... Τότε τί συμβαίνει; Πώς γίνεται οι "σοφοί" να "αστοχούν" συστηματικά; Όπως και να έχει, όταν υπάρχουν πολλές συμπτώσεις, τότε κάτι άλλο συμβαίνει, κάτι που ίσως θέλει πολλά γράμματα ή απλή σκέψη για να το κατανοήσουμε εμείς οι απλοί και αγράμματοι θνητοί...

Όταν οι καθηγητές...

Μπορούν οι ακαδημαϊκές περγαμηνές και οι πανεπιστημιακοί τίτλοι να αποτελέσουν εχέγγυο επιτυχίας σε έναν υπουργικό θώκο; Ή είχε δίκιο ο Μπίσμαρκ, ο οποίος πριν από σχεδόν έναν αιώνα είχε αποφθεγματικά αποφανθεί «Drei Professoren, Vaterland verloren» (Καθηγητές τρεις και εχάθη η πατρίς);

Του Τάκη Τσιρτσώνη

Παραφράζοντας εκείνο που τα ομόλογα οφείλουν να σημειώνουν στις διαφημίσεις τους προκειμένου να προσγειώνουν τους βιαστικούς και τους αιθεροβάμονες –πως, δηλαδή, οι προηγούμενες αποδόσεις δε διασφαλίζουν τις μελλοντικές– θα μπορούσε μάλλον εύκολα να καταλήξει κανείς στο εμπειρικό συμπέρασμα ότι οι ακαδημαϊκές επιδόσεις κάθε άλλο παρά διασφαλίζουν τις κυβερνητικές. Πως, με άλλα λόγια, εκείνο που εκ πρώτης όψεως φαντάζει καλή ιδέα –το να εμπιστευτεί κανείς θέση υπουργού ή κορυφαία θέση διοίκησης σε έναν πανεπιστημιακό καθηγητή– στην πράξη αποδεικνύεται high risk επιλογή. Πιο σωστά, επιλογή που τις περισσότερες φορές αποδεικνύεται ατελέσφορη. Ενίοτε και οικτρά αποτυχημένη.

Ο ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΜΑΚΡΥΣ…

Από τον εκ των κορυφαίων Ελλήνων συνταγματολόγων και καθηγητή της Νομικής Βαγγέλη Βενιζέλο, του οποίου ο χειμαρρώδης λόγος προβλήθηκε κάποια στιγμή ως η τελευταία –πριν την επόμενη– ελπίδα να διαπραγματευτούμε νέους όρους για το χρέος και τον (καθηγητή στο London School ofEconomics…) Γιώργο Αλογοσκούφη, ως τον γητευτή των αόρατων επενδύσεων καθηγητή της Νομικής Χάρη Παμπούκη…Αλλά και από τον διευθυντή του Τμήματος Οικονομικών Μελετών του Κέντρου Ερευνών του ΟΟΣΑ Γεράσιμο Αρσένη, που με το άρθρο 4 και τις εκπαιδευτικές του μεταρρυθμίσεις πυροδότησε τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις της δεκαετίας του ‘80, ως τον ακατάβλητο καθηγητή Νομικής Προκόπη«Νίνζα» Παυλόπουλο, στην πραγματικότητα χρειάζεται να ψάξει κανείς αρκετά και με πολλή καλή θέληση μέχρι να εντοπίσει έναν καθηγητή που αποχωρίστηκε την υπουργική καρέκλα δίχως το γόητρό τουνα έχει σοβαρά τρωθεί ή δίχως τη ρετσινιά του αποτυχημένου

Όχι βέβαια πως οι στερούμενοι ακαδημαϊκών τίτλων τα πήγαν καλύτερα… Μια ματιά στην κατάσταση στην οποία η Ελλάδα σήμερα βρίσκεται αρκεί για να το αποδείξει. Αλλά, από την άλλη, είναι στ’ αλήθεια οδυνηρό να διαπιστώνεις πόσο ανήμποροι αποδεικνύονται οι «καθηγητές» με τους βαρύγδουπους τίτλους να μετουσιώσουν σε πολιτική πράξη το αναντίρρητα πλούσιο βιογραφικό τους.

Η ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ ΕΦΙΚΤΟΥ

Για όποιον, βέβαια, θέλει να δει τα πράγματα ρεαλιστικά και δίχως ιδεοληψίες, δεν υπάρχουν πολλοί λόγοι για να απορεί. Ούτε είναι πράγματα ανεξήγητα και μυστήρια. Η πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού. Πώς θα μπορούσαν άνθρωποι που έχουν ανατραφεί, ίσως και μεγαλουργήσει, σε ένα ακαδημαϊκό περιβάλλον «θερμοκηπίου» να τα βγάλουν πέρα στη σκληρή πιάτσα της εφαρμοσμένης πολιτικής; Τι στην ακαδημαϊκή πορεία του καθηγητή της ΑΣΟΕΕ Μανόλη Δρεττάκη, για παράδειγμα, θα μπορούσε επαρκώς να τον προετοιμάσει για τη συνύπαρξη στο ίδιο κυβερνητικό σχήμα με ένα καθαρόαιμο «πολιτικό ζώο» όπως ο Ανδρέας Παπανδρέου; Πώς θα μπορούσε να αντιληφθεί πως «ο λαός στην εξουσία» δεν συνάδει με τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας;

Σε όλα αυτά συνυπολογίστε την αυτονόητη απόσταση που χωρίζει την «τεχνοκρατική» από την «πολιτική» αντίληψη των πραγμάτων (στην πλειονότητά τους οι «καθηγητές» μοιάζει να περιφρονούν, λες και είναι… παιδική αρρώστια, το γεγονός ότι θα πρέπει κάποια στιγμή να ζητήσουν ψήφο), αλλά και το arrogance που (ενδεχομένως αδικαιολόγητα αλλά πολύ συχνά) χαρακτηρίζει τη συμπεριφορά ενός καθηγητή, ο οποίος έχει ζυμωθεί με την ιδέα της «αυθεντίας της έδρας», στην οποία λίγο πολύ όλοι οφείλουν ασμένως να υποτάσσονται. Τη μια κάποια αλαζονεία της γνώσης. Τη στηριγμένη ίσως σε επιστημονικά κριτήρια βεβαιότητα τύπου «εμείς ξέρουμε». Πως λίγο πολύ με την άνεση που ορίζουμε εξεταστική στις 8 το πρωί ή βαθμολογούμεμε 4 ένα γραπτό, μπορούμε ή δικαιούμαστε να επιχειρούμε τομές και ρήξεις τις οποίες δεν έχουμε επαρκώς προετοιμάσει ή για τις οποίες δεν έχουμε προϊδεάσει επαρκώς εκείνους που θα τις υποστούν. Και μάλιστα με έναν κρατικό διοικητικό μηχανισμό «από κάτω», ο οποίος έχει σε μεγάλο βαθμό παγιώσει δικά του χαρακτηριστικά και συμπεριφορές, προσέρχεται συστηματικά… αδιάβαστος στο μάθημα και έχει συχνά το νου του στην κοπάνα και την αντιγραφή.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΤΗ ΡΙΤΑ

Η περίπτωση του κ. Γ. Μπαμπινιώτη, καθηγητή της Φιλοσοφικής, πρώην Πρύτανη του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, καταξιωμένου γλωσσολόγου και επ’ ολίγον υπουργού Παιδείας της κυβέρνησης Παπαδήμου, είναι χαρακτηριστική. Ίσως και να μη μάθουμε ποτέ τι ακριβώς είχε κατά νου όταν, ελάχιστα αφότου ανέλαβε υπουργικά καθήκοντα, έσπευσε να αναστείλει για έναν χρόνο την ισχύ ενός νόμου που είχε ψηφιστεί περίπου από τα 2/3της Βουλής –και για χάρη του οποίου έπεφτε για μήνες βρομόξυλο στα πανεπιστήμια όλης της χώρας. Ήθελε να επιφέρει κάποιου τύπου εκεχειρία σε μια ακαδημαϊκή κοινότητα που έμοιαζε μοιρασμένη στα δύο, ή (με την ισχύ που η προσωρινή θέση του έδινε) επιζητούσε να αφήσει στο απυρόβλητο ένα status quo που πολλοί είχαν χαρακτηρίσει νοσηρό; Πάντως, η πρωτοβουλία του (που αιφνιδίασε τους πάντες) έπληξε την αντίληψη πως οι νόμοι ψηφίζονταιγια να εφαρμόζονται. Έμοιαζε με κλείσιμο ματιού. Όταν ολόκληρος καθηγητής καταλήγει στην πράξη να υπονοεί πως η νομιμότητα μπορεί να είναι α λα καρτ ή α βολοντέ και να εφαρμόζεται με χρονοκαθυστέρηση καταπώς οι ισορροπίες επιτάσσουν, τι να περιμένει κανείς από τους… ημιαναλφάβητους;

Καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, για περισσότερα από πέντε χρόνια πρόεδρος του Τμήματος Διεθνών &Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών και με σημαντική παρουσία σε πανεπιστήμια του εξωτερικού (μεταξύ τους και η Οξφόρδη), είναι ο υπηρεσιακός υπουργός Οικονομικών Γιώργος Ζανιάς, ο οποίος είχε από τις αρχές του 2010 αναλάβει το σημαντικότερο τμήμα των διαπραγματεύσεων αρχικά με την Ευρωπαϊκή Ενωση και στη συνέχεια με τηνΤρόικα. Τα τελευταία δυόμισι χρόνια ήταν βασικό μέλος των ελληνικών αποστολών σε όλα τα Eurogroup (μόνιμος εκπρόσωπος σε υπηρεσιακό επίπεδο Euro Working Group), τα Ecofin, τα Συμβούλια Κορυφής της ΕΕ καιτις ανεπίσημες συναντήσεις, από τις Βρυξέλλες και τη Φρανκφούρτη ως τη «νύχτα τωνΚαννών». Να πούμε «όχι άλλο κάρβουνο»;

Περίπτωση «πού ‘σαι νιότη που ‘λεγες πως θα γινόμουν άλλος» θα μπορούσε να θεωρηθεί και ο διοικητής της ΔΕΗ, καθηγητής του ΕΜΠ Αρθούρος Ζερβός. Στηριζόμενος στην πλούσια πείρα του στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (από το 1982 διδάσκει σχετικά μαθήματα στο Πολυτεχνείο, έχει διευθύνει και εκτελέσει συνολικά 76 προγράμματα έρευνας διάδοσης και ανάπτυξης, επίδειξης, διασποράς και εκπαίδευσης που έχουν χρηματοδοτηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ελληνικό Δημόσιο, ενώ από το 2003 είναι υπεύθυνος του τομέα της εξειδίκευσης Αιολικής Ενέργειας του Εuropean Renewable Energy Master), δήλωνε γεμάτος αυτοπεποίθηση ότι μέχρι το 2020 τα ορυκτά καύσιμα μπορούσαν να εξαλειφθούν από τον ενεργειακό χάρτη της Ελλάδας και ότι οι ήπιες μορφές ενέργειας μπορούν να τα υποκαταστήσουν με σημαντική περιβαλλοντική αλλά και οικονομική ωφέλεια.
Αυτά πριν αναλάβει τη διοίκηση της ΔΕΗ τον Δεκέμβριο του 2009. Δυόμισι χρόνια αργότερα, και με δεδομένη την «ευαισθησία» της παντοδύναμης ΓΕΝΟ ΠΔΕΗ σε ό,τι αφορά στην ενεργειακή εξάρτηση της χώρας από τον «βρόμικο» λιγνίτη και τη δεδηλωμένη προτίμησή της σε αυτόν), περίπου τίποτε απ’ όσα ευαγγελίστηκε δεν έχει προχωρήσει ή εφαρμοστεί στην πράξη. Επίσης, τα τιμολόγια αυξήθηκαν από νωρίς, μαζί με κάτι περίεργους φόρους υπέρ τρίτων που εμφανίζονται στις αποδείξεις (οι οποίοι λέγεται πως έχουν από χρόνια καταργηθεί με νόμο)…

GREEKONOMY RULES

Διδάκτωρ του London School of Economics από το 1981 (με τη διατριβή του να βραβεύεται, μάλιστα, από το Ίδρυμα με το καταξιωμένο βραβείο Sayers), καθηγητής τουΟικονομικού Πανεπιστημίου και συγγραφέας δεκάδων βιβλίων και άρθρων με παγκόσμια αναγνώριση, είναι και ο Γιώργος Αλογοσκούφης. Αυτό βέβαια δεν εμπόδισε το CNN να κατατάξει τη δικής του έμπνευσης διαδικασία αναθεώρησης του ΑΕΠ στον κατάλογο με τις 101 χειρότερες οικονομικές αποφάσεις για το 2006, ενώ λίγο αργότερα η ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία Eurostat απέρριψε το μεγαλύτερο μέρος της.
Τον Απρίλιο του 2010 (και αφού εκείνος είχε βρεθεί στο μάτι του κυκλώνα αρκετές φορές για την υπόθεση των δομημένων ομολόγων, το σκάνδαλοτης SIEMENS, τη διάθεση ποσοστού του ΟΤΕ στην Deutsche Telecom και άλλα πολλά…), σε ομιλία του στο London School of Economics αποποιήθηκε όλων των προσωπικών του ευθυνών αναφορικά με την κατάσταση της οικονομίας στην Ελλάδα. Ανέφερε μάλιστα μεταξύ άλλων πως «Εμείς οι υπουργοί Οικονομικών προσπαθούμενα εφαρμόσουμε μέτρα ενάντια στη θέληση των κυβερνήσεων και των πολιτών», ενώ λίγο αργότερα κατονόμασε τον πρώην πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή ως κύριο υπαίτιο της οικονομικής καταστροφής!

Δεξί χέρι του «πρωθυπουργού της ΟΝΕ» Κώστα Σημίτη έχει διατελέσει ο καθηγητής Οικονομικής Ανάλυσης στο Τμήμα Διεθνών & Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών του Οικονομικού Πανεπιστημίου Νίκος Χριστοδουλάκης, ο οποίος έχει επιπλέον διδάξει στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο τηςΦλωρεντίας, στο London Business School και στο Centre for Economic Policy Research του Λονδίνου, στο Πανεπιστήμιο Καρόλου της Πράγας, στο Ινστιτούτο Tinbergen του Άμστερνταμ και στο Πανεπιστήμιο της Κύπρου. Η ιστορία θα κρίνει αν και κατά πόσο η εποχή της παντοδυναμίας του ήταν, καταπώς πολλοί λένε, η εποχή όπου έγινετο κρίσιμο βήμα σε έναν δρόμο χωρίς επιστροφή, αλλά είναι γεγονός πως σε ανταπόκρισή τους από την Αθήνα οι «Financial Times» είχαν σημειώσει ότι, λίγο μετά την είσοδο της χώρας στο ευρώ, είχε μεταξύ άλλων προτείνει το ενδεχόμενο «τιτλοποίησης του Παρθενώνα και άλλων αρχαιολογικών χώρων». Ενώ επίσης, όπως ο πρώην υπουργός Μεταφορών (και διδάκτορας Χημείας Φυσικών Προϊόντων από το Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης) Χρήστος Βερελής είχε δηλώσει στην κατάθεσή του στην πρώτη Εξεταστική Επιτροπή για τη Siemens, ο πρώην υπουργός Εθνικής Οικονομίας είχε προτείνει την πώληση τουΤαχυδρομικού Ταμιευτηρίου αλλά εκείνος αρνήθηκε να συναινέσει σε αυτήν.

Λιγότερες ακαδημαϊκές περγαμηνές εμφανίζεται να έχει ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου (μεταπτυχιακό στο πανεπιστήμιο της Ν. Υόρκης, διδακτορικό από τη Σχολή Οικονομικών του London School of Economics, επί τετραετία επισκέπτης καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών), ο οποίος, όπως έχει δηλώσει, μετά τη θητεία του στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών και τον πρωταγωνιστικό ρόλο του στις διαπραγματεύσεις με την ΕΕ και την Τρόικα για το Μνημόνιο «δυσκολεύεται να βγει με τη γυναίκα του για έναν καφέ»…

Η δε εισηγήτρια του θεσμού των ειδικών επιχειρησιακών συμβάσεων και εδώ και λίγο καιρό συνοδοιπόρος του ΣΥΡΙΖΑ, κα Λούκα Κατσέλη, ως επίκουρη καθηγήτρια του φημισμένου πανεπιστημίου του Γέιλ είχε λάβει το 1980 τιμητική διάκρισηως η καλύτερη νέα διδάσκουσα (έχει διδάξει επίσης ως επισκέπτρια καθηγήτρια στοΠανεπιστήμιο Birkbeck του Λονδίνου, στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και στοΤμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών).

Διδάκτορας του φημισμένου πανεπιστημίου της Σορβόννης (η διατριβή του έχει τιμηθεί με πολλά διεθνή βραβεία και το 1993 δημοσιεύθηκε στο Librairie de Droit et dela Jurisprudence) και καθηγητής ΙδιωτικούΔιεθνούς Δικαίου και Δικαίου Διεθνών Συναλλαγών της Νομικής Αθηνών, ο Χάρης Παμπούκης είχε στην πρώτη κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου επιφορτιστεί, ως εξωκοινοβουλευτικός υπουργός Επικρατείας, με την ευθύνη του συντονισμού του κυβερνητικού έργου (ουδέν σχόλιο) και ακολούθως με την προσέλκυση μεγάλων ξένων επενδύσεων (ακόμη πιο ουδέν σχόλιο)

ΤΙΠΟΤΕ ΑΠ’ ΟΣΑ ΔΙΑΒΑΣΑΤΕ…

…δεν σημαίνει απαραίτητα πως όποιος κατέχει τον τίτλο του καθηγητή είναι αυτονόητα και απαραίτητα λιγότερο ικανός από έναν… άτιτλο να διαχειριστεί κυβερνητικές ευθύνες και κρατικές υποθέσεις. Ούτε πως κάποιος απόφοιτος Τεχνικού Λυκείου ή ένας απλός πολιτικός μηχανικός–ο Άκης Τσοχατζόπουλος, για παράδειγμα– θα τα κατάφερνε καλύτερα. Κάθε άλλο. Για την ακρίβεια, και με δεδομένο πως και η νέα κυβέρνηση Σαμαρά έχει ουκ ολίγους πανεπιστημιακούς καθηγητές στις τάξεις της, ευχή όλων μας είναι πως οι… αστοχίες των προαναφερθέντων Ελλήνων Professoren συνθέτουν απλώς μια αλυσίδα σατανικών συμπτώσεων…

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση