Μεθοδικά αλλάζουν χρώμα στο Αιγαίο

• Συμφωνίες – προεόρτια της συνεκμετάλλευσης

Η πορεία των διευθετήσεων στο Αιγαίο, μετά το 1974, καθορίζεται από μια σειρά ελληνοτουρκικές συμφωνίες κορυφής οι οποίες έχουν εκ των πραγμάτων διαμορφώσει ένα πλαίσιο απαξίωσης των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων και έχουν στρώσει το έδαφος για συνδιαχείριση και συνεκμετάλλευση:

• Το Πρακτικό της Βέρνης (μετά την κρίση με το τουρκικό ερευνητικό πλοίο «Χόρα»), το Νοέμβρη 1976 μεταξύ Κ. Καραμανλή και Σ. Ντεμιρέλ, με το οποίο δεσμεύονταν οι δύο χώρες να μην προβούν σε ενέργειες που θα παρενοχλούσαν τις διαπραγματεύσεις. Ουσιαστικά πάγωσαν έκτοτε οι ενέργειες για έρευνα και εκμετάλλευση τυχόν κοιτασμάτων πετρελαίου πέρα από τα χωρικά ύδατα των 6 μιλίων από τις ηπειρωτικές ακτές. Ωστόσο, η δέσμευση αυτή έγινε καθεστώς διαρκείας αφού οι διαπραγματεύσεις είναι σε διαρκή εξέλιξη.
• Η συμφωνία του Νταβός (μετά την κρίση του 1987 με το τουρκικό ερευνητικό πλοίο «Σισμίκ»), το Φλεβάρη του 1988 μεταξύ Α. Παπανδρέου και Τ. Οζάλ, με την οποία οι δύο χώρες συμφωνούν να περιορίσουν την ερευνητική τους δραστηριότητα για ανεύρεση κοιτασμάτων πετρελαίου στην αιγιαλίτιδα ζώνη τους. Δηλαδή, επαναβεβαίωση του πρακτικού της Βέρνης.
• Το Μνημόνιο της Βουλιαγμένης του 1988, μεταξύ των τότε υπουργών Εξωτερικών της Ελλάδας Κ. Παπούλια και της Τουρκίας Μ. Γιλμάζ. Σε αυτό προβλεπόταν η μη διεξαγωγή ασκήσεων και άλλων πτήσεων στο Αιγαίο κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, των εθνικών και των θρησκευτικών εορτών των δύο χωρών. Η συμφωνία αυτή ποτέ δεν εφαρμόστηκε πλήρως και διαρκώς παραβιάζεται από την τουρκική πλευρά, αποτέλεσε όμως τη βάση των ΝΑΤΟικής έμπνευσης Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) που προωθούν την ελληνοτουρκική συνδιαχείριση του Αιγαίου.
• Η συμφωνία της Μαδρίτης τον Ιούλη του 1997 (μετά την κρίση των Ιμίων στις 30-31 Γενάρη του 1996), μεταξύ Κ. Σημίτη και Σ. Ντεμιρέλ, με την οποία η Ελλάδα αναγνωρίζει πέρα από τα νόμιμα και «τα ζωτικά συμφέροντα και ενδιαφέροντα» της Τουρκίας στο Αιγαίο και δεσμεύεται να μην προχωρήσει σε μονομερείς ενέργειες, όπως θα μπορούσε να θεωρηθεί η άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων (έρευνες στην υφαλοκρηπίδα, επέκταση χωρικών υδάτων κλπ.).

• Σε αυτά έρχεται να προστεθεί και το Ελσίνκι, οι αποφάσεις της συνόδου κορυφής της Ευρωπαϊκής Ενωσης το Δεκέμβρη του 1999, όπου στα πλαίσια της ενεργοποίησης της ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας η Ελλάδα αποδέχθηκε την ύπαρξη προς διευθέτηση «συνοριακών διαφορών».

Μεθοδικός αποχρωματισμός του Αιγαίου

ΠΑΣΟΚ και ΝΔ έχουν αποκλειστικά τη συνευθύνη για τις σημερινές αρνητικές εξελίξεις

ΠΑΣΟΚ και ΝΔ έχουν διαχρονικά τη συνευθύνη για τον αποχρωματισμό των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων στο Αιγαίο. Ενδεικτικά αναφέρουμε:

1. Στις 13 Σεπτέμβρη 2002 η τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έδωσε, μέσω της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας, τη συγκατάθεσή της στο ευρωπαϊκό σχέδιο κατάργησης – ενοποίησης των FIR των ευρωπαϊκών χωρών, με στόχο την κεντρική διαχείριση της εναέριας κυκλοφορίας στην Ευρώπη από το Πρίντεζι της Ιταλίας. Είναι η άλλη όψη – η πολιτική – της καθιέρωσης ενιαίου επιχειρησιακού χώρου του ΝΑΤΟ.

2. Τον Ιούλη του 2003 το τουρκικό «ερευνητικό» πλοίο «Πίρι-Ρέις» πραγματοποίησε έρευνες εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, ανατολικά του 25ου Μεσημβρινού, δηλαδή της γραμμής διχοτόμησης από βορρά προς νότο, που αυθαίρετα έχει ορίσει η τουρκική πλευρά. Το γεγονός αυτό το είχε αποκαλύψει ο «Ρ» στις 15 Αυγούστου 2003.

3. Το Νοέμβρη του 2003, επί κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, στο πλαίσιο του ICAO και με πρόσχημα την εξυπηρέτηση της αυξημένης κίνησης των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας το 2004, υπήρξε συμφωνία για τους αεροδιαδρόμους, οι οποίοι διέρχονται από τα FIR Αθηνών και Κωνσταντινούπολης, όπου η Ελλάδα δέχθηκε την κατάργηση του ελληνικού αεροδιαδρόμου J60, που διερχόταν από χαμηλό ύψος από τη Λήμνο και αποτελούσε «εμπόδιο» για την παράνομη είσοδο των τουρκικών μαχητικών στο Αιγαίο.

4. Τον Σεπτέμβρη του 2004 η κυβέρνηση της ΝΔ αποδέχτηκε την τροποποίηση σχετικού κειμένου του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας, ICAO, που αφορούσε την αρμοδιότητα έρευνας και διάσωσης. Αποδέχτηκε τη διαγραφή του όρου «όρια» (boundaries) από το σχετικό κείμενο που αναφέρεται στα όρια έρευνας και διάσωσης, με αποτέλεσμα να πάψει να ισχύει η ταύτιση των ορίων έρευνας και διάσωσης στο διεθνή χώρο του Αιγαίου με τα όρια του FIR.

5. Στις 13 Απρίλη 2005 η κυβέρνηση της ΝΔ είχε ανακοινώσει γραπτώς, μέσω του υπουργείου Εθνικής Αμυνας ότι τα τουρκικά αεροσκάφη που θα μπαίνουν παράνομα στο Αιγαίο στο ελληνικό FIR, απλά και μόνο θα αναγνωρίζονται από ελληνικά μαχητικά, αλλά δε θα αναχαιτίζονται, παρά μόνο εάν περάσουν στη ζώνη των 10 μιλίων από τις ελληνικές ακτές. Στη συνέχεια ανασκεύασε, αλλά το μήνυμα είχε σταλεί.

6. Στις 17 Φλεβάρη 2009, επί κυβέρνησης ΝΔ, η γραμμή διχοτόμησης του Αιγαίου στον 25ο Μεσημβρινό είχε και τη «συμμαχική» υποστήριξη, όταν 2 τουρκικά μαχητικά «F-4» («Φάντομ») πέταξαν υπό την κάλυψη ΝΑΤΟικού ιπτάμενου ραντάρ τύπου «ΑΒΑΚΣ» στην περιοχή της ελληνικής νησίδας Καλόγηροι, στα όρια της οποίας διέρχεται ο 25ος Μεσημβρινός, στο κεντρικό Αιγαίο μεταξύ Νότιας Εύβοιας και Χίου. Ανάλογες δραστηριότητες ακολούθησαν και το επόμενο διάστημα μέχρι σήμερα.

7. Στις 29 Μάρτη 2010 ο Αμερικανός διοικητής του ΝΑΤΟικού Αεροπορικού Στρατηγείου της Σμύρνης (CCAIR), με έγγραφό του προς το διοικητή του ελληνικού ΑΤΑ (Αρχηγείο Τακτικής Αεροπορίας) στη Λάρισα, όπως και στους διοικητές των CAOC και τους αρχηγούς των ΓΕΑ των ΝΑΤΟικών χωρών της περιοχής, κήρυξε ολόκληρο το Αιγαίο σε «γκρίζα ζώνη» εξαιρώντας το από τις περιοχές που καλύπτει το στρατηγείο. Η επιστολή μπορεί στη συνέχεια να ανακλήθηκε, αλλά η ουσία της παραμένει.

8. Ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Ε. Βενιζέλος, στη διάρκεια συζήτησης στη Βουλή στις 16 Μάρτη 2010 παραδέχθηκε ως προς τα ΝΑΤΟικά στρατηγεία, ότι «προτείνουμε μια ευέλικτη λύση διατήρησης της παλαιάς δομής ή εφαρμογή της νέας δομής». Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι για το ΝΑΤΟ το Αιγαίο είναι μια «γκρίζα περιοχή» και μάλιστα προτείνοντας έναν τρόπο διοίκησης που «θα ήταν για μας και για την περιοχή μια λύση αποσυμφόρησης», αποδέχεται την αποστρατιωτικοποίηση.

9. Στις 20 Ιούλη 2010 βγήκαν ταυτόχρονα για πρώτη φορά από το 1974 δύο τουρκικά ερευνητικά πλοία και έκαναν, παράνομα, έρευνες στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, το «Τσεσμέ», στο Βόρειο Αιγαίο, στα 8 ναυτικά μίλια από το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης και το «Πίρι Ρέις», 40 ναυτικά μίλια ανατολικά της Ρόδου και νότια του Καστελόριζου. Την επόμενη μέρα ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Θ. Πάγκαλος δηλώνει ότι τα τουρκικά πλοία κάνουν έρευνες στα… διεθνή ύδατα, αγνοώντας ο ίδιος την ελληνική υφαλοκρηπίδα που την περιόρισε μέχρι τα 200 μέτρα βάθος βυθού.

Πηγή

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση