Σκιαγραφώντας το νέο πρόσωπο του φασισμού

• Οι οριακές ισορροπίες της σύγχρονης πολιτικής και η αναζήτηση του ακροδεξιού χώρου για νέο προφίλ

Σκιαγραφώντας το προφίλ της μεταπολεμικής ακροδεξιάς στην Ευρώπη, η Βασιλική Γεωργιάδου κάνει διάκριση ανάμεσα στο νεοφασιστικό και το μεταφασιστικό ρεύμα. «Το πρώτο ταυτίζεται με τον πολιτικό εξτρεμισμό και το δεύτερο με την ενσωμάτωση στη δημοκρατική τάξη. Εξετάζοντας τον ακροδεξιό χώρο διαπιστώνουμε ότι δεν αποκρυσταλλώνονται καθαρές μορφές του ενός ή του άλλου τύπου. Κόμματα με νεοφασιστικό προφίλ επιδιώκουν και την άσκηση πολιτικής πρόκλησης και την πολιτική ενσωμάτωση. Κόμματα με μεταφασιστικό προφίλ λειτουργούν συχνά ως μετριοπαθές κέλυφος του πολιτικού εξτρεμισμού». (Τι θρέφει την ακροδεξιά;)

Αυτή η ανάγκη να κρύψουν τον εξτρεμισμό τους κάτω από το μανδύα της μετριοπάθειας έχει οδηγήσει τους πολιτικούς επιστήμονες να συμπεράνουν ότι τα ακροδεξιά κόμματα τα χαρακτηρίζει ένα συνοθύλευμα ανόμοιων πολιτικών στοιχείων:

“Η ακροδεξιά σε επίπεδο ιδεολογικού λόγου, θέσεων πολιτικής και προγραμματικών στοχεύσεων όπως και σε επίπεδο εκλογικής απήχησης παρουσιάζεται ως ένα μείγμα ετερόκλητων στοιχείων. Ωστόσο, με το πέρασμα του χρόνου και από περίπτωση σε περίπτωση, η ποιότητα του μεταβάλλεται και τροποποιούνται οι ποσοτικές αναλογίες που συναρθρώνεται στον ακροδεξιό κορμό. Έτσι αν τη δεκαετία το 70 η νέα άκρα Δεξιά συνδύαζε οικονομικό φιλελευθερισμό με πολιτικό αυταρχισμό, αυτό σήμερα είναι ξεπερασμένο. Στη δεκαετία του 90 δεσπόζουσα σημασία προβάλλει ο συνδυασμός αριστερόστροφων αιτημάτων με υπερσυντηρητικά δεξιόστροφα πολιτικά και πολιτισμικά πρότυπα.”(B. Γεωργιάδου-2004)

Ναι μεν είναι υπέρ του κοινωνικού προστατευτισμού, ωστόσο δεσπόζουσα θέση κατέχουν τα «εθνοθρησκευτικά και εθνοπολιτιστικά κριτήρια επιλεκτικής κοινωνικής φροντίδας».

Προβάλλουν το σοβινισμό της κοινωνικής πρόνοιας, τη κλειστή εθνοπολιτιστική κοινότητα και το ισχυρό κράτος με δεσπόζουσα θέση τη ξενοφοβία και το διαφορικό ρατσισμό μέσα από τον αποκλεισμό των μεταναστών ή τουλάχιστον θέτοντας τους στο περιθώριο. “Σκοπός είναι να διαφυλάξει (το ακροδεξιό κόμμα) αυτό το χαρακτήρα ακόμα κι αν χρειαστεί να περιοριστεί η ατομική αυτονομία στις πολιτισμικές εκφράσεις του πληθυσμού προωθώντας το κοινό καλό της κλειστής εθνοπολιτιστικής κοινότητας και όχι το συλλογικό συμφέρον (περιορισμό και απαξίωση των διαμεσολαβητικών θεσμών) των οργανωμένων αλλά εθνοπολιτιστικά αδιάφορων κοινωνικο-οικονομικών συμφερόντων.”(Kitscel and McGann-1995)

Η ουσία τελικά είναι ότι αν και παρουσιάζονται ως μετριοπαθή, όπως τονίζει ο Minkenberg, «οι οργανώσεις και τα κόμματα της ακροδεξιάς δεν υπερασπίζονται παρά την προσαρμογή της υφιστάμενης δημοκρατικής πραγματικότητας στα πρότυπα ενός επιλεκτικού εθνολαϊκού καθεστώτος (που εφαρμόζει πολιτισμικές ή άλλες διακρίσεις στην εφαρμογή των αρχών του). Ένα τέτοιο καθεστώς, ακόμη κι αν τυπικά συμμερίζεται τη δημοκρατική αρχή και κινείται εντός του πλαισίου της υφιστάμενης τάξης, ακροβατεί στην οριογραμμή των εφαρμοζόμενων αξιών και ιδεωδών της.»(Minkenberg.-2001)

Αν η επανάληψη του κλασικού φασισμού δεν είναι δυνατή, τουλάχιστον στη παρούσα φάση, ωστόσο η άνοδος της ακροδεξιάς στην ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή ωθεί το πολιτικό σκηνικό στην υιοθέτηση ακραίας πολιτικής ατζέντας (δημόσια ασφάλεια και τάξη, μεταναστευτικό, εγκληματικότητα) και πολώνει τη κοινωνική σύγκρουση με τα τάγματα εφόδου να υποδαυλίζουν ένα κλίμα πολιτικού αυταρχισμού όπως στη περίπτωση του Αγίου Παντελεήμονα. Όσο η κρίση οξύνεται επηρεάζοντας όλο και περισσότερο μεγαλύτερα στρώματα του πληθυσμού και όσο η Αριστερά παραμένει παραγκωνισμένη [η εθελούσια] στο περιθώριο χωρίς μια συνεκτική ταξική πολιτική, ικανή να εκφράσει τις πραγματικές ανάγκες των εργαζομένων, η πολιτική ζωή θα παρεκκλίνει συνεχώς στον πολιτικό αυταρχισμό και σοβινισμό ενώ η κοινωνία θα ρέπει όλο και περισσότερο στη σήψη της δημαγωγίας και του καλυμμένου φασισμού της ακροδεξιάς του ΛΑ.Ο.Σ.

Είναι όλα αυτά η φυσική εξέλιξη της πολιτικής ή μήπως ζούμε στην εποχή μιας γενικευμένης αλλαγής του διεθνούς πολιτικού σκηνικού;

Όπως και να ‘χει, σύντομα θα πρέπει να αποκρυσταλλωθούν τα πράγματα, διότι η κοινωνία δείχνει να μοιάζει, όλο και ποιο πολύ, με καζάνι που βράζει!

Παραπομπές
- Η Ακροδεξιά (ιδεολογία, πολιτική, κόμματα), επιμέλεια της Βασιλικής Γεωργιάδου, εκδόσεις Παπαζήση)
- Οι μελανοχίτωνες της Ευρώπης
– Η ευρωπαϊκή ακροδεξιά από το 1945 μέχρι σήμερα, Pierre Milza, εκδόσεις SCRIPTA.
- Η ανατομία του Φασισμού, Ρόμπερτ Πάξτον, εκδόσεις Κέδρος.
- The revival of right wing extremism in the 90s, Minkenberg Michael, 1997
- The radical right in Western Europe. Acomparative analysis, Kitscel H. and McMann A. 1995 - Η ΄νέα άνοδος του φασισμού; Της Νατάσσας Μπαστέα
-Τι θρέφει την ακροδεξιά; του Γιώργο Κιούση

Πηγή

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση