Προχωρήστε και χρεωκοπήστε την Ελλάδα!

• Οι οικονομολόγοι ανησυχούν πως η ίδια η συνταγογράφηση από το ΔΝΤ και τους ευρω-εταίρους -βαθιές περικοπές στον προϋπολογισμό της Ελλάδας, η απότομη μείωση των μισθών και των φορολογικών αυξήσεων- θα ωθήσει την οικονομία σε μια σπείρα ύφεσης που θα περιστραφεί προς τα κάτω γρηγορότερα από ό, τι χάνεται ο ογκόλιθος του Σίσυφου

Του Dody Tsiantar
Η Ελλάδα πρέπει να αισθάνεται λίγο σαν το Σίσυφο αυτές τις μέρες. Επιβαρύνεται με τα βουνά του χρέους και το 14% του ελλείμματος του προϋπολογισμού και η διαδρομή της προς την ανάκτηση φαίνεται απότομη, ολισθηρή και απρόσιτη. Αλλά όπως ο Σίσυφος, ο βασιλιάς της ελληνικής μυθολογίας που καταλήγει με το βαρύ φορτίο του στην κορυφή μόνο και μόνο για να το δεί να κυλάει πίσω και πάλι, η Ελλάδα φαίνεται βυθισμένη στα προβλήματα, ακόμη και με ένα πακέτο "διάσωσης" 145 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Παρά τον αρχικό ίλιγγο της αγοράς για το ύψος του πακέτου της διάσωσης και την εκδήλωση εμπιστοσύνης από το ΔΝΤ και την ελληνική κυβερνηση ότι η Ελλάδα, αν και ματωμένη, θα διαχειριστεί το οδυνηρό ταξίδι πίσω στην οικονομική υγεία μια χαρά, οι φόβοι, ότι η χώρα δεν θα μπορέσει να ωθήσει τον ογκόλιθο πίσω μέχρι το λόφο, επανέρχονται με εκδικητική διάθεση.
Η βασική ανησυχία: τα μέτρα, που η Ελλάδα έχει αναγκαστεί να επιβάλει είναι τόσο σοβαρά και άγρια αντιλαϊκά, που οι παρατηρητές θεωρούν ότι η κυβέρνηση δεν θα έχει την πολιτική βούληση να τα επιβάλει. Οι οικονομολόγοι ανησυχούν, επίσης, ότι η ίδια η συνταγογράφηση από το ΔΝΤ και τους ευρω-εταίρους -βαθιές περικοπές στον προϋπολογισμό της Ελλάδας, η απότομη μείωση των μισθών και των φορολογικών αυξήσεων- θα ωθήσει την οικονομία σε μια σπείρα ύφεσης που θα περιστραφεί προς τα κάτω γρηγορότερα από ό, τι χάνεται ο ογκόλιθος του Σίσυφου.
Αθετώντας τις υποχρεώσεις
Έτσι τι επιλογές υπάρχουν για τους Έλληνες; Αν οι όροι του δανείου φέρουν τέτοια αγωνία όπως αναμένεται, γιατί να μην αθετήσουν τις υποχρεώσεις τους -με τον ίδιο τρόπο που τόσες χιλιάδες καταχρεωμένοι Αμερικανοί έχουν αρνηθεί να πληρώσουν αντί να αναλάβουν ακόμη περισσότερα χρέη;
Φυσικά, δεν είναι τόσο απλό. Οι Αμερικανοί που δεν πληρώνουν καταλήγουν με κακή πίστωση. Και όταν μια εταιρεία χρεοκοπεί, υπάρχει ο κίνδυνος να χρειαστεί να κλείσει για πάντα. Αλλά τι συμβαίνει όταν μια χώρα αθετεί υποχρεώσεις; Προφανώς, η Ελλάδα δεν θα λιώσει μακριά στο Αιγαίο Πέλαγος. Ο Παρθενώνας δεν θα εξαφανιστεί.
«Μια εταιρεία μπορεί να πάει σε πτώχευση. Ιδιώτες πτωχεύουν. Αλλά κράτη όχι" εξηγεί ο Ιαν Randolph, επικεφαλής της ομάδας κινδύνου κρατών στην IHS Global Insight. "Θα σταματήσουν να πληρώνουν και δεν θα εξυπηρετούν τις υποχρεώσεις του χρέους τους, όπως θα έπρεπε. Ωστόσο, οι άνθρωποι θα συνεχίσουν να καλλιεργούν καρότα, να πηγαίνουν στο σχολείο, τα φανάρια να αναβοσβήνουν ρυθμίζοντας την κυκλοφορία."
Αυτό δεν ακούγεται τόσο κακό, αλλά μην ξεγελιέστε. Ένα έγγραφο εργασίας του ΔΝΤ με τίτλο "Το Κόστος της κρατικής χρεωκοπίας", διαπίστωσε ότι μετά την πτώχευση, οι περισσότερες οικονομίες, κατά μέσον όρο, τείνουν να συρρικνωθούν κατά 1,2 ποσοστιαίες μονάδες ετησίως κατά τη διάρκεια της αναδιάρθρωσης. Συχνά, πιο σοβαρές πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες ακολουθούν.
Για παράδειγμα η Αργεντινή, η οποία χρεωκόπησε το Δεκέμβριο του 2001, αφού αγωνίστηκε με τα μέτρα λιτότητας που επέβαλε το ΔΝΤ, για πολλά χρόνια. Η ανεργία χτύπησε το 20%, το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 15% και σχεδόν ο μισός πληθυσμός της, κατέληξε να ζει κάτω από το όριο της φτώχειας.
Ακόμα και μια διάσωση, δεν θα σώσει την Ευρώπη
Για αρχή, οι Αργεντίνοι έχουν κλειδωθεί έξω από τις χρηματοπιστωτικές αγορές και η κυβέρνηση έχει εμπλακεί σε εκατοντάδες δίκες με τους επενδυτές. Για περίοδο εννέα ετών, η Αργεντινή έχει στερηθεί το «οξυγόνο που οι πιστωτικές αγορές μπορούν να προσφέρουν», όπως η Randolph IHS το θέτει και μόλις τώρα αρχίζουν να προσφέρουν συμφωνίες ανταλλαγής χρέους.
Αλλά είναι μια χρεωκοπία, είτε μια μερική χρεωκοπία, εξ ορισμού πάντα θανάσιμη, όπως έχουμε οδηγηθεί να πιστέψουμε; Οχι ακριβώς.
"Υπάρχουν χρεωκοπίες και χρεωκοπίες," λέει η καθηγήτρια διεθνών οικονομικών Carmen Reinhart του Πανεπιστημίου Maryland, η οποία συν-έγραψε το πρόσφατο βιβλίο "Αυτή τη φορά είναι διαφορετικά", μια ανάλυση των οκτώ αιώνων των χρηματοοικονομικών κρίσεων.
Σύμφωνα με τη Reinhart, οι χρεωκοπίες είναι πιο συνηθισμένες από ό,τι νομίζουμε. Αλλά μερικές χρεωκοπίες είναι άσχημες και βρώμικες, όπως της Αργεντινής, εξηγεί η ίδια και άλλες είναι κάπως πιο γλυκές, όπως της Ουρουγουάης, η οποία ήρθε σε μια εγκάρδια συνεννόηση με τους πιστωτές της για την αναδιάρθρωση του χρέους της το 2003 και ανέρρωσε γρήγορα αναπτυσσόμενη σχεδόν 4% το επόμενο έτος.
Αλλάζοντας πορεία
Αλλά χρεωκοπίες, ακόμη και άσχημες, δε σημαίνουν πάντοτε καταστροφή. Μετά την πανωλεθρία του χρέους της, καθώς και την τελική υποτίμηση του πέσο, που έκανε τις εξαγωγές γεωργικών προϊόντων της φθηνότερες, η Αργεντινή ανάρρωσε επίσης, με αύξηση 9% το 2004. Παρά τα χρόνια της αρνητικής δημοσιότητας, κατέστη επίσης ένα δημοφιλής τουριστικός προορισμός-το φτηνό κόστος ζωής και μια ευνοϊκή συναλλαγματική ισοτιμία την έκανε δημοφιλή για τους Αμερικανούς τουρίστες και σημειώθηκε διψήφια αύξηση των αλλοδαπών τουριστών. Μετά που η Ρωσία χρεωκόπησε το 1998 και υποτιμήθηκε το ρούβλι, αυξήθηκε 6,4% ένα χρόνο αργότερα.
Η Ελλάδα προκειμένου να ξαναγεννηθεί μέσω μιας χρεωκοπίας, θα πρέπει να είναι έτοιμη να θυμώσει πολύ κόσμο και κυρίως τους κατόχους των ομολόγων της. Η χώρα θα μπορούσε επίσης να αναγκαστεί να εγκαταλείψει το ευρώ και να επιστρέψει στη δραχμή, ή κάποια παραλλαγή της. Τα πυροτεχνήματα πάνω από την Ευρώπη, αν η Ελλάδα στραφεί σε αυτή την κατεύθυνση, θα ήταν εντυπωσιακά.
Αλλά το κέρδος μπορεί να αξίζει τον πόνο. Ο καθηγητής οικονομίας Θεόδωρος Καρυώτης του University of Maryland, επισημαίνει ότι η κατάργηση του ευρώ θα θέσει τους μυς της νομισματικής πολιτικής, τον έλεγχο και την ευελιξία πίσω στα χέρια της ελληνικής κυβέρνησης. Θα μπορούσε ακόμη και να βοηθήσει την Ελλάδα να κρατήσει τον ογκόλιθο του Σίσυφου, στην κορυφή του λόφου, όπου ανήκει.
Πηγή

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση