Τουρκία: Απόλυτος κυρίαρχος ο Ερντογάν μετά τις αποκαλύψεις για στρατιωτικό πραξικόπημα
Δεύτερο πλήγμα για το «βαθύ κράτος»
Του Σταύρου Λυγερού
Η υποβόσκουσα μάχη των δύο πόλων εξουσίας στην Τουρκία, από τη μία πλευρά της κυβέρνησης κι από την άλλη του Γενικού Επιτελείου, μπορεί να μην έχει λήξει ακόμα, αλλά το πολιτικό πλεονέκτημα έχει για τα καλά περάσει στα χέρια του Ταγίπ Ερντογάν.
Μετά τις αποκαλύψεις για την παρακρατική οργάνωση Εργκένεκον, αυτές τις ημέρες ήλθαν οι αποκαλύψεις ότι το 2007 ο τότε αρχηγός ΓΕΕΘΑ Γιασάρ Μπουγιούκανιτ και άλλοι ανώτατοι αξιωματικοί σχεδίαζαν προβοκάτσιες με σκοπό την ανατροπή της κυβέρνησης Ερντογάν.
Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Χρησιμοποιώντας την ευρωπαϊκή προοπτική σαν εμβρυουλκό και εκμεταλλευόμενος την άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία του, ο Τούρκος πρωθυπουργός αποδυνάμωσε τον πολιτικό ρόλο των στρατηγών. Το κεμαλικό κατεστημένο κατηγορεί το ισλαμογενές κυβερνών κόμμα ότι έχει μυστικό σχέδιο να καταργήσει τον κοσμικό χαρακτήρα του κράτους.
Η κατηγορία αυτή, όμως, δεν ήταν πειστική και το ευρωπαϊκό όραμα λειτουργούσε σαν ένα είδος πολιτικής ασπίδας για την κυβέρνηση Ερντογάν. Οι Τούρκοι στρατηγοί, άλλωστε, δεν ήταν ποτέ τυχάρπαστοι πραξικοπηματίες. Εχουν μάθει να τους θεωρούν θεματοφύλακες και εγγυητές του κράτους.
Οπως αποκαλύφθηκε από το ημερολόγιο του πρώην αρχηγού Ναυτικού Οζντέν Ορνέκ το 2004 συζητούσαν στο Γενικό Επιτελείο το ενδεχόμενο πραξικοπήματος. Στο ίδιο ημερολόγιο αναφέρεται ότι επειδή η συγκυρία ήταν δυσμενής για ανοικτό πραξικόπημα, η στρατιωτική ηγεσία είχε αποφασίσει να προκαλέσει κοινωνική αναταραχή και χάος, που θα της έδινε το αναγκαίο πρόσχημα για πραξικόπημα. Τελικώς, το σχέδιο δεν εφαρμόσθηκε, λόγω των αντιρρήσεων του τότε αρχηγού ΓΕΕΘΑ Χιλμί Οζκιόκ.
Το 2007 η υποβόσκουσα διαμάχη της κυβέρνησης Ερντογάν με τη στρατογραφειοκρατία προσέλαβε μορφή ανοικτής σύγκρουσης. Την αφορμή έδωσε η εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας. Το κυβερνών κόμμα διέθετε την αναγκαία κοινοβουλευτική πλειοψηφία για να εκλέξει δικό του Πρόεδρο. Το Γενικό Επιτελείο προσπάθησε να αποτρέψει μία τέτοια εξέλιξη, απειλώντας δημοσίως. Ελέγχοντας την Προεδρία και τους κρίσιμους κρατικούς μηχανισμούς, το κεμαλικό κατεστημένο εγκλώβιζε σε μεγάλο βαθμό την κυβέρνηση. Ο Ερντογάν προωθούσε στην Προεδρία τον Αμπντουλάχ Γκιούλ για να σπάσει ακριβώς αυτόν τον εγκλωβισμό. Το κεμαλικό κατεστημένο αντεπιτέθηκε σε τρία επίπεδα: Πρώτον, διοργάνωσε ογκώδη συλλαλητήρια, με σκοπό να προσδώσει στις κινήσεις του λαϊκή νομιμοποίηση. Δεύτερον, έστησε προβοκάτσιες (εκρήξεις βομβών κλπ.) για να καλλιεργήσει κλίμα ανασφάλειας. Τρίτον, προχώρησε σε δικαστικό πραξικόπημα. Το Συνταγματικό Δικαστήριο αποφάσισε ότι για να εκλέξει Προέδρο Δημοκρατίας η Εθνοσυνέλευση έπρεπε να έχει απαρτία δύο τρίτων!
Για λόγους πολιτικής επιβίωσης ο Ερντογάν αμφισβήτησε την ουσία του μετακεμαλικού καθεστώτος. Προκήρυξε πρόωρες εκλογές για τον Ιούλιο 2007 και δρομολόγησε την αναθεώρηση του Συντάγματος. Το δικαστικό πραξικόπημα, οι τρικλοποδιές και οι προβοκάτσιες του «βαθέος κράτους» συνέβαλαν στο να επιτύχει σαρωτική εκλογική νίκη με 47% (το 2002 είχε αποσπάσει 34%). Κατόπιν αυτού, το Γενικό Επιτελείο συνωμότησε για να ανατρέψει τη νεοεκλεγμένη κυβέρνηση. Τον περασμένο Ιούνιο η Ταράφ δημοσίευσε φωτοτυπία πεντασέλιδου εγγράφου με το σχέδιο πραξικοπήματος, που φέρει την υπογραφή του πλοιάρχου (και υπόδικου στην υπόθεση Εργκένεκον) Ντουρσούν Τσιτσέκ.
Πρωτότυπο έγγραφο
Το Γενικό Επιτελείο χαρακτήρισε τη φωτοτυπία πλαστή. Το ζήτημα φάνηκε να κλείνει. Πριν από λίγες ημέρες, όμως, ξανάνοιξε, όταν ο εισαγγελέας που διερευνά την υπόθεση Εργκένεκον έλαβε το πρωτότυπο έγγραφο. Ο ανώνυμος αποστολέας (πιθανότατα αξιωματικός του Γενικού Επιτελείου) έδωσε στοιχεία για τη συμμετοχή στη συνωμοσία του τότε αρχηγού ΓΕΕΘΑ Γιασάρ Μπουγιούκανιτ και άλλων στρατηγών. Αποκάλυψε, επίσης, ότι η στρατιωτική ηγεσία όχι μόνο γνώριζε, αλλά και διέταξε την καταστροφή όλων των αποδεικτικών στοιχείων. Πέντε στρατιώτες έχουν ήδη μαρτυρήσει ότι συμμετείχαν στην καταστροφή εγγράφων στο Γενικό Επιτελείο.
Το σχέδιο προέβλεπε δυσφήμηση του κυβερνώντος κόμματος, πρόκληση εσωκομματικού ρήγματος και ενίσχυση της αντιπολίτευσης. Κυρίως, όμως, προέβλεπε προβοκάτσιες. Μία απ’ αυτές ήταν η τοποθέτηση όπλων σε σπίτια στελεχών του θρησκευτικο-πολιτισμικού κινήματος Φετουλάχ Γκιουλέν, το οποίο διατηρεί στενούς δεσμούς με την κυβέρνηση Ερντογάν. Στόχος των πραξικοπηματιών ήταν να ασκηθούν μαζικές διώξεις για συνωμοσία εναντίον στελεχών του κυβερνώντος κόμματος και να καλλιεργηθεί το έδαφος για την ανατροπή της κυβέρνησης Ερντογάν.
Πράγματι, τον Μάρτιο 2008, ο γενικός εισαγγελέας Αμπντουραχμάν Γιαλτσίνκαγια ζήτησε από το Συνταγματικό Δικαστήριο να απαγορεύσει αφ’ ενός την λειτουργία του κυβερνώντος κόμματος κι αφ’ ετέρου την πολιτική δράση 71 στελεχών του. Μεταξύ αυτών του Προέδρου της Δημοκρατίας και του πρωθυπουργού! Ας σημειωθεί ότι πολύ πριν κατατεθεί η προσφυγή, ο απόστρατος στρατηγός Σιλαχτσίογλου είχε δημοσιεύσει άρθρο στην κεμαλική Τζουμχουριέτ, με το οποίο ζητούσε την απαγόρευση του κυβερνώντος κόμματος για να σταματήσει η άλωση του κράτους από το πολιτικό Ισλάμ.
Δίκες Εργκένεκον
Οι αποκαλύψεις έχουν φέρει σε εξαιρετικά δυσχερή θέση το Γενικό Επιτελείο και ειδικά τον αρχηγό του Ιλκέρ Μπασμπούγ, που τον Ιούνιο είχε χαρακτηρίσει τη φωτοτυπία «κουρελόχαρτο». Η στρατογραφειοκρατία είχε ήδη τραυματισθεί από την υπόθεση Εργκένεκον. Υπενθυμίζουμε ότι βρίσκονται σε εξέλιξη δύο μεγάλες δίκες με 54 και 108 κατηγορούμενους, οι οποίοι ως μέλη της παρακρατικής οργάνωσης δικάζονται μεταξύ των άλλων για σχεδιασμό πραξικοπήματος και ανάμειξη στις περίπου 17.000 δολοφονίες με άγνωστο δράστη στο διάστημα 1995-2003.
Η τροπή που έχουν πάρει οι εξελίξεις στην Τουρκία αναμφισβήτητα ευνοούν τον Ερντογάν. Το Γενικό Επιτελείο έχει πολιτικά εξουδετερωθεί. Η ασυλία που απολάμβανε μέχρι τώρα από τα ΜΜΕ έχει αρθεί. Ο αρχηγός του Μπασμπούγ πιέζεται να ξηλώσει όσους κατηγορούνται για συνωμοσία. Το μόνο που μένει στους στρατηγούς είναι ή να αποδεχθούν την ήττα τους ή να κατεβάσουν τα τανκς σε συνθήκες πολιτικής απομόνωσής τους. Ουσιαστικά, η Τουρκία βαδίζει ολοταχώς προς μία μεταπολίτευση.
Πηγή
Του Σταύρου Λυγερού
Η υποβόσκουσα μάχη των δύο πόλων εξουσίας στην Τουρκία, από τη μία πλευρά της κυβέρνησης κι από την άλλη του Γενικού Επιτελείου, μπορεί να μην έχει λήξει ακόμα, αλλά το πολιτικό πλεονέκτημα έχει για τα καλά περάσει στα χέρια του Ταγίπ Ερντογάν.Μετά τις αποκαλύψεις για την παρακρατική οργάνωση Εργκένεκον, αυτές τις ημέρες ήλθαν οι αποκαλύψεις ότι το 2007 ο τότε αρχηγός ΓΕΕΘΑ Γιασάρ Μπουγιούκανιτ και άλλοι ανώτατοι αξιωματικοί σχεδίαζαν προβοκάτσιες με σκοπό την ανατροπή της κυβέρνησης Ερντογάν.
Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Χρησιμοποιώντας την ευρωπαϊκή προοπτική σαν εμβρυουλκό και εκμεταλλευόμενος την άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία του, ο Τούρκος πρωθυπουργός αποδυνάμωσε τον πολιτικό ρόλο των στρατηγών. Το κεμαλικό κατεστημένο κατηγορεί το ισλαμογενές κυβερνών κόμμα ότι έχει μυστικό σχέδιο να καταργήσει τον κοσμικό χαρακτήρα του κράτους.
Η κατηγορία αυτή, όμως, δεν ήταν πειστική και το ευρωπαϊκό όραμα λειτουργούσε σαν ένα είδος πολιτικής ασπίδας για την κυβέρνηση Ερντογάν. Οι Τούρκοι στρατηγοί, άλλωστε, δεν ήταν ποτέ τυχάρπαστοι πραξικοπηματίες. Εχουν μάθει να τους θεωρούν θεματοφύλακες και εγγυητές του κράτους.
Οπως αποκαλύφθηκε από το ημερολόγιο του πρώην αρχηγού Ναυτικού Οζντέν Ορνέκ το 2004 συζητούσαν στο Γενικό Επιτελείο το ενδεχόμενο πραξικοπήματος. Στο ίδιο ημερολόγιο αναφέρεται ότι επειδή η συγκυρία ήταν δυσμενής για ανοικτό πραξικόπημα, η στρατιωτική ηγεσία είχε αποφασίσει να προκαλέσει κοινωνική αναταραχή και χάος, που θα της έδινε το αναγκαίο πρόσχημα για πραξικόπημα. Τελικώς, το σχέδιο δεν εφαρμόσθηκε, λόγω των αντιρρήσεων του τότε αρχηγού ΓΕΕΘΑ Χιλμί Οζκιόκ.
Το 2007 η υποβόσκουσα διαμάχη της κυβέρνησης Ερντογάν με τη στρατογραφειοκρατία προσέλαβε μορφή ανοικτής σύγκρουσης. Την αφορμή έδωσε η εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας. Το κυβερνών κόμμα διέθετε την αναγκαία κοινοβουλευτική πλειοψηφία για να εκλέξει δικό του Πρόεδρο. Το Γενικό Επιτελείο προσπάθησε να αποτρέψει μία τέτοια εξέλιξη, απειλώντας δημοσίως. Ελέγχοντας την Προεδρία και τους κρίσιμους κρατικούς μηχανισμούς, το κεμαλικό κατεστημένο εγκλώβιζε σε μεγάλο βαθμό την κυβέρνηση. Ο Ερντογάν προωθούσε στην Προεδρία τον Αμπντουλάχ Γκιούλ για να σπάσει ακριβώς αυτόν τον εγκλωβισμό. Το κεμαλικό κατεστημένο αντεπιτέθηκε σε τρία επίπεδα: Πρώτον, διοργάνωσε ογκώδη συλλαλητήρια, με σκοπό να προσδώσει στις κινήσεις του λαϊκή νομιμοποίηση. Δεύτερον, έστησε προβοκάτσιες (εκρήξεις βομβών κλπ.) για να καλλιεργήσει κλίμα ανασφάλειας. Τρίτον, προχώρησε σε δικαστικό πραξικόπημα. Το Συνταγματικό Δικαστήριο αποφάσισε ότι για να εκλέξει Προέδρο Δημοκρατίας η Εθνοσυνέλευση έπρεπε να έχει απαρτία δύο τρίτων!
Για λόγους πολιτικής επιβίωσης ο Ερντογάν αμφισβήτησε την ουσία του μετακεμαλικού καθεστώτος. Προκήρυξε πρόωρες εκλογές για τον Ιούλιο 2007 και δρομολόγησε την αναθεώρηση του Συντάγματος. Το δικαστικό πραξικόπημα, οι τρικλοποδιές και οι προβοκάτσιες του «βαθέος κράτους» συνέβαλαν στο να επιτύχει σαρωτική εκλογική νίκη με 47% (το 2002 είχε αποσπάσει 34%). Κατόπιν αυτού, το Γενικό Επιτελείο συνωμότησε για να ανατρέψει τη νεοεκλεγμένη κυβέρνηση. Τον περασμένο Ιούνιο η Ταράφ δημοσίευσε φωτοτυπία πεντασέλιδου εγγράφου με το σχέδιο πραξικοπήματος, που φέρει την υπογραφή του πλοιάρχου (και υπόδικου στην υπόθεση Εργκένεκον) Ντουρσούν Τσιτσέκ.
Πρωτότυπο έγγραφο
Το Γενικό Επιτελείο χαρακτήρισε τη φωτοτυπία πλαστή. Το ζήτημα φάνηκε να κλείνει. Πριν από λίγες ημέρες, όμως, ξανάνοιξε, όταν ο εισαγγελέας που διερευνά την υπόθεση Εργκένεκον έλαβε το πρωτότυπο έγγραφο. Ο ανώνυμος αποστολέας (πιθανότατα αξιωματικός του Γενικού Επιτελείου) έδωσε στοιχεία για τη συμμετοχή στη συνωμοσία του τότε αρχηγού ΓΕΕΘΑ Γιασάρ Μπουγιούκανιτ και άλλων στρατηγών. Αποκάλυψε, επίσης, ότι η στρατιωτική ηγεσία όχι μόνο γνώριζε, αλλά και διέταξε την καταστροφή όλων των αποδεικτικών στοιχείων. Πέντε στρατιώτες έχουν ήδη μαρτυρήσει ότι συμμετείχαν στην καταστροφή εγγράφων στο Γενικό Επιτελείο.
Το σχέδιο προέβλεπε δυσφήμηση του κυβερνώντος κόμματος, πρόκληση εσωκομματικού ρήγματος και ενίσχυση της αντιπολίτευσης. Κυρίως, όμως, προέβλεπε προβοκάτσιες. Μία απ’ αυτές ήταν η τοποθέτηση όπλων σε σπίτια στελεχών του θρησκευτικο-πολιτισμικού κινήματος Φετουλάχ Γκιουλέν, το οποίο διατηρεί στενούς δεσμούς με την κυβέρνηση Ερντογάν. Στόχος των πραξικοπηματιών ήταν να ασκηθούν μαζικές διώξεις για συνωμοσία εναντίον στελεχών του κυβερνώντος κόμματος και να καλλιεργηθεί το έδαφος για την ανατροπή της κυβέρνησης Ερντογάν.
Πράγματι, τον Μάρτιο 2008, ο γενικός εισαγγελέας Αμπντουραχμάν Γιαλτσίνκαγια ζήτησε από το Συνταγματικό Δικαστήριο να απαγορεύσει αφ’ ενός την λειτουργία του κυβερνώντος κόμματος κι αφ’ ετέρου την πολιτική δράση 71 στελεχών του. Μεταξύ αυτών του Προέδρου της Δημοκρατίας και του πρωθυπουργού! Ας σημειωθεί ότι πολύ πριν κατατεθεί η προσφυγή, ο απόστρατος στρατηγός Σιλαχτσίογλου είχε δημοσιεύσει άρθρο στην κεμαλική Τζουμχουριέτ, με το οποίο ζητούσε την απαγόρευση του κυβερνώντος κόμματος για να σταματήσει η άλωση του κράτους από το πολιτικό Ισλάμ.
Δίκες Εργκένεκον
Οι αποκαλύψεις έχουν φέρει σε εξαιρετικά δυσχερή θέση το Γενικό Επιτελείο και ειδικά τον αρχηγό του Ιλκέρ Μπασμπούγ, που τον Ιούνιο είχε χαρακτηρίσει τη φωτοτυπία «κουρελόχαρτο». Η στρατογραφειοκρατία είχε ήδη τραυματισθεί από την υπόθεση Εργκένεκον. Υπενθυμίζουμε ότι βρίσκονται σε εξέλιξη δύο μεγάλες δίκες με 54 και 108 κατηγορούμενους, οι οποίοι ως μέλη της παρακρατικής οργάνωσης δικάζονται μεταξύ των άλλων για σχεδιασμό πραξικοπήματος και ανάμειξη στις περίπου 17.000 δολοφονίες με άγνωστο δράστη στο διάστημα 1995-2003.
Η τροπή που έχουν πάρει οι εξελίξεις στην Τουρκία αναμφισβήτητα ευνοούν τον Ερντογάν. Το Γενικό Επιτελείο έχει πολιτικά εξουδετερωθεί. Η ασυλία που απολάμβανε μέχρι τώρα από τα ΜΜΕ έχει αρθεί. Ο αρχηγός του Μπασμπούγ πιέζεται να ξηλώσει όσους κατηγορούνται για συνωμοσία. Το μόνο που μένει στους στρατηγούς είναι ή να αποδεχθούν την ήττα τους ή να κατεβάσουν τα τανκς σε συνθήκες πολιτικής απομόνωσής τους. Ουσιαστικά, η Τουρκία βαδίζει ολοταχώς προς μία μεταπολίτευση.
Πηγή
Αναρτήσεις
"Ουσιαστικά, η Τουρκία βαδίζει ολοταχώς προς μία μεταπολίτευση."
ΑπάντησηΔιαγραφήΉ προς ενα νεο πραξικοπημα!
Οφειλουμε να ειμαστε προσεκτικοι με τους νεοοθωμανους γειτονες.
ΓΜ