Είναι ώριμες οι συνθήκες για πραξικόπημα στην Τουρκία;

Μπορεί να συμβεί μετά τον Δεκέμβριο

Πόσο κοντά βρίσκεται η Τουρκία στο να βιώσει ένα νέο στρατιωτικό πραξικόπημα; Η απάντηση ανήκει αποκλειστικά και μόνο στους στρατηγούς και στο βαθύ κράτος, που μέσα από το σκάνδαλο της Εργκένεκον έχουν βρεθεί στριμωγμένοι από τον ισλαμιστή πρωθυπουργό Ταγίπ Ερντογάν.
Ο πόλεμος που έχει ανοίξει ανάμεσα στις δύο αντιμαχόμενες πλευρές, τους ισλαμιστές και τους κεμαλιστές, δεν είναι σημερινός. Πριν από χρόνια ο Ταγίπ Ερντογάν αποφάσισε να αποστασιοποιηθεί και να χειριστεί το Ισλάμ προς όφελος του νέο-οθωμανισμού. Και είναι γεγονός πως είτε λόγω συγκυριών είτε λόγω αλλαγής σχεδίων των ΗΠΑ, είτε ακόμη λόγω της ανυπαρξίας ισχυρών πολιτικών ανδρών στα κράτη με τα οποία συνορεύει η Τουρκία, οι στόχοι του ισλαμιστή πρωθυπουργού και της παρέας του (βλ. Νταβούτογλου), έχουν πραγματοποιηθεί και η Άγκυρα σήμερα υπερηφανεύεται για τον ρόλο της εν δυνάμει υπερδύναμης που έχει.
Στον αντίποδα, τα μεθοδικά πλήγματα που έχουν πραγματοποιηθεί στους στρατηγούς, μετά από την «ανακάλυψη» της Εργκένεκον, έχουν καταφέρει να μειώσουν –τουλάχιστον φαινομενικά- την ισχύ του βαθέως κράτους που μέχρι πριν λίγα χρόνια αποφάσιζε και διέτασσε για όλα όσα συνέβαιναν στο εσωτερικό της Τουρκίας. Η ισχύς του τούρκου πρωθυπουργού, αλλά και η «κατάπαυση του πυρός» ήρθε με την αίτηση εισόδου της Τουρκίας στην Ε.Ε. Ο δρόμος προς την Ευρώπη στέφθηκε με ροδοπέταλα και έπεισε τους τούρκους πολίτες πως ένα καλύτερο αύριο έρχεται μέσα από την εφαρμοζόμενη πολιτική της Άγκυρας. Ουσιαστικά, αυτή η αίτηση –που προβάλλεται ως απαίτηση- των ισλαμιστών, έχει «δέσει τα χέρια» των στρατηγών, οι οποίοι σε καμία περίπτωση δεν θα ήθελαν να χάσουν την συμπάθεια που είχαν –και συνεχίζουν να διατηρούν- στις λαϊκές τάξεις. Ο στρατός ήταν πάντα ο εγγυητής της ασφάλειας στο εσωτερικό της Τουρκίας, αλλά ήταν και ο κύριος εκφραστής της προσπάθειας εκοσμίκευσης και της απαλλαγής από το άρμα της υπανάπτυκτης ανατολής…
Παίζοντας πολύ καλά το ρόλο του «καλού παιδιού» ο Ερντογάν κατάφερε να πείσει το «βαθύ κράτος», ότι είναι ένας πολιτικός που δεν θα προσπαθήσει να αλλάξει τα δεδομένα εντός της Τουρκίας (σφάλει σοβαρά οποιοσδήποτε νομίζει πως ο Ερντογάν δεν «εγκρίθηκε» από τους στρατηγούς για να κυβερνήσει, αλλά αναδείχθηκε μέσα από τις υγιείς πολιτικές δυνάμεις και τον ευρύτερο πολιτικό κόσμο της Τουρκίας). Τα σχέδια όμως του ισλαμιστή (πρώην δημάρχου Κωνσταντινούπολης) ήταν πολύ διαφορετικά και κινούμενος αποφασιστικά κατάφερε να μειώσει την ισχύ των στρατηγών, αφού πρώτα εξασφάλισε την συνεργασία των υπηρεσιών ασφαλείας.
Η «ανακάλυψη» της Εργκένεκον, ήταν το πυροτέχνημα που χρειαζόταν ο Ερντογάν για να αρχίσει να μειώνει την ισχύ των ευεργετών του. Και τόλμησε να βάλει το μαχαίρι μέχρι το κόκκαλο, ξεκινώντας μία σειρά εκατοντάδων συλλήψεων (παραδόξως οι περισσότεροι από τους συλληφθέντες απελευθερώνονται μετά από σύντομο χρονικό διάστημα), καταστρέφοντας έτσι την «σιδηρά πυγμή» του στρατού ο οποίος, σύμφωνα με τα «φαινόμενα», δείχνει να είναι άμεσα εμπλεκόμενος σε σειρά έκνομων ενεργειών, με αποκορύφωμα την τελευταία αποκάλυψη περί «στρατιωτικού πραξικοπήματος» αλλά και δολοφονίας του ίδιου του Τούρκου πρωθυπουργού. Όσοι παρακολουθούν το εσωτερικό της Τουρκίας και γνωρίζουν τις δυνάμεις (πολιτικές, οικονομικές και στρατιωτικές) που υπάρχουν και δρουν είτε στο προσκήνιο είτε στο παρασκήνιο, γνωρίζουν πολύ καλά πως εάν το βαθύ κράτος και οι στρατηγοί επιθυμούσαν να εξαφανίσουν (κυριολεκτικά) τον Ταγίπ Ερντογάν, θα το είχαν κάνει και χωρίς μάλιστα να κατηγορηθούν για οποιαδήποτε πιθανή συμμετοχή τους. Ο τουρκικός στρατός μέχρι και σήμερα είναι αυτός που εγγυάται την ενότητα και την εσωτερική ασφάλεια της χώρας και αυτή την αίσθηση την εισπράττει μέχρι και ο απλός τουρίστας που θα επισκεφθεί την γείτονα χώρα.
Ο στρατός της Τουρκίας, οι στρατηγοί και όλοι εκείνοι που είχαν μάθει να κυβερνούν από τα παρασκήνια, συνεργαζόμενοι με το μεγάλο και ισχυρό τουρκικό οικονομικό κεφάλαιο, αλλά και πλήθος (σχεδόν στην ολότητά τους) των ΜΜΕ, σήμερα απειλούνται από τους ισλαμιστές με την απώλεια όλων των «κεκτημένων» τους. Η δράση έχει ήδη συμβεί από τον Ερντογάν και την παρέα των ισλαμιστών που βρίσκονται στην πολιτική διακυβέρνηση της Τουρκίας. Το απολύτως φυσικό επακόλουθο είναι να υπάρξει και η αντίδραση στην πίεση που ασκείται για την μεταβολή της Τουρκίας σε ένα καθαρά ισλαμικό κράτος που θα επιχειρήσει να ισορροπήσει ανάμεσα στην ταραχώδη ανατολή (Ιράν, Ιράκ, Παλαιστίνη, Αφγανιστάν) και σε μία μεταβαλλόμενη οικονομικά δύση. Η προσαρμοστικότητα σε επίπεδο άμεσων ανακλαστικών που καλείται να επιδείξει ο Ερντογάν ενέχει κινδύνους πλήρους διάλυσης της χώρας του. Η πιθανότητα δημιουργίας ενός νέο-οθωμανικού κράτους, αγγίζει το μηδέν, πέρα από την βραχυπρόθεσμη χρησιμοποίησή τους από εκείνους που επιθυμούν να κερδίσουν από τις ανακατατάξεις που συμβαίνουν αυτή τη στιγμή στην Ασία. Ο χρόνος όμως, που οι στρατηγοί δίνουν στον Ερντογάν για να πραγματοποιηθεί η μετατόπιση της Τουρκίας προς την Ευρώπη, είναι ελάχιστος. Και η καταληκτική ημερομηνία βρίσκεται στο πέρας της συζήτησης του Δεκεμβρίου για την είσοδο της Τουρκίας στην Ε.Ε. Η οποιαδήποτε αποτυχία των τούρκων πολιτικών θα σηματοδοτήσει την εκκίνηση της αντίδρασης –με την πλήρη συμφωνία των τούρκων πολιτών- και της επιβολής ενός νέου στρατιωτικού πραξικοπήματος.
Ο πόλεμος μεταξύ ισλαμιστών και στρατιωτικών, είναι πόλεμος επιβίωσης τόσο για τους πρωταγωνιστές, όσο και για την ίδια την Τουρκία ως κράτος. Οι «ενδιαφερόμενοι» για να αλλάξει το σημερινό status έχουν ήδη φανεί στον ορίζοντα. Και θεωρείται σχεδόν βέβαιο πως είτε με νικητή τον Ερντογάν είτε τους στρατηγούς, η Τουρκία θα κληθεί να τοποθετηθεί έμπρακτα στην απαίτηση απόδοσης όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των ελευθεριών προς τις μειονότητες (Κούρδοι, Αλεβίτες κ.α.). Μέχρι τότε όμως, οι στρατηγοί οφείλουν στην ίδια τους την ύπαρξη να αντιδράσουν σε μία ύστατη προσπάθεια να αποτρέψουν τα δυσάρεστα επερχόμενα. Και κάτι τέτοιο, γνωρίζουν πολύ καλά, μπορούν να το καταφέρουν μόνο με στρατιωτικό πραξικόπημα, το οποίο μπορεί να αποκόψει την Τουρκία από τη δύση, αλλά τουλάχιστον θα έχει κάποιες πιθανότητες να «εγκλωβίσει» και να «αποσιωπήσει» τις φωνές διάσπασης που ακούγονται ολοένα και δυνατότερα στο εσωτερικό της Τουρκίας.

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση