Τι κρύβει η επίθεση στο ελληνόκτητο τάνκερ στην Ερυθρά Θάλασσα

Του Κώστα Ράπτη

Η επίθεση που σημειώθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της Τετάρτης (με "πλοιάριο αυτοκτονίας” και όχι με νάρκη, όπως είχε αρχικά νομισθεί) στο υπό σημαία Μάλτας ελληνικών συμφερόντων δεξαμενόπλοιο ΜΤ Agrari, ενώ αυτό βρισκόταν στα ανοικτά του σαουδαραβικού λιμανιού του Σουκάικ στην Ερυθρά Θάλασσα, βορείως των συνόρων με την Υεμένη, έρχεται σε μία συγκυρία κατά την οποία όλη η Μέση Ανατολή βρίσκεται σε κατάσταση ακήρυχτου συναγερμού.

Το ναυπηγημένο το 2009, χωρητικότητας 107.000 τόνων δεξαμενόπλοιο της TMS Tankers είχε ξεκινήσει τον ταξίδι του από το Ρότερνταμ και είχε, όταν δέχθηκε την επίθεση, εκφορτώσει το αδιευκρίνιστο φορτίο του στο Σουκάικ, πιθανότατα προς χρήση του εκεί εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Η έκρηξη προκάλεσε ρήγμα στα ύφαλα του πλοίου, χωρίς πάντως να τεθεί σε κίνδυνο η ασφάλεια του πληρώματος.

Ανάληψη ευθύνης δεν υπήρξε, ωστόσο ο υπό τη Σαουδική Αραβία συνασπισμός ο οποίος μάχεται στην Υεμένη δεν άργησε να υποδείξει ως δράστες, σύμφωνα με το δίκτυο al-Arabiya, τους υεμενίτες αντάρτες Χούθι. Και είναι αλήθεια ότι επιθέσεις αυτού του τύπου σημειώθηκαν ουκ ολίγες εναντίον δεξαμενοπλοίων ή και πολεμικών σκαφών το 2019, εκατέρωθεν των Στενών του Χορμούζ, στην έξοδο του Περσικού Κόλπου.

Στις μέρες μας, η δράση φαίνεται πως έχει μεταφερθεί στην άλλη πλευρά της Αραβικής Χερσονήσου. Άλλωστε, μία ημέρα πριν από την επίθεση στο ΜΤ Agrari, ο υπό τη Σαουδική Αραβία συνασπισμός είχε ανακοινώσει την εξουδετέρωση πέντε θαλασσίων ναρκών (ιρανικής, όπως υποστηρίζει, κατασκευής) στη νότια Ερυθρά Θάλασσα, καταγγέλλοντας τους Χούθι ότι απειλούν την ασφάλεια της ναυσιπλοϊας στα στενά του Μπαμπ ελ Μαντέμπ.

Αλλά και στην ξηρά τα "μηνύματα” που ανταλλάσσονται δεν είναι λιγότερο ανησυχητικά. Μόλις τη Δευτέρα, δεξαμενή πετρελαίου του σαουδαραβικού κρατικού κολοσσού Aramco στη Τζέντα επλήγη από πύραυλο τύπου Quds-2, τον οποίο κατά δήλωσή τους εκτόξευσαν οι Χούθι, με αποτέλεσμα να ξεσπάσει πυρκαγιά, χωρίς πάντως να υπάρξουν ανθρώπινες απώλειες.

Σημειώνεται ότι από τις εγκαταστάσεις της Aramco στη Τζέντα, που περιλαμβάνουν 13 δεξαμενές, διακινούνται 120.000 βαρέλια πετρελαίου ημερησίως.

Ούτως ή άλλως, η Aramco, της οποίας το κέντρο δραστηριοτήτων βρίσκεται κυρίως στο ανατολικό τμήμα της Σαουδικής Αραβίας, είχε δεχθεί ήδη από πέρσι πολύ μεγαλύτερης ουσιαστικής και συμβολικής σημασίας πλήγμα στον κόμβο του Άμπκαικ – το οποίο αποτέλεσε επίδειξη δύναμης των Χούθι.

Μετά από έξι χρόνια πολέμου, οι επιχειρησιακές και τεχνικές δυνατότητες των σιιτών ανταρτών της Υεμένης αποκαλύπτεται ότι (με τη βοήθεια πιθανότατα συμμάχων, όπως οι Ιρανοί Φρουροί της Επανάστασης και η οργάνωση Χεζμπολλάχ του Λιβάνου) αναβαθμίζονται διαρκώς: θαλάσσιες νάρκες, πλοιάρια αυτοκτονίας, drones, πύραυλοι κρουζ και βαλλιστικοί.


Πληροφορίες θέλουν το Ιράν και τους περιφερειακούς συμμάχους του να έχουν τεθεί τις ημέρες αυτές σε κατάσταση ύψιστης ετοιμότητας – σε βαθμό μεγαλύτερο απ' ό,τι πέρσι όταν πραγματοποιούνταν τα "ορφανά” πλήγματα στα Στενά του Χορμούζ ή στις αρχές του έτους όταν δολοφονήθηκε από τις ΗΠΑ ο Ιρανός στρατηγός Σολεϊμανί στη Βαγδάτη και απειλούνταν γενικευμένη θερμή σύγκρουση.

Η επίθεση στο ελληνικής ιδιοκτησίας δεξαμενόπλοιο μπορεί συνεπώς να ερμηνευθεί ως προειδοποίηση, σε περιοχή απομακρυσμένη από το Ιράν, για τα όσα είναι σε θέση να διαπράξει, αν προκληθεί, ο αυτοαποκαλούμενος "άξονας της αντίστασης”.

Ο λόγος της τωρινής επιφυλακής έχει να κάνει με την μεταβατική περίοδο που διανύουν οι ΗΠΑ και τους φόβους ότι η απερχόμενη κυβέρνηση Τραμπ ενδέχεται να πραγματοποιήσει (με την ενθάρρυνση περιφερειακών συμμάχων της όπως το Ισραήλ και η Σαουδική Αραβία) κάποια επιθετική ενέργεια εναντίον του Ιράν, ώστε να εξουδετερώσει προκαταβολικά τα σχέδια της επερχόμενης διοίκησης Μπάιντεν για αναβίωση της αμερικανικής συμμετοχής στην διεθνή συμφωνία του 2015 ως προς το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης. Δεν είναι απίθανο, άλλωστε, οι εν λόγω περιφερειακοί σύμμαχοι να κινηθούν αυτοτελώς, ώστε να "εκβιάσουν” την αμερικανική στήριξη.

Σε αυτό το φόντο, οφείλει να εντάξει κανείς και τις πληροφορίες ότι στην συνάντηση την Κυριακή του επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ (και εμμονικού εχθρού του Ιράν) Μάικλ Πομπέο με τον ισχυρό άνδρα της Σαουδικής Αραβίας πρίγκηπα Μοχάμαντ μπιν Σαλμάν στην νεόδμητη πόλη Νέομ, στα βόρεια του βασιλείου, συμμετείχε μυστικά και ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Βενιαμίν Ντενιάχου συνοδευόμενος από τον επικεφαλής των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών Γιόσι Κοέν. Την πληροφορία, την οποία διέψευσε το Ριάντ, διοχέτευσαν πηγές του Ισραήλ, όπως είθισται όταν το εβραϊκό κράτος επιθυμεί να "εκθέσει” και δεσμεύσει συνομιλητές του.

Σε κάθε περίπτωση, το πρόσφατο κύμα ομαλοποίησης των σχέσεων αραβικών μοναρχιών με το Ισραήλ (στο οποίο πιέζεται να προσχωρήσει και η Σαουδική Αραβία) δείχνει ότι οι περιφερειακοί σύμμαχοι της Ουάσιγκτον περνούν από την φάση της υπόγειας συνεργασίας σε αυτήν της ανοιχτής συστράτευσης, με το βλέμμα στραμμένο στην απειλή που συνιστά για τα συμφέροντά τους η ενδυνάμωση του Ιράν και της Τουρκίας, αλλά και στην ασάφεια ως προς τις μελλοντικές προθέσεις του υπερατλαντικού προστάτη.

Όλα αυτά μεταφράζονται στο μέτωπο της Ερυθράς Θάλασσας και του Κόλπου του Άντεν σε έναν πρωτοφανή "συνωστισμό” ενδιαφερομένων, καθώς στην κινεζική και γαλλική βάση του Τζιμπουτί και την τουρκική αποστολή στη Σομαλία, ήρθε να προστεθεί η κατοχή από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα της στρατηγικής σημασίας Υεμενίτικης νήσου Σοκότρας (όπου φέρεται να έχουν δοθεί διευκολύνσεις σε ισραηλινές και βρετανικές δυνάμεις), αλλά και η προαναγγελία της δημιουργίας ρωσικής βάσης στο Πορτ Σουδάν.

Ο ίδιος ο πόλεμος στην Υεμένη, παρά το τεράστιο ανθρωπιστικό κόστος για τους υπό αποκλεισμό αμάχους, έχει καταλήξει σε μεγάλο φιάσκο για τον εμπνευστή του Μοχάμαντ μπιν Σαλμάν, ενώ οι άλλοτε σύμμαχοί του στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (οι οποίοι κινούνται ολοένα και περισσότερο σαν να αποτελούν αυτοί τον φυσικό ηγέτη του σουνιτικού μπλοκ) έχουν ουσιαστικά αποτραβηχτεί, αφού εξασφάλισαν, ως ναυτική δύναμη, το μείζον, δηλ. τον έλεγχο των νότων ακτών της πολύπαθης χώρας.

Capital



Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση