Προς νέους θρησκευτικούς πολέμους!

Θέλει να δικαιώσει τον Σαμουέλ Χάντινγκτον και τη θεωρία του περί σύγκρουσης των πολιτισμών; Ή τον Φρανσουά Μιτεράν, υποστηρικτή της άποψης πως Πολιτική είναι η διαχείριση συμβόλων; Μήπως τον Άρθουρ Καίσλερ που πρώτος πρόβλεψε ότι οι πόλεμοι του μέλλοντος δεν θα γίνονται για εδάφη, αλλά για λέξεις; Ή, τελικά, κύριος αν όχι μοναδικός στόχος της αντι-ισλαμικής εφόδου, της εφόδου κατά του ριζοσπαστικού Ισλάμ, των ιδεολογικών μεραρχιών της Δύσης -και ειδικά της έφιππης ταξιαρχίας της σάτιρας- είναι απλώς η αφαίρεση πολιτικού χώρου και πολιτικού ακροατηρίου από τη μελλοντική εκλογική αντίπαλό του, Μαρί Λεπέν;

Όποια κι αν είναι η πρωταρχική στόχευση του Γάλλου προέδρου, φοβάμαι πως η πολιτική επιλογή του εμπεριέχει μια σύγχυση:

Η διαφύλαξη της δυνατότητας ενός περιοδικού, ενός εντύπου γενικότερα, να εκφράζεται κατά βούληση, ανευλαβώς ή και ασεβώς προς οιαδήποτε αρχή και εξουσία, εθνική ή όχι, αποτελεί απαίτηση του δυτικού πολιτισμού. Στοιχείο του οποίου είναι η ελευθερία της έκφρασης. Αυτό ισχύει ακόμη και αν πρόκειται περί ενός σατιρικού περιοδικού: άλλωστε ειδικά στη Γαλλία, επί του ημιαυταρχικού καθεστώτος του Ναπολέοντα του 3ου, ο αντιπολιτευτικός ή αιρετικός λόγος, δηλαδή η πολυφωνία, πρωτοδιεκδικήθηκε από ένα σατιρικό έντυπο, τη Λαντέρν του δημοσιογράφου Ροσφόρτ.

Η απεικόνιση όμως σε δημόσια κτίρια και με κυβερνητική απόφαση σκίτσων ή άλλων τρόπων προβολής μηνυμάτων που συνιστούν μέθοδο προσβολής θρησκευτικών συμβόλων, ώστε να θίγεται η ευαισθησία και το θρησκευτικό συναίσθημα εκατομμυρίων ανθρώπων σε ολόκληρη την υφήλιο, αυτό είναι μια επιλογή άλλης τάξης και με διαφορετικό ηθικό και πολιτισμικό υπόβαθρο. Ο καθένας μπορεί να φανταστεί την αντίδραση που θα προκαλούσε στον δυτικό κόσμο η απεικόνιση σε δημόσια κτίρια μουσουλμανικών κρατών κάθε λογής καρικατούρας του Ιησού Χριστού… (Υπό μια άλλη έννοια Πολιτική είναι η ικανότητα να αντιλαμβάνεσαι τον τρόπο σκέψης του άλλου… Και αυτό δεν επηρεάζεται ούτε από τον, συχνά ακραίο, εθνικισμό των Τούρκων ούτε από τον αυταρχισμό και τον φανατισμό του προέδρου τους, ο οποίος δεν αποκλείεται και με τζιχαντιστές ατύπως να συμμαχεί.)

Από εκεί και πέρα δύσκολα μπορεί κάποιος να φανταστεί πως η -επικουρούμενη από ποιοτικότατες μυστικές υπηρεσίες- εξαιρετικά υψηλής νοημοσύνης πολιτική ηγεσία της Γαλλίας δεν είχε πιθανολογήσει τη βαρβαρότητα της αντεπίθεσης στο έδαφός της κάποιων ισλαμιστών ακεραιοφρόνων ή θελεμιοκρατών (ιντεγκραλιστών ή φονταμενταλιστών). Αλλά και το ότι ο θιγόμενος ή εξευτελιζόμενος αντίπαλος πολιτικός ηγέτης θα αναγνωριζόταν από εκατομμύρια ομόθρησκούς του -παρά τον αυταρχισμό και τον φανατισμό του, ή ίσως εξαιτίας τους- ως ο ηγέτης ολόκληρου του μουσουλμανικού κόσμου, ο οποίος βλέπει να διακωμωδούνται μαζί με τον Ερντογάν και οι θρησκευτικές του αξίες.

Οπότε δεν απαιτείται να είναι κάποιος ιδιαίτερα καχύποπτος προκειμένου να αναρωτηθεί:

Μήπως ο Μακρόν έριξε λάδι στη φωτιά για να επιδιώξει κάποιες γεωπολιτικές στοχεύσεις, υπό το πρόσχημα της προστασίας υψηλών αξιών; Με τις -αναμενόμενες- αμετροεπείς αντιδράσεις των ακραίων ισλαμιστών να είναι χρήσιμες ή και πολύτιμες για την επίτευξη εθνικής συσπείρωσης γύρω από τον πρόεδρο της χώρας και «προασπιστή των δυτικών ιδανικών;».

Μήπως στην επιδίωξή του αυτή ο Γάλλος ηγέτης βλέπει την πατρίδα μας σαν τον βολικό εταίρο που -παρακινούμενη και από την απειλητική για την ίδια εθνικιστική αμετροέπεια του Τούρκου- θα κινηθεί και θα εκτεθεί πρώτη, ως εμπροσθοφυλακή της Δύσης σε ένα πόλεμο θρησκειών και πολιτισμών;

Και μήπως τέλος -πάντα υποστήριζα πως υπάρχει συνεξάρτηση εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής- θεωρεί πως μια τέτοια πολιτική θα διευκολύνει την επανεκλογή του εις βάρος της Λεπέν σε λιγότερο από ενάμιση χρόνο;

Και αυτός δεν είναι ο μόνος θρησκευτικός πόλεμος που εξυφαίνεται στις ημέρες μας: στοιχεία θρησκευτικού πολέμου, διεξαγόμενου μάλιστα σε υπερεθνική βάση, έχει η οιονεί θρησκευτική αντίσταση κάποιων στα προτεινόμενα από την παγκόσμια επιστήμη μέτρα για καταπολέμηση της πανδημίας. Είναι μια σύγκρουση που αναδεικνύει την εγγενή ασυμβατότητα μεταξύ της θρησκείας και της επιστήμης. Η πρώτη «ιεροποιεί» και ταριχεύει τα πιστεύω της. Η δεύτερη τα ελέγχει ανά πάσα στιγμή, τα επανεπεξεργάζεται, τα αναθεωρεί και ενίοτε τα δολοφονεί για να τα εξυψώσει σε άλλο επίπεδο…

Τέλος για ένα έθνος που χτίστηκε γύρω από τον συνταγματικό πατριωτισμό (την οιονεί «θρησκευτική λατρεία των θεσμών») όπως οι ΗΠΑ, η διαφαινόμενη πρόθεση του απερχόμενου προέδρου –του «πορτοκαλί προέδρου» κατά τους αντιπάλους του- να εμποδίσει την καταμέτρηση ή τον συνυπολογισμό των επιστολικών ψήφων, αλλού με θεσμικό πρόσχημα όπως η δικαστική απόφαση στο Ουισκόνσιν, αλλού τελείως αυθαίρετα, δεν αποκλείεται να προκαλέσει εντός της υπερδύναμης εμφυλιοπολεμικές καταστάσεις με στοιχεία θρησκευτικού φανατισμού.

Σε κάθε περίπτωση ένα είναι βέβαιο: Δεν δικαιώνεται ο Φουκογιάμα. Δεν φτάνουμε στο τέλος της Ιστορίας. Ούτε καν, φοβάμαι, της αιματηρής ιστορίας.

Θανάσης Διαμαντόπουλος
Liberal



Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση