Τα ελληνοτουρκικά και η «μεγάλη εικόνα»

Την ώρα που ο Ερντογάν συνεχίζει τις προκλήσεις πασχίζοντας να εκμεταλλευτεί το κενό εξουσίας που έχει δημιουργήσει η κατάσταση στις Ηνωμένες Πολιτείες, υπό την προεδρία Τραμπ (συμπαρασύροντας και τη Μεγάλη Βρετανία, που παραδοσιακά έχει συμφέροντα στην περιοχή της Μεσογείου, πλην όμως τώρα απέχει θεαματικά), το μόνο ενθαρρυντικό σημάδι είναι ότι η μία από τις μεγάλες δυνάμεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η Γαλλία, έχει αντιληφθεί απολύτως την αλλαγή στους όρους του γεωπολιτικού παιχνιδιού, παγκοσμίως.

Οι πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών της Γαλλίας Ζαν Ιβ Λε Ντριάν ήταν έως και σοκαριστικές για ορισμένους που παραμένουν προσκολλημένοι στο παρελθόν, γι' αυτό και θα μεταφέρουμε αυτούσιο ένα μέρος τους:

«Η Ευρώπη βρίσκεται σε σταυροδρόμι, σε έναν ολοένα και σκληρότερο κόσμο που ανασυντίθεται, υπό την επήρεια ξεκάθαρων παιχνιδιών εξουσίας και συστηματικής διάλυσης των πολυμερών πλαισίων. Η Ευρώπη οφείλει επιτέλους να αφήσει πίσω της την εποχή της αθωότητας και της αφέλειας και να διαμορφώσει το δικό της πεπρωμένο. Ειδάλλως, άλλες δυνάμεις θα το διαμορφώσουν αντ' αυτής», σημείωσε.

«Είναι η μεγάλη αποκάλυψη του 2020. Το έτος αυτό διέλυσε ορισμένες ψευδαισθήσεις: Είμαστε πλέον αναγκασμένοι να δράσουμε. Τούτη η συνειδητοποίηση είτε έχει ήδη γίνει είτε λαμβάνει χώρα τώρα. Όλοι οι Ευρωπαίοι πρέπει να συμμετάσχουν σε ένα φιλόδοξο σχέδιο», προσέθεσε, ενώ υπογράμμισε τη σημασία της υπεράσπισης της ευρωπαϊκής ασφάλειας και της αντίληψης του στρατηγικού μας περιβάλλοντος.

«Όταν ένας από εμάς βρίσκεται αντιμέτωπος με μια πολιτική τετελεσμένου γεγονότος, μια πολιτική επιθετική και αδικαιολόγητη, οφείλουμε να απαντήσουμε συλλογικά, διότι πρόκειται για μια απειλή ενάντια στην κυριαρχία και στα συμφέροντα της Ένωσης», επισήμανε αναφερόμενος στην ανατολική Μεσόγειο και την Τουρκία, «που παραβιάζει τον θαλάσσιο χώρο κράτους-μέλους της ΕΕ».


«Στην εμβάθυνση της αλληλεγγύης, που μας επιτρέπει να αντιμετωπίζουμε μαζί τις κοινές προκλήσεις, και στην αναβάθμιση της κυριαρχίας, που απαιτείται για να αναδείξουμε την ανεξαρτησία μας έναντι των κρατικών και ιδιωτικών παραγόντων που επιχειρούν να μας επηρεάσουν ή να ασκήσουν πιέσεις, πρέπει να προστεθεί μια τρίτη επιταγή: Η πλήρης ανάληψη των ευθυνών που εγκυμονεί η ισχύς μας»...

… «Η θέση μου είναι σαφής: Πρέπει να αφήσουμε τις οπισθοχωρήσεις στο παρελθόν, να πράξουμε ανάλογα της ισχύος μας».

Με άλλα λόγια, η Γαλλία αντιλαμβάνεται πλήρως όχι μόνο το γεγονός ότι οι λεγόμενες αναθεωρητικές δυνάμεις (Κίνα, Ρωσία, Τουρκία και άλλες ανά τον κόσμο) είναι πρόθυμες να χρησιμοποιήσουν στρατιωτική ισχύ για την προώθηση των επιδιώξεών τους, αλλάζοντας τον γεωπολιτικό χάρτη, αλλά και ότι η περίοδος κατά την οποία η Ευρώπη κρυβόταν πίσω από τις ΗΠΑ δείχνει να έχει περάσει, πιθανώς οριστικά.

Έχει δε ιδιαίτερη σημασία, το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι η αφορμή αυτών των δηλώσεων, όχι όμως και ο μόνος λόγος για τον οποίο έγιναν. Ο Γάλλος υπουργός θέτει ένα ευρύτερο πλαίσιο που δεν αφορά μόνο τα ελληνοτουρκικά (μια θεωρητικά διμερή διαφορά), αλλά ευρύτερα τα στρατηγικά συμφέροντα της Ευρώπης, όπου αυτά βρίσκονται (αυτή την περίοδο στη Μεσόγειο), προτείνοντας πιο δυναμική αντιμετώπιση των προβλημάτων μέσα (και) από ένα πλαίσιο κοινής ευρωπαϊκής άμυνας.

Το «κακό» είναι ότι παρά τις διαβεβαιώσεις των Γάλλων, ότι βρίσκονται περίπου στο ίδιο μήκος κύματος, οι Γερμανοί δεν εμφανίζονται ιδιαίτερα πρόθυμοι να δουν τα πράγματα με τον ίδιο τρόπο.

Η Γερμανία είναι εξαιρετικά διστακτική στην ανάληψη ηγετικού ρόλου μέσα στην Ευρώπη, όταν πρόκειται για θέματα που συνδέονται με στρατιωτικά μέσα, λόγω του παρελθόντος. Του ρόλου της στους δύο παγκόσμιους πολέμους και της συλλογικής «ενοχής» που προέκυψε από αυτούς.

Ωστόσο η υποχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών δεν αφήνει πολλά περιθώρια παραμονής της μόνο σε επίπεδο «απαλής ισχύος». Μπορεί η Μεσόγειος να είναι μακριά από τα κεντρικά της συμφέροντα, γνωρίζει όμως ότι εύκολα μπορεί να νιώσει απειλή στον δικό της χώρο επιρροής, στα Βόρεια της Ευρώπης.

Το γεγονός ότι η Ευρώπη, μέσω της Γαλλίας, φαίνεται πραγματικά να «ξυπνάει» σε αυτό τον καινούργιο κόσμο, δεν σημαίνει ότι θα υπάρξουν σύντομα εντυπωσιακές αλλαγές σε ότι αφορά την ενιαία άμυνα και εξωτερική πολιτική. Εντούτοις, το γεγονός ότι μία από τις δύο κεντρικές δυνάμεις μας στηρίζει ανεπιφύλακτα δημιουργεί ήδη αναχώματα.

Σε αυτό το κρίσιμο μεσοδιάστημα, η Ελλάδα θα πρέπει επίσης να «χωνέψει» τη σημασία των δηλώσεων του Γάλλου υπουργού Εξωτερικών. Να αντιληφθεί ότι πλέον πολλά διεθνή ζητήματα κρίνονται και από τη δύναμη των όπλων, όπως γινόταν και στο παρελθόν, ώστε να κινηθεί αναλόγως.

Μια από τις μεγάλες αναθεωρητικές δυνάμεις, για κακή μας τύχη, είναι γείτονάς μας. Οι διεκδικήσεις της δεν αφορούν πλέον απλά τη σχέση μαζί μας αλλά τα ευρύτερα επεκτατικά της σχέδια στην περιοχή, για αυτό και σήμερα είναι πιο επιτακτικές. Οι διεκδικήσεις έναντι της Ελλάδας δεν αποτελούν πλέον αυτοσκοπό αλλά μέσον για την επίτευξη ευρύτερων σκοπών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται!

Το γεγονός ότι, έστω και αργά, ξεκινάμε έκτακτα προγράμματα για τον εξοπλισμό των Ενόπλων Δυνάμεων είναι ενθαρρυντικό και θα είναι τόσο πιο αποτελεσματικό όσο αυξάνεται η ταχύτητα παράδοσης των συγκεκριμένων εξοπλισμών.

Το επόμενο διάστημα ωστόσο, τουλάχιστον έως την εκλογή νέου προέδρου στις ΗΠΑ, παραμένει εξαιρετικά κρίσιμο. Όσο η Τουρκία βλέπει να υψώνονται συμμαχίες ενάντια στα συμφέροντά της (τόσο στην Ευρώπη όσο και στην ίδια τη Μεσόγειο) τόσο μεγαλύτερη πίεση θα αισθάνεται να τα διεκδικήσει γρήγορα, ενδεχομένως και με τετελεσμένα, πριν οι συμμαχίες αυτές εδραιωθούν.

Γιώργος Παπανικολάου
Euro2day


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση