Σε σημείο καμπής, αλλά μακριά από το τέλος του ο εμφύλιος στη Λιβύη

Του Bobby Ghosh

Έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που οι ειδήσεις από τη Λιβύη ενέπνευσαν σε κάποιο από τα δύο στρατόπεδα αισιοδοξία, ωστόσο η πολιορκούμενη Κυβέρνηση Εθνικής Συναίνεσης (GNA), με έδρα την Τρίπολη, έχει επιτέλους κάποιους λόγους να πανηγυρίζει - προς το παρόν, τουλάχιστον.

Ο Νο1 εχθρός της, αρχιστράτηγος των ανταρτών Χαλίφα Χαφτάρ, δεν ελέγχει πλέον την περιφέρεια της πρωτεύουσας: ο Λιβυκός Εθνικός Στρατός (LNA) χάνει θέσεις εδώ και μερικές εβδομάδες.

Η προσπάθεια του Χαφτάρ να καταλάβει ολόκληρη τη βορειοδυτική Λιβύη με τη δύναμη των όπλων έχει λάβει τέλος και οι διεθνείς σύμμαχοί του ζητούν τώρα κατάπαυση του πυρός.

Η "ημισέληνος του πετρελαίου"

Η GNA και οι υποστηρικτές της απέρριψαν την προσφορά για διεθνή μεσολάβηση σε διαπραγματεύσεις και προχωρούν προς την "ημισέληνο του πετρελαίου", μια σειρά βορειοανατολικών λιμένων ζωτικής σημασίας για τις εξαγωγές υδρογονανθράκων της χώρας.

Εκτός από την ανακούφιση, τη χαρά και την προσδοκία "θριάμβου", οι "Τριπολίτες" θα χαμογελούν πιθανότατα χαιρέκακα στο άκουσμα της είδησης ​​ότι δυτικοί μισθοφόροι και έμποροι όπλων αθέτησαν υποχρεώσεις προς τις δυνάμεις του Χάφταρ συνολικού ύψους άνω των 50 εκατομμυρίων δολαρίων.

Ο εμφύλιος πόλεμος της Λιβύης, ωστόσο, ο οποίος φέρνει αντιμέτωπο το δυτικό με ανατολικό κομμάτι της χώρας, κάθε άλλο παρά κοντά στη λήξη του βρίσκεται.

Αν και οι περισσότερες από τις ξένες δυνάμεις έχουν ζητήσει ειρήνη μέσω διαπραγματεύσεων, αυτό δεν σημαίνει ότι μπορούν απαραίτητα να φέρουν τους βασικούς ηγετικούς παράγοντες των εμπόλεμων στο τραπέζι. Η GNA και ο LNA έχουν ακόμη στρατιωτικούς στόχους τους οποίους πρέπει να επιτύχουν και πράγματα τα οποία νιώθουν ότι οφείλουν να αποδείξουν.


Απίθανη μια άμεση αμερικανική παρέμβαση

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ εισήγαγε τον εαυτό του στη σχετική συζήτηση την περασμένη εβδομάδα, συνομιλώντας με τους ηγέτες της Τουρκίας και της Αιγύπτου, τους κύριους υποστηρικτές της GNA και του Χαφτάρ, αντίστοιχα. Ο Τραμπ, ωστόσο, είναι απίθανο να εμπλακεί σε έναν πόλεμο στο εξωτερικό, ακόμη υπό τη μορφή μιας διπλωματικής προσπάθειας, πριν από τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ.

Χωρίς στρατεύματα στο έδαφος, ούτε η Ουάσινγκτον ούτε οι Βρυξέλλες μπορούν να ασκήσουν πραγματική πίεση έναντι των ανταγωνιστικών δυνάμεων στο εσωτερικό της Λιβύης, ενώ περιορισμένη είναι και η επιρροή Αμερικανών και Ευρωπαίων στους ξένους "χορηγούς" των Λίβυων εμπολέμων.

Μία υπενθύμιση για τις "εκκρεμότητες" του πολέμου που μένουν να επιλυθούν στο έδαφος της Λιβύης ήρθε την περασμένη εβδομάδα, όταν ένοπλοι έκλεισαν δύο από τα μεγαλύτερα πετρελαϊκά πεδία της χώρας, τα οποία μόλις είχαν επανέλθει σε λειτουργία. Ο αγωγός φυσικού αερίου προς την Ιταλία έκλεισε επίσης για λίγο.

Ο ενεργειακός κλάδος της Λιβύης βρίσκεται σε σχεδόν ημιθανή κατάσταση από τον Ιανουάριο, όταν ο Χαφτάρ μπλόκαρε τις εξαγωγές και σταμάτησε το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής. Ακόμη και εν μέσω της πρωτοφανούς βουτιάς στις διεθνείς τιμές του πετρελαίου, ο αποκλεισμός του Χαφτάρ κόστισε στην Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου (NOC) της Λιβύης δισεκατομμύρια δολάρια.

Η κομβική σημασία της Σύρτης

Το επίκεντρο του εμφυλίου πολέμου έχει πλέον μετακινηθεί στο λιμάνι της Σύρτης, της πύλης προς την "ημισέληνο του πετρελαίου". (Πρόκειται επίσης για την γενέτειρα και τον τόπο θανάτου του επί δεκαετίες ηγέτη της Λιβύης Μουαμάρ Καντάφι). Ο LNA φαίνεται να προετοιμάζεται για μια μακρά μάχη, ανακαλώντας μνήμες από την αιματηρή μάχη δρόμο τον δρόμο και σπίτι το σπίτι, το 2011, για ένα άλλο λιμάνι, εκείνο της Μισράτα.

Δεν είναι σαφές εάν ο Χαφτάρ θα είναι σε θέση να χρησιμοποιήσει στη μάχη μερικούς από τους καλύτερους πολεμιστές του: τους Ρώσους μισθοφόρους και τις συριακές πολιτοφυλακές που μετακίνησε από τα προάστια της Τρίπολης τον περασμένο μήνα.

Ακόμη πιο σημαντικό είναι εάν θα έχει τη δυνατότητα να κάνει χρήση των ρωσικών στρατιωτικών αεροσκαφών τα οποία του διατέθηκαν πρόσφατα. Η GNA διαθέτει το δικό της βοηθητικό σώμα Σύρων μισθοφόρων, πέραν των τουρκικών στρατευμάτων και όπλων.

Λύση η διχοτόμηση;

Οι στενότεροι σύμμαχοι του διοικητή των ανταρτών, η Αίγυπτος, η Ρωσία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, φαίνεται να ενδιαφέρονται για κάποιου είδους διευθέτηση της σύγκρουσης μέσω διαπραγματεύσεων, η οποία θα οδηγούσε ουσιαστικά στη διχοτόμηση της Λιβύης.

Στη συνομιλία του με τον Τραμπ, ο πρόεδρος της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ Ελ Σίσι απέσπασε την αμερικανική υποστήριξη για παύση των εχθροπραξιών. (Ο Τραμπ είχε ενθάρρυνε για καιρό την επίθεση του Χαφτάρ στην Τρίπολη).

Ο βασικός υποστηρικτής της GNA, η Τουρκία, ωστόσο, προσπαθεί να εκμεταλλευτεί τη μειονεκτική θέση των αντιπάλων της: η Άγκυρα απέρριψε την προσφορά κατάπαυσης του πυρός από πλευράς Καΐρου ως "έκκληση για διάσωση του Χαφτάρ".

Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θέλει τον Χαφτάρ έξω από το "παιχνίδι" - όχι απλώς από τη Σύρτη, αλλά και από οποιαδήποτε ειρηνευτική διαδικασία.

Λιβύη: Το τελευταίο "αποκούμπι" του Ερντογάν

Για τον Ερντογάν, η Λιβύη είναι το μόνο "φωτεινό σημείο" σε ένα κατά τα άλλα τραγικό "τοπίο" στην οικονομική και εξωτερική του πολιτική. Μετά τη συνομιλία του με τον Τραμπ, ισχυρίζεται επίσης ότι έχει συνάψει "ορισμένες συμφωνίες" για το μέλλον της Λιβύης.

Η Τουρκία τονίζει ότι επιθυμεί οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ να αναλάβουν έναν πιο ενεργό ρόλο, ωστόσο αυτό μπορεί να είναι κατά κύριο λόγο μια προσπάθεια να σύρει τη Μόσχα σε μια συμφωνία.

Ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν μίλησε επίσης με τον Ερντογάν την προηγούμενη εβδομάδα και έκανε λόγο για εκεχειρία. Ωστόσο, δεν υπάρχει ακόμη καμία ένδειξη ότι οι δύο ηγέτες "μαγειρεύουν" έναν συμβιβασμό μεταξύ των GNA και LNA, όπως εκείνον τον οποίο αποπειράθηκαν τον Ιανουάριο.

Τότε, ήταν ο Χάφταρ που αποχώρησε, ποντάροντας ότι θα μπορούσε να εξασφαλίσει καλύτερους όρους, όντας στις πύλες της Τρίπολης. Με το αιγυπτιακό σχέδιο κατάπαυσης του πυρός να μην γίνεται αποδεκτό ως βάση διαπραγμάτευσης, ο διοικητής των ανταρτών - ο πολιορκητής που βρίσκεται πια στη θέση του πολιορκημένου - πιθανόν να θέλει να επιτύχει μια νίκη στο πεδίο μάχης που θα σώσει την αξιοπρέπειά του ή τουλάχιστον να "αποκρούσει" την προέλαση της GNA στην Σύρτη, προτού συναινέσει σε οποιαδήποτε συμφωνία.

Στη μάχη για την "ημισέληνο του πετρελαίου", η αισιοδοξία για ταχείες λύσεις θα μπορούσε να είναι το πρώτο θύμα.

Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση