ΑΟΖ - Τι εστί «καλή» και τι «κακή» συμφωνία;

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το ισοζύγιο της συμφωνίας που υπέγραψαν χθες οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Ιταλίας είναι θετικό. Η Ελλάδα αποκτά επιτέλους ένα νομικό κείμενο στο οποίο αναγνωρίζονται με τις εγγυήσεις του Διεθνούς Δικαίου και την ομπρέλα της Ε.Ε., τα πλήρη δικαιώματα των νησιών της και το αναφαίρετο δικαίωμα επέκτασης της αιγιαλίτιδας ζώνης της από τα 6 στα 12 ναυτικά μίλια. Οι όποιες καλόπιστες ενστάσεις μπορούν να αποτελέσουν τροφή για σκέψη, ωστόσο το βασικό συμπέρασμα που εξάγεται είναι ότι η Αθήνα κινήθηκε γρήγορα και έφερε απτά αποτελέσματα που μένει να κυρωθούν και κοινοβουλευτικά στις δύο πρωτεύουσες. Ακολουθεί ο δύσκολος και απαιτητικός αγώνας δρόμου για τις διαπραγματεύσεις με το Κάιρο και τα Τίρανα. Αν οι διαπραγματεύσεις με την Αλβανία μπορεί να περιμένουν, εκείνες με την Αίγυπτο είναι καθοριστικής σημασίας και δεν θα εξαντληθούν στις επαφές των κλιμακίων των δύο χωρών στο Κάιρο σε λίγες ημέρες.

Επιτυχία των διαπραγματεύσεων θα σημάνει ουσιαστική ακύρωση του τουρκολιβυκού μνημονίου, ενώ το αντίστροφο θα αφήσει την Τουρκία δίχως κανένα πρόσχημα προώθησης της αναθεωρητικής ατζέντας της στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Αθήνα δεν μπορεί να επαφίεται στην καλή θέληση των Αιγυπτίων. Αυτή η διαπραγμάτευση είναι σπριντ 100 μέτρων για την Αθήνα, αλλά το Κάιρο έχει μια παραδοσιακά αναβλητική στάση στο ζήτημα.


Ας υποθέσουμε ότι τα πράγματα προχωρήσουν θετικά. Είναι εξαιρετικά σημαντικό η κοινή γνώμη να είναι ενημερωμένη για τη φύση μιας πιθανής συμφωνίας. Ήδη επ’ αφορμή της υπογραφής της συμφωνίας από Δένδια-Ντι Μάιο, κάποιοι έθεσαν ζήτημα μειωμένης επήρειας των Στροφάδων (κατά το ήμισυ) ή των Οθωνών (κατά τα τρία τέταρτα), δηλαδή μιας λεπτομέρειας που ούτως ή άλλως αποτελούσε μια πρόβλεψη της αρχικής συμφωνίας του 1977. Στην περίπτωση των συζητήσεων με την Αίγυπτο, αφενός αυτή αφορά τμηματική οριοθέτηση (Ρόδο - Κάσο - Κάρπαθο - Ανατολική Κρήτη), αφετέρου γίνονται με βάση την σύγκριση της ηπειρωτικής ακτής που αντιπροσωπεύει η βορειοαφρικανική χώρα και των αντικείμενων ελληνικών νήσων. Ακόμα και αν η Αθήνα επιτύγχανε την καλύτερη δυνατή συμφωνία, αυτή θα ήταν παρασάγγας μακριά από το «50-50» που ονειρεύονται αρκετοί και προωθούν στο εσωτερικό αναπαράγοντας χάρτες που παρουσιάζουν την Ρόδο ή την Κρήτη να έχει ακριβώς την ίδια επήρεια με την Αίγυπτο. Πρέπει λοιπόν να καταστεί σαφές για τι ακριβώς μιλάμε και για ποιο λόγο οι επαγγελματίες «ΑΟΖολόγοι» πρέπει να πάρουν ένα μικρό «ρεπό» από τη συνήθη δραστηριότητά τους.

Ακόμα όμως και στη βέλτιστη περίπτωση κατάληξης σε συμφωνία με την Αίγυπτο (πράγμα που αυτή τη στιγμή μοιάζει εξαιρετικά δύσκολο), δεν πρέπει να υπάρχει καμία αμφιβολία για τις προθέσεις της Άγκυρας. Ο ίδιος ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν χρησιμοποιεί για την Ελλάδα μια γλώσσα εντελώς ανάρμοστη, όπως φάνηκε από τις δηλώσεις του το περασμένο Σαββατοκύριακο. Οι δημόσιες τοποθετήσεις στελεχών που εσχάτως έχουν αποκτήσει προβολή στο πλευρό του Τούρκου προέδρου είναι σκληρές, ορισμένες φορές σχεδόν προσβλητικές και σίγουρα κακόπιστες. Φυσικά η Αθήνα ορθώς τις υποβαθμίζει και δεν δίνει συνέχεια, ωστόσο δεν θα πρέπει να υπάρχει αμφιβολία: ο σκληρός και πολλές φορές αγοραίος εθνικισμός που προωθεί ο κ. Ερντογάν πέφτει σε μια κοινωνία η οποία έχει αρχίσει και αισθάνεται τις επιπτώσεις της οικονομικής και υγειονομικής κρίσης. Κυρίως, όμως, για την αντίληψη που προωθεί ο κ. Ερντογάν, η παραβίαση των ελληνικών δικαιωμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο είναι η «λεωφόρος» που ενώνει την Τουρκία με τη Λιβύη, την οποία η Άγκυρα αντιμετωπίζει ανοιχτά σαν προτεκτοράτο. Ψυχραιμία λοιπόν, επιμονή στο διπλωματικό πεδίο, συμβιβασμοί όπου αυτό είναι δυνατόν και ωφέλιμο και εγρήγορση, πρέπει να είναι τα εφόδια με τα οποία η Ελλάδα θα κινηθεί τους επόμενους μήνες.

Βασίλης Νέδος
Καθημερινή


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση