"Τοξικό" θέμα συζήτησης στη Γερμανία το ευρω-ομόλογο

Των Jana Puglierin, Arturo Varvelli, Jonathan Hackenbroich, Tara Varma

Υπάρχουν τοξικά θέματα στην πολιτική κάθε χώρας. Σκεφτείτε την ένταξη στο ευρώ ή την αντιστροφή του Brexit στο Ηνωμένο Βασίλειο, τον εξευρωπαϊσμό των πυρηνικών όπλων ή τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος στη Γαλλία, ή του συστήματος υγείας στις ΗΠΑ.

Στη γερμανική πολιτική, τα ευρω-ομόλογα είναι ένα από αυτά τα δύο ή τρία τέτοια ζητήματα. είναι κόκκινη σημαία για πολλούς πολιτικού: τη στιγμή που θα το αγγίξουν, βάζουν το κόμμα τους σε κίνδυνο σημαντικής πτώσης στις δημοσκοπήσεις.

Όπως το βλέπουν από το Βερολίνο, αυτό εξηγεί για ποιον λόγο η νέα συζήτηση για τα κορωνα-ομόλογα έχει υπάρξει οδυνηρή ακόμη και τους πολλούς φιλο-ευρωπαίους που τα υποστηρίζουν. Στη Γερμανία, η πρόσφατη έκκληση από εννέα κράτη-μέλη για ένα τέτοιο ομόλογο, θεωρήθηκε ευρέως ως πολύ πρώιμη και ότι εγείρει ένα ζήτημα που απλώς διχάζει την Ευρωπαϊκή Ένωση. Υπό αυτή την έννοια, η τρέχουσα συζήτηση -η οποία φαίνεται ότι θέτει το ζήτημα των κορωνα-ομολόγων ως τη μόνη ένδειξη για το πόση αλληλεγγύη υπάρχει στην ΕΕ- είναι επικίνδυνη και θα μπορούσε να αποδυναμώσει την ενότητα στην Ευρώπη.


Στους συντηρητικούς κύκλους, πολλοί είναι πεισμένοι ότι ο ESM έχει αποδειχθεί χρήσιμο εργαλείο για την παροχή άπλετης ρευστότητας σε καιρούς κρίσης. Υποστηρίζουν ότι, εάν οι Ευρωπαίοι εγκαταλείψουν τα επιτεύγματα του ESM, όλες οι προσπάθειες ενοποίησης την τελευταία δεκαετία, θα πήγαιναν στράφι.

Η κρίση δείχνει ακριβώς για ποιον λόγο προσπάθησαν να βασιστούν στη δημοσιονομική πειθαρχία τα τελευταία χρόνια -έτσι ώστε, σε καιρούς κρίσεις, ένας έχει δημοσιονομική ισχύ- και ότι η πολιτική λιτότητας έχει αποδώσει.

Πρώτον, εκτιμούν, η Ευρώπη θα πρέπει να αξιοποιήσει τα υπάρχοντα μέσα αντί να βλέπει την κρίση ως μια ευκαιρία για να πιέσει τα εδώ και χρόνια σχέδια μεταμόρφωσης της ευρωζώνης σε μια ένωση μεταβιβάσεων. Τα κορωνα-ομόλογα θα μπορούσαν να καθιερώσουν μια αρχή μέσω της πίσω πόρτας, ανησυχούν. Το περισσότερο που μπορεί να ελπίζουν κάποιοι στην ένωση είναι μια έκτακτη, στοχευμένη κοινή έκδοση ομολόγων για να ξεπεραστεί η κρίση, σαν αυτή που εξέδωσε η Ευρωπαϊκή Κοινότητα ως απάντηση στην πετρελαϊκή κρίση το 1976.

Μέσα στο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, η κατάσταση είναι λιγότερο σαφής. Ενώ ο υπουργός Οικονομικών Olaf Scholz και ο Rolf Mutzenich, ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας, απορρίπτουν την ιδέα των κορωνα-ομολόγων, ο επικεφαλής του κόμματος Norbert Walter-Borjans την υποστηρίζει. Αν και οι φιλελεύθεροι δημοκράτες και το AfD αντιδρούν σθεναρά στα κορωνα-ομόλογα, οι Πράσινοι -και μέχρι ενός βαθμού το ακροαριστερό Die Linke- τα υποστηρίζουν.

Ένα ενδιαφέρον πρόσωπο στη συζήτηση είναι ο Michael Huther. Επικεφαλής του συντηρητικού Γερμανικού Οικονομικού Ινστιτούτου, έχει αντιταχθεί εντόνως στα ευρω-ομόλογα την τελευταία δεκαετία, αλλά τώρα ζητά τα κορωνα-ομόλογα μόνο ως απάντηση στην κρίση.

Αντιπροσωπεύει μια νέα τάση μεταξύ των γερμανών οικονομολόγων και επιχειρηματιών να δουν την έκδοση ομολόγων ότι όλο και περισσότερο βρίσκονται προς το συμφέρον της Γερμανίας -είτε είναι για γεωπολιτικό λόγο είτε επειδή η πιο πλούσια χώρα της Ευρώπης χρειάζεται να παράσχουν συγκεκριμένα δημόσια αγαθά σε καιρό κρίσης.

Αλλά αυτές οι φωνές δεν φαίνεται να έχουν αλλάξει τα μυαλά των πολιτικών ηγετών για την ώρα. Οι περισσότεροι Γερμανοί θέλουν να ενισχύσουν την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, αλλά το 64% αυτών αντιτίθεται στην έκδοση κοινών ομολόγων. Και τα ποσοστά δημοτικότητας της Καγκελαρίου Merkel και του Scholz έχουν εκτιναχθεί από την έναρξη της κρίσης.

Κανένας Γερμανός πολιτικός δεν έχει ξεχάσει ότι η πολιτική διάσωσης της ευρωζώνης που υιοθέτησε η Καγκελάριος το 2013 -που σταμάτησε πριν από την έκδοση ευρω-ομολόγων- οδήγησε στην ίδρυση του AfD ως ένα ισχυρό αντιευρωπαϊκό κόμμα.

Είναι πιθανό ότι οι περισσότεροι Γερμανοί ηγέτες θα αλλάξουν άποψη όταν η οικονομική κρίση χτυπήσει πλήρως την πόρτα τους. Για την ώρα, τα ευρω-ομόλογα είναι τόσο τοξικό θέμα όσο θα μπορούσαν να είναι -ιδιαίτερα δεδομένου ότι δεν υπάρχει ακόμη μεγάλη αίσθηση επείγουσας ανάγκης για τις οικονομικές συνέπειες της κρίσης στη Γερμανία.

Για να οικοδομηθεί πραγματικά ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, οι ηγέτες της Γαλλίας, της Ισπανίας, της Ιταλίας και άλλων κρατών-μελών θα πρέπει να δράσουν πιο στρατηγικά, λαμβάνοντας υπόψη την πολιτική κατάσταση στη Γερμανία, στην Ολλανδία και στην Αυστρία προς όφελος όλης της ΕΕ.

Αντί να οδηγήσει τους Γερμανούς σε μια γωνία με κάτι που είναι πολιτικά αντίστοιχο της Γαλλίας να καταστήσει αμοιβαία την πυρηνική της δύναμη ή να εφαρμόσει πλήρως την εκτεταμένη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού, θα πρέπει να δώσουν στο Βερολίνο τη δυνατότητα να προετοιμάσει την εσωτερική του πολιτική για μια μαζική πράξη αλληλεγγύης. Με αυτόν τον τρόπο, θα είχαν περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας.

Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση