Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η ΑΟΖ της Ελλάδας

Γιατί η ξαφνική στήριξη έναντι της Τουρκίας;

Του Θεόδωρου Καρυώτη

Αρχίζει να διαφαίνεται μια αλλαγή στάσης των Αμερικανών στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Ήταν πολύ σημαντική η απάντηση που έδωσε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ (ΕΔΩ), για την παράνομη συμφωνία της Τουρκίας και της Λιβύης, στον Μιχάλη Ιγνατίου:

«Ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν παίρνουν γενικά θέση στις διαφωνίες για τα θαλάσσια σύνορα άλλων κρατών, καλούμε όλες τις πλευρές να απέχουν από ενέργειες που ενέχουν τον κίνδυνο να αυξήσουν τις εντάσεις στην ανατολική Μεσόγειο σε μια ευαίσθητη χρονικά στιγμή.
Αυτές οι εξελίξεις δείχνουν τον κίνδυνο η σύγκρουση στη Λιβύη να λάβει ευρύτερες περιφερειακές διαστάσεις και την επείγουσα ανάγκη να εργαστούν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη μέσω διαπραγματεύσεων για την επίτευξη μιας λύσης.
Ειδικότερα, η ανακοίνωση ενός υπογεγραμμένου μνημονίου κατανόησης για την οριοθέτηση μεταξύ της Τουρκίας και της κυβέρνησης Εθνικής Συμφιλίωσης της Λιβύης (GNA) έχει προκαλέσει εντάσεις στην περιοχή, δεν είναι χρήσιμη και είναι προκλητική.”

Οι Αμερικανοί πήραν, επιτέλους, και μια σωστή θέση. Είχα, ήδη, υποψιαστεί και γράψει ότι δεν θα δεχόντουσαν την συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης διότι η ExxonMobil έχει πάρει δυο ελληνικά οικόπεδα νοτιοδυτικά της Κρήτης που συνορεύουν με τη Λιβύη.


Είναι, επίσης, πολύ ενδιαφέρον αυτό που έγραψε ο Αλέξης Παπαχελάς στην εφημερίδα Καθημερινή για το πώς ακόμα σκέπτονται στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ:

«Οι Αμερικανοί μάς συνιστούν να μη στρατιωτικοποιήσουμε εμείς μια κρίση με την Τουρκία πρώτοι και εν πάση περιπτώσει να τους ειδοποιήσουμε πριν. Πέραν τούτου όμως, η Αθήνα δεν έχει καμία βεβαιότητα για το πώς θα χειριστούν οι ΗΠΑ μια ελληνοτουρκική ένταση. Οι χειριστές των ελληνοτουρκικών σχέσεων εκτιμούν πως η Ελλάδα πρέπει να αποφύγει την κλιμάκωση μιας κρίσης ή την «ΑΟΖοποίηση» της εξωτερικής μας πολιτικής.”

Οι Αμερικανοί πάντοτε ανησυχούσαν για την «ΑΟΖοποίηση» των εθνικών μας συμφερόντων, για αυτό ισχύει μέχρι και σήμερα η δήλωση που έκανε στις 27 Ιουλίου 2011 ο τότε βοηθός υπουργός Εξωτερικών Φίλιπ Γκόρντον, ο οποίος, σε συνάντησή του με δημοσιογράφους στην Αθήνα, ανέφερε:

«Πιστεύω ότι είναι σημαντικό να αποφεύγονται μονομερή βήματα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες αναγνωρίζουν τα δικαιώματα των χωρών για την ανακήρυξη αποκλειστικών οικονομικών ζωνών, αλλά… δεν νομίζουμε ότι θα ήταν προς το συμφέρον της Ελλάδος να το πράξει χωρίς πλήρη συνεργασία με τους γείτονές της, της Τουρκίας συμπεριλαμβανομένης».

Εάν αυτή η δήλωση ισχύει μέχρι την 7η Ιανουαρίου 2020, που ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα βρίσκεται στον Λευκό Οίκο, πρέπει ο Έλληνας Πρωθυπουργός να ζητήσει από τον Πρόεδρο Τραμπ να την ακυρώσει.

Οι ειδικοί στο Δίκαιο της Θάλασσας γνωρίζουν τη θέση των ΗΠΑ που ακολουθούν δύο μέτρα και δύο σταθμά, στο θέμα της οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών.

Στις 10 Μαρτίου 1983 ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρέιγκαν υπέγραψε προεδρικό διάταγμα βάσει του οποίου η Αμερική ανακήρυξε ΑΟΖ 200 ν.μ. πέρα από τις ακτές της. H πράξη αυτή της Αμερικής αποκτά ιδιαίτερη σημασία για την Ελλάδα, διότι η Αμερική διατήρησε, σύμφωνα με την UNCLOS, ΑΟΖ για όλα ανεξαιρέτως τα νησιά της. Η Ελλάδα θα μπορούσε μέσω ενός προεδρικού διατάγματος, παρόμοιου των ΗΠΑ, να ανακηρύξει την ΑΟΖ της Ελλάδας. Υπάρχουν 139 παράκτια κράτη που το έχουν πραγματοποιήσει, γιατί όχι και εμείς. Έτσι, για την αμερικανική κυβέρνηση θα είναι πολύ δύσκολο να αντιταχθεί στη δημιουργία ελληνικής ΑΟΖ, που δεν θα διαφέρει καθόλου από ό,τι η ίδια έπραξε με την αμερικανική ΑΟΖ.

Η Αμερική έχει οριοθετήσει την ΑΟΖ της με βάση την αρχή της ίσης απόστασης (equidistance), που τόσο αντιπαθεί η Τουρκία, με την Ρωσία, τον Καναδά, το Μεξικό, τις Μπαχάμες και την Κούβα. Όταν όμως έρχεται η ώρα να ασχοληθεί με την ελληνοτουρκική διαφορά στο Αιγαίο Αρχιπέλαγος, υποστηρίζει τις τουρκικές θέσεις περί ευθυδικίας. Έτσι, οι Αμερικανοί υποστηρίζουν ότι τα δικά τους νησιά, κατοικήσιμα ή όχι, έχουν πλήρη δικαιώματα ΑΟΖ, αλλά παρόμοια δικά μας νησιά δεν έχουν τα ίδια δικαιώματα. Αυτή είναι μια απαράδεκτη φιλοτουρκική θέση των Αμερικανών από το 1982, που πρέπει, επιτέλους, να ανατραπεί.

Είναι, επίσης κωμικοτραγική η στάση της Τουρκίας, διότι με την θέση που παίρνει, ότι τα νησιά δεν διαθέτουν ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδα πρέπει να ενημερώσει τον Πρόεδρο Τραμπ ότι δεν αναγνωρίζει την ΑΟΖ της Χαβάης, την ΑΟΖ των αμερικανικών νησιών στην Αλάσκα, που συνορεύουν με την Ρωσία, και την παράνομη οριοθέτηση των ΗΠΑ με την Κούβα και τις Μπαχάμες.

Τέλος, να μη ξεχάσουμε ότι, για τον Ταγίπ Ερντογάν, νησιά όπως η Ιρλανδία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Σικελία, η Γροιλανδία, η Αυστραλία και πάει λέγοντας, δεν διαθέτουν ΑΟΖ!

Η σημασία του Χάρτη Μανιάτη

Οι Αμερικανοί έχουν, ουσιαστικά, αποδεχτεί τον επόμενο χάρτη που δημιούργησε το 2011 ο τότε Υφυπουργός Ενέργειας του ΠΑΣΟΚ Γιάννης Μανιάτης και ο αμερικανικός κολοσσός ExxonMobil έχει πάρει δυο οικόπεδα αυτού του χάρτη στα νοτιοδυτικά της Κρήτης μαζί με την TOTAL και τα ΕΛΠΕ.

Η χθεσινή δήλωση των Αμερικανών, ότι δεν συμφωνούν για μια συμφωνία ανάμεσα στην Τουρκία και την Λιβύη, έχει να κάνει και με την παρουσία της ExxonMobil στα σύνορα Ελλάδας-Λιβύης.

Πάντως πρέπει εδώ, για άλλη μια φορά, να αναφερθούμε στην απουσία χαρτών της Ελλάδας, για τρεις δεκαετίες τώρα, που να δείχνει τα θαλάσσια σύνορά της στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.

Κατόπιν των ανωτέρω θα ήταν δύσκολο να μη συμφωνήσει κανείς με την παρατήρηση της Αναστασίας Στρατή, εμπειρογνώμονα του ελληνικού ΥΠΕΞ:

«Εάν η Ελλάδα δεν επεκτείνει ή έστω κατοχυρώσει μέσω διμερών οριοθετήσεων, όπου αυτό είναι εφικτό, την επέκταση της δικαιοδοσίας της στο μέλλον, ο ελληνικός θαλάσσιος χώρος κινδυνεύει να παραμείνει η τελευταία περιοχή της Μεσογείου, ενδεχομένως και της υφηλίου, όπου όχι μόνο δεν θα έχει θεσπισθεί ΑΟΖ ή κάποια άλλη θαλάσσια ζώνη, αλλά και το εύρος των χωρικών υδάτων θα είναι περιορισμένο».

Η Ελλάδα δεν στέλνει πουθενά γεωγραφικές συντεταγμένες, ενώ η μικρή Κύπρος προσπαθεί πάντα, στις κινήσεις της να έχει με το μέρος της το διεθνές δίκαιο. Έτσι δημιούργησε γεωγραφικές συντεταγμένες που δείχνουν την σωστή οριοθέτηση ανάμεσα στη Κύπρο και στην Τουρκία.

Ο μόνος τρόπος να ανατρέψουμε τις πρωτοβουλίες του Ερντογάν είναι να οριοθετήσουμε, άμεσα, την ΑΟΖ μας με αυτή της Αιγύπτου. Στην συγκεκριμένη περίπτωση μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το παράδειγμα του Ισραήλ που οριοθέτησε ΑΟΖ χωρίς να την έχει ανακηρύξει και να πιάσουμε στον ύπνο τους Τούρκους.

Όπως έγραψε, χρόνια πριν, ο Νίκος Μελέτης:

«Η επιδίωξη συμφωνίας με την Αίγυπτο αποτελεί το κομβικό και καθοριστικό βήμα για την χώρα μας στην προσπάθεια να ενισχύσει πολιτικά και διπλωματικά την διαπραγματευτική θέση της όταν και εφόσον υπάρξει αντίστοιχη διαπραγμάτευση με την Τουρκία. Μια ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών θα καταστήσει ακόμη πιο καθαρό το τοπίο στην Ανατολική Μεσόγειο και θα παραδώσει μεγάλες θαλάσσιες περιοχές στην έρευνα και κατόπιν στην αξιοποίηση των ενεργειακών πόρων που σύμφωνα με πολλές ενδείξεις υπάρχουν στον βυθό.»

Αυτό τον φόβο είχε στο μυαλό του ο Ερντογάν και αποφάσισε, τελικά, να παριστάνει ότι έχει μια συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ με την Λιβύη και την ανακοίνωσε μέσω ενός Tweet από τον πρέσβη Çağatay Erciyes, Γενικό Διευθυντή Ναυτιλίας και Αεροπορίας του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών!

Φαίνεται ότι τα δυο υπουργεία εξωτερικών της Ελλάδας και της Αιγύπτου εργάζονται, πυρετωδώς, για μια συμφωνία οριοθέτησης των ΑΟΖ των δύο κρατών. Αλλά αυτή την εικόνα την χάλασε ο κύριος Νίκος Δένδιας όταν ανέφερε, στο καναλι OPEN:

«Η Αίγυπτος είναι μια φίλη χώρα και αυτό που συζητήσαμε είναι να δούμε ξανά πού είχε κολλήσει το όλο σχετικό ζήτημα και να προσπαθήσουμε γρήγορα να ξανασυνεδριάσουν οι επιτροπές. Εάν δε, φτάσουμε σε ένα σημείο και με απόκλιση να κληθούν οι υπουργοί να καλύψουν αυτή την απόκλιση».

Η μόνη πιθανή απόκλιση θα είναι αυτή που η Αίγυπτος δεν θα θέλει να δώσει πλήρη επήρεια ΑΟΖ στην νήσο Στρογγύλη και έτσι η ΑΟΖ της Ελλάδας δεν θα συνορεύει με την ΑΟΖ της Κύπρου!

Ευχόμαστε η ελληνική κυβέρνηση να μην υπογράψει μια τέτοια συμφωνία. Δίνεται μια μεγάλη ευκαιρία στον Κυριάκο Μητσοτάκη να κυβερνήσει για πολλά χρόνια την Ελλάδα, εάν υπογράψει την σωστή συμφωνία με τον Πρόεδρο αλ Σίσι.

HellasJournal


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση