Γιατί δεν θα αποκατασταθούν οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις
Γράφει ο Σταύρος Λυγερός
Οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις επικαθορίζονται από το γεγονός ότι σε πολύ μεγάλο ποσοστό οι Τούρκοι πιστεύουν πως η Ουάσιγκτον μεθοδεύει τον ακρωτηριασμό της χώρας τους. Θεωρούν την αμερικανική υποστήριξη προς τους Κούρδους της Συρίας ως απόδειξη ότι δρομολογείται η δημιουργία κουρδικού κράτους. Προς αυτή την κατεύθυνση, άλλωστε, ωθεί εδώ και καιρό το Ισραήλ. Οι Τούρκοι πιστεύουν ότι η ίδρυση αυτόνομης κουρδικής οντότητας στη βόρεια Συρία εκ των πραγμάτων θα θέσει σε αμφισβήτηση την εδαφική ακεραιότητα και της χώρας τους.
Δεν έχουν αμφιβολία ότι το PYD/YPG συνεχίζει να αποτελεί παρακλάδι του PKK, έστω κι αν οι Δυτικοί, για προφανείς λόγους, ισχυρίζονται το αντίθετο. Θεωρούν, λοιπόν, πως η Δύση, παίζοντας το κουρδικό χαρτί, μεθοδεύει τον ακρωτηριασμό της Τουρκίας. Το πραξικόπημα του 2016, μάλιστα, έπεισε οριστικά τον Ερντογάν ότι οι Αμερικανοί τον θεωρούν εμπόδιο, ότι τον έχουν προγράψει και ως εκ τούτου ότι επιδιώκουν την ανατροπή του.
Η παντελής έλλειψη εμπιστοσύνης προς την Ουάσιγκτον καθιστά μονόδρομο για τον Τούρκο πρόεδρο τον γεωπολιτικό εναγκαλισμό με τον Πούτιν. Αυτός είναι ο λόγος που όσο θα βρίσκεται στο τιμόνι, η Τουρκία δεν πρόκειται να επιστρέψει στο δυτικό “μαντρί”, ακόμα και αν οι ΗΠΑ αποδεχθούν τις απαιτήσεις της στη Συρία. Οι εξελίξεις των τελευταίων εβδομάδων, μετά από ένα διάλειμμα σχετικής ηλιοφάνειας, οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις επιστρέφουν στη ζώνη της καχυποψίας και στα όρια της ρήξης.
Όπως είναι γνωστό, αμέσως μετά το πραξικόπημα του 2016, ο Ερντογάν δρομολόγησε μαζικές εκκαθαρίσεις σε όλο το εύρος των κρατικών μηχανισμών, ειδικά των κρίσιμων για την εθνικά ασφάλεια. Αποτέλεσμα αυτών των εκκαθαρίσεων δεν ήταν μόνο το ξήλωμα όλων των δικτύων επιρροής που διέθεταν οι Αμερικανοί και δευτερευόντως οι Ευρωπαίοι στην Τουρκία. Αποτέλεσμα ήταν, επίσης, ότι στη γειτονική χώρα εγκαθιδρύθηκε ένα σχεδόν προσωποπαγές καθεστώς, ποιοτικά διαφορετικό από το μετακεμαλικό, στο οποίο κυριαρχούσε μία ελίτ.
Από το νεοοθωμανικό ρεύμα στο καθεστώς Ερντογάν
Σήμερα το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης είναι πολύ διαφορετικό από ό,τι ήταν πριν 10 χρόνια. Στην πραγματικότητα, το νεοοθωμανικό ρεύμα έχει εξελιχθεί-εκφυλισθεί στο σημερινό καθεστώς Ερντογάν. Ηγετικά στελέχη, όπως π.χ. ο Γκιούλ, ο Αρίντς και ο Νταβούτογλου έχουν περιθωριοποιηθεί. Ο Ερντογάν από ηγέτης ενός ρεύματος έχει μετατραπεί σε άτυπο μονάρχη, σε νεοσουλτάνο. Είναι ενδεικτικό ότι κατά κανόνα περιβάλλεται όχι από την παλιά φρουρά των στελεχών του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, αλλά από συγγενείς, υποτακτικούς και κεμαλικούς με αντιδυτικό πρόσημο.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι τα τουρκικά εθνικά συμφέροντα δεν ορίζονται και κατανοούνται συλλογικά από μία άρχουσα ελίτ, αλλά από το νεοσουλτάνο και την αυλή του. Με άλλα λόγια, το προσωπικό συμφέρον του Ερντογάν αναγορεύεται σε εθνικό συμφέρον της Τουρκίας. Όντας πεπεισμένος πως οι Αμερικανοί επιχείρησαν να τον ανατρέψουν (όχι αδικαιολόγητα) δεν τους εμπιστεύεται. Και επειδή δεν τους εμπιστεύεται, δεν πρόκειται να επιστρέψει στο “μαντρί” ό,τι κι αν του προσφέρουν.
Προφανώς, ο Τούρκος πρόεδρος ποτέ δεν πρόκειται να το πει ευθέως. Αυτό, ωστόσο, είναι και θα είναι το κριτήριό του. Μπορεί σε τακτικό επίπεδο να συμπλεύσει με τις ΗΠΑ και τους Ευρωπαίους, αλλά μέχρις εκεί. Γι’ αυτό στο πολιτικό επίπεδο με τη ρητορική του καλλιεργεί συστηματικά άλλοτε εμφανώς κι άλλοτε αφανώς τον αντιαμερικανισμό. Το γεγονός, μάλιστα, πως προϋπήρχε διαδεδομένη η υποψία πως οι ΗΠΑ επιδιώκουν να διαμελίσουν την Τουρκία, διευκολύνει την προπαγάνδα του καθεστώτος Ερντογάν. Στο ιδεολογικό επίπεδο, μάλιστα, χρησιμοποιεί ισλαμικά στερεότυπα για να αναβιώσει και παροξύνει τα υπαρκτά αντιδυτικά αισθήματα στην τουρκική κοινωνία, ειδικά στη «βαθιά Τουρκία».
Με τον τρόπο αυτό προσδίδει ευρύτερες ιδεολογικοπολιτικές διαστάσεις στο τωρινό ρήγμα. Η αντίθεση δεν είναι πλέον ανάμεσα στην Ουάσιγκτον και στον Ερντογάν. Είναι ανάμεσα στη Δύση και στη “βαθιά Τουρκία”. Στην πραγματικότητα, η Τουρκία, όσο τουλάχιστον στο τιμόνι της θα βρίσκεται ο Ερντογάν, έχει ήδη χαθεί για τη Δύση. Απλώς, τόσο οι Αμερικανοί όσο και οι Ευρωπαίοι αρνούνται να το συνειδητοποιήσουν.
SLPress
Αναρτήσεις
Οι ισορροπίες και γεωπολιτικές συνισταμένες που της ανακαθορίζουν σε τακτικό επίπεδο δεν διαμορφώνουν απόλυτα το στρατηγική επιδίωξη παικτών όπως το Ισραήλ,την Αίγυπτο,την Κύπρο και την Ελλάδα σε σχέση με της ρεαλιστικές προσδοκίες του Τουρκικού κράτους.
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ φαινομενική αντιπαράθεση του Τουρκικού Κράτους με το Ισραήλ έχει κάποια ποιοτικά χαρακτηριστικά τα οποία έχουν την βάση τους στην ίδια την οικονομία της Τουρκίας και συγκεκριμένα στο βιομηχανικό στρατιωτικοβιομηχανικό σύμπλεγμα της.
Η σχέση των Ντοντμέ εξισλαμισμένων πολιτών Ιουδαϊκής καταγωγής στην Τουρκία καθόριζαν την οικονομική της ανάπτυξη από την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας το 1922.
Μπαίνει λογικά λοιπόν τα παρακάτω ερωτήματα.
Ποία είναι η θέση αυτών των επώνυμων οικονομικών παραγόντων στην αντιπαράθεση Τουρκίας -Ισραήλ σήμερα;
Γιατί συνεχίζουν να επενδύουν και να στηρίζουν επιχειρηματίες όπως ο όμιλος Κότς ενώ σαφώς η Τουρκία ασκεί στην πράξη αντιισραηλινή πολιτική σε όλα τα διεθνή θεσμοθετημένα όργανα;
Γιατί το Ισραήλ εκτελεί στρατιωτικές ασκήσεις με Ελλάδα και Κύπρο σε όλα το γεωγραφικό φάσμα που εμπλέκονται τα συμφέροντα της Τουρκίας αξιοποιώντας την κατάσταση που υπάρχει στης στρατιωτικές δυνατότητες της Ελλάδος και της Κύπρου;
π.χ.Γιατί το Ισραήλ δεν δίνει στην Ελλάδα πλεονάζων στρατιωτικό υλικό για να εξυπηρετήσει τους φαινομενική αντιπαράθεση του με την Τουρκία.
Η άποψη μου δεν έχει καμία μα καμία σημασία πλην της ικανοποιήσεις μου να εξηγήσω αυτές μου της απορίες.
Υποθέτω πως το μη λήξαν Ανατολικό Ζήτημα ωριμάζοντας οι κατάλληλες συνθήκες σήμερα ξαναρχίζει ένας δεύτερος γύρος του.
Δέν συμφέρει κανέναν η γιγάντωση της Τουρκίας χωρίς να δεσμεύεται η ίδια στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς της Δύσης.
Μέχρι τώρα πρέπει να παραδεχθούμε πως ο Σουλτάνος βγαίνει κερδισμένος σε όλα τα επίπεδα,ξέρει ότι το δυνατό του χαρτί είναι ο φανατισμός του Τουρκικού ψυχισμού της Τουρκικής μάζας που είναι διατεθειμένη να προσφέρει εκατομμύρια τόνους κρέατος στον βωμό του μεγαλοϊδεατισμού του.
Αντίστοιχα η Δύση δεν διανοείται να τον ακολουθήσει.
Αυτήν την περίοδο όλοι οι παίκτες αγοράζουν χρόνο,χρόνο σε αυτό που αστάθμητες παράγοντες μπορεί να τον ακυρώσουν και ότι δεν έγινε σε χρόνια να γίνει σε λίγες ώρες,οι δηλώσεις του Αμερικανού πρεσβευτή Πάϊτ πριν μερικούς μήνες είναι ενδεικτική,και ο λογικός συνειρμός απόλυτος.
Π.Τ.