Επίλυση των τριβών του προσφυγικού σε βάρος της Ελλάδας

Του Κώστα Ράπτη

Η ειρωνεία της τύχης (ή μήπως οι υστερήσεις που συσσώρευσε η Ιστορία;) έχει καταστήσει τον Νότο της γηραιάς ηπείρου, με προεξάρχουσα την Ελλάδα, ως τον χώρο που συμπυκνώνει τις μεγαλύτερες εκκρεμότητες της ευρωπαϊκής ενοποίησης και ως το πειραματικό εργαστήρι στο οποίο δοκιμάζονται ad hoc λύσεις σε πνεύμα "μεταβλητής γεωμετρίας".

Με μία κρίσιμη διαφορά: η κρίση του ευρώ, στην οποία προηγουμένως πρωταγωνίστησε ο Νότος, αποδείχθηκε συγκριτικά διαχειρίσιμη και, κυρίως, ανέδειξε την πολιτική ηγεμονία της Άνγκελα Μέρκελ σε όλη την Ευρώπη. Αντιθέτως, η τωρινή μεταναστευτική κρίση (ή μάλλον, όπως θα έλεγε ο επικεφαλής των Φιλελευθέρων στο Ευρωκοινοβούλιο, Γκι Φερχόφστατ: η πολιτική κρίση που περνιέται για μεταναστευτική) συμπίπτει με μια ριζική αμφισβήτηση της Άνγκελα Μέρκελ εγχωρίως και πανευρωπαϊκά, αλλά και με την εγκατάλειψη ακόμα και των προσχημάτων μιας συντονισμένης και αλληλέγγυας αντιμετώπισης του προβλήματος.

Συντονισμός Βερολίνου - Βιέννης

Ο φαύλος κύκλος που έτειναν να δημιουργήσουν την περασμένη εβδομάδα αφενός οι βολές του ομοσπονδιακού υπουργού Εσωτερικών και ηγέτη των Βαυαρών Χριστιανοκοινωνιστών, Χορστ Ζέεχοφερ, εναντίον της καγκελαρίου και αφετέρου η "αγέρωχη" στάση της Ιταλίας και των χωρών Βίζεγκραντ κατά τη Σύνοδο Κορυφής φαίνεται πως επιλύεται... εις βάρος της Ελλάδας.

Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από το πώς ο Ζέεχοφερ υπέστειλε τους τόνους της κριτικής που κινδύνευαν να οδηγήσουν στην πτώση τον μεγάλο συνασπισμό του Βερολίνου, εκμαιεύοντας τη συμφωνία της καγκελαρίου για κέντρα (βλ. στρατόπεδα) ταχείας επεξεργασίας των αιτημάτων παροχής ασύλου στα σύνορα και καθησυχάζοντας, παράλληλα, τους Αυστριακούς πολιτικούς του φίλους, που προς στιγμήν αναστατώθηκαν από την προοπτική επαναπροωθήσεων από τη Γερμανία προς τη δική τους χώρα.

Σε κοινή συνέντευξη Τύπου την Πέμπτη στη Βιέννη, ο Ζέεχοφερ, ο Αυστριακός καγκελάριος, Ζεμπάστιαν Κουρτς, και ο ακροδεξιός αντικαγκελάριός του, Χάιντς-Κρίστιαν Στράχε, έκαναν σαφές ότι θα κινηθούν εναρμονισμένα με στόχο τον "τερματισμό της δευτερογενούς μετανάστευσης εντός Ε.Ε." – ό,τι σημαίνει αυτό για τις χώρες πρώτης υποδοχής.

Τριμερής στο Ίνσμπρουκ

Παράλληλα, ο Κουρτς, με την ιδιότητα πλέον και του προεδρεύοντος της Ε.Ε. για το δεύτερο εξάμηνο του 2018, ανακοίνωσε ότι την επόμενη εβδομάδα θα πραγματοποιηθεί στο Ίνσμπρουκ του Τυρόλου, εν όψει της διάσκεψης του Συμβουλίου Εσωτερικών Υποθέσεων των "28", προπαρασκευαστική συνάντηση των υπουργών Εσωτερικών της Γερμανίας, της Αυστρίας και της Ιταλίας, με στόχο την εφαρμογή μέτρων ώστε να κλείσει ο "Μεσογειακός Διάδρομος".

Με το πλαίσιο αυτό ήδη διαμορφωμένο, εναπόκειται στην Αθήνα να συμμορφωθεί με τον νέο ρόλο που της επιφυλάσσεται. Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ζέεχοφερ, "η γερμανική κυβέρνηση επιθυμεί να διαπραγματευθεί με την Ελλάδα και την Ιταλία προκειμένου να βρεθεί ο τρόπος να παρεμποδιστεί η παράτυπη μετανάστευση. Αυτή η διαπραγμάτευση αποτελεί τμήμα της συμφωνίας που έκλεισε τη Δευτέρα στο Βερολίνο ανάμεσα στους Χριστιανοδημοκράτες και τους Χριστιανοκοινωνιστές και η οποία θα συζητηθεί και πιστεύω ότι θα εγκριθεί από τους κυβερνητικούς μας εταίρους, τους Σοσιαλδημοκράτες, στο πλαίσιο της συνεδρίασης της Επιτροπής Συνασπισμού". Στόχος, πρόσθεσε, είναι "οι πρόσφυγες που καταγράφονται στην Ιταλία και την Ελλάδα και έχουν κάνει αίτηση χορήγησης ασύλου σε αυτές τις χώρες αλλά εμφανίζονται στα γερμανοαυστριακά σύνορα να φιλοξενούνται στα κέντρα-τράνζιτ και εν συνεχεία να επαναπροωθούνται στην Ελλάδα και την Ιταλία" – εξού και η μη επιβάρυνση της Αυστρίας.

Για να μη λείπει, πάντως, και μια πινελιά απειλής, ο Βαυαρός πολιτικός κατέληξε: "Αισιοδοξώ ότι οι διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα και την Ιταλία θα πάνε καλά, παρότι θα είναι δύσκολες. Αν αποτύχουν, θα πρέπει να σκεφτούμε εκ νέου μέσω ποίων μέτρων θα καταφέρουμε να βάλουμε τέλος στην παράτυπη μετανάστευση".

Η εκδίκηση του Βίκτορ Όρμπαν

Την ίδια ώρα, η καγκελάριος Μέρκελ προέβαινε σε άλλη μία επιχείρηση διαφύλαξης του "ευρωπαϊκού προσώπου" της, υποδεχόμενη τον σκληροπυρηνικό πρωθυπουργό της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν. "Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι πρόκειται για ανθρώπους που έρχονται σε εμάς και αυτό έχει κάποια σχέση με το βασικό μήνυμα της Ευρώπης, την ανθρωπιά – εάν θέλουμε να διατηρήσουμε αυτή την ψυχή και να διαδραματίσουμε έναν ρόλο στην Ευρώπη με αυτές τις αξίες, τότε η Ευρώπη απλώς δεν μπορεί να αποστασιοποιηθεί από την ανάγκη και τη δυστυχία", τόνισε σχετικά με τους εισερχόμενους η Μέρκελ στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Όρμπαν, που πάντως φάνηκε μάλλον ασυγκίνητος.

Η Ευρώπη, υποστήριξε, δείχνει καλύτερα την ανθρωπιά της αφαιρώντας τα κίνητρα που έχουν οι πρόσφυγες για να έρθουν στην ήπειρο. "Στην Ουγγαρία", συνέχισε, "μπορείς να έρθεις μόνο εάν έχεις προηγουμένως πατήσει σε έδαφος της Ε.Ε.: στην Ελλάδα ή στη Βουλγαρία – και κυρίως στην Ελλάδα. Και εκεί συχνά συμβαίνει ότι δεν καταγράφονται" οι εισερχόμενοι. Ο ίδιος τόνισε ότι το θέμα δεν άπτεται μόνο της ασφάλειας, αλλά και της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς, την οποία καλύπει ο Χώρος Σέγκεν. Μάλιστα, προσέφερε και εκδούλευση στους οικοδεσπότες του, αναφέροντας ότι "η Γερμανία μπορεί να είναι σίγουρη ότι εμείς, ως ένα είδος "Καπετάνιου των Συνόρων", προστατεύουμε όχι μόνο την Ουγγαρία, αλλά και τη Γερμανία. Παίρνουμε από τους ώμους της Γερμανίας ένα μεγάλο βάρος με το να μην αφήνουμε κανέναν να μπει στην Ουγγαρία. Η συζήτηση", κατέληξε, "που εξελίσσεται αυτήν τη στιγμή είναι νομικής φύσης".

Πολυετής αντιπαράθεση

Ήταν, κατά μία έννοια, μια στιγμή θριάμβου για τον Όρμπαν, έπειτα από μια πολυετή αντιπαράθεση με τη Μέρκελ στην οποία αυτός μεν προέτασσε τη λογική της θωράκισης των συνόρων, εν ανάγκη και μονομερώς, και στηλίτευε τον "ηθικό ιμπεριαλισμό" της καγκελαρίου, αυτή δε υπεραμυνόταν των πολυμερών λύσεων (π.χ., μετεγκαταστάσεων) αλλά και της δυνατότητας της χώρας της και της Ευρώπης "να τα καταφέρει" στην ενσωμάτωση των προσφύγων, για τους οποίους θεωρούσε αθέμιτη τη θέσπιση αριθμητικού ορίου.

Η γερμανική εφημερίδα "Suddeutsce Zeitung" διερωτάται για την αλλαγή στάσης της Μέρκελ: η "καγκελάριος των προσφύγων" έχει γίνει αυτή της "Ευρώπης-φρούριο", εκτιμά. Όμως η ανάγκη διατήρησης στην εξουσία ήταν το μόνο υπέρτατο κριτήριο της Μέρκελ. Αν και πλέον, εντός και εκτός Γερμανίας, κανείς δεν νιώθει το δέος της ηγετικής της παρουσίας, ούτε στοιχηματίζει στην πολιτική μακροημέρευσή της...

Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση