Κατάληξη μίας νέου είδους παγκόσμιας σύγκρουσης

Του Νίκου Σταματάκη 

Είναι πολλές φορές χρήσιμο να αποστασιοποιείται ο αναλυτής από τον καταιγισμό των καθημερινών εξελίξεων και να θεωρεί τα πράγματα από κάποια απόσταση, περίπου ως ο ιστορικός του μέλλοντος.  Με μια τέτοια προοπτική θα προσπαθήσουμε να δούμε την νέα παγκόσμια σύγκρουση που άρχισε με πόλεμο κυρώσεων μεταξύ της Δύσης και της Ρωσίας.  Θα επιχειρήσουμε μια σύντομη ανάλυση των γενεσιουργών αιτίων και της φύσεώς της, όσο και των πιθανών σεναρίων κατάληξής της, πιθανότερο από τα οποία είναι η σύναψη μιας συμφωνίας που θα επικυρώνει μια νέα ισσοροπία.

Καταρχήν, ας παρατηρήσουμε ότι η σύγκρουση αυτή δεν μπορεί να χαρακτηριστεί νέος «Ψυχρός Πόλεμος».  Ηδη οι πρώτες θερμές συρράξεις έχουν ξεσπάσει σε πολλά σημεία και ιδιαίτερα στην Ουκρανία όπου οι δύο αντίπαλες δυνάμεις συγκρούονται εν θερμώ – αλλά υπό το προκάλυμμα είτε «τρίτων», είτε κυρίως παραστρατιωτικών δυνάμεων.  Ταυτόχρονα είναι ολοφάνερο ότι η τεράστια οικονομικο-κοινωνική διαδικτύωση και αλληλεξάρτηση  των χωρών στο σύγχρονο κόσμο καθιστά την μετεξέλιξη των συρράξεων σε γενικευμένο «Θερμό» πόλεμο ιδιαίτερα οδυνηρή και την επιβολή οικονομικών κυρώσεων αδιέξοδη όπως όλοι καθημερινά βλέπουμε. Ακόμα περισσότερο, η ανύψωση «Τειχών», στο πρότυπο του Τείχους του Βερολίνου ή ακόμα του «Σιδηρού Παραπετάσματος»  φαντάζει παρωχημένη πρακτική.

H τωρινή παγκόσμια σύγκρουση αποτελείται  - προς το παρόν τουλάχιστον – από μικρότερες «συγκρούσεις χαμηλής έντασης» όπως είναι ολοφάνερο τόσο στην Ουκρανία όσο και στη Μέση Ανατολή. Κανείς από τους αντιπάλους – και τούτο είναι ιδιαίτερα φανερό στις προσεκτικές κινήσεις του Βλαντιμίρ Πούτιν – δεν θέλει να φανεί ότι  έκανε το πρώτο βήμα προς μια ανοιχτή γενικευμένη σύρραξη.  Ωστόσο οι απειλές περί θερμού πολέμου από την πλευρά των σκληροπυρηνικών της Δύσης δημιουργούν την πιθανότητα για κάτι τέτοιο.

ΟΙ ΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΙΣ ΑΝΕΡΧΟΜΕΝΕΣ
Πρόκειται επίσης για αντιπαράθεση συνασπισμού κυρίως των προηγμένων χωρών της Δύσης εναντίον των ανερχόμενων οικονομιών – είτε αυτές λέγονται «BRICS» (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότιος Αφρική), είτε επεκτείνονται στον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης (ο οποίος σημειωτέον περιλαμβάνει στον ευρύτερο κύκλο του χώρες της Κεντρικής Ασίας αλλά και το Πακιστάν – και ακόμα και την Τουρκία ως παρατηρητή!) είτε υπό άλλες στενότερες αμυντικές συμμαχίες (π.χ. Ευρασιατική Ενωση).  Οι  «ανερχόμενες» δυνάμεις αμφισβητούν τους «κατεστημένους» – κυρίως οικονομικούς – θεσμούς που ελέγχονται από τη Δύση.

Πώς δημιουργήθηκε και συνεχίζεται η αμφισβήτηση αυτή; Κυρίως με την αμφισβήτηση του δολαρίου ως αποθεματικού νομίσματος.  Ο πρώτος «τολμήσας» ήταν ο Σαντάμ Χουσείν που εξεδήλωσε την πρόθεση να χρησιμοποιήσει το ευρώ για τις πληρωμές των πετρελαϊκών εξαγωγών του Ιράκ.  Οι ΗΠΑ κατασκεύασαν χωρίς καμία καθυστέρηση σειρά προφάσεων και αφορμών για την εξόντωσή του… Επειδή βέβαια ούτε η κατοχή και χρήση χημικών όπλων τις ενόχλησαν ιδιαίτερα στο παρελθόν (οι ίδιες τα καταχράστηκαν ευρέως στο Βιετνάμ) αλλά ούτε και τα αυταρχικά και δικτατορικά καθεστώτα – έχουν άλλωστε ανεβάσει στην εξουσία και υποστηρίξει πλήθος δικτάτορες και αυταρχικούς ηγεμόνες…  Το δολάριο ήταν και εξακολουθεί και σήμερα να είναι πρωταρχική τους μέριμνα.  Οι πιο ουσιαστικές αμφισβητήσεις του δολαρίου ξεκίνησαν σχετικά πρόσφατα με πρωτοβουλία της Ρωσίας και της Κίνας, αλλά γρήγορα όλες οι προαναφερθείσες χώρες έβαλαν το λιθαράκι τους, με κατάληξη την πρόσφατη συμφωνία των χωρών BRICS να δημιουργήσουν ένα δικό τους «Διεθνές Νομισματικό Ταμείο».  Αυτή  ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε την αμερικανική αντίδραση…  Η έκπληξη πάντως προήλθε και από τις ενδο-δυτικές «παρασπονδίες», όπως οι φωνές στη Γαλλία που καλούσαν σε αποχώρηση από το σσύστημα του δολαρίου μετά το βαρύ πρόστιμο των ΗΠΑ στην γαλλική τράπεζα ΒΝΡ – αλλά και την Γερμανία που διέταξε πρόσφατα τον επαναπατρισμό από τη Ν.Υόρκη σχεδόν του συνόλου των γερμανικών αποθεμάτων χρυσού…

Με τα δεδομένα αυτά η ηγετική ελίτ των ΗΠΑ, κινούμενη στην συνήθη «μονοκρατορική» της λογική,  δεν είχε πολλές επιλογές: Το αμερικανικό δημόσιο χρέος πλησιάζει, εάν δεν ξεπερνά ήδη, σε ποσοστιαία αναλογία το χρέος της Ελλάδας (προ της χρεοκοπίας) και το βασικό στοιχείο που διασώζει την χώρα από την κατάρρευση είναι η θέση του δολαρίου ως «αποθεματικού νομίσματος», που επιτρέπει το συνεχές τύπωμα χρήματος.  Ετσι, οι ΗΠΑ αγοράζουν χρόνο ελπίζοντας ότι: 1) Mε την ανακάλυψη και εξόρυξη τεράστιων ποσοτήτων πετρελαίου και φυσικού αερίου που ήδη οδηγούν την χώρα στη πρώτη θέση παραγωγού υδρογονανθράκων παγκοσμίως, σύντομα πάνω και από τη Σαουδική Αραβία ή/και 2) Με μία ή περισσότερες τεχνολογικές επαναστάσεις, που ήδη διακρίνονται στον ορίζοντα, το αμερικανικό εθνικό προϊόν θα αναπτυχθεί τόσο ραγδαία που να καθιστά το τεράστιο δημόσιο χρέος διαχειρίσιμο.  Οι ΗΠΑ είχαν ξαναβρεθεί σε παρόμοια θέση στο τέλος του Β’Παγκοσμίου Πολέμου και κατάφεραν να την ξεπεράσουν με μια ξέφρενη οικονομική ανάπτυξη αλλά και με τη βοήθεια του πληθωρισμού και του δολαρίου…

Σε καμμία περίπτωση η αμερικανική ελίτ δεν είναι διατεθιμένη να παραδώσει αμαχητί το πλεονέκτημα του δολαρίου.  Τα προεόρτια της «μάχης» αυτής ζούμε τον τελευταίο καιρό. Η πλέον αδίστακτη μερίδα της αμερικανικής ελίτ φέρεται να επιδιώκει πόλεμο ΤΩΡΑ:  TΩΡΑ που οι αντίπαλοί της είναι σχετικώς αδύναμοι στρατιωτικά, ΤΩΡΑ που ο πόλεμος θα φέρει, όπως γίνεται πάντα, τεράστια οικονομική ώθηση, ΤΩΡΑ έτσι ώστε η πιθανή νίκη των ΗΠΑ να οδηγήσει (με τον ένα τρόπο ή τον άλλο) σε διαγραφή των τεράστιων ποσών «χρεογράφων»  (αμερικανικών ομολόγων του δημοσίου) που κρατούν στα χέρια τους η Κίνα, η Ρωσία και ακόμα η Ιαπωνία και οι λοιπές χώρες του κόσμου – φυσικά και οι ευρωπαϊκές…

ΕΛΛΕΙΨΗ ΗΘΙΚΟΥ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΟΣ: Ο ΦΑΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΕΧΕΙ ΘΑΜΠΩΣΕΙ…
Λόγω του καθαρά ωφελιμιστικού χαρακτήρα των δυτικών επιδιώξεων, η σύγκρουση αυτή διαφέρει καθαρά από τις παλαιότερες. Ολες οι μάσκες περί «ηθικών» και «δικαίων» που θα κληθεί ο μέσος πολίτης της Δύσης να προασπίσει έχουν πέσει.  Πρόκειται καθαρά για τον αγώνα της «Αυτοκρατορίας του Χρήματος» (για να δανειστώ την αγαπημένη έκφραση του Δ.Κωνσταντακόπουλου – χωρίς να είμαι απολύτως βέβαιος για την πατρότητά της) να υπερασπισθεί τα οικονομικά συμφέροντά της και σε δεύτερη φάση να επιβάλλει τη θέλησή της παγκοσμίως.  Η Αμερική στη σύγκρουση αυτή δεν είναι ο Φάρος της Ελευθερίας που αντιμάχεται τον Ναζισμό ή τον Κομμουνισμό…  Εχει επομένως απωλέσει το ηθικό πλεονέκτημα και τα φώτα του Φάρου έχουν τα τελευταία χρόνια θαμπώσει.

Η αμφισβήτηση είναι τρομακτική και προέρχεται και από το εσωτερικό των ΗΠΑ.  Δυνάμεις όπως το TeaParty και φωνές όπως ο RandPaul και ο PaulCraigRoberts στα δεξιά αλλά και ο RalfNader και το κίνημα OccupyWallStreet στα αριστερά (ανάμεσα σε πολλές άλλες προσωπικότητες και κοινωνικές ομάδες που έχουν βρει σημαντική διέξοδο διαμαρτυρίας στο διαδίκτυο) οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια την μοναδική υπερδύναμη σε βαθειά εσωτερική και διεθνή κρίση.  Οι πρόεδροί της Υπερδύναμης αλλά και το Κογκρέσο έχουν καταστεί μαριονέτες καθαρά οικονομικών συμφερόντων που επιβάλλουν με ουσιαστικό αυταρχισμό τη θέλησή τους εντός και εκτός των συνόρων των ΗΠΑ.  Η αμερικανική μεσαία τάξη βρίσκεται στα πρόθυρα της εξαφάνισης, η τρομερή αμερικανική βιομηχανία έχει είτε χάσει την δύναμή της και έχει μεταναστεύσει (κυρίως στην Κίνα) και η φτώχεια γνωρίζει πρωτοφανή εξάπλωση...

Μέσα στη κρίσιμη αυτή κατάσταση η οικονομική άρχουσα ελίτ των ΗΠΑ ενδιαφέρεται αποκλειστικά και μόνο για την υπεράσπιση των συμφερόντων της και την εξάπλωσή της παγκοσμίως.  Από την εποχή του Γκορμπατσόφ εποφθαλμιά τα αμύθητα πλούτη του ρωσικού υπεδάφους, αλλά ο Βλαντιμίρ Πούτιν, δρώντας ωφελιμιστικά αλλά και πατριωτικά, πετσόκοψε τις αμερικανικές ορέξεις και κατέστη εχθρός.  Ταυτόχρονα απέκτησε το «ηθικό πλεονέκτημα» στη σύγκρουση με τη Δύση και χαίρει πρωτοφανούς αποδοχής στη χώρα του.  Το ηθικό αυτό πλεονέκτημα, κυρίως με πρωτοβουλία του Πούτιν, επεκτάθηκε διεθνώς με την δημιουργία αντισυσπείρωσης, όπως προαναφέραμε, καθώς οι ανερχόμενες δυνάμεις βλέπουν την άπληστη οικονομική ελίτ της Δύσης να προετοιμάζεται να αρπάξει  – κυρίως με τη χρήση του νομισματοπιστωτικού συστήματος που ελέγχει απόλυτα – τον παγκόσμιο πλούτο και τελικά να κυριαρχήσει παγκοσμίως.

Το ηθικό πλεονέκτημα η Δύση το έχασε κυρίως από μόνη της.  Πόσους πολέμους μπορεί να κατασκευάσει κανείς χρησιμοποιώντας διάτρητες δικαιολογίες και ψευδείς προφάσεις χωρίς να δημιουργήσει ευρεία διεθνή αγανάκτηση και αντισυσπείρωση;  Στην εποχή του διαδικτύου η αλήθεια – ειδικά για την κατάρριψη του Μαλαισιανού Μπόινγκ της πτήσης ΜΗ-17 – βγαίνει σχετικά εύκολα στην επιφάνεια.  Το ότι επίσημα ευρωπαϊκά όργανα σπεύδουν να υιοθετήσουν τα ασύστολα ψεύδη της αμερικανικής προπαγάνδας χωρίς στοιχεία (και μάλιστα προτού ολοκληρωθεί ούτε καν η προκαταρκτική επίσημη έρευνα για την πτώση του αεροσκάφους!) αποδεικνύει του λόγου το αληθές και επιτείνει την έλλειψη «ηθικού πλεονεκτήματος».

Η περίπτωση Σνόουντεν – στον οποίο η Ρωσία παραχώρησε πρόσφατα άδεια παραμονής επ’αόριστον – επιβεβαιώνει όλες τις παραπάνω παρατηρήσεις και ειδικά την απώλεια του «ηθικού πλεονεκτήματος» που συνήθως είχαν οι ΗΠΑ και η Δύση τόσο στο εσωτερικό των χωρών τους όσο και σε ολόκληρο τον κόσμο.  Η περίπτωση Σνόουντεν φέρνει επίσης στην επιφάνεια την έλλειψη συνοχής στο δυτικό στρατόπεδο καθώς αποκαλύφθηκε η κατασκοπεία της γερμανικής ηγεσίας από τις αμειρικανικές υπηρεσίες πληροφοριών.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΚΒΑΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ
Τελικά την ιστορία την γράφουν οι ηγετικές μορφές που έχουν τη δύναμη να ξεπερνούν αντίρροπες κοινωνικο-οικονομικές δυνάμεις ή αντίθετα να εκμεταλλεύονται και να πολλαπλασιάζουν προς όφελός τους τις δυνάμεις αυτές. Στο δυτικό στρατόπεδο έχουμε μια σειρά μετρίων έως ανεπαρκών αμερικανών προέδρων και ευρωπαίων ηγετών πλήρως εξαρτημένων από μεγάλα οικονομικά συμφέροντα και αδύναμων να εμπνεύσουν έστω και το παραμικρό «όραμα» στους λαούς τους.  Οι τελευταίοι μεγάλοι ηγέτες στη Δύση (Ρήγκαν και Θάτσερ) θεωρούσαν αυτονόητη την ανάληψη «ρίσκου» και αδιαφορούσαν για τις δημοσκοπήσεις. Επιπλέον είχαν το κορυφαίο χαρακτηριστικό κάθε ηγέτη, την έμπνευση οράματος προς το λαό, χάρη στην οποία αποκτούσαν με ευκολία και το «ηθικό πλεονέκτημα» σε κάθε δεδομένη στιγμή.  Σήμερα της Δύσης ηγείται ο αδρανής, εσωστρεφής, διχαστικός και γενικά αναποφάσιστος πρόεδρος Ομπάμα…

Απέναντι στην αναιμική και προβληματική δυτική ηγεσία υπάρχει μια λαμπερή ηγετική μορφή, ο Βλαντιμίρ Πούτιν.  Ο ηγέτης αυτός, προφανώς αντιλαμβανόμενος έγκαιρα τα όρια της ισχύος του στο παγκόσμιο γίγνεσθαι, έχει καταφέρει να συσπειρώσει γύρω του τους ηγέτες της Κίνας, της Ινδίας, της Βραζιλίας, της Νότιας Αφρικής, της Αργεντινής αλλά και αρκετών άλλων μικρότερων χωρών. Είναι απίστευτη η ταχύτητα των ελιγμών του μόλις τις τελευταίες δύο μέρες όπου έφερε κοντά του το Ιράν και την Αίγυπτο, αλλά έκανε άνοιγμα και στην Τουρκία,  και με τον τρόπο αυτό αποκάλυψε την γύμνια της δυτικής πολιτικής. Ο Ταγίπ Ερντογάν μάλιστα, μέσα στον σχιζοφρενικό ρητορικό του οίστρο έφτασε πριν λίγο καιρό να ζητήσει ένταξη της Τουρκίας στην Ευρασιατική Ενωση! (Ρωσία, Λευκορωσία, Καζακστάν και σύντομα Αρμενία, Κιργιστάν και Τατζικιστάν).

Οι περισσότερες χώρες που τώρα αντιπαρατίθενται στη Δύση χαρακτηρίζονται από συνθήκες ανάλογες με την Ρωσία του Πούτιν (συγκεντρωτικά πολιτικά συστήματα και χαλαρές δημοκρατικές δομές, ολιγαρχίες, κλπ.) και μάλιστα υποστηρίχθηκε πρόσφατα ότι οι ηγέτες των χωρών αυτών μοιάζουν στον Πούτιν ακόμα και ως προσωπικότητες!!  Ο κινέζος πρόεδρος μάλιστα το διαπίστωσε ευθαρσώς σε δημόσιες δηλώσεις του!! Ο ενδιαφερόμενος αναγνώστης μπορεί πανεύκολα να διαπιστώσει με μια σύντομη ματιά στο διαδίκτυο το μέγεθος της ηγετικής φυσιογνωμίας του Βλαντιμίρ Πούτιν, την διεθνή ακτινοβολία του και τα δεδομένα της αντισυσπείρωσης που βασικά ο ίδιος καθοδηγεί.

ΣΕΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΛΗΞΗ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
Σε τακτικό επίπεδο και μόνο η ηγετική μορφή του Βλαντιμίρ Πούτιν έχει ήδη βάλει τα θεμέλια για την απώθηση των επεκτατικών σχεδίων της Δύσης με την κατά κράτος επικράτηση της διπλωματίας του στη Συρία και με την συσπείρωση γύρω του όλο και περισσότερων ηγετών και χωρών.

Τολμούμε να προβλέψουμε ότι η αντισυσπείρωση των δυνάμεων αυτών βασίζεται σε ισχυρό υπόβαθρο και ακόμη ισχυρότερα κίνητρα και έχει έτσι τις προϋποθέσεις να συνεχιστεί και να επαυξηθεί και τελικά να αποτρέψει τις δυτικές επιδιώξεις τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα.  Οι χώρες αυτές (BRICS και συνοδοιπόροι): 1) Ελέγχουν τεράστιες εκτάσεις (χερσαίες και θαλάσσιες) και τεράστιο μέρος των πρώτων υλών της Γής.  2) Εχουν στα χέρια πολύ σημαντικό κομμάτι της παγκόσμιας παραγωγής που (σε συνεργασία μεταξύ τους) τις καθιστά αυτάρκεις.  3) Μπορεί καμμία χώρα από μόνη της να μην μπορεί να αντιπαρατεθεί στρατιωτικά στις ΗΠΑ αλλά η συνεργασία τους καθιστά την αμερικανική στρατιωτική ισχύ αδύναμη να επιβάλλει την θέλησή της.  Η Ρωσία από μόνη της διαθέτει συμβατική αμυντική τεχνολογία ιδιαίτερα αποτρεπτική. 4) Εχουν όπως αναλύσαμε το ηθικό πλεονέκτημα με το μέρος τους και το δίκαιο του αγώνα τους αναπαράγεται από ισχυρές φωνές στο εσωτερικό των χωρών της Δύσης.  5) Το σπουδαιότερο, διαθέτουν ηγεσία αποφασιστική που δεν πολυδεσμεύεται από δημοκρατικές διαδικασίες και όργανα και επομένως μπορεί να είναι ευέλικτη και να λαβαίνει γρήγορες αποφάσεις…

Αλλά οι δυνατότητες των δυνάμεων που στέκονται απέναντι στην Δύση ωχριά, ως παράγων αποτροπής, μπροστά στον όλεθρο μιας πιθανής πυρηνικής καταστροφής.  Η Ρωσία εξακολουθεί να παραμένει ικανή να επιφέρει ένα τέτοιο πυρηνικό όλεθρο και το γεγονός αυτό από μόνο του είναι πολύ πιθανό να δρομολογήσει μια διπλωματική διαδικασία προς μια νέα ισορροπία δυνάμεων.  Οι σοφοί γέροντες και  «γκουρού» της αμερικανικής διπλωματίας (Κίσινγκερ και Μπρεζίνσσκι) έχουν ήδη δείξει το δρόμο υποδεικνύοντας την φιλανδοποίηση της Ουκρανίας και την επίτευξη ισορροπίας με την συμφωνία μη συμμετοχής της στο ΝΑΤΟ.  Η Ρωσία δεν δέχτηκε και δεν επρόκειτο να δεχτεί ανοιχτές απειλές των άμεσων συμφερόντων της (βλέπε Γεωργία αλλά και Συρία) και τούτο πρέπει να γίνει σεβαστό, εφόσον η Δύση δεν θέλει να προχωρήσει σε θερμή γενικευμένη σύρραξη.

Ευτυχώς, παρά τις άναρθρες κραυγές των πολεμοχαρών, υπάρχουν ακόμα αρκετά ανοιχτά παράθυρα συνεργασίας και ενδείξεις που πείθουν ότι μια τέτοια κατάληξη σε βραχυπρόθεσμη και μεσοπρόθεσμη ισορροπία είναι εφικτή.  Για παράδειγμα, εν μέσω της Ουκρανικής κρίσης παραμένουν ανεπηρέαστες οι σχέσεις της EXXONMOBIL με τη ρωσική Γκαζπρόμ που συνεχίζουν την συμφωνημένη εκμετάλλευση τεράστιου ρωσικού κοιτάσματος.  Το γεγονός αυτό δείχνει τον αλληλένδετο χαρακτήρα της σημερινής παγκόσμιας οικονομίας, αλλά και τη σημασία της Ρωσίας ως προμηθευτή υδρογονανθράκων παγκοσμίως.  Είναι αδιανόητη η απουσία της ως τέτοιου προμηθευτή από την ευρωπαϊκή και παγκόσμια αγορά και θα τίναζε στον αέρα το σύστημα τιμών αλλά και την οικονομική σταθερότητα. Συνεχίζεται επίσης απρόσκοπτα η συνεργασία ΗΠΑ-Ρωσίας στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Κάποιες μάλιστα φωνές πρότειναν πρόσφατα την συνεργασία των δύο χωρών για το ενδεχόμενο απειλής του πλανήτη από κομήτες ή μετεωρίτες!…  Ασφαλώς μια τέτοια εξωτερική απειλή θα εξαφάνιζε τις γήινες συγκρούσεις. Αλλωστε πολλοί αναλυτές και πολιτκοί ηγέτες παγκοσμίως έχουν αναφερθεί στο ενδεχόμενο – που παραμένει ασφαλώς μια μακροπρόθεσμη πιθανότητα.

Βραχυπρόθεσμα πάντως είναι λογικό να αναμένει κανείς εκτόνωση της κρίσης κυρίως λόγω του υπολογισμού – που πολύ γρήγορα είναι πιθανόν να επικρατήσει στη Δύση – ότι οι συσπειρωμένες περί την Ρωσία αντίπαλες δυνάμεις είναι αδύνατο να αντιμετωπισθούν με στρατιωτικά ή άλλα μέσα και να ηττηθούν. Και ότι ο πυρηνικός όλεθρος δεν είναι αποδεκτός ως λύση…   Οι ρητορικές εξάρσεις του προέδρου Ομπάμα περί «Ρωσίας ως μιας περιφερειακής δύναμης» και «Ρωσίας που δεν παράγει τίποτα» είναι άτοπες και αντιπαραγωγικές και το μόνο σίγουρο αποτέλεσμα που έχουν είναι να αυξάνουν την δημοτικότητα του Βλαντιμίρ Πούτιν (ήδη στο 87%!) και τη διεθνή ακτινοβολία του.  Ο πρόεδρος Ομπάμα οφείλει πάραυτα να εγκαταλείψει τέτοιες δηλώσεις και να αναθέσει τα ηνία μιας επαναπροσέγγισης σε ικανούς διπλωμάτες που μπορούν να επιτελέσουν θαύματα με μυστικές διαπραγματεύσεις. Στην πιθανολογούμενη εκτόνωση της κρίσης ασφαλώς θα συμβάλλει και ένας κρίσιμος υπολογισμός: οι αντιμαχόμενες παρατάξεις έχουν ένα πολύ υπολογίσιμο κοινό συμφέρον, την καταπολέμηση των εξτρεμιστών του Ισλάμ. Η ανεύθυνη έως τώρα στάση ορισμένων δυτικών ηγετών και μυστικών υπηρεσιών που ενίσχυσαν και εξέθρεψαν την ISIL και ορισμένων ακόμα πιο ριψοκίνδυνων και ανεύθυνων που σκοπεύουν να ενισχύσουν τους ισλαμιστές της Ρωσίας για να αποσταθεροποιήσουν τον Πούτιν, δείχνει ότι θα σταματήσει.  Αλλά περιμένουμε να δούμε σαφείς αποδείξεις και όχι εφήμερα παιχνίδια…

Μεσοπρόθεσμα, το ζητούμενο είναι μια «νέα ισορροπία» που αφενός θα αποτρέψει την θερμή, και ενδεχόμενα πυρηνική σύγκρουση, και από την άλλη θα επιτρέψει την δημιουργία ενός πολυ-πολικού συστήματος.  Δεν είναι δυνατόν να γίνει αποδεκτή η επιδίωξη των οικονομικών ελίτ της Δύσης να απομυζούν τον πλούτο της ανθρωπότητας μέσω ενός αρπακτικού χρηματοπιστωτικού συστήματος.  Η λύση μπορεί να βρεθεί με σταδιακά βήματα που θα επιτρέπουν είτε την δημιουργία παράλληλων χρηματοπιστωτικών μηχανισμών είτε την ανακατανομή της «πίτας», εφόσον αυτό είναι δυνατό, και την ισότιμη συμμετοχή όλων των παγκόσμιων παιχτών στους υπάρχοντες.

Οσο για την ίδια την Αμερική, δεν συμμερίζομαι τις απόψεις ότι βρίσκεται κοντά στην δύση της ισχύος της. Η μεγαλύτερη δύναμη της Αμερικής βρίσκεται ακριβώς στην ικανότητά του ανοιχτού συστήματος της να διορθώνει τα κακώς κείμενα και να αναγεννάται εν είδει Φοίνικος…  Μια δύναμη που αποτυπώθηκε στο Σύνταγμα και του Νόμους της χώρας από τους ίδιους τους Θεμελιωτές του Αμερικανικού Συντάγματος.  Το αμερικανικό ιδανικό είναι η τελειότερη έκφραση του πανανθρώπινου αγώνα για Ελευθερία: Η Αμερική θα πάψει να έχει λόγο ύπαρξης μόνο όταν το ιδανικό αυτό γίνει κτήμα όλων των ανθρώπων του πλανήτη. Το πώς ακριβώς θα λήξει αυτή η διαδικασία αποτελεί φιλοσοφικό και κοινωνιολογικό θέμα ολκής…

Θα σημειώσω μόνο ένα πρόσφατο στατιστικό στοιχείο που υποδηλώνει αυτή ακριβώς την δυναμική:  Φέτος γράφτηκαν στα αμερικανικά πανεπιστήμια 850.000 ξένοι φοιτητές, αριθμός μεγαλύτερος από κάθε άλλη χρονιά…  Και του χρόνου ο αριθμός αυτός αναμένεται να ξεπεράσει το 1.000.000.  Τα πολλά σχόλια περισσεύουν…  Η δύναμη της Αμερικής βρισκόταν και βρίσκεται πάντα στην μεταλαμπάδευση της γνώσης που πλέον και μέσω του διαδικτύου έχει λάβει παγκόσμιες διαστάσεις.  Η γνώση ισοπεδώνει ταξικές και άλλες διακρίσεις.  Η γνώση και μέσω αυτής η εργασία δημιουργεί αμύθητο πλούτο πολλαπλάσιο του πλούτου των πρωτογενών πηγών. Για όσο η Αμερική θα μπορεί να αναπαράγει και να ανανεώνει το αξιοκρατικό της σύστημα θα κυριαρχεί παγκοσμίως. Μια σωστή λύση του μεταναστευτικού προβλήματος θα δώσει αληθινή ώθηση στην κατεύθυνση αυτή.

Είναι οι στρεβλώσεις του αξιοκρατικού αμερικανικού συστήματος που οδήγησαν στην τωρινή θόλωση του Φάρου της Ελευθερίας….  Δεν είναι του παρόντος να αναλυθούν περαιτέρω οι λόγοι.  Είναι όμως γεγονός ότι το αμερικανικό σύστημα έχει τώρα εξελιχθεί από αξιοκρατικό σε πλουτοκρατικό για τους έχοντες και αναξιοκρατικό για τους περισσότερους πολίτες.  Το λαμπρό αυτό σύστημα έχει πλήρως βραχυκυκλωθεί και τη στιγμή αυτή η άρχουσα ελίτ προσπαθεί να εξάγει τα αδιέξοδά του συστήματος διεθνώς.  Πρόβλεψή μου είναι ότι η χοντροκομμένη εξαγωγή των προβλημάτων αυτών θα αποτύχει υπό το βάρος της απώλειας του ηθικού πλεονεκτήματος και υπό την πίεση των αντισυσπειρώσεων που έχουν ήδη δημιουργηθεί.  Εάν η αποτυχία αυτή δεν οδηγήσει σε παγκόσμιο πόλεμο και μάλιστα πυρηνικό – κάτι που κανείς δεν επιθυμεί – τότε θα είναι απαραίτητη για την αναγέννηση του αμερικανικού ιδανικού του και την επανατοποθέτησή του στις σωστές – ορθολογικές και αξιοκρατικές – βάσεις…

Οσο για τη θέση της Ελλάδας μέσα σε αυτο το πλαίσο θα επιδιώξουμε να την αναλύσουμε προσεχώς.

13 Αυγούστου 2014, Νέα Υόρκη

Πηγή Ιγνατίου


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση