Η έκθεση του ΟΗΕ και το "σενάριο Υεμένης΄" για τη Συρία

Του Κώστα Ράπτη

Η αμερικανο-ρωσική συμφωνία για τη διαδικασία εξουδετέρωσης του συριακού οπλοστασίου οριστικοποιήθηκε το Σάββατο. Το πόρισμα των επιθεωρητών του ΟΗΕ για την χρήση χημικών όπλων στις Γούτα της Δαμασκού την 21η Αυγούστου διαβιβάσθηκε από τον Ban Ki-moon στα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας την Δευτέρα – με όλους τους “συνήθεις υπόπτους” (Παρίσι, Λονδίνο, Ουάσιγκτον) να αποφαίνονται, αν και οι επιθεωρητές δεν είχαν την εντολή ή και τη δυνατότητα να κατονομάσουν υπευθύνους, ότι όλα τα διαθέσιμα στοιχεία καταδεικνύουν την ενοχή των κυβερνητικών δυνάμεων της Δαμασκού.

Οι δύο αυτές εξελίξεις δείχνουν να κινούνται σε αντίθετη κατεύθυνση. Η πρώτη προϋποθέτει έναν βαθμό συνεργασίας του συριακού καθεστώτος, θέτει τις βάσεις για μία πολιτική επίλυσης της όλης εμφύλιας σύγκρουσης στη Συρία και χαρίζει την πρωτοβουλία των κινήσεων στη Μόσχα (καθώς η στρατιωτική ηγεσία των ΗΠΑ διευκρινίζει ότι δεν θα υπάρξει παρουσία ένστολων Αμερικανών στην διεθνή αποστολή που θα αναλάβει τη συγκέντρωση και καταστροφή των συριακών χημικών όπλων). Η δεύτερη, τροφοδοτεί τις εκκλήσεις να “λογοδοτήσουν οι υπεύθυνοι για τη διάπραξη εγκλημάτων πολέμου” και ενισχύει την απαίτηση της Δύσης, υπέρ της οποίας έριξε όλο το βάρος του και ο γ.γ. του ΟΗΕ, για την υιοθέτηση ενός ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας υπό το Κεφάλαιο 7 του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, για την ανάληψη στρατιωτικής δράσης σε περίπτωση μη συμμόρφωσης της Δαμασκού.

(Επιπλέον αποστρέφεται η συζήτηση από την ενοχλητική αποκάλυψη ότι η εισεγγελικές αρχές της Τουρκίας απήγγειλαν κατηγορίες για την απόπειρα εισαγωγής αερίου σαρίν στην Συρία προς χρήσιν των ανταρτών). Πρόκειται για αντιπερισπασμό που κινδυνεύει να εκτροχιάσει τη συμφωνία του Σαββάτου ή τα δύο αυτά σενάρια συναντώνται σε ένα επίπεδο που δεν είναι εκ πρώτης όψεως εμφανές;

Μολονότι η περίπλοκη διπλωματική χορογραφία των τελευταίων εβδομάδων δεν θα πρέπει να αναχθεί σε προσυμφωνημένες “κινήσεις μαριονετών”, αλλά αποτυπώνει τα ανοιχτά ερωτήματα και την αμοιβαία καχυποψία ΗΠΑ και Ρωσίας, οι συγκλίσεις των δύο πλευρών αποδεικνύεται ότι βρίσκονται κάθε φορά ένα βήμα πιο μπροστά από ό,τι προκύπτει δημοσίως. Με αυτή την έννοια, η σπουδή της Ουάσιγκτον να προσχωρήσει στη συμφωνίας της Γενεύης αποδεικνύει μεν ότι η στρατιωτική επιλογή δεν βρίσκεται πραγματικά πάνω στο τραπέζι, όμως δεν ισχύει το ίδιο και για την “αλλαγή καθεστώτος” στη Δαμασκό – και μάλιστα με ρωσική συναίνεση.

Για τη Μόσχα η στήριξη στον Assad δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά μέσο για την επίτευξη στόχων που πάνε πολύ πέρα από τη διατήρηση λ.χ. της μικρής ναυτικής της βάσης στην Ταρτούς και αφορούν την διαφύλαξη των περιφερειακών ισορροπιών και την κατοχύρωση του δικού της ρόλου ως μεγάλης δύναμης στη διεθνή σκηνή.

Στον διεθνή Τύπο εμφανίζονται και πάλι άρθρα που υπενθυμίζουν την συζήτηση για μια “λύση Υεμένης” στην συριακή κρίση – όπως ακριβώς η πολύμηνη υεμενική εξέγερση εκτονώθηκε με την απόπειρα δολοφονίας του προέδρου Saleh που τον υποχρέωσε να εγκαταλείψει την εξουσία υπέρ του αντιπροέδρου του.

Εν προκειμένω, ζητούμενο είναι να διατηρηθεί το ειδικό βάρος του συριακού στρατού (ώστε να μην επαναληφθεί το ατυχές προηγούμενο λ.χ. του Ιράκ), να εξασφαλισθεί η θέση των μειονοτήτων και να διευρυνθεί με περισσότερο ευπρόσωπες δυνάμεις το μέτωπο της αντιπολίτευσης (ήδη συμφωνήθηκε η μεγαλύτερη εκπροσώπηση του κουρδικού στοιχείου στον εξόριστο Εθνικό Συριακό Συνασπισμό).

Στον βαθμό που οι τελευταίες εξελίξεις έχουν καταστήσει τον Assad απολύτως εξαρτημένο από τη Μόσχα, το σενάριο μοιάζει περισσότερο από ποτέ εφικτό. Οι περισσότερο παρατηρητικοί στρέφουν αίφνης το βλέμμα τους στον αλαουίτη στρατηγό Ali Habib, υπουργό Άμυνας μέχρι τα μέσα του 2011, ο οποίος φέρεται να έχει μόλις εγκαταλείψει αθορύβως τη Συρία...

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση