Ένα «απίθανο» σενάριο;

Φανταστείτε το εξής σενάριο: Μετά από μια νίκη του αριστερού ΣΥΡΙΖΑ, η νέα ελληνική κυβέρνηση ανακοινώνει πως θέλει να επαναδιαπραγματευθεί τους όρους του μνημονίου με την τρόικα. Η καγκελάριος Μέρκελ παραμένει αμετάπειστη, και επιμένει πως η Ελλάδα θα πρέπει να τηρήσει τις δεσμεύσεις της.

Φοβούμενοι μια ενδεχόμενη τραπεζική κατάρρευση, οι Έλληνες καταθέτες σπεύδουν προς την έξοδο. Αυτή τη φορά, η ΕΚΤ δεν έρχεται να τους σώσει, και οι τράπεζες της χώρας ξεμένουν από ρευστό. Η κυβέρνηση προχωρά σε ελέγχους κεφαλαίων, και στο τέλος αναγκάζεται να τυπώσει δραχμές, για να εξασφαλιστεί μια εσωτερική ρευστότητα.

Με την Ελλάδα εκτός ευρωζώνης, όλα τα βλέμματα στρέφονται προς την Ισπανία. Η Γερμανία και οι εταίροι της δεσμεύονται να κάνουν τα πάντα για να αποτραπεί ένα αντίστοιχο bank run εκεί. Η ισπανική κυβέρνηση εξαγγέλλει περαιτέρω δημοσιονομικές περικοπές, και μεταρρυθμίσεις. Με την βοήθεια χρηματοδότησης από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης, η Ισπανία καταφέρνει να τα φέρει βόλτα, για μερικούς ακόμη μήνες.

Η ισπανική όμως οικονομία συνεχίζει την καθοδική της πορεία, και η ανεργία πιάνει το 30%. Οι διαδηλώσεις στους δρόμους εναντίον της λιτότητας οδηγούν τον πρωθυπουργό Mariano Rajoy στο να ζητήσει δημοψήφισμα. Οι ψηφοφόροι απορρίπτουν την πολιτική του, και η κυβέρνησή του αναγκάζεται σε παραίτηση. Ακολουθεί το χάος. Η Μέρκελ διακόπτει την βοήθεια προς την Μαδρίτη, ισχυριζόμενη πως οι σκληρά εργαζόμενοι Γερμανοί φορολογούμενοι δεν αντέχουν άλλο. Ακολουθούν ένα bank run, ένα κραχ, και μια έξοδος της Ισπανίας από το ευρώ.

Σε μια έκτακτη συνάντηση κορυφής, η Γερμανία, η Φιλανδία, η Αυστρία, και η Ολλανδία ανακοινώνουν πως θα συνεχίσουν με το ευρώ. Αυτή η απόφαση αυξάνει τις πιέσεις προς την Γαλλία, την Ιταλία, και τα υπόλοιπα κράτη μέλη της ευρωζώνης.

Το ενδεχόμενο μερικής διάλυσης της νομισματικής ένωσης φαντάζει πιθανό, με αποτέλεσμα την διάχυση της κρίσης στην Ασία και στην Αμερική.

Το σενάριο συνεχίζεται στην Κίνα, όπου η εκεί ηγεσία αντιμετωπίζει την δική της κρίση. Η οικονομική επιβράδυνση προκαλεί κοινωνική αναστάτωση, και οι εξελίξεις στην Ευρώπη την τροφοδοτούν.

Με τις ευρωπαϊκές παραγγελίες προϊόντων να ακυρώνονται μαζικά, τα κινεζικά εργοστάσια ξεκινούν τις απολύσεις. Ο κόσμος ξεχύνεται στους δρόμους διαμαρτυρόμενος, και ζητώντας, μεταξύ άλλων, την τιμωρία των διεφθαρμένων κομματικών αξιωματούχων.

Η κυβέρνηση του Πεκίνου αποφασίζει να μην ρισκάρει περαιτέρω χάος, και ανακοινώνει μια σειρά μέτρων με σκοπό την τόνωση της ανάπτυξης, και την καταπολέμηση της ανεργίας, συμπεριλαμβανομένων μέτρων άμεσης οικονομικής στήριξης των εξαγωγέων, και επέμβασης στις αγορές συναλλάγματος για να εξασθενήσει το κινεζικό νόμισμα.

Στην Αμερική, αναλαμβάνει ως νέος πρόεδρος ο Mitt Romney, ο οποίος κέρδισε τις εκλογές επιτιθέμενος εναντίον του Barack Obama ως υπερβολικά χαλαρού απέναντι στην οικονομική στάση της Κίνας.

Η πιστωτική κρίση, οι φτηνές εισαγωγές από την Κίνα, και η διάχυση της κρίσης χρέους από την Ευρώπη, δημιουργούν ένα πολύ δύσκολο περιβάλλον για την νέα αμερικανική ηγεσία. Κόντρα στις συμβουλές των οικονομολόγων του, ο πρόεδρος αποφασίζει την επιβολή δασμών στις κινεζικές εισαγωγές. Οι οπαδοί του, που ανήκουν στο Tea Party, και χάρη στους οποίους κέρδισε την εκλογική αναμέτρηση, τον πιέζουν να κάνει κι άλλα, και ή χώρα να αποχωρήσει από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου.

Τα επόμενα χρόνια η παγκόσμια οικονομία μπαίνει σε μεγάλη ύφεση, και ζει ένα δεύτερο κραχ. Η ανεργία θεριεύει. Οι κυβερνήσεις αναγκάζονται να προχωρήσουν σε μέτρα προστατευτισμού, και υποτιμήσεις των νομισμάτων τους. Καθώς οι χώρες επιχειρούν να επιβιώσουν μέσω της αυτάρκειας, η παγκόσμια κοινότητα αδυνατεί να συνεννοηθεί.

Ελάχιστες είναι οι χώρες που γλιτώνουν από την «σφαγή». Όσες το πετυχαίνουν, έχουν τρία κοινά χαρακτηριστικά: χαμηλό δημόσιο χρέος, μικρή εξάρτηση από τις εξαγωγές και την ροή κεφαλαίου, και ισχυρούς δημοκρατικούς θεσμούς.

Η Βραζιλία και η Ινδία τα πάνε αρκετά καλά, αν και η ανάπτυξη τους αρχίζει να επιβραδύνεται.

Όπως και στο κραχ του 20^ου αιώνα, έτσι και τώρα, οι πολιτικές επιπτώσεις είναι οι σημαντικότερες όλων, και έχουν μακροπρόθεσμες συνέπειες. Η κατάρρευση της ευρωζώνης (και της ΕΕ) προκαλεί μετατόπιση της ευρωπαϊκής πολιτικής.

Η Γαλλία ανταγωνίζεται την Γερμανία, για επιρροή, μέσω των μικρότερων ευρωπαϊκών κρατών. Τα κεντρώα κόμματα πληρώνουν το τίμημα της στήριξης στο ευρωπαϊκό όραμα, και χάνουν στις κάλπες από κόμματα της άκρας δεξιάς και της άκρας αριστεράς. Οι εθνικιστικές κυβερνήσεις διώχνουν όλους τους μετανάστες.

Προς τους τρίτους, η Ευρώπη παύει πια να αποτελεί τον φάρο της δημοκρατίας. Η αραβική Μ. Ανατολή γίνεται μια περιοχή γεμάτη από απολυταρχικά κράτη.

Στην Ασία, η οικονομική κόντρα μεταξύ ΗΠΑ-Κίνας, μετατρέπεται σε στρατιωτική, με συνεχείς ναυμαχίες στην νότια θάλασσα της Κίνας, και με κίνδυνο να ξεσπάσει κανονικός πόλεμος.

Πολλά χρόνια μετά, η Μέρκελ που έχει αποσυρθεί από την πολιτική σκηνή, και είναι πλέον ερημίτης, ερωτάται για το τι θεωρεί πως θα μπορούσε να κάνει διαφορετικά, στη διάρκεια της ευρωκρίσης;

Δυστυχώς, η απάντηση της έρχεται πολύ αργά, ώστε να αλλάξει την ιστορική πορεία.

Απίθανο σενάριο; Ίσως, αλλά όχι απίθανο αρκετά.

http://www.project-syndicate.org/commentary/the-end-of-the-world-as-we-know-it

S.A.

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση