Ψηφιδωτό πολεμικών συρράξεων

Η βασική αιτία των πολέμων, εμφυλίων και μη, καθώς επίσης των εσωτερικών αιματηρών επαναστάσεων, ήταν ανέκαθεν η αδυναμία των κυβερνήσεων να χρηματοδοτήσουν τις βασικές ανάγκες των πληθυσμών τους

“Οι μεγάλες πολιτικές αδυναμίες της Ευρώπης, όπως η ανικανότητα λήψης άμεσων αποφάσεων για την αποφυγή κινδύνων, πόσο μάλλον η εφαρμογή τους στην πράξη, συνιστούν μεγάλη απειλή για τη διεθνή ανάπτυξη, καθώς επίσης για την οικονομική σταθερότητα. Η Ευρώπη είναι αντιμέτωπη με την επιταχυνόμενη διάλυση της, με τον προστατευτισμό, όπως επίσης με μία επιδείνωση της κρίσης στον τραπεζικό τομέα” (E.Nielsen-ΜΜ).

“Η Ολλανδία, σε συνεργασία με την Αυστρία, προετοιμάζονται μυστικά για το ενδεχόμενο μίας Ελληνικής χρεοκοπίας, αφού θεωρούν ότι δεν είναι δυνατόν να αποφευχθεί, εάν δεν διαγραφούν χρέη ύψους 50%” (die Presse.com). “Ο δήμαρχος της Νέας Υόρκης ανησυχεί, λέγοντας ότι θα μπορούσαν να υπάρξουν λαϊκές εξεγέρσεις στην πόλη του, ανάλογες με αυτές που απειλούν την Ευρώπη, καθώς επίσης τη Βόρεια Αφρική και την εγγύς Ανατολή, εάν δεν καταπολεμηθεί άμεσα η αυξανόμενη ανεργία” (CNNmoney).

“Η ευρωπαϊκή κρίση χρέους κλιμακώνεται συνεχώς, μεγάλες χώρες, όπως η Ιταλία και η Ισπανία, απειλούνται επίσης με χρεοκοπία, οι τράπεζες είναι αντιμέτωπες με πιέσεις λόγω της μείωσης της αξίας των ομολόγων, ενώ ο διατραπεζικός δανεισμός έχει σταματήσει εντελώς. Όλο και περισσότερες τράπεζες υποτιμούνται από τις εταιρείες αξιολόγησης, η εμπιστοσύνη των διεθνών επενδυτών στην Ευρωζώνη περιορίζεται συνεχώς, η Ελλάδα δεν έχει πλέον ελπίδες να αποφύγει τη στάση πληρωμών, το ευρώ χάνει διαρκώς, τα δημόσια χρέη αυξάνονται αντί να μειώνονται και τα χρηματιστήρια «κλυδωνίζονται».

Η ΕΚΤ αγοράζει όλο και περισσότερα επικίνδυνα ομόλογα, τα πακέτα στήριξης αυξάνονται διαρκώς, ο πληθωρισμός επίσης, η απαισιοδοξία των ευρωπαϊκών λαών επιδεινώνεται, οι κοινωνικές αναταραχές πολλαπλασιάζονται, οι λαοί φτωχαίνουν, ενώ η πρόσφατη συνάντηση των υπουργών οικονομικών της Ευρωζώνης, με τον Αμερικανό συνάδελφο τους, κατέληξε σε πλήρη αποτυχία” (Tagesschau.de)

Ανάλυση

Όπως έχουμε περιγράψει στην ανάλυση μας «υποθετικό σενάριο χρεοκοπίας», μετά την ανακοίνωση της στάσης πληρωμών από την Ελλάδα, επικρατεί το χάος στις χρηματαγορές, ενώ: “μάταια προσπαθεί η ΕΚΤ να ελέγξει την κατάσταση, από κοινού με τη Fed, με την Τράπεζα της Αγγλίας, με την Τράπεζα της Ιαπωνίας, με την Τράπεζα των Τραπεζών κλπ. – αφού η ευαίσθητη δομή του χρηματοπιστωτικού συστήματος καταστρέφεται, όταν παύει να υπάρχει εμπιστοσύνη.

Παράλληλα η Γερμανία κάνει ότι μπορεί για να βοηθήσει – υποσχόμενη ποσά που ξεπερνούν κατά δεκάδες φορές το δάνειο που κάποτε αρνήθηκε στην Ελλάδα, πριν ακόμη εισβάλλει το ΔΝΤ στην Ευρωζώνη. Δυστυχώς χωρίς αποτέλεσμα, αφού στις αγορές η ποσότητα των χρημάτων που απαιτούνται για την εξυγίανση ενός κράτους (ή μίας επιχείρησης), είναι ανάλογη με την επιλογή της σωστής χρονικής στιγμής (timing) - η οποία έχει περάσει ανεπιστρεπτί”.

Ευτυχώς για όλους μας, δεν χρειάσθηκε να φτάσουμε σε αυτό το «κρίσιμο» σημείο, για να καταλάβουν όλοι οι εμπλεκόμενοι την τεράστια καταστροφή που θα προκαλούσε μία τέτοια εξέλιξη. Έτσι λοιπόν, αφενός μεν η Γερμανία αναγκάσθηκε να συναινέσει στη μη χρεοκοπία της Ελλάδας, από κοινού φυσικά με τη Γαλλία, αφετέρου όλες μαζί οι σημαντικές κεντρικές τράπεζες της Δύσης αποφάσισαν, μετά από την απαιτητική «προτροπή» των Η.Π.Α., να επέμβουν στις αγορές - αυξάνοντας τη ρευστότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Ο J.C. Trichet, από τις πρωτοβουλίες του οποίου συμπεραίνουμε την, μη δημοκρατική φυσικά, «Αρχή ενός ανδρός» στην Ευρωζώνη (αγορά ομολόγων Ιταλίας, Ισπανίας χωρίς την ανάγκη καμίας έγκρισης των Ευρωπαίων πολιτικών, γραπτές «εντολές» προς τους πρωθυπουργούς των χωρών του Νότου κλπ.), ήταν από τους βασικούς συντελεστές της απόφασης - η οποία προφανώς λήφθηκε κατά τη διάρκεια της σύσκεψης των κεντρικών τραπεζιτών στη Βασιλεία (Global Economy Meeting), στην έδρα δηλαδή της τράπεζας των τραπεζών, η οποία διενεργείται ανά δύο μήνες με απόλυτη μυστικότητα, αφού δεν μαθαίνει κανείς ποτέ τι ακριβώς συζητήθηκε.

Στην προκειμένη περίπτωση λοιπόν φαίνεται ότι οι τραπεζίτες πήραν και εδώ τα ηνία από την πολιτική, αφού επιλέχθηκε από τις κεντρικές τράπεζες ο πληθωρισμός για την επίλυση του προβλήματος της υπερχρέωσης, αντί της λιτότητας που είχε «προκρίνει» η πολιτική – με κύριο «εισηγητή» τη Γερμανία (άρθρο μας).

Η ανάπτυξη, ο βασιλικός δρόμος δηλαδή σε σχέση με την επίλυση της υπερχρέωσης, θεωρήθηκε σαν ένα επόμενο στάδιο, το οποίο προϋποθέτει την αύξηση της ρευστότητας στην αγορά – εφόσον όμως οι τράπεζες «μεταφέρουν» τα νέα χρήματα στην πραγματική οικονομία, δανείζοντας τις επιχειρήσεις. Είναι όμως εφικτό να γίνει κάτι τέτοιο ή, μήπως, πρόκειται για μία ακόμη «ένεση κορτιζόνης»; Στο άρθρο μας «το ελιξίριο του καπιταλισμού» είχαμε αναφέρει τα εξής:

“Όταν χορηγείς σε κάποιον αυξημένες ενέσεις κορτιζόνης, ο πόνος εξαφανίζεται «ως δια μαγείας» και δεν αισθάνεται πλέον καμία ενόχληση. Επίσης, όταν ένας αθλητής παίρνει «διεγερτικά», η απόδοση του πολλαπλασιάζεται και μπορεί να επιτύχει απίστευτες επιδόσεις. Αντίστοιχα, όταν σε μια υπερχρεωμένη επιχείρηση, στην Οικονομία ευρύτερα, «προσθέσεις» αφειδώς ρευστότητα, δημιουργείς μία απατηλή εικόνα ευφορίας, η οποία εξαφανίζει αμέσως όλα τα συμπτώματα της αρρώστιας.

Το κοινό σημείο και στις τρεις παραπάνω περιπτώσεις είναι το ότι η μαγική «θεραπεία», αφενός μεν διαρκεί όσο και η «επίδραση» των φαρμάκων, αφετέρου δε επιδεινώνει την «ασθένεια», η οποία ενίοτε γίνεται θανατηφόρα. Έτσι λοιπόν, ο «ασθενής» θεραπεύεται βραχυπρόθεσμα, ενώ ουσιαστικά τοποθετείται στον «ορό» - αφού δεν μπορεί πια να «λειτουργήσει», χωρίς τη συνεχώς αυξανόμενη ποσότητα των χορηγουμένων φαρμάκων. Στο τέλος, δεν πεθαίνει από την αρρώστια, αλλά από τα ίδια τα φάρμακα που υποχρεώθηκε να καταναλώσει”.

Σε επόμενο κείμενο μας δε (Ο μεταλλαγμένος ιός σε πορεία αυτονόμησης), είχαμε τονίσει, σε σχέση με την τότε διοχέτευση επί πλέον ρευστότητας από τις κεντρικές τράπεζες, μέσω των εμπορικών, τα παρακάτω:

“Δεν υπάρχει καμία εγγύηση για την επιτυχία του σχεδίου αύξησης της ρευστότητας (τύπωμα νέων χρημάτων), πολύ περισσότερο αφού οι προηγηθείσες προσπάθειες της Ιαπωνίας δεν έφεραν κανένα αποτέλεσμα. Η κεντρική τράπεζα της Ιαπωνίας, μεταξύ των ετών 2001 και 2006, επένδυσε 25 τρις γεν σε κρατικά ομόλογα, χωρίς να καταφέρει να ξεφύγει από την ύφεση. Σύμφωνα με τον οικονομολόγο της Nomura, όταν η κεντρική τράπεζα μίας χώρας, η οποία έχει ήδη μηδενίσει τα επιτόκια της, καταφεύγει σε τέτοιες μεθόδους, «μοιάζει με έναν μανάβη, ο οποίος δεν μπόρεσε να πουλήσει τα 100 μήλα που είχε στο κατάστημα του και τα έκανε 1.000 για να τα καταφέρει».

Οι εμπορικές τράπεζες δηλαδή δεν έχουν κανέναν εμφανή λόγο να πάρουν την επί πλέον ρευστότητα που τους προσφέρεται από τις κεντρικές τράπεζες, αφού δεν πήραν ούτε την προηγούμενη. Για παράδειγμα, ένα κατάστημα που δεν μπόρεσε να πουλήσει τα προϊόντα του (η κεντρική τράπεζα εν προκειμένω), δεν πρόκειται να τα πουλήσει αυξάνοντας τα, αφού δεν υπάρχει κανένας λόγος να αλλάξουν συμπεριφορά οι πελάτες του (οι εμπορικές τράπεζες εδώ), βλέποντας ότι διαθέτει μεγαλύτερες ποσότητες”.

Η εξέλιξη έκτοτε (αρχές του 2009) μάλλον δικαίωσε τις προβλέψεις μας, αφού όχι μόνο δεν καταπολεμήθηκε η κρίση «Lehman Brothers» του συστήματος αλλά, αντίθετα, επεκτάθηκε από τις τράπεζες στα κράτη - ενώ τα διάφορα προβλήματα (ανάπτυξη κλπ.), μετά από μία μικρή περίοδο απατηλής «νηνεμίας», επανήλθαν επαυξημένα. Επομένως, είναι καλύτερα να αποφύγουμε τα βιαστικά συμπεράσματα και την υπέρμετρη αισιοδοξία, περιμένοντας υπομονετικά να δούμε τις εξελίξεις – ειδικά όσον αφορά τη χώρα μας, για τις δυσκολίες της οποίας είναι μεν θετικός ο πληθωρισμός, αλλά όχι αρκετός.

Περαιτέρω, αν και υποθέτει κανείς με σχετική βεβαιότητα ότι η ανθρωπότητα έχει ωριμάσει, έχοντας διδαχθεί αρκετά από τους πολέμους του παρελθόντος, ειδικά από τους δύο τελευταίους (παγκόσμιους), δεν μπορεί να μην διακρίνει κάποια απειλητικά σύννεφα - τόσο επάνω από την Ευρώπη, όσο και στον υπόλοιπο πλανήτη.

Ο «σχηματισμός» τους φαίνεται να οφείλεται στη συνεχώς επιδεινούμενη κρίση χρέους, αφού οι εντελώς ερασιτεχνικές λύσεις, οι λύσεις «με μισή καρδιά» καλύτερα που υιοθετούνται κάθε φορά, όχι μόνο δεν έχουν αποτέλεσμα αλλά, αντίθετα, λειτουργούν «διεγερτικά» – «ντοπάροντας» κατά κάποιον τρόπο τόσο τις αγορές, όσο και τις αντιπαλότητες μεταξύ κρατών και πολιτών. Ο Πίνακας Ι που ακολουθεί αποτυπώνει τα χρέη των κρατών της Ευρωζώνης, έτσι όπως διαμορφώθηκαν το Μάιο του 2001:

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Δημόσιο χρέος, σε σχέση με το ΑΕΠ

Χώρα	Χρέος προς ΑΕΠ
Ελλάδα	157,7%
Ιταλία	120,3%
Ιρλανδία	112,0%
Πορτογαλία	101,7%
Βέλγιο	97,0%
Γαλλία	84,7%
Γερμανία	82,4%
Αυστρία	73,8%
Ισπανία	68,1%
Μάλτα	68,0%
Ολλανδία	63,9%
Κύπρος	62,3%
Φιλανδία	50,6%
Σλοβακία	44,8%
Σλοβενία	42,8%
Λουξεμβούργο	17,2%

Πηγή: Eurostat

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Το μέσο ποσοστό των χρεών της Ευρωζώνης, σε σχέση με το ΑΕΠ, διαμορφώθηκε στο 87,7% - αρκετά υψηλότερα από το προηγούμενο έτος. Αν και στον Πίνακα Ι διακρίνει κανείς κάποια κράτη με χαμηλό χρέος, η εικόνα είναι μάλλον απατηλή – αφού δεν εμφανίζεται ούτε το ιδιωτικό χρέος, ούτε ενδεχόμενες διασώσεις τραπεζών. Για παράδειγμα, το δημόσιο χρέος της Ιρλανδίας ήταν της τάξης του 30% πριν τη διάσωση των τραπεζών της - φτάνοντας σήμερα στο 112% (μετά από τη διάσωση).

Ολοκληρώνοντας την εισαγωγή μας, ίσως να είναι σκόπιμη μία ανάλυση, σχετικά με το τι ακριβώς συμβαίνει στα διάφορα πεδία των οικονομικών μαχών ανά τον κόσμο, αφού δεν είναι εντελώς απίθανο να καταλήξουν σε επαναστάσεις ή/και σε στρατιωτικές συρράξεις – αν και δύσκολα πιστεύουμε ότι μπορεί να συμβούν όλα αυτά στη σημερινή, σύγχρονη και πολιτισμένη εποχή.

ΔΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ

Όλος ο πλανήτης ασχολείται σχεδόν καθημερινά με την διαρκώς κλιμακούμενη, ανατροφοδοτούμενη δυστυχώς κρίση χρέους της Ελλάδας, δίνοντας την εντύπωση ότι ευρίσκεται πραγματικά στο κέντρο των παγκοσμίων εξελίξεων – μία πολύ μικρή χώρα, της οποίας τόσο το ΑΕΠ, όσο και το δημόσιο χρέος είναι ένα ελάχιστο ποσοστό αυτού της Ευρωζώνης, πόσο μάλλον του πλανήτη.

Η μεγάλη αυτή «δημοσιότητα», όπως επίσης οι εσφαλμένοι τρόποι επίλυσης των προβλημάτων της Ελλάδας εκ μέρους της κυβέρνησης της, των «εταίρων» της και του ΔΝΤ, αφενός μεν «επιδεινώνουν» υπερβολικά τους βασικούς δείκτες της οικονομίας της (έλλειμμα προϋπολογισμού, έλλειμμα εξωτερικού ισοζυγίου, χρέος, ύφεση, ανεργία, χρηματιστηριακές αποτιμήσεις, τράπεζες κλπ.), αφετέρου τρομοκρατούν τους δανειστές της - ενώ παράλληλα δημιουργούν συνθήκες πανικού στους πολίτες της, προφανώς με καταστροφικά αποτελέσματα.

Τυφλωμένος λοιπόν ο πλανήτης από την Ελληνική «πυρκαγιά», η οποία είναι μάλλον αδύνατον να μην επεκταθεί στην Ιταλία, στην Ισπανία, στην Πορτογαλία, στο Βέλγιο κλπ., παρασύροντας τελικά ολόκληρη τη Δύση, δεν συνειδητοποιεί αυτά που συμβαίνουν στην υπόλοιπη Ευρώπη, όπως για παράδειγμα στην Αυστρία – στην ευρύτερη περιοχή της οποίας, όπως και στην ίδια, «εγκυμονεί» η επόμενη χρηματοπιστωτική καταστροφή.

Η αιτία είναι τα δάνεια των αυστριακών τραπεζών προς τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, κυρίως αυτά σε ελβετικό φράγκο και σε ευρώ (άρθρο μας). Όπως φαίνεται, σχεδόν το 70% των ιδιωτών, οι οποίοι έχουν συνάψει αυτού του είδους τα δάνεια σε συνάλλαγμα από τις αυστριακές τράπεζες, δεν είναι σε θέση να πληρώνουν τις δόσεις τους – με αποτέλεσμα οι μετοχές των τραπεζών να καταρρέουν.

Στα πλαίσια αυτά η κυβέρνηση της Ουγγαρίας (στην οποία οι αυστριακές τράπεζες έχουν δανείσει περί τα 5 δις € σε ιδιώτες - περίπου σε 1,3 εκ. ανθρώπους, εκ των οποίων ήδη οι 800 χιλ. δεν πληρώνουν τις δόσεις τους), προωθεί την ψήφιση ενός νόμου, ο οποίος ουσιαστικά καταλύει την ελεύθερη αγορά.

Ειδικότερα, οι αυστριακές τράπεζες είχαν δανείσει τους Ούγγρους σε ελβετικά φράγκα (λιγότερο σε ευρώ), όταν η ισοτιμία του φράγκου, σε σχέση με το ευρώ, ήταν πολύ χαμηλή (1,50:1,00). Όταν όμως το ελβετικό φράγκο ανατιμήθηκε κατά περίπου 40% σε σχέση με το ευρώ (πολύ περισσότερο σε σχέση με το φιορίνι), η κατάσταση για τους δανειολήπτες έγινε εκρηκτική.

Έτσι η κυβέρνηση της Ουγγαρίας, με στόχο να διευκολύνει την αποπληρωμή των δανείων στους πολίτες της, θέλησε να επιβάλλει σταθερή συναλλαγματική ισοτιμία του νομίσματος της τόσο με το φράγκο (180 φιορίνια αντί 240), όσο και με το ευρώ (250 φιορίνια αντί 280), καθώς επίσης σταθερά χαμηλά επιτόκια - φυσικά μόνο για τα υφιστάμενα δάνεια των πολιτών της.

Το κόστος στην περίπτωση αυτή θα επιβάρυνε τις αυστριακές τράπεζες, ενώ φυσικά θα κατέλυε τους (καπιταλιστικούς) κανόνες που διέπουν την ιδιοκτησία (οι τράπεζες ισχυρίζονται ότι πρόκειται για τη «δήμευση» της περιουσίας τους από το κράτος). Με αυτόν τον παράδοξο τρόπο λοιπόν, η Ουγγαρία «οπισθοδρομεί» στην κεντρικά σχεδιαζόμενη οικονομία (κομμουνισμός), τρομάζοντας στο έπακρο τους ξένους επενδυτές και καταργώντας τους νόμους τους – ενώ η απόφαση θα ληφθεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, στο οποίο έχουν καταφύγει οι αυστριακές τράπεζες.

Ουσιαστικά λοιπόν φαίνεται να έχει ξεκινήσει η «μάχη του χρέους» στην Ευρώπη, αφού την Ουγγαρία θα ακολουθήσουν και οι υπόλοιπες χώρες της Α. Ευρώπης, στις οποίες δραστηριοποιούνται σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα «δυτικές» τράπεζες. Η πυρκαγιά δε μάλλον θα κλιμακωθεί, αφού ήδη επεκτείνεται και στον ιδιωτικό τομέα των δανειοληπτριών χωρών της Ευρωζώνης, οι πολίτες των οποίων αδυνατούν να εξοφλήσουν τα χρέη τους, αφού οι χώρες τους έχουν καταδικαστεί σε υφεσιακές πολιτικές λιτότητας, οι οποίες παράγουν φτώχεια, ανεργία κλπ. – όπως στην Ελλάδα, στην Ιρλανδία, στην Πορτογαλία και σε όλες τις άλλες.

Σε τελική ανάλυση λοιπόν, οι πολίτες της μίας χώρας της Ευρώπης θα θέλουν τα χρήματα τους από κάποια άλλη, η οποία τους τα οφείλει (διακρατικά δάνεια, πιστώσεις ξένων τραπεζών σε ιθαγενείς ιδιώτες κλπ.), αλλά δεν θα τα παίρνουν – είτε επειδή η χώρα χρεοκοπεί, είτε επειδή οι επιχειρήσεις της κλείνουν, είτε επειδή οι ιδιώτες δεν μπορούν να πληρώσουν τα δάνεια που πήραν από τις ξένες τράπεζες.

Επομένως, οι κυβερνήσεις των χωρών-δανειστών θα αυξάνουν υπερβολικά τους φόρους, επιβαρύνοντας τους δικούς τους πολίτες με τα χρέη των άλλων χωρών. Το αποτέλεσμα θα είναι να τεθεί σε λειτουργία ένας εξαιρετικά καταστροφικός σπειροειδής κύκλος βίαιων εθνικών αντιπαραθέσεων, ο οποίος πολύ εύκολα θα μπορούσε να οδηγήσει σε αιματηρές εσωτερικές εξεγέρσεις των επί μέρους λαών, καθώς επίσης σε μεταξύ τους πολεμικές συρράξεις.

Ας μην ξεχνάμε ότι, η βασική αιτία των πολέμων, εμφυλίων και μη, καθώς επίσης των αιματηρών επαναστάσεων, ήταν ανέκαθεν η αδυναμία των κυβερνήσεων να χρηματοδοτήσουν τις βασικές ανάγκες των πληθυσμών τους. Όταν παύουν δηλαδή να υπάρχουν χρήματα για την Υγεία, για την Παιδεία, για τις κοινωνικές παροχές, για την ενέργεια (θέρμανση, κίνηση, ηλεκτρισμός) και για τα δημόσια έργα, τότε καταστρέφονται όλα όσα έχουν απομείνει σε ένα κράτος (ή σε μία ήπειρο) με τη διεξαγωγή πολέμων – οπότε, αφού τελειώσει ο πόλεμος, επικρατεί η νηφαλιότητα, γίνεται αποδεκτό το χαμηλότερο βιοτικό επίπεδο και όλα ξεκινούν από την αρχή.

Όσον αφορά δε τον τρόπο, με τον οποίο μπορεί να επιβληθεί η τάξη και η υποταγή στις ασθενέστερες χώρες από τις ισχυρότερες, οι καταστάσεις στη Λιβύη, στο Ιράκ, στην Τουρκία, στην Κύπρο κλπ. είναι αρκετά «εύγλωττες» - ενώ, όπως έχει πει χαρακτηριστικά ο Καναδός οικονομολόγος κατά τη διάρκεια του βομβαρδισμού της τότε Γιουγκοσλαβίας, “Όταν σε μία χώρα εμποδίζεται η εισβολή του ΔΝΤ, τότε ακολουθεί η επίθεση του ΝΑΤΟ”.

ΟΙ Η.Π.Α.

Το έλλειμμα του ετήσιου προϋπολογισμού των Η.Π.Α. ανήλθε στα 134,2 δις $ τον Αύγουστο του 2011 – αυξημένο κατά 48% σε σχέση με τον ίδιο μήνα του προηγουμένου έτους (2010). Το δημόσιο χρέος της υπερδύναμης ξεπέρασε το 92% του ΑΕΠ της το 2010. Εάν προσθέσει κανείς τα χρέη των επί μέρους Πολιτειών, θα φτάσει ίσως στο 120% του ΑΕΠ – με συνεχώς αυξητική πορεία ενώ, όταν σε μία χώρα το δημόσιο χρέος ξεπερνάει το 80% του ΑΕΠ της, οι κίνδυνοι ύφεσης πολλαπλασιάζονται.

Περίπου 43,8 εκατομμύρια Αμερικανοί πολίτες ζουν ήδη κάτω από το όριο της φτώχειας – «μόλις» 39,8 εκ. το 2010 και 34,2 εκ. το 2009, γεγονός που σημαίνει ότι, ο απόλυτος αριθμός τους αυξάνεται ραγδαία. Όσο για τα υπόλοιπα προβλήματα της χώρας, καθώς επίσης για τους κινδύνους που εμπερικλείουν, έχουμε αναφερθεί αναλυτικά στο άρθρο μας «Η μητέρα των κρίσεων». Το σημαντικότερο ίσως όλων είναι το ότι, ακόμη και όταν αναπτύσσεται η οικονομία της, η ανεργία δεν υποχωρεί (ανάπτυξη εντάσεως ανεργίας). Ο Πίνακας ΙΙ που ακολουθεί είναι αρκετά αποκαλυπτικός:

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ: Εξέλιξη δημοσίου χρέους σε τρις $, Δημόσιο χρέος σε ποσοστά του ΑΕΠ, έλλειμμα (πλεόνασμα) σε τρις $

Έτος	Δημόσιο Χρέος	Δημόσιο Χρέος/ΑΕΠ	Έλλειμμα
1981	1,0	32,5%	-0,08
1985	1,8	43,8%	-0,21
1990	3,2	55,9%	-0,22
1995	4,9	67,0%	-0,16
2000	5,6	57,3%	+0,24
2005	7,9	63,5%	-0,32
2009	11,9	83,4%	-1,41
2010*	13,8	94,0%	-1,42
2011*	15,1	100,0%	-1,27

* Πρόβλεψη της αμερικανικής κυβέρνησης

Πηγή: Spiegel

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Σημείωση: Το χρέος των νοικοκυριών στη χώρα πλησιάζει τα 14 τρις $ (100% του ΑΕΠ), ενώ έχει 20πλασιασθεί, σε σχέση με τη δεκαετία του ’70.

Από τον Πίνακα ΙΙ τεκμηριώνονται, μεταξύ άλλων, τα καταστροφικά αποτελέσματα της εφαρμογής του νεοφιλελευθερισμού, του κυρίαρχου δόγματος καλύτερα του μονοπωλιακού καπιταλισμού, στις Η.Π.Α. - από τον τότε πρόεδρο Ronald Reagan, για τον οποίο το κράτος δεν αποτελούσε τη λύση για τα προβλήματα, αλλά ήταν το ίδιο πρόβλημα (ως γνωστόν, «απελευθέρωσε» τις αγορές, άνοιξε τα κλειστά επαγγέλματα, αποκρατικοποίησε ακόμη και τις κοινωφελείς επιχειρήσεις, ενίσχυσε τα μέγιστα το Κεφάλαιο, το οποίο σήμερα προσπαθεί να διαφύγει στην Ασία από την «έξοδο κινδύνου», μείωσε τους ανώτατους φορολογικούς συντελεστές από το 70% στο 28% κλπ.).

Στην εποχή του δόθηκε τεράστια σημασία στον τραπεζικό κλάδο, ο οποίος διπλασίασε έκτοτε την κερδοφορία του – ενώ πριν τη χρηματοπιστωτική κρίση, το 40% των κερδών όλων των αμερικανικών επιχειρήσεων προερχόταν από τον τραπεζικό τομέα.

Η ΚΙΝΑ

Από την άλλη πλευρά, η Κίνα έχει ξεκινήσει έναν συναλλαγματικό πόλεμο σε δύο μέτωπα, εναντίον του αμερικανικού δολαρίου (ήδη το γουάν αποκαλείται Redback, σε αντιπαράθεση με το δολάριο, το οποίο ονομάζεται από πολλούς Greenback):

Στο πρώτο μέτωπο, η Κίνα επιταχύνει την ανατίμηση του δικού της νομίσματος (γουάν), ενώ στο δεύτερο τη διεθνοποίηση του. Ο ρυθμός δε με τον οποίο οι Κινέζοι προωθούν το νόμισμα τους σαν εναλλακτική λύση για τις παγκόσμιες συναλλαγές, λόγω των προβλημάτων των δύο βασικών ανταγωνιστών τους (ευρώ και δολάριο), είναι κάτι παραπάνω από εντυπωσιακός – ενώ πρόσφατα συμφώνησε με τη Μ. Βρετανία να χρησιμοποιήσει το Λονδίνο σαν «offshore» κέντρο για την διεύρυνση των συναλλαγών με το γουάν.

Περαιτέρω, οι κεντρικές τράπεζες της Ταϊλάνδης και των Φιλιππίνων αναφέρουν ήδη αγορές ομολόγων, τα οποία εκδίδονται στο Χονγκ Κονγκ σε γουάν – ενώ οι Κινέζοι γνωρίζουν πολύ καλά ότι, η αγορά ομολόγων είναι απαραίτητη για τη διεθνοποίηση ενός νομίσματος (η αύξηση των γουάν-ομολόγων το 2011 είναι της τάξης του 200%).

Από την πλευρά της ανατίμησης του γουάν (7% εντός ενός έτους, σε σχέση με το δολάριο), η Κίνα δεν φαίνεται να φοβάται ότι η υψηλότερη ισοτιμία του θα μειώσει τις εξαγωγές της – αφού, παρά την αδύναμη οικονομική ανάπτυξη παγκοσμίως, οι εξαγωγές της αυξήθηκαν κατά 24,5% τον Αύγουστο, δηλαδή κατά 4% περισσότερο σε σχέση με τον Ιούλιο.

Παράλληλα δε με την ανατίμηση του γουάν εντείνεται και η χρησιμοποίηση του για τις διεθνείς εμπορικές συναλλαγές. Στο πρώτο τετράμηνο του 2007 το 7% των παγκοσμίων συναλλαγών της Κίνας (24 δις $), διαπεραιώθηκαν σε γουάν – από 0% το τετράμηνο του προηγουμένου έτους.

Χωρίς να επεκταθούμε λοιπόν σε περισσότερες λεπτομέρειες, η Κίνα σχεδιάζει την ανάδειξη του νομίσματος της σε παγκόσμιο αποθεματικό, για τις επενδύσεις και το εμπόριο – σε μία εποχή κατά την οποία οι επενδυτές αναζητούν εναγωνίως εναλλακτικές λύσεις για το δολάριο. Η ανατίμηση δε του γουάν έχει τεράστια πλεονεκτήματα για την οικονομία της, αφού περιορίζει τις πληθωριστικές πιέσεις - επειδή οι εισαγωγές καυσίμων και πρώτων υλών γίνονται συνεχώς φθηνότερες. Ταυτόχρονα αυξάνεται η αγοραστική δύναμη των πολιτών της, οι οποίοι καταναλώνουν περισσότερο, με αποτέλεσμα να μην επηρεάζεται η χώρα από τη χαμηλή, παγκόσμια ανάπτυξη.

Περαιτέρω, η Κίνα έχει τοποθετήσει το 60% των συναλλαγματικών αποθεμάτων της (συνολικά 3.300 δις $) σε δολάρια των Η.Π.Α. – με αποτέλεσμα, κάθε υποτίμηση του δολαρίου κατά 1%, η οποία προκαλείται από την «αύξηση της ρευστότητας» εκ μέρους της Fed (τύπωμα χρημάτων), να κοστίζει στην Κίνα ζημίες ύψους 20 δις $. Επομένως, όσο πιο γρήγορα η Κίνα μειώσει τις τοποθετήσεις σε δολάρια, τόσο λιγότερο θα ζημιωθεί – αφού δεν φαίνεται να αλλάζει πολιτική η Fed για τα επόμενα έτη, ενώ η πρώτη εκτύπωση χρημάτων, μετά την κρίση του 2008, είχε δημιουργήσει τεράστια προβλήματα στην ανερχόμενη υπερδύναμη (άρθρο μας).

Κλείνοντας, το πόσο σύντομα θα μπορούσε το γουάν να αντικαταστήσει το δολάριο, με τρομακτικές συνέπειες για την Αμερικανική οικονομία (αύξηση των επιτοκίων δανεισμού της κλπ.), είναι κάτι που δύσκολα μπορεί να απαντηθεί. Εάν όμως κρίνει κανείς με βάση την ιστορία, το δολάριο αντικατέστησε τη βρετανική στερλίνα, δέκα χρόνια μετά την ανάκτηση της οικονομικής «πρωτοκαθεδρίας» εκ μέρους των Η.Π.Α. (από τη Μ. Βρετανία τότε).

Εν τούτοις, επειδή η σημερινή εποχή χαρακτηρίζεται από υψηλότερους ρυθμούς, θα μπορούσε να συμβεί σε λιγότερο από πέντε χρόνια – αν και πολύ δύσκολα, αφού το δολάριο αποτελεί το 85% των νομισματικών συναλλαγών παγκοσμίως, το ευρώ το 40% και το γουάν μόλις το 1% (οι συναλλαγές αυτές υπολογίζονται στο 200%, επειδή μετρούν και οι δύο θέσεις – αγορές 100% και πωλήσεις 100%, σύνολο 200%).

Σε κάθε περίπτωση, όποτε και εάν τελικά συμβεί, μάλλον δεν πρόκειται να το επιτρέψει η υπερδύναμη, χωρίς να αντισταθεί - οπότε η πολεμική (στρατιωτική) αντιπαράθεση μεταξύ Κίνας και Η.Π.Α. δεν θα μπορούσε να αποκλεισθεί, ενδεχομένως πριν καν απειληθεί σοβαρά το δολάριο, καθώς επίσης πριν προλάβει η Κίνα να εξοπλισθεί στρατιωτικά.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΚΑΡΤΕΛ

Πρόκειται για ένα ακόμη μέτωπο του πολέμου, αν και από εντελώς διαφορετική οπτική γωνία. Χωρίς όμως καμία αμφιβολία, η κρίση χρέους της Ευρωζώνης έχει τεκμηριώσει το γεγονός ότι, η Πολιτική έχει ηττηθεί κατά κράτος από τις αγορές – έχει κατά κάποιον τρόπο αποκρατικοποιηθεί, αφού υποτάσσεται σχεδόν ολοκληρωτικά στις απαιτήσεις του «χρηματοπιστωτικού καρτέλ».

Είναι άλλωστε εμφανές πως, όταν το συγκεκριμένο «καρτέλ» απαιτεί έκτακτα δάνεια, διασώσεις κρατών ή αγορές επικίνδυνων ομολόγων από τις κεντρικές τράπεζες ή από τις διάφορες χώρες, με τη βοήθεια των φορολογουμένων πολιτών τους, κανένας δεν φέρνει αντίρρηση – ενώ τα όποια μέτρα ανακοινώνονται από την Κομισιόν, λειτουργούν αυξητικά στην κερδοφορία των επενδυτικών κεφαλαίων (επομένως ανάλογα αυξητικά στη φορολόγηση των πολιτών), τα οποία χρεώνουν όλο και υψηλότερα επιτόκια (πρόσφατα, 5,6% στην Ιταλία).

Ο πόλεμος αυτός λοιπόν, στον οποίο εμπλέκεται η Πολιτική από τη μία πλευρά και το «χρηματοπιστωτικό καρτέλ» από την άλλη, φαίνεται να έχει ήδη τελειώσει εις βάρος την πολιτικής – παρά το ότι κάποιοι πολιτικοί ηγέτες έχουν προσπαθήσει να ελέγξουν το τέρας, το οποίο οι ίδιοι εξέθρεψαν.

Ειδικότερα, ο κανόνας που δυστυχώς επικράτησε μετά το 1980, όταν τα παιδιά του Σικάγου ανέλαβαν την εξουσία, ήταν η πλήρης απελευθέρωση των αγορών, καθώς επίσης η ιδιωτικοποίηση των πάντων. Στα πλαίσια αυτά, ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ υπέγραψε το 1994 έναν νόμο, ο οποίος επέτρεπε στα χρηματοπιστωτικά ινστιτούτα να δραστηριοποιούνται σε ολόκληρη τη χώρα του. Ο ίδιος (B.Clinton), το 1999, κατάργησε την υφιστάμενη από εξήντα χρόνια πριν νομοθεσία, η οποία απαγόρευε την ένωση των επενδυτικών με τις εμπορικές τράπεζες (Glass-Steagall Act).

Παράλληλα, από την αρχή της δεκαετίας του 1990 η κεντρική τράπεζα της χώρας (Fed) καθιέρωσε μία νομισματική πολιτική, η οποία πλημμύρισε τις «αγορές» με φθηνό χρήμα. Το ίδιο συνέβη και στη Γερμανία, καθώς επίσης σε πολλές άλλες χώρες της Δύσης, με αποτέλεσμα να γίνει τόσο μεγάλο το τέρας, ώστε να ελέγχει πλέον αυτό την πολιτική – ζητώντας στη συνέχεια, μετά την χρεοκοπία της Lehman Brothers, να τρέφεται από τις σάρκες των φορολογουμένων πολιτών.

Περαιτέρω, γνωρίζοντας ότι οι αγορές δεν έχουν καμία απολύτως ηθική (πως θα μπορούσαν άλλωστε, αφού αποτελούνται από ένα σύνολο ατόμων, τα οποία έχουν σαν αποκλειστικό στόχο το κέρδος;), δεν μπορεί κανείς να περιμένει ότι θα συμπεριφερθούν με καλοσύνη στα όποια θύματα τους – σε υπερχρεωμένες χώρες, σε ανήμπορους οφειλέτες ή όπου αλλού. Είναι λοιπόν ανόητο να τις κατηγορεί κανείς, αντί να απαιτεί από την πολιτική να τις ελέγξει – με τη βοήθεια του κατάλληλου νομοθετικού πλαισίου.

Για να το επιτύχει όμως η πολιτική, θα έπρεπε να κερδίσει πίσω την εξουσία που παρέδωσε η ίδια στο «νεοφιλελεύθερο κτήνος» – κάτι που μάλλον δεν πρόκειται να συμβεί, κρίνοντας από το ότι, ακόμη και η αποφασισμένη, ελάχιστη συμμετοχή των αγορών στη διαγραφή μέρους των χρεών της Ελλάδας, περιορίσθηκε ήδη στο 8,3% (από 21%). Η αιτία είναι ότι οι τιμές των εγγυημένων από την Ευρώπη ομολόγων, τα οποία εκδίδονται από το μηχανισμό σταθερότητας EFSF, με σκοπό τη χρηματοδότηση των υπερχρεωμένων κρατών (θα δίνονται σε αντάλλαγμα για τα παλαιά ομόλογα της κάθε χώρας), έχουν ήδη εμφανίσει άνοδο της τιμής τους!

Παράλληλα, η χρηματοδότηση άλλων κρατών, όπως της Ιταλίας, της Ισπανίας κλπ., τα οποία δεν έχουν υπαχθεί ακόμη στο μηχανισμό στήριξης, έχει αυξηθεί σε βαθμό που όχι μόνο υπερκαλύπτει το 8,3% που θα κοστίσει η Ελλάδα αλλά, επί πλέον, αποδίδει τεράστια κέρδη. Επομένως, ο αγώνας είναι ήδη τελειωμένος, ενώ η σημερινή τουλάχιστον πολιτική έχει ηττηθεί κατά κράτος - παρά τα μεγάλα λόγια περί απαγόρευσης των ανοιχτών πωλήσεων, περιορισμού της μόχλευσης (leverage), «τεμαχισμού» των υπερβολικά μεγάλων τραπεζών (too big to fail), φορολόγησης των συναλλαγών κλπ.

Ακόμη περισσότερο, τα όπλα μαζικής καταστροφής του χρηματοπιστωτικού κτήνους γίνονται όλο και ισχυρότερα – όπως το «Delta One», με τη «βοήθεια» του οποίου ζημίωσε ένας τριαντάχρονος, μαύρος χρηματιστής από την Γκάνα την UBS, ένα από τα δύο μεγαλύτερα «αεροπλανοφόρα» της Ελβετίας, με περίπου 2 δις φράγκα (ενδεχομένως το πρώτο «χτύπημα» των Hedge funds, μετά την δέσμευση του φράγκου στο ευρώ – μία αναγκαστική ενέργεια της κεντρικής τράπεζας της χώρας για να μην καταστραφεί η πραγματική οικονομία της, η οποία όμως θα κοστίσει τεράστια ποσά, με πολύ αμφίβολα αποτελέσματα).

Το «αστείο» σε όλη την υπόθεση, εάν μπορεί να πει κανείς κάτι τέτοιο, είναι ότι η ζημία προκλήθηκε (εάν ισχύουν οι πληροφορίες των ΜΜΕ), από κερδοσκοπική τοποθέτηση, χωρίς ασφάλεια (hedging) στο ελβετικό φράγκο - πριν ανατιμηθεί ξαφνικά κατά 10%. Πρόκειται λοιπόν για μία ακόμη απόδειξη της διαπίστωσης ότι, τα κερδοσκοπικά κεφάλαια δεν έχουν ούτε πατρίδα, ούτε ηθικούς ενδοιασμούς – γεγονός που τα καθιστά πολύ πιο επικίνδυνα, από όσο όλοι εμείς πιστεύουμε.

Οι αποφάσεις λοιπόν των (σκιωδών) κυβερνήσεων, με βάση τις οποίες οι πολίτες τους οφείλουν να φορολογούνται περισσότερα για να εξοφλείται το «κτήνος», όσο έντιμες και αν ακούγονται, είναι μάλλον «παραπλανητικές» – αφού έτσι δεν τιμολογείται το ρίσκο, ενώ εκτρέφεται το χρηματοπιστωτικό θηρίο με τις σάρκες των θυμάτων του.

ΠΛΟΥΣΙΟΙ ΚΑΙ ΦΤΩΧΟΙ

Όπως φαίνεται, οι πλούσιοι στον πλανήτη γίνονται αφενός μεν πλουσιότεροι και ισχυρότεροι, αφετέρου πολύ λιγότεροι. Ταυτόχρονα, οι φτωχοί περισσεύουν, μεταξύ άλλων λόγω της καταστροφής της μεσαίας τάξης στις χώρες που δραστηριοποιούνται οι σύνδικοι του διαβόλου - ενώ γίνονται ακόμη φτωχότεροι. Αργά ή γρήγορα λοιπόν έχουμε την άποψη ότι θα ξεσπάσει η μάχη των μαχών – αφού προηγηθούν όλες όσες έχουμε ήδη αναφέρει, ή κάποιες από αυτές.

Εάν μέχρι τότε η παγκόσμια ελίτ (το Καρτέλ δηλαδή, καθώς επίσης το χρηματοπιστωτικό κτήνος) έχει καταφέρει να κατασκευάσει όπλα, ικανά να αποτρέψουν την εξέγερση των πεινασμένων, χωρίς να αυτοκαταστραφεί η ίδια ή/και να οχυρώσει τις περιοχές διαμονής της με τρόπο που να εξασφαλίζει την επιβίωση της, σε συνδυασμό με την υποταγή των υπηκόων της, είναι κάτι που πολύ δύσκολα μπορεί κανείς να το προβλέψει.

Η πιθανότητα να προηγηθεί η Ελλάδα και σε αυτήν τη μάχη, πριν ακόμη συμβούν όλες όσες αναφέραμε στο κείμενο μας, δεν είναι εντελώς αμελητέα – αν και θα ήταν άδικο για τη χώρα μας, αφού οδηγείται χωρίς «αναπόφευκτη» αιτία στη χρεοκοπία, μέσα από απίστευτα λανθασμένες πολιτικές, καθώς επίσης από τον εχθρό της Ευρώπης (εάν όχι ολόκληρου του πλανήτη). «Οι Θεοί διψούν», όπως έγραψε ο Anatole France, υπενθυμίζοντας ότι η πλέον αιματηρή λαϊκή εξέγερση στη σύγχρονη Ιστορία, η Γαλλική Επανάσταση, ξεκίνησε ένα χρόνο μετά την επίσημη χρεοκοπία της χώρας – από τους Πολίτες της.

Βασίλης Βιλιάρδος (copyright)

Αθήνα, 18. Σεπτεμβρίου 2011

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση