Η αναταραχή στην Ανατολική Μεσόγειο

Γράφει ο Δημήτρης Θ. Τζεβελέκης Αρχιπλοίαρχος Π.Ν. ε.α.

Μιά αναταραχή παρατηρείται στο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου και της Βόρειας Αφρικής. Η Τυνησία, η Αίγυπτος, η Υεμένη, η Ιορδανία ευρίσκονται σε περισσότερη ή ολιγότερη αναταραχή. Ακολουθούν Λίβανος, Συρία ίσως και Αλγερία. Βέβαια οι αυταρχικές και κατά κανόνα διεφθαρμένες ηγεσίες στις χώρες αυτές έχουν με τις πολιτικές τους μεγάλη ευθύνη γι αυτό. Αλλά τα αίτια δεν περιορίζονται εκεί. Οι διαδηλωτές μιλάν για φτώχεια, ανεργία, πείνα και όλα τα συναφή. Έχουν βάση αυτά, πρέπει όμως να σκεφτούμε επίσης πως π.χ. η Αίγυπτος στην εποχή της επανάστασης του Νάσερ το 1952 είχε ένα πληθυσμό γύρω στα 17 εκατομμύρια και σήμερα έχει 80. Ένας φίλος μου Σαουδάραβας με ρώτησε κάποτε πόσα έχω εγγόνια και όταν του είπα τότε «κανένα» με υπερηφάνεια μου απάντησε πως αυτός έχει 54 (!!) και μιλούσε με απόλυτη σοβαρότητα. Τώρα που εγώ έχω 2 αυτός μπορεί να έχει 70 ή και παραπάνω. Εάν η Ινδία είχε 200 ή 300 εκατομμύρια κατοίκους αντί 1.5 δισεκατομμύριο, με την τεχνολογική ανάπτυξη που έχει θα ήταν πιθανώς από πολύ καιρό τώρα υπερδύναμη. Με αυτό τον πληθυσμό που έχει πως μπορεί να είναι; Φοβούμαι πως η κατάσταση είναι μπλεγμένη. Έχουν φαίνεται βάση αυτές οι μελέτες που λένε πως η Ευρώπη στο τέλος του αιώνα ή και ενωρίτερα θα είναι ήπειρος μουσουλμανική. Αυτές οι μάζες των λιμοκτονούντων κινούνται προς Δυσμάς ανεξάρτητα από την αύξηση του ΑΕΠ στις χώρες τους.

Για την παρούσα κατάσταση δεν είναι όμως μόνο αυτό. Όλοι αυτοί που διαδηλώνουν στους δρόμους υποκινούνται και από δυνάμεις που δρουν για εξυπηρέτηση άλλων δικών τους σκοπών και επιδιώξεων, σκοπών και επιδιώξεων που εξυπηρετούνται από τη λαϊκή εξέγερση. Υποκινούν την αναταραχή χωρίς βέβαια επί του αντικειμένου να έχουν και κάποια αξιοπρόσεκτη εναλλακτική πρόταση πέραν συνθημάτων. Γιατί η οποιαδήποτε ανάπτυξη που θα μπορούσε να βελτιώσει στις χώρες αυτές τις συνθήκες ζωής των λαϊκών μαζών, απορροφάται από την αλματώδη αύξηση του πληθυσμού. Υπάρχει κάποια χώρα που θα μπορούσε να εφαρμόσει σήμερα την πολιτική του Μάο Τσε Τουγκ στην Κίνα για περιορισμό των γεννήσεων;

Ο συνδυασμός λοιπόν του υπερπληθυσμού, των αυταρχικών και κατά κανόνα διεφθαρμένων καθεστώτων αλλά και η παγκοσμιοποίηση και η τεχνολογία που, ενώ προσφέρει πρόοδο, συγχρόνως ελαττώνει και τον υπάρχοντα αριθμό θέσεων εργασίας, δημιουργούν ένα αμάγαλμα που κοχλάζει και το οποίον εκμεταλλεύονται και υποκινούν οι διάφορες αντιτιθέμενες προς τα καθεστώτα και τις πολιτικές τους δυνάμεις.

Η κατάσταση η οποία έτσι δημιουργείται στο χώρο της Μέσης Ανατολής προκαλεί αστάθεια και έχοντας κατά νου τις ποικίλες εσωτερικές στο μουσουλμανικό και τον αραβικό κόσμο δυνάμεις, θα πρέπει να αναμένουμε η αστάθεια αυτή να επηρεάσει τις ευρύτερες γεωπολιτικές και γεωστρατηγικές ισορροπίες στην περιοχή. Ισορροπίες που αφορούν στο Παλαιστινιακό, στο Ιράν, στο Αφγανιστάν αλλά και κατ’ επέκταση στον ευρύτερο χώρο της Ασίας και στις πλουτοπαραγωγικές της πηγές. Αυτή η αστάθεια θα είναι ακόμη γενικότερη εάν εξαπλωθεί και στην Τουρκία. Η Αίγυπτος ως ο ισχυρότερος πυλώνας σταθερότητας στον αραβικό κόσμο αλλά και ως η πολυπληθέστερη χώρα αυτού του κόσμου και η μόνη αραβική χώρα που διατηρεί διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ θα είναι ασφαλώς και το ευαίσθητο σημείο της αναταραχής. Η Αίγυπτος η οποία ελέγχει επίσης την εξαιρετικής στρατηγικής και εμπορικής σημασίας διώρυγα του Σουέζ. Το Ισραήλ ασφαλώς θα ευρεθεί σε περαιτέρω γεωγραφική τουλάχιστον απομόνωση.

Ασφαλώς οι μεγάλες δυνάμεις πρωτοστατούντων των ΗΠΑ θα καταβάλουν κάθε προσπάθεια για αποκλιμάκωση της κρίσης και αποφυγή των παρενεργειών. Εάν όμως η κατάσταση στην περιοχή καταστεί ανεξέλεγκτη, αυτή θα είναι πραγματικά εκρηκτική. Μια κατάσταση που δεν θα απέχει πολύ από την «σύγκρουση λαών και πολιτισμών». Σε μια τέτοια περίπτωση θα απαιτηθούν σταθεροί πόλοι και άξονες ισχύος από τους οποίους θα ελεγχθεί η κατάσταση. Ένας τέτοιος άξονας στην Ανατολική Μεσόγειο θα μπορούσε λόγω γεωγραφικής θέσης και θα πρέπει να είναι ο άξονας Ισραήλ – Κύπρος – Ελλάδα. Ένας άξονας πάνω στον οποίον θα μπορέσει να στηριχθεί η γεωπολιτική στρατηγική της Δύσης.

Ίσως υπερβάλλω και εύχομαι να συμβαίνει αυτό γιατί μια σύγκρουση τέτοιας έκτασης θα είναι τρομακτικής ισχύος. Μια ενδεχόμενη υπερίσχυση της μουσουλμανικής αδελφότητας στην Αίγυπτο και μια εξέλιξη της Αιγύπτου σε ένα νέο Ιράν θα έχει οδυνηρά για όλους αποτελέσματα. Επειδή λοιπόν τίποτα δεν πρέπει να παραβλέπεται, να υποτιμάται ή να αφήνεται στην τύχη του καλόν είναι η δική μας πλευρά ενεργά να παρακολουθεί τις εξελίξεις ώστε να ευρίσκεται σε εγρήγορση και έγκαιρα να «κλειδώσει» τη θέση της στο «παιγνίδι». Το τι θα γίνει με τις μετακινήσεις των πληθυσμών είναι για την ώρα μια άλλη ιστορία που ζητάει όμως και αυτή επιτακτικά την δική της προσέγγιση.

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση