Έλληνες αγρότες: Λησμονημένοι και περιφρονημένοι

Οι Έλληνες αγρότες και κυρίως οι μικροί , εξακολουθούν να παράγουν. Παρ’ όλα αυτά, και δεν αμείβονται και δέχονται μια επίθεση άδικη. Βρίσκονται στη χειρότερη θέση που έχουν φτάσει ποτέ. Το ότι δεν έχουν αναπτύξει «δημόσιες σχέσεις» ώστε να μπορέσουν να πείσουν την κοινωνία για την πραγματικότητα που βιώνουν, δεν σημαίνει ότι αυτή η πραγματικότητα είναι ικανοποιητική. Σημαίνει απλά, ότι δεν έχουν δημόσιες σχέσεις.

Ένας ολόκληρος κόσμος, δεκάδες χρόνια τώρα, παραμένει στο περιθώριο της Ελληνικής κοινωνίας. Είναι ο αγροτικός κόσμος.

Παρά τις διακηρύξεις, τα κατά καιρούς ωραία λόγια των πολιτικών, τα προγράμματα ανασυγκρότησης και τις επιστημονικές αναλύσεις, η πραγματικότητα παραμένει αμείλικτη.

Ο αγροτικός τομέας απασχολεί σήμερα το 15% του ενεργού πληθυσμού της χώρας, έναντι 24% που απασχολούσε το 1990. Παράγει το 6,8% του ΑΕΠ της χώρας, έναντι 9% δυο δεκαετίες πριν. Το γεωργικό εισόδημα σε σταθερές τιμές, αυξήθηκε κατά την περίοδο 1950 – 1975 με μέσο ετήσιο ρυθμό 4,1% ενώ για το ίδιο χρονικό διάστημα, το ακαθάριστο εισόδημα του δευτερογενούς τομέα ήταν το διπλάσιο, 8,2% και αυτό του τριτογενούς τομέα περί το 6%. Μετά το 1979 ο ρυθμός αύξησής του ήταν μηδενικός, ενώ παρουσίασε μιαν αύξηση της τάξης του 2,5% το 1984. Συνέπεια αυτής της πορείας του γεωργικού εισοδήματος είναι η συνεχής μείωση του κατά κεφαλή αγροτικού εισοδήματος σε σχέση πάντα με το κατά κεφαλή εθνικό εισόδημα. Συγκεκριμένα, το κατά κεφαλή εισόδημα του Έλληνα αγρότη, ενώ αποτελούσε το 61% του κατά κεφαλή εθνικού εισοδήματος στην περίοδο 1951 – 1961, έπεσε την περίοδο 1971 – 1981 στο 46,8%, την δεκαετία του ΄80 ανήλθε στο 55%, ενώ στη δεκαετία του ΄90 έπεσε δραματικά κάτω από το 50%. Το καθαρό οικογενειακό εισόδημα του αγρότη ανέρχεται στο 50% του μέσου όρου της ΕΕ, ενώ το 35% των Ελλήνων αγροτών ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας.

Κάθε πολιτική άσχετα με το τι υπόσχεται, από το αποτέλεσμα κρίνεται. Τα οικονομικά στοιχεία της ΕΣΥΕ, αποδεικνύουν σε κάθε καλοπροαίρετο παρατηρητή πως ο αγροτικός κόσμος έχει εγκαταλειφθεί από την επίσημη πολιτεία εδώ και δεκαετίες. Το κράτος, έχει ήδη διαγράψει τους αγρότες από τον κύκλο των ενδιαφερόντων του. Ακόμα και όταν φαίνεται ότι κάτι κάνει υπέρ των αγροτών, πάλι κάτι άλλο υπάρχει στο μυαλό των πολιτικών μας. Πάρτε για παράδειγμα, τις αιτήσεις για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών μονάδων από τους αγρότες κατά Οι αγρότες, αφού επιβαρύνθηκαν με υπέρογκα παράβολα για παραλαβή αιτήσεων από τη ΔΕΗ και με χιλιάδες ευρώ για τη σύνταξη μελετών, τώρα καλούνται να πληρώσουν και το κόστος διασύνδεσης με το υπάρχον δίκτυο της ΔΕΗ, να τύχουν μικρότερης τιμής κιλοβατώρας ή ακόμα και να απορριφθεί η αίτηση τους λόγω κορεσμένου δικτύου. (Την ίδια στιγμή ο κ. Γ.Α.Παπανδρέου, ανακοινώνει μια τεράστια επένδυση στην Κοζάνη με … Αμερικανούς «επενδυτές». Η επιδότηση, βγαλμένη από τον ιδρώτα των Ελλήνων εργαζομένων θα πάει για τα κέρδη των αμερικανικών κορακιών). … προτεραιότητα υποτίθεται.

Αλλά είναι και η αστική κοινωνία, που παραμένει στην καλύτερη περίπτωση αδιάφορη, αν όχι εχθρική στα προβλήματα των αγροτών.

Δεν είναι παράξενη μια τέτοια αντίληψη. Η κοινωνία επηρεάζεται ακόμα από τα ΜΜΕ, πολλοί εκπρόσωποι των οποίων προσπαθούν να μας πως για όλα φταίνε οι αγρότες: Αυτοί είναι οι τεμπέληδες που κάθονται και παίρνουν τις επιδοτήσεις, είναι υπεύθυνοι για τις υψηλές τιμές που πληρώνει ο καταναλωτής, και είναι κοινωνικά ανεύθυνοι γιατί κλείνουν τους δρόμους και φέρνουν εμπόδια στις εμπορικές συναλλαγές. Τώρα τελευταία, αυτή η στάση των ΜΜΕ, φαίνεται να αλλάζει και να «ανακαλύπτουν» το ρόλο που παίζουν οι μεσάζοντες. Αλλά οι πεποιθήσεις, έχουν ήδη διαμορφωθεί.

Αν συνδυάσουμε την προπαγάνδα των ΜΜΕ, με την βαθύτατη άγνοια των (νέων ιδίως) ανθρώπων των αστικών περιοχών για οτιδήποτε έχει σχέση με την όλη αγροτική παραγωγική διαδικασία (τον μικρό, κατακερματισμένο και ανισοκατανεμημένο αγροτικό κλήρο, τη σχέση φυτικής – ζωικής παραγωγής, τις ανεπαρκείς συνεταιριστικές οργανώσεις, το διαλυμένο Συνδικαλιστικό κίνημα -τρεις ΓΣΣΕ!!-, τα προβλήματα στην τυποποίηση και πιστοποίηση, το πρόβλημα των υδάτινων πόρων, τις επιπτώσεις των πολιτικών της ΕΕ, κλπ), δεν είναι παράξενο που ο αστός έχει τέτοια άποψη.

Οι περισσότεροι στις αστικές περιοχές, δίνουν την εντύπωση πως θεωρούν τους εαυτούς τους, όχι μόνο με υψηλότερο εισόδημα (το υψηλότερο κατά μέσον όρο εισόδημα στις πόλεις δεν αμφισβητείται), αλλά και «ανώτερους» κοινωνικά. Αυτή την άποψη, την έχουν περάσει και στα «κατώτατα» στρώματα της κοινωνίας, δηλαδή και στους αγρότες. Περιστατικά[1] που αποδεικνύουν, τι στην πραγματικότητα πιστεύουν οι άνθρωποι, ανεξάρτητα από το τι λένε, είναι πολλά. Αυτή η αντίληψη, έχει περάσει και στους ξένους που έρχονται στην Ελλάδα για να εργαστούν (προσπαθήστε να βρείτε π.χ. βοσκό).

Δεν υποστηρίζουμε πως για την σημερινή κατάσταση στον αγροτικό κόσμο, φταίνε όλοι οι άλλοι πλην των αγροτών. Έτσι και αλλιώς, όποιοι και να φταίνε, οι αγρότες είναι εκείνοι που θα πρέπει να σηκώσουν το κύριο βάρος για την ανασυγκρότηση του αγροτικού τομέα. Ειδικά από το κράτος και από το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα, μόνο εμπόδια, προσκόμματα, υπονόμευση και απειλές μπορούν να περιμένουν.

Μας προβληματίζει όμως, η γνώμη της κοινωνίας για αυτό το κομμάτι της. Σ ε μια εποχή που η παραγωγή στην Ελλάδα, διαρκώς συρρικνώνεται, οι αγρότες είναι ανάμεσα σε εκείνους που παράγουν κάτι. Με τα όποια προβλήματα συνοδεύουν αυτή την παραγωγή. Ας μην ξεχνάμε δε, πως τα προϊόντα των αγροτών καλύπτουν υπαρκτές ανάγκες. Όλες οι κοινωνίες έχουν ανάγκη προϊόντων διατροφής. Πολλά όμως από τα προϊόντα-υπηρεσίες που ‘παράγονται’ σήμερα, ή δεν θα ήταν αναγκαία σε άλλο κοινωνικό οικονομικό σύστημα (π.χ. ας σκεφτούμε τις υπηρεσίες των συμβολαιογράφων) ή ακόμα χειρότερα μας κάνουν και κακό μακροπρόθεσμα (ας σκεφτούμε π.χ. τους πόρους, ανθρώπινους, χρηματικούς και υλικούς που αφιερώνονται στη διαφήμιση). Όμως η κοινωνία μας, φαίνεται να εκτιμά λίγο την πραγματική παραγωγή (ακόμα και των απολύτως αναγκαίων για να ζήσουμε) και να δίνει την προτίμησή της σε όποια δραστηριότητα αποφέρει χρήμα. Μήπως είναι καιρός να προβληματιστούμε για τις αξίες μας;

Οι Έλληνες αγρότες και κυρίως οι μικροί[2] , εξακολουθούν να παράγουν. Παρ’ όλα αυτά, και δεν αμείβονται και δέχονται μια επίθεση άδικη. Βρίσκονται στη χειρότερη θέση που έχουν φτάσει ποτέ. Το ότι δεν έχουν αναπτύξει «δημόσιες σχέσεις» ώστε να μπορέσουν να πείσουν την κοινωνία για την πραγματικότητα που βιώνουν δεν σημαίνει ότι αυτή η πραγματικότητα είναι ικανοποιητική. Σημαίνει απλά, ότι δεν έχουν δημόσιες σχέσεις. Τώρα οι Έλληνες αγρότες αγωνίζονται όχι για την επιβίωση, αλλά για την ύπαρξή τους. Αν η κοινωνία, δεν σταθεί αλληλέγγυα, θα προκαλέσει ανεπανόρθωτο ρήγμα στους κόλπους της.

Α.Κ. – Economist.gr

---

[1] Μεγάλη Πέμπτη σε αγροτικό χωριό. Οι «Αθηναίοι» έχουν έρθει για τις διακοπές του Πάσχα. Οι χωρικοί θεωρούν «υποχρέωσή» τους, να κάνουν ότι περνά από το χέρι τους για να περάσουν οι φιλοξενούμενοι καλύτερα. Φυσικό είναι, ιδίως οι νοικοκυρές να κουραστούν πολύ. Παρόλα αυτά, το βράδυ στην ακολουθία της Μεγάλης Πέμπτης, οι γυναίκες από την Αθήνα, αν και πιο ξεκούραστες, κάθονται στις λιγοστές καρέκλες. Χρειάστηκε η «παρέμβαση» του ιερέα της ενορίας, ο οποίος σταμάτησε τη λειτουργία και ζήτησε από τις φιλοξενούμενες να … δώσουν τις καρέκλες στις γυναίκες από το χωριό

Το 80% των εργαζομένων αγροτών πραγματοποιούν καθαρό κατά κεφαλή εισόδημα ίσο προς το ένα τέταρτο (1/4) του κατά κεφαλή εισοδήματος που πραγματοποιεί το προνομιούχο 20% των αγροτών με τον μεγάλο κλήρο.

Πηγή

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση