Ελλάς, καταγγέλλουσα και μοιρολογούσα

• Του Δημήτρη Γιαννακόπουλου

Το λέω με απόλυτη βεβαιότητα, η Ελλάδα έχει καταντήσει περίγελος του κόσμου εξαιτίας της συμπεριφοράς της ηγεσίας της. Πάσχοντας από χρόνια έλλειψη στρατηγικής και μη γνωρίζοντας πώς ασκείται εθνική πολιτική ή η σύγχρονη διεθνής πολιτική, εμφανίζεται μονίμως εκλιπαρούσα για βοήθεια, επιδιώκοντας κατανόηση, όταν δεν καταγγέλλει καπιταλιστικά ή εθνικά συμφέροντα που προσβάλλουν την κυριαρχία της ή την οικονομική της ισχύ. Η κυβέρνηση παρουσιάζεται άλλοτε καταγγέλλουσα και άλλοτε μοιρολογούσα για να καταλήξει σε εκβιαστικά διλήμματα προς το εκλογικό σώμα, το οποίο αντιστρέφει την εικόνα αυτή, δίχως να μεταβάλλει όμως διαλεκτική. Αυτό, μοιρολογεί με τη σειρά του και καταγγέλλει την κυβέρνηση ή την αντιπολίτευση ή όλους μαζί, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που αιτιάται η κυβέρνηση: αγορές, ΕΕ, Γερμανούς, Τούρκους, Σλαβομακεδόνες και άλλους με ανάλογη «παραβατική» συμπεριφορά ή μειωμένη αίσθηση αλληλεγγύης.

Σε λίγο βλέπω και τον Σαρτζετάκη να ξαναδηλώνει: «είμαστε έθνος ανάδελφο» και όλοι μαζί να το ρίχνουμε στα ξόρκια και στις κατάρες, με την «υπεύθυνη» κυβέρνησή μας να προσφεύγει σε υπερεθνικούς και διεθνείς οργανισμούς για να βρει το δίκιο της χώρας, το οποίο όμως προηγουμένως φρόντισε να το χάσει από μόνη της. Ειλικρινά, δεν το χωράει ο νους μου, πώς μια παλαιά χώρα του διεθνούς συστήματος μπορεί να συμπεριφέρεται έτσι, αν και εάν το ερευνήσεις ιστορικά μάλλον θα το κατανοήσεις απόλυτα. Η Ελλάδα έδινε την εντύπωση μιας κακομαθημένης κοινωνίας και μιας πολιτείας ντερμπεντέρηδων. Τώρα πλέον με ευθύνη του Γιώργου Παπανδρέου δίνει την εντύπωση μιας επιζήμιας χώρας για την διεθνή σταθερότητα. Άντε μέσα σε αυτό το κλίμα να προασπίσεις εθνικά συμφέροντα στην ΕΕ, στο Αιγαίο ή αλλού!

Ασφαλώς ο έντιμος αναγνώστης θα αναρωτιέται: Καλά, μήπως ξέρουμε ποια ακριβώς συμφέροντα να υπερασπιστούμε για να εξετάσουμε και τον τρόπο; Εδώ βρίσκεται η ρίζα του πολιτικού προβλήματος της χώρας. Η γενικότερη απορρύθμιση, θεσμών και οικονομίας, συσκοτίζει την διάρθρωση του εθνικού συμφέροντος και θολώνει την ίδια την έννοια που το προσδιορίζει. Όταν δεν γνωρίζεις πώς να ορίσεις πολιτικά το εθνικό συμφέρον καταλήγεις αναπόδραστα στην θυμική αντίδραση, διαπιστώνοντας ότι «είμαστε έθνος ανάδελφο» και από το σημείο αυτό αρχίζει το μοιρολόι και οι αναθεματισμοί των αγανακτισμένων πολιτικών και πολιτών. «Κλαίς» για την κυριαρχία που χάνεις, ενώ δεν κάνεις τίποτε που θα μπορούσε πολιτικά (με μέσα ισχύος) να την υποστηρίξει.

Θορυβημένος παρακολουθώ η πολιτική discourse να έχει μεταλλαχτεί σε δικαστική discourse και ο πολιτικός λόγος σε νομικισμό ή/και οικονομισμό. Η διάσταση αυτή αναπαράγει, όταν δεν ενισχύει, τον καταγγελτικό λόγο και την μοιρολατρία. Και έτσι ο φαύλος κύκλος της διακυβέρνησης και πολιτικής στην χώρα διευρύνεται. Θέλετε ένα παράδειγμα εκτός από τα άπειρα που βιώνουμε καθημερινά σε σχέση με την τρόικα και την ΕΕ; Αναφορικά με τη νέα στρατιωτική κίνηση της Τουρκίας με τον πλου μιας φρεγάτας μέχρι τις ανατολικές ακτές της Αττικής, η κυβέρνηση θεώρησε ότι: «ο διάπλους της τουρκικής φρεγάτας από το στενό Καφηρέα αποτελεί ένα ακόμη όπλο στη φαρέτρα των επιχειρημάτων της Ελλάδας που καταδεικνύει την παραβατική συμπεριφορά της Τουρκίας». Όπως μάλιστα δήλωσε ο Υπουργός Εξωτερικών, «η τουρκική ενέργεια δεν εκπλήσσει την Ελλάδα», ενώ επισήμανε ότι «είχε την ευκαιρία να ενημερώσει τους ομολόγους του για το συμβάν στο Συμβούλιο γενικών υποθέσεων».

Όταν γινόμαστε αποδέχτες της επιθετικής συμπεριφοράς των χρηματοπιστωτικών αγορών κάνουμε τα παράπονά μας στη Γερμανία. Όταν δεν αναλαμβάνει η Γερμανία να διαχειριστεί το χρέος μας, κάνουμε τα παράπονά μας στο ΔΝΤ και ζητούμε ηθική υποστήριξη από τους Financial Times. Ενώ όταν η Τουρκία κάνει επίδειξη αποφασιστικότητας και ισχύος στην περιοχή παραπονιόμαστε στο ΝΑΤΟ, στην αναρμόδια ΕΕ και με τακτ σε μάλλον άσχετα φόρουμ. Είμαστε παραπονιάρικος λαός, πώς να το κάνουμε! Μας αδικεί ο κόσμος και δεν μας καταλαβαίνει η διεθνής κοινότητα! Στο τέλος κάνουμε και κάτι ψευτοτσαμπουκάδες όπως δηλώνει ο Γιώργος ότι έκανε στην Μέρκελ, για να σπεύσουμε αμέσως μετά να ζητήσουμε συγνώμη, όπως τότε με τον Πάγκαλο και τους Γερμανούς ή όπως τώρα με τον Γιώργο που… ανασκεύασε.

Λυπάμαι, αλλά με αυτήν την κουλτούρα όχι μόνον πολιτική δεν μπορεί να δομηθεί, αλλά ακόμη χειρότερα η χώρα καταντά ανυπόληπτη διεθνώς. Δεν μας παίρνουν στα σοβαρά, όχι επειδή η ηγεσία μάς εμφανίζει διεφθαρμένους, αλλά επειδή φαίνεται πλέον ότι είμαστε ανίκανοι να διαχειριστούμε την τύχη μας σε επίπεδο soft-power και hard-power. Η ανικανότητα να διαχειριστούμε το χρέος μας είναι μια ενδιάμεση κατάσταση, εμπίπτοντας και στις δύο αυτές μορφές άσκησης διεθνούς πολιτικής. Έτσι όμως ζούμε λίαν επικινδύνως - και το λέω υπεύθυνα. Ο τρόπος που συμπεριφερόμαστε διεθνώς, κάνοντας αλλοπρόσαλλες δημόσιες σχέσεις, αντί να αναπτύσσουμε συνδυασμένη στρατηγική στην εξωτερική και οικονομική μας πολιτική, οδηγεί αναπόδραστα σε εθνική καταστροφή πέραν της συντελούμενης κοινωνικής καταστροφής.

Ούτε Κασσάνδρα είμαι, ούτε ο Ρουμπινί, αλλά δεν χρειάζεται να είμαι μάντης για να καταλάβω τον άμεσο κίνδυνο που διατρέχει η χώρα, εξαιτίας της γενικότερης αποχαύνωσης: κυβέρνησης και πολιτικής τάξης. Δεν κινδυνολογώ, διότι δεν έχω ανάγκη να καταφύγω στον λαϊκισμό. Προειδοποιώ, μετά λόγου γνώσεως, ξανά!

Η Ελλάδα όσες φορές κατά το παρελθόν συμπεριφέρθηκε ανάλογα το πλήρωσε ακριβά. Το ίδιο έπαθαν και παθαίνουν και άλλες χώρες στον κόσμο όταν πορεύονται όπως εμείς σήμερα. Η πολιτική ιστορία διαθέτει χιλιάδες σελίδες με τέτοια παραδείγματα. Η πολιτική επιστήμη, με διαφορετικές μάλιστα μεθοδολογίες, καταλήγει στην ίδια εκτίμηση. Δεν πρόκειται λοιπόν για διαίσθηση, αλλά για βάσιμη υπόθεση την οποία δεν επιτρέπεται να εξειδικεύσω, διότι τότε θα «κινδυνολογήσω», αντικειμενικά. Δεν βοηθάει να περιγράψουμε εφιαλτικά σενάρια και πιθανά ενδεχόμενα εθνικής καταστροφής.
Το μόνο που θα προσέφερε είναι η συνειδητοποίηση της ανάγκης για αλλαγή αυτής της ελεεινής κουλτούρας και πολιτικής πρακτικής, με την πτώση της κυβέρνησης και την ανάδειξη μιας άλλης κυβέρνησης, εναλλακτικής ηγεμονίας την οποία έχω πεισματικά περιγράψει δεκάδες φορές. Αυτό είναι υπόθεση του κινήματος των εργαζομένων και των ανέργων, αλλά ευθύνη πολιτικών, της κοινωνίας των πολιτών ευρύτερα, της επιστημονικής κοινότητας, της διανόησης και των Ελλήνων της διασποράς. Ακόμη και η συντηρητικότατη Ιεραρχία της Εκκλησίας, τόλμησε και μίλησε. Ήθελα να ξέρω πόσο συντηρητικότερα είναι τα κόμματα που αυτοπροσδιορίζονται στον χώρο της αριστεράς και ο λεγόμενος προοδευτικός κόσμος! Ο χρόνος εξαντλήθηκε. Οι δείκτες του ρολογιού της ιστορίας κινούνται πλέον αντίστροφα. Ζητείται αμέσως αξιόπιστη, σοβαρή και τολμηρή πρωτοβουλία για διεξαγωγή εκλογών και συγκρότηση μιας προοδευτικής κυβέρνησης για ριζοσπαστική δημοκρατική διακυβέρνηση.

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση