Goldman Sachs: Η επιτομή της αλαζονείας των αγορών

• Ο ρόλος του Χένρι Πόλσον (συνεργάτη και φίλου του Τζώρτζ Σόρος) σε χρηματοπιστωτικές απάτες σε διάφορες χώρες

Ο Πρωθυπουργός της Βρετανίας Γκόρντον Μπράουν χαρακτήρισε πρόσφατα την περίπτωση της Goldman Sachs ως «ηθική χρεοκοπία». Πριν από σχεδόν ένα έτος, το γνωστό μουσικό περιοδικό Rolling Stone, όσο παράξενο και εάν ακούγεται αυτό, φρόντισε να ασχοληθεί με την αμερικανική τράπεζα, χαρακτηρίζοντάς την σε πολυσέλιδο άρθρο του ως «ένα γιγαντιαίο βαμπίρ, το οποίο έχει τυλιχθεί γύρω από την ανθρωπότητα και επιτίθεται όπου μυρίσει έστω και λίγο αίμα». Οσο υπερβολικοί και εάν ακούγονται αυτοί οι χαρακτηρισμοί, η αλήθεια είναι ότι σχεδόν όποια πέτρα σκανδάλου και εάν σηκώσεις –σαφώς καθόλου τυχαίο– θα βρεις από κάτω την Goldman Sachs.
Από την κατάρρευση της αγοράς subprime στις ΗΠΑ έως τις «ύποπτες συναλλαγές swaps» στην Ελλάδα, η Goldman Sachs είναι παρούσα. Η πρόσφατη καταγγελία ενάντια στην εταιρία ότι εξαπάτησε τους επενδυτές, προκαλώντας ζημίες ύψους ενός δισ. δολαρίων, μέσω ενός CDO υπό την επωνυμία ABACUS, έδειξε και ένα άλλο πρόσωπο της εταιρίας. Η Goldman Sachs ξεχνά την παράδοση που τη θέλει να υπερασπίζεται κάθε εργαζόμενό της ο οποίος αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα, δεν δίστασε να «δώσει» έναν από τους διευθύνοντες συμβούλους της, τον Φαμπρίς Τουρέ. Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση της Goldman Sachs, ο Τουρέ είναι ο αποκλειστικός υπεύθυνος του εν λόγω σκανδάλου και η ίδια δεν «ξέρει απολύτως τίποτε για το θέμα». Το πιθανότερο είναι ότι αυτοί που την πίστεψαν είναι ελάχιστοι.
Ενας αιώνας διαπλοκής
Από το 1869 που δημιουργήθηκε –από δύο Γερμανούς μετανάστες στις ΗΠΑ– έως και σήμερα, η Goldman Sachs κατόρθωσε να μετατραπεί από μία μικρομεσαία τράπεζα σε έναν παγκόσμιο κολοσσό. Ομως, το βασικό χαρακτηριστικό της είναι ότι είχε «τον κατάλληλο άνθρωπο στην κατάλληλη θέση». Και μόνο το γεγονός ότι δύο πρώην επικεφαλής της έχουν διατελέσει, σε ιδιαίτερα κρίσιμες περιόδους, υπ. Οικονομικών των ΗΠΑ είναι αρκετό για να δημιουργήσει κάποιες υποψίες. Επί προεδρίας Μπιλ Κλίντον, υπ. Οικονομίας ανέλαβε ο Ρόμπερτ Ράμπιν, αφού πρώτα εγκατέλειψε την Goldman. Επί προεδρίας Τζορτζ Μπους, το 2006, τα ηνία του υπ. Οικονομικών των ΗΠΑ αναλαμβάνει ο Χένρι Πόλσον, ένας από τους πλέον επιτυχημένους επικεφαλής της Goldman Sachs. Η αναρρίχηση του Πόλσον στην κορυφαία θέση της αμερικανικής οικονομίας ήταν η αφορμή για να αρχίσει να ξετυλίγεται το νήμα της διαπλοκής και των περίπλοκων σχέσεων Goldman Sachs και εξουσίας.
Ο Πόλσον ήταν ο άνθρωπος που δημιούργησε το πρόγραμμα διάσωσης τραπεζών της αμερικανικής κυβέρνησης, γνωστότερο ως TARP. Επί υπουργίας του και με την «άνετη» συγκατάθεση της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed), η Goldman Sachs μετατράπηκε εν μία νυκτί από εταιρία holding σε «απλή» τράπεζα προκειμένου να έχει το δικαίωμα πρόσβασης στα κεφάλαια του TARP. Ελαβε χαμηλότοκο δάνειο ύψους 20 δισ. δολαρίων, το οποίο, πάντως, έως σήμερα το έχει αποπληρώσει.
Το πρόσωπο του Πόλσον φαίνεται να εμπλέκεται σε κάθε κατηγορία ενάντια στην Goldman Sachs. Μάλιστα, ορισμένοι δεν διστάζουν να υποστηρίξουν πως η αμερικανική κυβέρνηση άφησε τη Lehman Brothers να καταρρεύσει πρώτον γιατί ο Πόλσον αντιπαθούσε βαθύτατα τον επικεφαλής της Ντικ Φόιλντ και, δεύτερον, γιατί με αυτόν τον τρόπο άνοιγε τον δρόμο για την απόλυτη κυριαρχία της Goldman Sachs στη Wall Street.
Ακόμη και στην περίπτωση του άλλοτε κραταιού ασφαλιστικού ομίλου AIG, δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν ότι διασώθηκε όχι γιατί ήταν «πολύ σημαντική για την αμερικανική οικονομία προκειμένου να αφεθεί να καταρρεύσει», αλλά γιατί εάν χρεοκοπούσε, ο πρώτος που θα είχε τεράστιες απώλειες θα ήταν η Goldman Sachs, κάτοχος των περισσότερων ασφαλίστρων έναντι χρεοκοπίας (CDS) των ομολόγων της AIG. Κατάρρευση της AIG θα μεταφραζόταν σε ζημίες ύψους 13 δισ. δολαρίων για την Goldman Sachs.
Ιδιαίτερα φιλικές οι σχέσεις με τους Eυρωπαίους κατά το παρελθόν
Μπορεί το τελευταίο διάστημα οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες να έχουν στείλει στο… πυρ το εξώτερον την Goldman Sachs, όμως στο παρελθόν ήταν ιδιαίτερα φιλικές με την εταιρία, η οποία αναλάμβανε τα περισσότερα προγράμματα τιτλοποιήσεων, αποκρατικοποιήσεων ή έκδοσης ομολόγων. Πώς είχε πετύχει κάτι τέτοιο; Οπως προαναφέρθηκε, έχοντας τον κατάλληλο άνθρωπο στην κατάλληλη θέση. Ας δούμε μερικά παραδείγματα:
Ελλάδα: Η Goldman Sachs ήταν η τράπεζα που διευθέτησε τις συμφωνίες swaps της χώρας μας τον Ιανουάριο του 2001, δηλαδή λίγο πριν καταστούμε μέλος της ευρωζώνης. Την εποχή, πάντως, που πραγματοποιήθηκαν οι εν λόγω συμφωνίες δεν ήταν αντίθετες σε κανέναν κανονισμό –είτε ελληνικό, είτε ευρωπαϊκό– κάτι το οποίο έχει χρησιμοποιηθεί ως βασικό επιχείρημα στην υπερασπιστική γραμμή της Goldman Sachs. Κατά τη διάρκεια του 2006 η Goldman Sachs ήταν ο βασικός σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας στη διαδικασία εξαγοράς της τουρκικής Finansbank, μία εξαγορά, πάντως, που αποδείχθηκε ιδιαίτερα επικερδής για τον ελληνικό τραπεζικό όμιλο. Το γεγονός, πάντως, που δημιουργεί αρκετά ερωτηματικά έγκειται στην αποκάλυψη των Financial Times ότι δύο μήνες μετά την αναθεώρηση των δημοσιονομικών στοιχείων από την ελληνική κυβέρνηση, τον Οκτώβριο του 2009, κορυφαία στελέχη της Goldman Sachs φρόντισαν να έχουν ένα «μυστικό δείπνο» στην Αθήνα, με καλεσμένους επικεφαλής επενδυτικών τραπεζών, private equity και hedge funds. Αν και μπορεί να θεωρηθεί ως «θεωρία συνωμοσίας», τα ελληνικά spreads και CDS άρχισαν το ράλι ανόδου τον Ιανουάριο, δηλαδή ένα μήνα έπειτα από αυτή τη συνάντηση.
Βρετανία: Σύμφωνα με εκτενές δημοσίευμα των Financial Times, αν και σήμερα και μόνο η αναφορά της Goldman Sachs προκαλεί νευρικό κλονισμό στον Γκόρντον Μπράουν, στο παρελθόν δεν ίσχυε το ίδιο. Ο πρώην κορυφαίος οικονομολόγος της Goldman Sachs και εταίρος της, Γκάβιν Ντέιβις, είναι παντρεμένος με την πιο στενή συνεργάτιδα του Μπράουν, τη Σου Νίε. Ο πρώην οικονομικός διευθυντής της εταιρίας στην Ευρώπη, Πολ Ντέιτον, είναι σήμερα επικεφαλής της London Operating Committee of Olympic Games, δηλαδή της ιδιωτικής μεν, αλλά άμεσα συνεργαζόμενης με την κρατική μηχανή, εταιρίας, που έχει αναλάβει τη χρηματοδότηση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2012 οι οποίοι θα πραγματοποιηθούν στη Βρετανία.
Η Goldman Sachs κατά τη διάρκεια του 2009 ανέλαβε τη διαδικασία προκειμένου η Τράπεζα της Αγγλίας να εκδώσει ομόλογα αξίας δύο δισ. δολαρίων, ενώ ήταν ο βασικός σύμβουλος της βρετανικής κυβέρνησης στην περίπτωση της Northern Rock, του τραπεζικού ομίλου που τελικώς η βρετανική κυβέρνηση αναγκάστηκε να κρατικοποιήσει.
Γερμανία: Ο Αλεξάντερ Ντιμπέλιους, επικεφαλής της Goldman Sachs στη χώρα, έχει ιδιαίτερα καλές σχέσεις τόσο με το γερμανικό Yπ. Οικονομικών όσο και με στενούς συνεργάτες της καγκελαρίου Αγκελα Μέρκελ. Η Goldman στη δεκαετία του 'Α90 διαδραμάτισε ιδιαίτερα ενεργό ρόλο στην ιδιωτικοποίηση εταιριών με έδρα την πρώην Ανατολική Γερμανία, αν και η Deutsche Bank παραμένει κορυφαία σε αυτόν τον τομέα. Η Goldman είναι ένας από τους βασικούς συνεργάτες τόσο του γερμανικού οργανισμού διαχείρισης δημοσίου χρέους όσο και του κρατικού τραπεζικού ομίλου KfW (ο οποίος δραστηριοποιείται έντονα και στην αγορά κρατικών ομολόγων άλλων χωρών, όπως για παράδειγμα της Ελλάδας). «Είναι εξαιρετικά δύσκολο να λειτουργήσουμε χωρίς τη στήριξη της Goldman», παραδέχεται στέλεχος της KfW στους Financial Times. Πάντως η Goldman Sachs βρίσκεται στα… μαχαίρια με την BayernLB, τη γερμανική τράπεζα η οποία ανήκει στο κρατίδιο της Βαυαρίας, καθώς σε περίπτωση που η κατηγορία της SEC για το ABACUS αποδειχθεί αληθής, η BayernLB θα έχει χάσει αρκετά εκατ. ευρώ.
Ιταλία: Πρόκειται για τη χώρα όπου η Goldman έχει την ισχυρότερη παρουσία από πλευράς προσώπων στην Ευρώπη. Ο νυν πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας της Ιταλίας, Μάριο Ντράγκι, ήταν αντιπρόεδρος και διευθυντής διαχείρισης της Goldman Sachs στο Λονδίνο την περίοδο 2002-05. Η Goldman είχε φιλικές σχέσεις με ιδιαίτερα υψηλά ιστάμενα πρόσωπα στην κυβέρνηση του Ρομάνο Πρόντι. Κάποια εποχή ο ιταλικός Τύπος δεν δίστασε να υποστηρίξει ότι «η Ιταλία διοικείται από την Goldman Sachs». Πάντως οι σχέσεις μεταξύ της Goldman Sachs και του νυν υπ. Οικονομικών της Ιταλίας Τζούλιο Τρεμόντι δεν είναι οι καλύτερες. Ισως γι'Α αυτόν τον λόγο η Goldman είχε συμμετοχή μόνο σε μία συμφωνία με την ιταλική κυβέρνηση, την αναδοχή μιας σχετικά μικρής έκδοσης ομολόγων το 2008.
Πηγή

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση