Τι αλλάζει στην πολιτική για τους μετανάστες

Οι 4 βασικοί άξονες των κυβερνητικών μέτρων

Ιθαγένεια στα παιδιά δεύτερης γενιάς, προσωρινή άδεια στους παράνομους, συμμετοχή στις τοπικές εκλογές, ευνοϊκότερη ρύθμιση του καθεστώτος των αδειών μακράς παραμονής. Σε ανεξάρτητη υπηρεσία το άσυλο, υποβαθμίζεται ο ρόλος της αστυνομίας.
Η μεταναστευτική πολιτική μπαίνει στην κορυφή των κυβερνητικών προτεραιοτήτων. Η εξαγγελία-δέσμευση του πρωθυπουργού για χορήγηση της ελληνικής ιθαγένειας στα παιδιά των νόμιμων μεταναστών που γεννήθηκαν στην Ελλάδα είναι ένα από τα εργαλεία κοινωνικής ενσωμάτωσης των αλλοδαπών, οι οποίοι διαμένουν και εργάζονται πολλά χρόνια στη χώρα. Δεν είναι όμως το μόνο.
Στο κυβερνητικό τραπέζι έχουν πέσει προτάσεις μέτρων που θα βγάλουν από το απόλυτο κοινωνικό περιθώριο της βαθιάς παρανομίας δεκάδες χιλιάδες αλλοδαπούς, δίνοντάς τους ανάσα ζωής, κίνητρα για το μέλλον και ασφάλεια για όλους μας.
Η χορήγηση προσωρινής άδειας σε όσους αλλοδαπούς δεν μπορούν να απελαθούν, όπως εισηγήθηκε ο Συνήγορος του Πολίτη Γ. Καμίνης στην πρώτη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, μελετάται σοβαρά από το κυβερνητικό επιτελείο. Σύμφωνα με το σκεπτικό της πρότασης αυτής, θεωρείται σκοπιμότερο να καταγραφούν όλοι όσοι βρίσκονται παράνομα στην Ελλάδα παρά να στοιβάζονται σε στρατόπεδα συγκέντρωσης κάτω από απάνθρωπες συνθήκες. Το καθεστώς αυτών των ανθρώπων θα είναι προσωρινό, θα επιτρέπει όμως σε έναν μεγάλο όγκο ανθρώπων-φαντασμάτων να βγουν από το περιθώριο.
Με τον τρόπο αυτό και οι παράνομοι αλλοδαποί (εκτιμάται ότι υπερβαίνουν σήμερα τις 100.000) θα αποκτήσουν, έστω για το μικρό χρονικό διάστημα της προσωρινής τακτοποίησής τους, πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, δικαίωμα εργασίας και ασφάλισης. Το πρόσωπο της θεσμικής ανοχής θα αποτρέψει επίσης φαινόμενα μαύρης εργασίας και εμπορίας προσώπων, όπως αυτά που καταγράφηκαν πρόσφατα στη Μανωλάδα και αλλού.
Επίσης, τον δρόμο της υλοποίησης παίρνει σύντομα και ακόμη μία προεκλογική δέσμευση του ΠΑΣΟΚ, για σταδιακή ένταξη των νόμιμων μεταναστών, που ζουν πολλά χρόνια στην Ελλάδα, στις τρέχουσες κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις. Η πρόταση αυτή επιτρέπει για πρώτη φορά σε μια μεγάλη κατηγορία νόμιμων μεταναστών να συμμετέχουν ενεργά στις τοπικές (δημοτικές-περιεφερειακές) εκλογές είτε με τη μορφή τού εκλέγειν είτε με τη μορφή τού εκλέγεσθαι.
Πρόκειται για μέτρο ενσωμάτωσης που ισχύει ήδη σε πολλές άλλες χώρες της Ευρώπης αλλά στην Ελλάδα συναντά τη σφοδρή αντίδραση των ακραίων, λαϊκιστικών δεξιών ομάδων και αντιλήψεων (οι οποίες διαπερνούν και τμήματα της Ν.Δ.).
Στην κατηγορία των μεταναστών με νόμιμα χαρτιά, συνήθως διετούς διάρκειας, ανήκουν περί τους 600.000 αλλοδαπούς. Από αυτούς αρκετοί ζουν και εργάζονται πάνω από δέκα χρόνια στην Ελλάδα. Ομως, ο ευρωπαϊκός θεσμός της χορήγησης ειδικής άδειας στους επί μακρόν διαμένοντες, που δίνει στους κατόχους της ειδικά προνόμια και τους ανταμείβει για τον κοινωνικό τους ρόλο, δεν εφαρμόζεται από τη διοίκηση. Είναι χαρακτηριστικό ότι από το 2006, που εφαρμόζεται ο θεσμός αυτός, δόθηκαν λιγότερες από 150 άδειες μακράς παραμονής.
Αντίθετα, έχει επιλεγεί ο ελληνικός τρόπος της χορήγησης αδειών παραμονής δεκαετούς διάρκειας, οι οποίες ωστόσο δεν λύνουν μακροπρόθεσμα το πρόβλημα. Ταυτόχρονα μια σειρά αλλοδαπών που είχαν νόμιμες άδειες βρίσκονται ξαφνικά λόγω έκτακτων συγκυριών (π.χ. απώλεια εργασίας από την οικονομική κρίση) κυριολεκτικά ξεκρέμαστοι, καθώς έπειτα από πολλά χρόνια νομιμότητας, στα οποία τακτοποίησαν τη ζωή τους, γίνονται ξαφνικά παράνομοι!
Ο αντίκτυπος των παραπάνω ασταθών εξελίξεων αφορά επίσης και τα 170.000 παιδιά τους, τα οποία φοιτούν ως μαθητές σε όλα τα σχολεία της χώρας. Η θέσπιση σταθερών ορίων και πολιτικών, τόσο στη διαδικασία χορήγησης των αδειών όσο και στην απόκτηση της ελληνικής ιθαγένειας από όλα τα παιδιά που γεννήθηκαν εδώ από μετανάστες που παραμένουν στη χώρα ένα συγκεκριμένο μεγάλο χρονικό διάστημα (π.χ. πέντε χρόνων), μπορεί να φέρει απτά αποτελέσματα.
Το κυβερνητικό επιτελείο σχεδιάζει πάντως προσεκτικά τα επόμενα βήματα καθώς η αντιμετώπιση του μεταναστευτικού προβλήματος θεωρείται κρίσιμο και ευαίσθητο θέμα. Οι απόψεις που τάσσονται υπέρ μιας μετριοπαθούς παρέμβασης που θα έχει ευρύτερη κοινωνική αποδοχή φαίνεται να επικρατούν. Για τον σκοπό αυτό η πολιτική της νέας κυβέρνησης συνδυάζει, ταυτόχρονα με τις πολιτικές πρωτοβουλίες που θα ξαναδώσουν στους κατατρεγμένους «λαθρομετανάστες» χαμένα δικαιώματα και αξιοπρέπεια, προληπτικά μέτρα ενίσχυσης της επιτήρησης των εξωτερικών συνόρων.
Τα βασικά σημεία της κυβερνητικής πολιτικής στον τομέα αυτό έχουν ήδη καθοριστεί από την προεκλογική περίοδο. Η τάση της κυβέρνησης κινείται στην αντίστροφη κατεύθυνση από εκείνη που ακολούθησε η Ν.Δ., ιδίως μετά τις ευρωεκλογές του Ιουνίου. Τότε που, υπό το βάρος της εκλογικής ήττας, η κυβέρνηση ανέθεσε στην ΕΛ.ΑΣ. να οργανώσει εκτεταμένες, φασιστικού τύπου, επιχειρήσεις εκκαθάρισης του κέντρου της Αθήνας από «ανεπιθύμητους λαθρομετανάστες». Οι αστυνομικές αυτές επιχειρήσεις-σκούπα έγιναν συχνά σε συνεργασία με ακροδεξιές ομάδες (π.χ. επιθέσεις στο παλαιό Εφετείο), ενώ χιλιάδες μετανάστες συνελήφθησαν, μεταφέρθηκαν σε στρατόπεδα κράτησης ή απελάθηκαν.
Τα συντηρητικά αντανακλαστικά της κοινωνίας επικρότησαν εκείνη την περίοδο τη σιδηρά επιβολή του «νόμου και της τάξης». Αγνοούσαν όμως το σημαντικότερο: ότι οι πολιτικές καταστολής και «μηδενικής ανοχής» ποτέ δεν απαντούν στην ουσία ενός σοβαρού κοινωνικού προβλήματος.
Η εκλογική νίκη του ΠΑΣΟΚ αλλά κυρίως η συμβολική παρουσία του Συνηγόρου του Πολίτη Γ. Καμίνη στην πρώτη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου άλλαξαν τα δεδομένα και σηματοδότησαν μια νέα εποχή.
Ο νέος γραμματέας μεταναστευτικής πολιτικής Ανδρέας Τάκης, βοηθός Συνήγορος του Πολίτη μέχρι πρότινος σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, γνωρίζει πολύ καλά τα προβλήματα. Εχει συντάξει πολλές αναλυτικές εκθέσεις για τα μεταναστευτικά ζητήματα, με λύσεις και προτάσεις προς τη διοίκηση. Αναλαμβάνει τον ρόλο της υλοποίησης αυτής της φιλόδοξης πολιτικής προσπάθειας, που είναι ιδιαίτερα σημαντική για το μέλλον της ελληνικής κοινωνίας.
Ο περιορισμός της παράνομης εισόδου μεταναστών στη χώρα από τα θαλάσσια κυρίως σύνορά μας με την Τουρκία παραμένει βασική προτεραιότητα. Προς τον σκοπό αυτό δίνεται έμφαση στην ενίσχυση των μέτρων φρούρησης και επιτήρησης, σε συνεργασία με την ευρωπαϊκή υπηρεσία μετανάστευσης FRONTEX.
Η ίδια η FRONTEX μάλιστα θεωρεί αναγκαία, για την επίτευξη του σκοπού της και την αποτελεσματική μείωση του ρυθμού ροής μεταναστών προς την Ελλάδα, την ενεργό συμμετοχή και συνεργασία της Τουρκίας, η οποία σήμερα το αρνείται.
Ενα άλλο μεγάλο κεφάλαιο στον τομέα αυτό είναι τα θέματα ασύλου. Η Ελλάδα έχει επικριθεί από διεθνείς οργανισμούς (Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Διεθνή Αμνηστία και όλες τις ΜΚΟ που ασχολούνται με θέματα προστασίας προσφύγων) ότι παραβιάζει τις διεθνείς υποχρεώσεις της. Σημείο αιχμής, το πρόσφατο Π.Δ. για την ενιαία διαδικασία παροχής ασύλου, που αναγόρευσε τον αστυνομικό διευθυντή σε αποκλειστικό παράγοντα λήψης της απόφασης, χωρίς ο μετανάστης να έχει δικαίωμα δευτεροβάθμιας προσφυγής!
Οπως όλα δείχνουν, τα θέματα διαδικασιών και παροχής ασύλου δεν θα αποτελούν μέρος της μεταναστευτικής πολιτικής. Θα παραμείνουν τελικά σε ανεξάρτητη υπηρεσία, όπου όμως η Αστυνομία, αν λάβουμε υπ' όψιν τις απαντήσεις του υφυπουργού κ. Βούγια στη Βουλή, δεν θα έχει πλέον τον αποφασιστικό λόγο. Εκπρόσωπός της θα συμμετάσχει απλώς στην επιτροπή, μαζί με εκπροσώπους της τοπικής κοινωνίας, δικηγόρων και άλλων επιστημονικών φορέων.

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση