Πολιτιστικές α-νοησίες

…Και τώρα που κόπασε(;) η ένταση για το φιλμάκι του Κώστα Γαβρά και αποκαταστάθηκε(;) η προβληματική κατάσταση, με την προβολή ολόκληρου του βίντεο, κατά πώς απαίτησε (πολύ σωστά) ο δημιουργός του, τώρα λοιπόν, που γράφτηκαν και πάλι σελίδες επί σελίδων για τις ιστορικές αλήθειες ένθεν και ένθεν, τώρα που άστραψαν και βρόντηξαν και ξεθύμαναν αμφότερες οι πλευρές, μπορούμε να δούμε το θέμα ψύχραιμα και –κυρίως– να το τοποθετήσουμε στις πραγματικές του διαστάσεις.
Θα αρχίσω λίγο πεζά, αλλά, όσο και αν φαίνεται παράξενο, θεωρώ ότι η άκρη του νήματος βρίσκεται κατ’ αρχήν εδώ: Ο Κώστας Γαβράς εισέπραξε από το ΥΠ.ΠΟ (κοινώς, από χρήματα του ελληνικού λαού) για το εν λόγω βίντεο, 310.544 ευρώ (το σχετικό ποσό έχει δημοσιευθεί σε πολλά σοβαρά sites και μέχρι την ώρα που γράφεται αυτό το κείμενο, δεν υπάρχει καμμία διάψευση σχετικά). Και έκανε πολύ καλά και τα εισέπραξε, αφού το ΥΠ.ΠΟ τού τα έδωσε…
Το αστείο όμως της υπόθεσης έρχεται στη συνέχεια: αντί το ίδιο το ΥΠ.ΠΟ που ακριβοπλήρωσε το «εμπόρευμα» να απαιτεί την ολόκληρη προβολή του, αρχίζει και κάνει περικοπές στον χρόνο προβολής. Και τι περικοπές! Από ένα βίντεο πραγματικού χρόνου 3,5 λεπτών! Το οποίο πλήρωσε για να αποκτήσει, περίπου 100.000 ευρώ το λεπτό!!!
Και μπορεί ο Γαβράς να δικαίωσε και να συμπλήρωσε τον –πραγματικά αείμνηστο– Μάνο Χατζηδάκη στην γνωστή ρήση του «στην Ελλάδα, για να είναι κάποιος διάσημος (συμπλήρωμα κατά Γαβρά: και ακριβοπληρωμένος) πρέπει να είναι ή κομμουνιστής ή ομοφυλόφιλος (συμπλήρωμα κατά Γαβρά: ή άθεος). Και μπορεί φυσικά ο καθένας να είναι ό,τι θέλει, δεν ξέρω όμως αν έχει το δικαίωμα να επιβάλλει το ιδεολόγημά του δημοσίως με την μορφή τέχνης, χωρίς να εξετάσει με κάθε λεπτομέρεια όλες τις παραμέτρους και τις συνέπειες αυτής της δημόσιας έκθεσης.
Προσωπικά, όταν πρωτοάκουσα από την τηλεόραση το «νέο», σύμφωνα με το οποίο η «σκοταδιστική Εκκλησία της Ελλάδος» επέβαλε την περικοπή μέρους του φιλμ του Γαβρά για την Ακρόπολη, η πρώτη μου ενστικτώδης αντίδραση ήταν φυσικά αυτή των περισσότερων Ελλήνων: κανένα έργο τέχνης δεν μπορεί να λογοκρίνεται στην εποχή μας, απ’ όπου και αν προέρχεται, πόσο μάλλον από έναν καταξιωμένο δημιουργό.
Η πρώτη αυτή ενστικτώδης αντίδραση συνεχίζει να υπάρχει μέσα μου και να με εκφράζει με την ίδια ένταση, αλλά «από άλλη γωνία»: αναρωτιέμαι, τι στο καλό ενδιαφέρει τον Ορθόδοξο κόσμο αυτού του είδους η ιστορική αλήθεια, γιατί ενοχλείται από ιστορικές ανακρίβειες, ακόμη και από ιστορικά ψέμματα. Γιατί παλεύει να αποδείξει το ιστορικά σωστό ή το ιστορικά λάθος, ειδικά σήμερα, στην εποχή κατά την οποία η πρόκληση της Αλήθειας του Ιησού είναι περισσότερο ζωντανή από ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη ιστορική περίοδο.
Και τι εννοώ: αν η Ορθοδοξία δεν πραγματώσει την δυναμική της Αγάπης και της Αλήθειας, που βρίσκεται πάνω από κάθε κοσμική αλήθεια, τι να τις κάνει τις ιστορικές ακρίβειες ή ανακρίβειες; Γιατί αναλώνεται σε θέματα πολύ κατώτερα της υποστάσεώς της; Αν ο κάθε Ορθόδοξος και ολόκληρη η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν πραγματώσει την πιο «αιματηρή» ρήση του Ντοστογιέφσκυ: «αγαπώ τόσο πολύ τον Ιησού, ώστε αν μου έλεγαν ότι ο Ιησούς δεν είναι η Αλήθεια, θα προτιμούσα να πάνω με τον Ιησού παρά με την Αλήθεια», αν δεν πραγματώσει λοιπόν αυτό, τότε θα μετατραπεί και αυτή –και επίσημα– σε κοσμικό ιδεολόγημα, όπως αυτά του Γαβρά και τόσων άλλων (συμφωνούντων και διαφωνούντων).
Και μην βιαστείτε να πείτε ότι ο Ντοστογιέφσκυ προβάλλει τις εύκολες λύσεις ή τον σκοταδισμό κλπ. γιατί αποκλείεται να εκπέμπεται κάτι τέτοιο από τον άνθρωπο που δήλωσε με παρρησία ότι «η πίστη μου δοκιμάστηκε πολλές φορές στο σκληρό αμόνι της αμφιβολίας». Προφανώς, μιλάει για καταστάσεις που ξεπερνούν τα κοσμικά ιδεολογήματα, τα οποία εμπλέκονται σε κόντρες, αποδείξεις, φανατισμούς, αντιπαραθέσεις κλπ.
Γιατί λοιπόν δεν παραμένει η Ορθοδοξία στο ύψος της ουσίας της, παρά «κατεβαίνει» στο επίπεδο φθηνών ιστορικών αντιπαραθέσεων και φθηνών ιδεοληψιών – πεδίο στο οποίο δεν έχει λόγο ύπαρξης;
Και τώρα να εξηγήσω τι εννοώ με την «φθήνεια» και πού την βλέπω. Φθήνεια λοιπόν βλέπω πρώτιστα και κυρίως στους «μεγαλόπνοους» νόες των ιθυνόντων του ΥΠ.ΠΟ μας. Γιατί; Διότι, κατ’ αρχήν, πριν αποφασίσουν να χρησιμοποιήσουν το φιλμάκι του Γαβρά, όφειλαν να εξετάσουν το πώς αυτό δημιουργήθηκε, για ποια περίσταση, και τι αντίκτυπο θα είχε η τυχόν χρήση του στην προκειμένη περίσταση.
Ήταν άραγε πολύ δύσκολο να καταλάβουν ότι το εν λόγω βίντεο, προβαλλόμενο στο μουσείο της Ακροπόλεως, θα δώσει «βήμα» και «πάτημα» σε κάθε κλέφτη της κληρονομιάς μας, να υποστηρίξει ότι είμαστε ανάξιοι της κληρονομάς μας, ώστε καλύτερα να μας την κλέψουν για να την αξιοποιήσουν σωστά;
Ήταν δύσκολο να καταλάβουν ότι ο Γαβράς στο συγκεκριμένο δημιούργημά του απηχεί προσωπικές του ιδεοληψίες, ανάγοντας την σημειολογία των ρασοφορεμένων ψηφιακών ανθρωπακίων σε ιστορικό γεγονός;
Ήταν δύσκολο να καταλάβουν ότι η αισθητική του εν λόγω «ντοκιμαντέρ» δεν έχει καμμία σχέση με τα ιστορικά-αρχαιολογικά θέματα που προσπαθεί (ανεπιτυχώς κατά την γνώμη μου) να πραγματευθεί; Δεν αναρωτήθηκαν οι ιθύνοντες νόες του ΥΠ.ΠΟ αν ο Γαβράς έχει δώσει ποτέ δείγματα εργασίας ιστορικού-αρχαιολογικού περιεχομένου; Πού πάνε και δίνουν να χρήματα του λαού αυτού;
Ήταν δύσκολο να καταλάβουν ότι ο καθένας μπορεί να κατηγορεί ή να ρίχνει ευθύνες σε οποιαδήποτε ομάδα ανθρώπων (σε Χριστιανούς, Μωαμεθανούς, Βουδιστές, Άθεους, δεξιούς, αριστερούς, εθνικιστές, διεθνιστές κλπ – όλοι συλλήβδην καλοί ή κακοί, κατά τους φασιστικούς ολοκληρωτισμούς), πώς όμως αντιμετωπίζει τον σοβαρό αντίλογο; Με ψηφιακά animations, πολύ αμφίβολης αισθητικής;
Ήταν δύσκολο να καταλάβουν ότι από το φιλμάκι αυτό απουσιάζουν παντελώς αιώνες ολόκληροι που αφορούν στην ιστορία του μνημείου, για να δοθεί έμφαση στους «μεθοδευμένους χριστιανικούς βανδαλισμούς», επίσημη ιστορική πηγή των οποίων ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΜΜΙΑ, παρά μόνον εικασίες; Αν αυτό δεν είναι ιδεοληψία (δηλαδή φανατισμός από τους πιο επικίνδυνους), τότε τι είναι;
Ήταν δύσκολο να καταλάβουν ότι αν ο δημιουργός τού βίντεο κινούνταν από αγάπη και γνώση για το μνημείο, θα εξήρε την σημασία και την ιδιαίτερη αξία της μυστικά καμπυλόγραμμης αρχιτεκτονικής του, ενώ αν γνώριζε και αγαπούσε το μνημείο θα πρόβαλλε την ιδιαίτερη ιερή αξία του αετώματος (που «κατέστρεψαν οι βάνδαλοι Χριστιανοί»), μέσα από τις γωνίες του, τις σύμφωνες με τον ιερό αριθμό φ, και μέσα από τις παραστάσεις του, που απηχούν μυστικές και χαμένες γνώσεις των προγόνων μας. Από ποιο σημείο του δημιουργήματος του Γαβρά συνάγεται η αξία του ζωντανού μνημείου, ώστε να υπεραμύνονται αυτού, μια αδαής ομάδα Ελλήνων και το ΥΠ.ΠΟ που το επέλεξε ως άξιο του νέου μουσείου;
Δεν γνωρίζω αν ο Κώστας Γαβράς ερεύνησε ποτέ ποια θα ήταν η πιθανή εξέλιξη του Ελληνισμού, αν δεν είχε προχωρήσει στην Ορθόδοξη Αλήθεια του. Δεν γνωρίζω αν αναρωτήθηκε ποτέ ποια θα ήταν η προοπτική του δυτικοποιημένου αναγεννησιακού Ελληνισμού (αυτού που αποστρέφεται την Ορθοδοξία), και ποιες οι συνέπειές του για την ζωντανή μας Παράδοση; Αναρωτήθηκε αν θα υπήρχε καν Ελληνισμός; Προφανώς όχι, και πολύ καλά έκανε, αφού αυτή η στάση του αποδεικνύεται πολύ πιο επικερδής γι’ αυτόν. Οι αρμόδιοι όμως του ΥΠ.ΠΟ. δεν οφείλουν κάποτε να αναρωτηθούν; Για να μας εξηγήσουν τέλος πάντων, τι είναι αυτό που κάνει 1 λεπτό μη στοιχειοθετημένου και εξαιρετικά ελλειμματικού ιστορικού ντοκιμαντέρ, να μας κοστίζει 100.000 ευρώ…
Μαρία Σταματιάδου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση