Η Παιδεία στην Ελλάδα: Μία... κουρασμένη υπόθεση

Παθολογία συστήματος εκπαίδευσης

Ηλίας Σταμπολιάδης
Αναπληρωτής καθηγητής
Πολυτεχνείο Κρήτης

Το πρόβλημα της ελληνικής παιδείας είναι καθαρά φαυλοκρατικό. Ξεκίνησε από την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση με την εισαγωγή του συνδικαλισμού και τη μετατροπή του σχολείου σε χώρο ατομικού, αλλά κυρίως, κοινωνικού ανταγωνισμού.
Κατήργησαν το θεσμό του επιθεωρητή, επέτρεψαν την επικράτηση της μετριότητας. Υποβάθμισαν τον κοινωνικό ρόλο του δασκάλου, και τον μετέτρεψαν σε συνδικαλιστή. Επέβαλαν την προαγωγή όλων των μαθητών από έτος σε έτος.
Καλλιέργησαν την τακτική της ήσσονος προσπάθειας και μετέτρεψαν την κριτική αφομοίωση της γνώσης σε αποστήθιση, με αποτέλεσμα την ανικανότητα των μαθητών να αντιμετωπίζουν άγνωστα προβλήματα. Διαστρέβλωσαν την ιστορία και εξάλειψαν την αγωνιστική διάθεση υπεράσπισης εθνικών συμφερόντων. Η έννοια της ιδιοτέλειας έχει αντικαταστήσει την αρετή της αυτοθυσίας. Τα παιδιά δεν έχουν πλήρη αυτογνωσία και ζουν σε μία εικονική πραγματικότητα, έρμαια των παρορμήσεων του συρμού.

Στα πανεπιστήμια οι φοιτητές... έρχονται κουρασμένοι, άδειοι από κάθε δημιουργική γνώση, χωρίς συγκεκριμένες φιλοδοξίες, με προτεραιότητα την απαλλαγή τους από ένα φορτίο άχρηστων γνώσεων και την κοινωνική τους δικαίωση. Νομίζουν ότι όλοι (γονείς, κοινωνία, κράτος) είναι υποχρεωμένοι απέναντι τους και διακατέχονται από μία νοοτροπία ευδαιμονισμού. Έξω από τις γραμματείες των σχολών τους περιμένουν τα στημένα τραπεζάκια των κομμάτων και στη συνέχεια τους απενεργοποιεί το φαυλοκρατικά νομοθετημένο σύστημα.
Επιτρέπει στους φοιτητές να μην παρακολουθούν τα μαθήματα και στα φροντιστήρια δεν καταλαβαίνουν ούτε την εκφώνηση των ασκήσεων. Οι φοιτητές εγγράφονται από έτος σε έτος χωρίς να έχουν περάσει τα μαθήματα του προηγουμένου και παραμυθιάζονται ότι προχωρούν στις σπουδές τους, αφού και επισήμως αναφέρονται ως φοιτητές προχωρημένων ετών. Τέλος στις εξετάσεις έχουν δίλημμα ποιο από τα χρωστούμενα μαθήματα να παρακολουθήσουν αφού ο κάθε φοιτητής έχει δικαίωμα να εξετάζεται απεριόριστες φορές, ενώ ο καθηγητής έχει την αντίστοιχη υποχρέωση να τον βαθμολογεί μέχρι να τον βαρεθεί. Έχουμε καταντήσει εξεταστικό κέντρο ανεκπαίδευτων φοιτητών. Η υποβάθμιση αυτή έγινε τάχα για να δημιουργηθούν προϋποθέσεις μόρφωσης των φτωχόπαιδων, που αντί να μορφώνονται τελικά παραμορφώνονται σε ένα σύστημα διαστρέβλωσης των αξιών. Η πλουτοκρατία αλλά και η κομματική ηγεσία προτιμούν να στέλνουν τα παιδιά τους στα καλύτερα ιδιωτικά σχολεία του εσωτερικού και στα πανεπιστήμια του εξωτερικού.
Όσον αφορά τα μέλη ΔΕΠ δεν νομίζω ότι έχουν την ικανότητα αλλά ούτε τη νομική δυνατότητα να προτείνουν λύσεις. Η διαπίστωση αυτή, όσο άδικη και αν είναι για μία τόσο ειδικευμένη κοινωνική ομάδα, τη μόνη ίσως που υπόκειται σε συνεχή και νομοθετικά προσδιοριζόμενη μέθοδο αξιολόγησης, σε κάθε βαθμίδα εξέλιξης των μελών της, εντούτοις, παραμένει σημαντική στα πλαίσια της δυναμικής που η υπόλοιπη κοινωνία περιμένει από τους πανεπιστημιακούς δασκάλους. Αυτό που χρειάζεται είναι η αξιολόγηση των Τμημάτων, που δεν λειτουργούν αποτελεσματικά εξαιτίας του περιοριστικού νομοθετικού πλαισίου και ενίοτε του αναίτιου της ύπαρξης τους. Την ευθύνη δυσλειτουργίας των νομοθετημάτων τους οι πολιτικοί τεχνηέντως προσπαθούν να μεταθέσουν στους πανεπιστημιακούς. Οι πανεπιστημιακοί έχουν μόνο προσωπικές και όχι θεσμικές ευθύνες. Οι περισσότεροι έμειναν σιωπηλοί ενώ άλλοι συνέργησαν στην ασέλγεια κατά της παιδείας που ακολούθησαν λαϊκίστικες επιλογές των υπεύθυνων κυβερνήσεων. Η λεγόμενη “γενιά του πολυτεχνείου” φέρει τη μεγαλύτερη ευθύνη της σημερινής κατάστασης, με ελάχιστους έντιμους εκπροσώπους της που ομολόγησαν ότι “αποτύχαμε”. Τα θεσμικά όργανα των πανεπιστημίων αδυνατούν να αναλάβουν το ρόλο αναμόρφωσης της παιδείας κυρίως λόγω της ενδογενούς αδυναμίας ελεύθερης έκφρασης, που προέρχεται από την αλληλεξάρτηση των μελών ΔΕΠ στην εξέλιξη τους, και της κομματικής εξάρτησης πολλών από αυτά (δεξιά και κυρίως αριστερά). Αυτά σημαίνουν αόρατη παραβίαση του πανεπιστημιακού ασύλου από τις κυβερνήσεις και τα κόμματα, χειρότερης μορφής από αυτή που θα συνιστούσε η ορατή παραβίαση του από τις δυνάμεις ασφαλείας.
Είναι ιστορικά αποδεδειγμένο ότι ο προτεινόμενος διάλογος για την παιδεία δεν θα αποδώσει καρπούς λόγω της εμπάθειας, του τυχοδιωκτισμού, της βραχυπρόθεσμης αντίληψης των πραγμάτων, της ψηφοθηρίας, της εξάρτησης από ξένα κέντρα εξουσίας και της φαυλοκρατίας, που χαρακτηρίζουν τη κομματικοποιημένη πολιτική ζωή του τόπου. Το δήθεν πρόβλημα εισαγωγής στα πανεπιστήμια είναι άνευ περιεχομένου, ήδη εισάγονται περισσότερα παιδιά από όσα επιτρέπει ο σεβασμός στην ιδιαιτερότητα της ανθρώπινης φύσης, που σήμερα βιάζεται από καθαρή ματαιοδοξία. Θα ήθελα να κλείσω θεωρώντας, ότι η λύση θα βρεθεί μόνο εάν απαρνηθούμε την ιδιοτέλεια και τον ατομικισμό μας και λειτουργήσουμε σαν μία κοινωνία ίσων ευκαιριών για όλους, ελεύθερη, αξιοκρατική αλλά και δίκαιη. Μία κοινωνία με αρχές, που να βραβεύει την αρετή, να προτρέπει στην εγκράτεια, στην άσκηση και να εμπνέει στην αυτοθυσία του ιδίου έναντι του κοινού συμφέροντος.
Από Paideia-GR

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση