Ο κίνδυνος της "μαύρης τρύπας" των Βαλκανικών Τραπεζών

Γιατί οι Ελληνικές τράπεζες

επενδύουν με τόσο θολό τοπίο;

Ήδη από το 2008 άρχισαν να πληρώνουν οι ελληνικές τράπεζες το λογαριασμό από το… τοξικό τους άνοιγμα στην Νοτιοανατολική Ευρώπη και την Τουρκία, ενώ η έκθεση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος δημιουργεί εύλογες ανησυχίες, ότι το 2009 θα ανοίξει μια επικίνδυνη βαλκανική «μαύρη τρύπα», που θα απορροφήσει ακόμη μεγαλύτερα ποσά κεφαλαίων.
«Οι επιπτώσεις της κρίσης δεν ήταν ιδιαίτερα επαχθείς για την πραγματική οικονομία της Νοτιοανατολικής Ευρώπης το 2008», σημειώνει ο κ. Γ. Προβόπουλος στην έκθεσή του για τη νομισματική πολιτική. Όμως, σε άλλο κεφάλαιο της έκθεσης, η ΤτΕ καταγράφει τις σημαντικές εκροές κεφαλαίων από τις ελληνικές τράπεζες στα Βαλκάνια, που άρχισαν ήδη από τον προηγούμενο χρόνο, πριν καν γίνουν ορατές όλες οι παρενέργειες της κρίσης στις τοπικές οικονομίες.

Ειδικότερα, μέχρι και τον Νοέμβριο του 2008, οι εκροές κεφαλαίων για την ενίσχυση βαλκανικών θυγατρικών καταγράφονται ως εξής από την ΤτΕ:
1. Η Eurobank κατέβαλε 80 εκατ. ευρώ για την κεφαλαιακή ενίσχυση της πολωνικής EFG Spolka AK,
2. Συνολικά 50 εκατ. ευρώ σε δύο δόσεις κατέβαλε η Πειραιώς για την ενίσχυση της σερβικής Atlas Banka,
3. H Eurobank πλήρωσε 17 εκατ. ευρώ για τη σερβική Eurobank Serbia,
4. Η Εθνική συμμετείχε με 47 εκατ. ευρώ στην αύξηση κεφαλαίου της ρουμανικής θυγατρικής της Romaneanska και
5. Η Alpha Bank κατέβαλε 49 εκατ. ευρώ για την αύξηση κεφαλαίου της Alpha Bank Srbjia.
Το μεγάλο ερώτημα, που φαίνεται ότι απασχολεί ζωηρά τους αναλυτές διεθνώς και οδηγεί σε συνεχείς, ασφυκτικές πιέσεις στις χρηματιστηριακές αποτιμήσεις των ελληνικών τραπεζών είναι αν οι οικονομίες των Βαλκανίων θα εξελιχθούν σε «μαύρες τρύπες» για τα κεφάλαια και τη ρευστότητα των πιστωτικών μας ιδρυμάτων.
Οι προβλέψεις διεθνών οργανισμών που καταγράφονται στην έκθεση της ΤτΕ για τις οικονομίες της ΝΑ Ευρώπης και την Τουρκία είναι άκρως ανησυχητικές, καθώς στους πιστωτικούς κινδύνους έχουν προστεθεί και οι σοβαροί κίνδυνοι συναλλαγματικής αποσταθεροποίησης, καθώς η ύφεση και τα μεγάλα ανοίγματα στα ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών ασκούν ισχυρή πίεση στα τοπικά νομίσματα.
Όπως σημειώνει η ΤτΕ, από τις 12/9/2008, μία ημέρα πριν από το «κανόνι» της Lehman Brothers, μέχρι το τέλος του έτους, η τουρκική λίρα υποτιμήθηκε 21,5% έναντι του ευρώ, το σερβικό δηνάριο κατά 17,6% και το ρουμανικό λέι κατά 12,1%. Αυτές οι υποτιμήσεις μετατρέπουν σε «τοξικές βόμβες» τα ιδιαίτερα δημοφιλή δάνεια σε συνάλλαγμα που είχαν χορηγήσει μαζικά οι ελληνικές τράπεζες, καθώς οι τοπικές επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά βλέπουν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα να διογκώνονται απότομα οι δανειακές τους υποχρεώσεις.
Ο κ. Προβόπουλος ξεκαθάρισε χθες τους «κανόνες του παιχνιδιού» που θέτει η κεντρική τράπεζα για τη χρηματοδότηση των βαλκανικών θυγατρικών των ελληνικών τραπεζών: από τα 23 δις. ευρώ των ενισχύσεων ρευστότητας (ομόλογα και εγγυήσεις) του κρατικού «πακέτου» των 28 δις. ευρώ δεν θα πρέπει να εξαχθεί στα Βαλκάνια ούτε… σεντς.
Για τη χρηματοδότηση των βαλκανικών θυγατρικών, τώρα που δεν λειτουργούν οι αγορές για να προχωρήσουν οι τράπεζες σε τιτλοποιήσεις δανείων, όπως έκαναν κατά κόρον στο παρελθόν, ο κ. Προβόπουλος λέει ότι είναι αρκετά τα 35 δις. ευρώ που έχουν ήδη δανειστεί από την ΕΚΤ με καλούς όρους οι ελληνικές τράπεζες.
Τα 5 δις. ευρώ των κεφαλαιακών ενισχύσεων έχουν υπολογιστεί με βάση τους ενοποιημένους ισολογισμούς, που περιλαμβάνουν και τις διεθνείς δραστηριότητες, άρα δεν θα υπάρξει πρόβλημα κεφαλαιακής επάρκειας, εάν η κρίση δεν εξελιχθεί πολύ χειρότερα από τα μοντέλα που έχει χρησιμοποιήσει η ΤτΕ.
Είναι σαφές, όμως, ότι οι εξελίξεις στην ΝΑ Ευρώπη και την Τουρκία μπορεί να προσλάβουν μορφή χιονοστιβάδας, ανατρέποντας τις αρχικές προβλέψεις. Ιδιαίτερα για την Τουρκία, η ΤτΕ περιμένει τη σοβαρότερη ύφεση στην περιοχή, με μείωση του ρυθμού ανάπτυξης κατά 3%, ενώ η χώρα δεν έχει καταφέρει να κλείσει ακόμη συμφωνία δανειοδότησης από το ΔΝΤ, ώστε να προστατευθεί η λίρα από τις πιέσεις.
Τι θα γίνει αν οι τράπεζες χρειασθούν περισσότερα κεφάλαια για να καλύψουν βαλκανικά «φέσια»; Την απάντηση έδωσαν χθες, τόσο ο κ. Προβόπουλος, όσο και ο πρόεδρος του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου κ. Α. Φιλιππίδης, που θεωρείται ότι απηχεί τις αντιλήψεις του Μεγάρου Μαξίμου για το θέμα: νέο «πακέτο» βοήθειας, κατά το πρότυπο του πρώτου, δεν θα υπάρξει. Οι μέτοχοι των τραπεζών θα πρέπει να βάλουν το χέρι στην τσέπη και, αν δεν το κάνουν, οι επόμενες ενισχύσεις από το Δημόσιο δεν θα δοθούν υπό μορφή προνομιούχων μετοχών, αλλά ως κοινές μετοχές με πλήρη δικαιώματα ψήφου.
Κάπως έτσι, αν επαληθευθούν αυτά τα σενάρια, αρκετές ελληνικές τράπεζες θα έχουν κάνει μια μεγάλη διαδρομή μέσω Βαλκανίων, για να καταλήξουν στην… κρατικοποίηση. Ή, εναλλακτικά, στους «γάμους ανάγκης» με ισχυρότερες τράπεζες, που με όσο «φιλικό» τρόπο και αν γίνουν, σύμφωνα και με τις χθεσινές παραινέσεις Προβόπουλου, δεν θα είναι ιδιαίτερα ευχάριστες για τους τραπεζίτες που θα βρεθούν σε ανάγκη…
Πηγή: www.sofokleous10.gr

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση