Η Αθήνα βρίσκεται μεταξύ Ομπάμα – Πούτιν...

Η Ελλάδα υποδέχεται το 2009 με τραυματισμένη τη διεθνή εικόνα της. Οι βίαιες συγκρούσεις και οι καταστροφές που προκάλεσαν κουκουλοφόροι και μη, εξέπεμψαν μια αίσθηση ακυβερνησίας και θα επηρεάσουν αρνητικά, εκτός από τους συσχετισμούς στο εσωτερικό και την άσκηση της ελληνικής πολιτικής στο εξωτερικό.
Η μειωμένη αξιοπιστία της κυβέρνησης και η αβεβαιότητα σε ό,τι αφορά την παραμονή της στην εξουσία περιορίζουν την αποτελεσματικότητα των κινήσεων της Αθήνας στη διεθνή σκακιέρα. Το αμέσως προσεχές διάστημα, μετά την ανάληψη της εξουσίας από τον Μπαράκ Ομπάμα, οι περισσότερες χώρες του κόσμου, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα, θα επικεντρωθούν στη διαμόρφωση νέας σχέσης με την υπερδύναμη. Στο πλαίσιο αυτό η χώρα μας θα επιχειρήσει να αξιοποιήσει τομείς στους οποίους διαθέτει συγκριτικό πλεονέκτημα.
Ο ρόλος της στα Βαλκάνια είναι και θα παραμείνει σημαντικός, όμως η περιοχή δεν αποτελεί προτεραιότητα για την Ουάσιγκτον, η οποία τη θεωρεί πρωτίστως ευρωπαϊκή υπόθεση.

Στο Μεσανατολικό, παρά τη δεδηλωμένη επιθυμία της Αθήνας να διαδραματίσει ρόλο, δεν διαθέτει τη δυνατότητα ανάληψης σημαντικών πρωτοβουλιών και επικεντρώνεται σε κινήσεις χαμηλής πολιτικής, όπως είναι η περιοδική φιλοξενία συναντήσεων κοινωνικών φορέων από το Ισραήλ και την Παλαιστίνη. Αυτό φάνηκε και τις τελευταίες ημέρες σε σχέση με την κρίση στη Γάζα όπου η Ελλάδα περιορίσθηκε στην αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας.

Αντίθετα, ένας τομέας που απασχολεί σοβαρά την κυβέρνηση Ομπάμα και στον οποίο η Αθήνα θα διεκδικήσει ρόλο, είναι η ενέργεια και η πολύπλευρη σχέση της Δύσης με τη Ρωσία. Τα κοιτάσματα αερίου και πετρελαίου της Κεντρικής Ασίας παρουσιάζουν σημαντικό οικονομικό και πολιτικό ενδιαφέρον, και η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να αναδείξει τη συμμετοχή της στα συστήματα μεταφοράς πηγών ενέργειας προς τις δυτικές αγορές (αγωγοί πετρελαίου Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολης, και Τουρκίας-Ελλάδας-Ιταλίας, προοπτική ένταξης στον South Stream). Στο πλαίσιο αυτό η Αθήνα θα επιχειρήσει να μετατρέψει τη συνεργασία της με τη Μόσχα από σημείο τριβής που ταλανίζει τη σχέση της με την Ουάσιγκτον, σε πλεονέκτημα προς αξιοποίηση. Και αυτό μπορεί εν μέρει να επιτευχθεί μέσω μιας δραστηριοποίησης προς την κατεύθυνση της ομαλοποίησης των αμερικανορωσικών σχέσεων με αιχμή του δόρατος την κατάσταση στη Γεωργία και τον Καύκασο γενικότερα. Η ανάληψη από 1ης Ιανουαρίου της προεδρίας του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη προσφέρει στην Αθήνα μια καλή ευκαιρία.

Με αυτό το σκεπτικό η Ντόρα Μπακογιάννη –εάν παραμείνει στο υπουργείο Εξωτερικών– σχεδιάζει να μεταβεί στις 21 Ιανουαρίου στη Μόσχα με σκοπό, μεταξύ άλλων, να διαμηνύσει την πρόθεση της Αθήνας να δράσει ως γέφυρα με την Ουάσιγκτον. Η πολύ καλή σχέση που έχει αναπτύξει τα τελευταία χρόνια η κυβέρνηση Καραμανλή με τη Μόσχα δικαιολογεί την πρόβλεψη ότι οι κ. Πούτιν και Μεντβέντεφ δεν θα είναι αντίθετοι σε μια τέτοια προοπτική. Άλλωστε, έχουν κάθε λόγο να ενισχύσουν την «ανεξάρτητη» φωνή της Αθήνας.

Συνάντηση με Χίλαρι

Στη συνέχεια, στα τέλη Φεβρουαρίου ή τις αρχές Μαρτίου, η επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας θα επιδιώξει να συναντηθεί στην Ουάσιγκτον με τη Χίλαρι Κλίντον και τον αντιπρόεδρο Μπάιντεν για να αναδείξει την ελληνική προεδρία του ΟΑΣΕ και να προετοιμάσει πιθανή επίσκεψη του Κώστα Καραμανλή στον Λευκό Οίκο την 25η Μαρτίου, αν και η κυβερνητική αβεβαιότητα στην Αθήνα δεν βοηθά προς αυτή την κατεύθυνση, δεν αποκλείεται τελικά στις εκδηλώσεις για τον εορτασμό της ελληνικής ανεξαρτησίας να είναι παρούσα η υπουργός Εξωτερικών και όχι ο πρωθυπουργός.

Η κ. Μπακογιάννη επιθυμούσε να επισκεφθεί το Στέιτ Ντιπάρτμεντ το συντομότερο δυνατό, αλλά το μέγεθος και ο όποιος διεθνής ρόλος της Ελλάδας δεν τοποθετούν τη χώρα μας στις προτεραιότητες της κ. Κλίντον και, άρα, δεν δικαιολογείται συνάντηση των δύο κυριών σε τόσο σύντομο διάστημα μετά την ορκωμοσία της νέας υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ (εάν αυτή προχωρήσει ομαλά και δεν καθυστερήσει λόγω της χρηματοδότησης του ιδρύματος και της προεδρικής βιβλιοθήκης του Μπιλ Κλίντον από αραβικά και άλλα ξένα συμφέροντα).

Η κ. Κλίντον θα δώσει προτεραιότητα στις επαφές με ομολόγους της από το Ισραήλ και σημαντικά αραβικά κράτη, την Ινδία και το Πακιστάν, το Αφγανιστάν και το Ιράκ, τη Ρωσία, την Κίνα και τις μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες, το Μεξικό και σημαντικά κράτη της Λατινικής Αμερικής, όπως και ηγέτες διεθνών οργανισμών. Η Αθήνα ελπίζει ότι σε αυτούς τους οργανισμούς θα συμπεριληφθεί εκτός του ΟΗΕ, του ΝΑΤΟ, του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών κ.ά., και ο ΟΑΣΕ, και έτσι θα δοθεί η ευκαιρία στην ελληνική προεδρία να εκφράσει την πρόθεσή της να διαδραματίσει έναν τρόπον τινά ρόλο «γεφυροποιού», προβάλλοντας την καλή σχέση της Αθήνας με τη Μόσχα, αλλά και το έντονο ενδιαφέρον της για την περιοχή λόγω της παρουσίας ελληνικής ομογένειας στη Γεωργία και αλλού.

Σύνοδος κορυφής

Μια εμπεριστατωμένη επιχειρηματολογία επί του θέματος θα μπορούσε να βρει ευήκοον ους στην κυβέρνηση Ομπάμα. Άλλωστε, οι ΗΠΑ θα προτιμούσαν η όποια κινητικότητα στους κόλπους του ΟΑΣΕ να αναπτυχθεί από μια χώρα που είναι μέλος του ΝΑΤΟ. Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας αυτής η Αθήνα θα εκφράσει επίσης την προθυμία της να φιλοξενήσει σύνοδο κορυφής του ΟΑΣΕ με τη συμμετοχή των προέδρων Ομπάμα και Μεντβέντεφ για την προώθηση μιας νέας πανευρωπαϊκής ασφάλειας δέκα χρόνια μετά την προηγούμενη που διεξήχθη τον Νοέμβριο του 1999 στην Κωνσταντινούπολη. Μια τέτοια στρατηγική θα επιτρέψει για πρώτη φορά στην Αθήνα να αναδειχθεί στο διεθνές προσκήνιο, διαδραματίζοντας ρόλο σε ένα ζήτημα προτεραιότητας για τους «ισχυρούς», και στην πορεία να αποκομίσει οφέλη σε θέματα ιδιαίτερου ελληνικού ενδιαφέροντος, όπως είναι το Σκοπιανό και το Κυπριακό.

Πολλά θα εξαρτηθούν φυσικά από το ενδιαφέρον που θα επιδείξει ο νέος Αμερικανός πρόεδρος για την Ευρώπη, αλλά και τη στάση που θα τηρήσει έναντι της Ρωσίας. Οι προθέσεις του θα διαφανούν σύντομα, καθώς τον Απρίλιο θα βρεθεί στην Ευρώπη για διμερείς επισκέψεις σε σημαντικές πρωτεύουσες αλλά και για να συμμετάσχει στη διάσκεψη του «G20» για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης που θα διεξαχθεί στο Λονδίνο και στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ για τον εορτασμό των 60 ετών από την ίδρυση της Συμμαχίας που θα λάβει χώρα στα γαλλογερμανικά σύνορα.

Από την Καθημερινή

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση