Ήμουν κι εγώ αυτόπτης μάρτυρας… - Πόσο "αυτόπτης" μπορείς να είσαι τελικά;

Αρκεί να είναι αυτόπτης ο μάρτυρας ή

επιβάλλεται να είναι και αντικειμενικός;

Το θέμα με τους αυτόπτες μάρτυρες που προέκυψαν τις τελευταίες ημέρες σχετικά με τον άδικο θάνατο του νεαρού Αλέξη, έχει ξεσηκώσει (ή έχει ξεσηκωθεί;) από τα ελληνικά ΜΜΕ, που βρήκαν έναν ακόμη τρόπο να κερδίσουν από την τραγική απώλεια ενός νέου ανθρώπου. Μάρτυρες πετάγονται από το πουθενά, ισχυριζόμενοι ότι ήταν εκεί και είδαν. Σε λίγο, θα γίνει και ανέκδοτο, όπως ανέκδοτο έγινε η συμμετοχή στην συμμετοχή της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Σε λίγο όλοι μας θα λέμε πως «ήμουν κι εγώ εκεί…»!!!
Προσεγγίζοντας το συγκεκριμένο θέμα του αυτόπτη μάρτυρα, θα πρέπει να σταθούμε στην ψυχολογία του ατόμου, του πλήθους, του όχλου, αλλά και στην ιδιαίτερη ψυχολογία των Εξαρχείων… Η εγκληματολογία χρησιμοποιεί το γεγονός της «αυτόπτου μαρτυρίας» κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις, οι οποίες καλύπτουν την αντικειμενικότητα μετά από έρευνα ως προς αυτόν καθ' αυτόν τον «αυτόπτη μάρτυρα».

Η ψυχολογία του «αυτόπτη μάρτυρα» ως ατόμου, είναι ίσως η πλέον αντικειμενική, όταν αυτή δεν προσεγγίζεται από φιλικούς, συγγενικούς ή ιδεολογικούς δεσμούς. Σημαντικό επίσης στοιχείο είναι η ηλικία του μάρτυρα και κατά πόσο λεπτομερής είναι η περιγραφή. Σημαντική είναι η λεπτομέρεια και η αξία που δίδεται σε αυτήν, επειδή σε ένα «κορυφαίο» γεγονός οι αμυντικοί μηχανισμοί της ψυχολογίας ενός ατόμου, «παραγράφουν-διαγράφουν» τις λεπτομέρειες, ενώ το άτομο-μάρτυρας συνεχίζει να θυμάται την «κορύφωση» του γεγονότος (αν και όχι πάντα, εάν ο μάρτυρας είναι ευαίσθητο και όχι «σκληρό» συναισθηματικά άτομο).
Στην συγκεκριμένη περίπτωση, η μαρτυρία, ατόμων που βρέθηκαν μπροστά στο γεγονός, δύναται να ληφθεί υπ' όψιν μόνο μερικώς, λόγω της φιλικής (και ίσως ιδεολογικής) σχέσης με το θύμα. Το σοκ, θεωρείται ιδιαίτερα ισχυρό, αλλά η «σκηνή του γεγονότος» πιθανότατα εμπλουτίζεται από την φαντασία, για να υποστηριχθεί και να επαληθευθεί, μέσα από συναισθηματική φόρτιση, το θύμα-φίλος. Το νεαρό της ηλικίας έρχεται να μειώσει την αντικειμενικότητα, λόγω της μη υπάρχουσας εμπειρίας αναλόγων περιστατικών και λόγω της ιδιαίτερα αυξημένης λειτουργίας του μηχανισμού ψυχολογικής αυτοπροστασίας του ανηλίκου.
Η ψυχολογία του πλήθους, θεωρείται αντικειμενική όταν οι περιγραφές είναι παραπλήσιες στα κύρια σημεία της αναφοράς του περιστατικού, αλλά δύνανται να διαφέρουν σε λεπτομέρειες επουσιώδεις. Και πάλι όμως, βασική προϋπόθεση είναι το πλήθος να απαρτίζεται από άτομα ενήλικα, έμπειρα, σε καλή ψυχολογική κατάσταση, χωρίς ταυτόσημη ιδεολογία και κυρίως χωρίς να υπάρχει καμία απολύτως ένδειξη χρήσης οινοπνευματωδών ή άλλων ουσιών. Στην συγκεκριμένη περίπτωση του θανάτου του 15χρονου Αλέξη, υπάρχουν σημαντικές αποκλίσεις στην κορύφωση του γεγονότος (πόσοι πυροβολισμοί, που βρισκόταν οι αστυνομικοί, το θύμα με την παρέα του, τι συνέβη ακριβώς μετά, πως αντέδρασαν αυτοί και η παρέα τους κ.λ.π.).
Η ψυχολογία του όχλου, είναι άκρως ιδιαίτερη και σχεδόν ποτέ δεν λαμβάνεται υπ' όψιν από τις αρμόδιες ανακριτικές αρχές, επειδή συντείνουν πολλές αρνητικές παράμετροι ως προς την αντικειμενικότητα της περιγραφής του γεγονότος. Δεδομένου πως στον όχλο αρκεί ένας να πει πως είδε το γεγονός, περιγράφοντάς το, η επανάληψη του γεγονότος γίνεται αυτόματα από όλους τους συμμετέχοντες στον όχλο (βασική αρχή διαφοροποίησης πλήθους από όχλο). Αυτό συμβαίνει επειδή στον όχλο πολλοί παράγοντες είναι ταυτόσημοι (ηλικία, ψυχολογία, ιδεολογία κ.α.) που λειτουργούν ως κανόνας στήριξης ή βάση χειραγώγησης από οποιονδήποτε το επιθυμήσει.
Ως παράδειγμα για τις δύο προηγούμενες περιπτώσεις (πλήθος και όχλος) φέρνω μία χαρακτηριστική περίπτωση: Ένας φόνος μπροστά σε 200 και πλέον άτομα και αμέσως ο δολοφόνος απομακρύνεται ήρεμα, τότε θα υπάρξουν 100 διαφορετικές περιγραφές για το περιστατικό αλλά και για τον μάρτυρα (στην περίπτωση του πλήθους) και 10-15 διαφορετικές περιγραφές στην περίπτωση του όχλου, επειδή θα έχουν λειτουργήσει οι ως άνω περιγραφόμενοι μηχανισμοί και στις δύο περιπτώσεις.
Στην περίπτωση των αυτοπτών μαρτύρων στα Εξάρχεια και για το συγκεκριμένο γεγονός (πυροβολισμός από αστυνομικό και θανάσιμος τραυματισμός), όλες οι προηγούμενες περιπτώσεις είναι παρούσες και ενισχύονται από έναν συγκεκριμένο ειδικό παράγοντα: το μίσος κατά των αστυνομικών και την πλήρη αλληλεγγύη των ανθρώπων που συχνάζουν στην συγκεκριμένη περιοχή. Με απλά λόγια, εάν κάποιος ισχυριστεί μέσα στα Εξάρχεια πως λίγα λεπτά πριν δέχθηκε αναίτια επίθεση από αστυνομικούς, αυτόματα το «νέο» θα μεταφερθεί σε ολόκληρη την περιοχή και η «ένταση» της είδησης θα γίνεται μεγαλύτερη από την υποκειμενική (υποβοηθούμενη) μεταφορά της: «ήμουν εκεί κοντά και το είδα, έτσι έγινε, τον έδειραν χωρίς κανέναν λόγο». Δυστυχώς, κάθε μαρτυρία ανθρώπου που βρισκόταν εκείνη την ώρα στην συγκεκριμένη περιοχή των Εξαρχείων ή που συνδέεται συναισθηματικά ή ιδεολογικά με τα Εξάρχεια, οι ανακριτικές αρχές οφείλουν να την αγνοήσουν εάν επιθυμούν την αντικειμενική προσέγγιση και την καταγραφή αληθινών και όχι φανταστικών περιγραφών.
Οι πιέσεις που δέχτηκαν οι προανακριτικοί παράγοντες (για τον ιατροδικαστή κατατέθηκε και διαδόθηκε πως: «εάν και αριστερός, δεν καταδίκασε τον δολοφόνο αστυνομικό και πρόδωσε την αριστερά και τους αγώνες της», για το πόρισμα της βαλλιστικής: «δεν έχει γίνει και αναμένονται τα αποτελέσματα», ενώ ο άτυχος Αλέξης είχε ήδη κηδευθεί, παραβλέποντας την λογική που λέει πως όταν τελειώσουν όλες οι πρέπουσες προανακριτικές διαδικασίες επιτρέπεται η ταφή του δολοφονηθέντος) ήταν προκειμένου να αλλάξουν ή να καθυστερήσουν την έκδοση των αποτελεσμάτων τους, για να υπάρξει χρόνος για περαιτέρω πίεση ή για εκμετάλλευση του τραγικού συμβάντος. Δυστυχώς, η Ελληνική πολιτεία υπέκυψε στον ωμό εκβιασμό και επαύξησε τις ευθύνες της όταν ομολόγησε δια των εκπροσώπων της και καταδίκασε (χωρίς να έχει αποφανθεί η Δικαιοσύνη) τον κατηγορούμενο αστυνομικό-ειδικό φρουρό) μέσω του ανωτάτου εκπροσώπου της (Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Κάρολος Παπούλιας) ή ανέχθηκε την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του συλληφθέντος με την παρουσίαση του προσώπου του σε όλους τους τηλεοπτικούς σταθμούς και την ανακοίνωση των στοιχείων του (ονοματεπώνυμο, οικογενειακή κατάσταση, διεύθυνση κατοικίας κ.λ.π.) τη στιγμή που ο νόμος προστασίας προσωπικών δεδομένων απαγορεύει ρητά (κακώς κατ' εμέ αλλά ισχύει και θα πρέπει να ισχύει για όλους τους συλληφθέντες και όχι να ισχύει ο νόμος κατ' επιλογή και με εξαιρέσεις) την μετάδοση τέτοιων πληροφοριών ακόμη και για εμπόρους ναρκωτικών, παιδεραστών, δολοφόνων, βιαστών, οικονομικών εγκληματιών κ.α.
Επιστρέφοντας όμως στο θέμα του «αυτόπτη μάρτυρα», νομίζω πως το συνεχώς αυξανόμενο πλήθος αυτών που ισχυρίζονται πως ήταν στον τόπο της δολοφονίας του Αλέξη, μόνο κακό κάνουν στην προσπάθεια εύρεσης της αλήθειας. Καλό κάνουν μόνο σε εκείνους που θέλουν να συλήσουν τη μνήμη του νεκρού και να καρπωθούν από αυτήν τα μέγιστα δυνατά (οικονομικά, πολιτικά κ.λ.π.) και πολύ φοβούμαι, πως δυστυχώς, συντείνουν μόνο στην απομάκρυνση από την ενοχή του πραγματικού δολοφόνου και όχι του φαινομενικού (δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να ξεχνούμε το τεκμήριο της αθωότητας του κατηγορουμένου, εάν επιθυμούμε να λεγόμαστε πολιτισμένη κοινωνία και να μην σβήνουμε από τη μνήμη μας περιπτώσεις ανθρώπων που καταδικάστηκαν όντας αθώοι, για να ικανοποιηθούν οι «πολιτικές ορέξεις» ή για να απομακρυνθεί η Δικαιοσύνη από τους πραγματικούς ενόχους).

Ένας αναγνώστης

Υ.Γ.: Ντροπή, μασκαράδες!!! Αίσχος, ύαινες!!! Όπως λέγεται, την ντροπή οι αρχαίοι θεοί κατά τη δημιουργία του ανθρώπου την έβαλαν στον κώλο. Φαίνεται πως από κάποιους έχει ξεφύγει (όχι ο κώλος, αλλά η ντροπή) λόγω κατάχρησης (του κώλου)…

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση