Διπλωματική μάχη για την πρόκληση Ερντογάν

Ο ρόλος του Λονδίνου και η ηχηρή παρέμβαση των ΗΠΑ

Σκληρό παζάρι ώστε η δυναμική παρέμβαση των ΗΠΑ εναντίον των μονομερών τετελεσμένων της Τουρκίας και η μαζική καταδίκη του Τ. Ερντογάν για την απειλή εποικισμού των Βαρωσίων ,να πάρουν ουσιαστικό περιεχόμενο και οι «παραβιάσεις των Ψηφισμάτων του ΣΑ» να καταγραφούν και σε κείμενο του ΟΗΕ.

Χθες από τα ξημερώματα όταν εκδηλώθηκε η πρώτη έντονη αντίδραση των ΗΠΑ με την δήλωση Μπλίνκεν και του εκπροσώπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ ακολούθησε ένα μπαράζ καταδικαστικών δηλώσεων εναντίον της Τουρκίας, που έδειξαν αν μην τι άλλο σε πρώτη ανάγνωση ότι ο «τσαμπουκάς» του Τ. Ερντογάν δεν περνάει και δεν γίνεται αποδεκτός.

Όμως δεν έλειψαν και οι προσπάθειες είτε με ελιγμούς είτε με «πέταγμα της μπάλας στην εξέδρα» να μετριασθεί αυτή η αντίδραση στις προκλήσεις Ερντογάν, η οποία μάλιστα τουλάχιστον στην Ουάσιγκτον συνεχίσθηκε με την κατάθεση στην επιτροπή των Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, της υφυπουργού Β. Νούλαντ η οποία δέχθηκε καταιγισμό ερωτήσεων για την στάση της Τουρκίας από τους γερουσιαστές Μενέντεζ και Βαν Χόλεν. Η Νούλαντ όχι μόνο καταδίκασε την τουρκική πρόκληση στα Βαρώσια αλλά επιβεβαίωσε ότι η πολιτική των κυρώσεων για το θέμα των S400 συνεχίζει να ισχύει με απόφαση του ίδιου του Προέδρου Μπάιντεν.

Στο ΣΑ του ΟΗΕ είχε υπάρξει προσφυγή της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενώ και ο Ν. Δένδιας με επιστολή του στον Γάλλο ομόλογο του λε Ντριαν, καθώς η Γαλλία έχει την θέση του προέδρου του ΣΑ για τον μήνα Ιούλιο, είχε ζητήσει να υπάρξει στιβαρή απόφαση καταδίκης της τουρκικής παραβατικότητας.

Σύμφωνα με πληροφορίες όμως στην συνεδρίαση του ΣΑ του ΟΗΕ που είχε τρείς ενότητες σχετικές με την Κύπρο, την Έκθεση Καλών Υπηρεσιών του ΓΓ, την έκθεση για την UNFICYP και τις εξελίξεις στα Βαρώσια, η Βρετανία παρά το γεγονός ότι είχε καταδικάσει τις τουρκικές κινήσεις, εμφανίσθηκε με ένα πρώτο σχέδιο ψηφίσματος (καθώς οι βρετανοί είχαν την ευθύνη σύνταξης των σχεδίων pen holders) το οποίο ήταν εντελώς χλιαρό και δεν έκανε λόγο παρά μόνο για «βαθιά ανησυχία», αποφεύγοντας κάθε αναφορά σε «παραβίαση» των ψηφισμάτων του ΣΑ του ΟΗΕ και την οποιαδήποτε ονομαστική αναφορά στον πρόεδρο Ερντογάν και στον Ε. Τατάρ.

Ήταν δύσκολο να εκτιμηθεί εάν οι Βρετανοί πήραν αυτή την πρωτοβουλία για να αποφευχθεί μια πολύ σκληρή ανακοίνωση την οποία προανήγγειλαν οι αμερικανικές αντιδράσεις ή απλώς ήθελαν να πουλήσουν εκδούλευση στον Ερντογάν, ότι το Λονδίνο έκανε ότι... μπορούσε για να βοηθήσει την Τουρκία να αποφύγει μια σκληρή δήλωση του ΣΑ.

Όμως λίγο αργότερα ο Αμερικανός Υπουργός εξωτερικών Α. Μπλίνκεν φρόντισε με νέα ανάρτηση του στο twitter να στείλει το μήνυμα ότι η Ουάσιγκτον δεν αρκείται σε μια άνευρη δήλωση του ΣΑ.

«Επαναβεβαίωσα στον Υπουργό εξωτερικών της Κύπρου Ν. Χριστοδουλίδη ότι οι ΗΠΑ καταδικάζουν τις ανακοινώσεις των Τουρκοκυπρίων με την υποστήριξη της Τουρκίας για τα Βαρώσια. Αυτές είναι απαράδεκτες και εναντίον των αποφάσεων των Ηνωμένων Εθνών. Πιέζουμε για μια ισχυρή αντίδραση του ΣΑ του ΟΗΕ» τόνισε ο Μπλίνκεν .

Της συνεδρίασης του ΣΑ είχε προηγηθεί και τηλεφωνική επικοινωνία του Ν. Χριστοδουλίδη με τον Αμερικανό ΥΠΕΞ Α. Μπλίνκεν που σύμφωνα με πληροφορίες εκφράσθηκε εκτός των άλλων και η βαθιά ενόχληση των Αμερικανών καθώς σύμφωνα με πληροφορίες ο Ι. Καλίν στενός συνεργάτης του Τ. Ερντογάν, στην τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ Τ. Σάλιβαν πριν από την κάθοδο του Ερντογάν στα Κατεχόμενα είχε δώσει διαβεβαιώσεις ή τουλάχιστον την εντύπωση ότι όχι μόνο δεν θα πάει στην Αμμόχωστο ο Τούρκος ηγέτης αλλά και ότι δεν θα γίνει κανένα βήμα για το παράνομο άνοιγμα της περίκλειστης περιοχής , κατά παράβαση της διεθνούς νομιμότητας.

Η Κύπρος είχε ζητήσει από τον Ζ. Μπορέλ την έκτακτη σύγκληση του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων για να εξετάσει την κατάσταση όπως διαμορφώνονται μετά την παράνομη επίσκεψη Ερντογάν και την εξαγγελία περί ανοίγματος της περίκλειστης περιοχής των Βαρωσίων. Όπως έγινε γνωστό ο Μπορέλ παρέπεμψε στην προηγούμενη συνεδρίαση του ΣΑ του ΟΗΕ παραπέμποντας ουσιαστικά το ΣΕΥ στις ελληνικές καλένδες. Και σύμφωνα με πληροφορίες δεν φαίνεται να υπήρχε κλίμα απόλυτης ομοφωνίας για μια συνεδρίαση του ΣΕΥ και έκδοση ισχυρής απόφασης εναντίον της Τουρκίας, κάτι στο οποίο δεν ήταν αμέτοχοι και οι Γερμανοί.

Η Αθήνα πάντως φρόντισε να στείλει μηνύματα όχι μόνο προς την Τουρκία αλλά και προς τον διεθνή παράγοντα, με τον Ν. Δένδια να προειδοποιεί από την Λευκωσία, μετά τις συνομιλίες με τον Ν. Χριστοδουλίδη, ότι «δεν υπάρχει κανένα περιθώριο βελτίωσης των σχέσεων της Τουρκίας με την Ελλάδα και την Ευρώπη, όσο συνεχίζει να παρανομεί στην Κύπρο». Και ο Έλληνας υπουργός επέμεινε ότι η τουρκική επιθετικότητα και παραβατικότητα που δημιουργεί «ρήγμα» για την ασφάλεια σε όλη την περιοχή «δεν μπορεί να μείνει ατιμώρητη».

Η Αθήνα θέλει να δείξει και στις Βρυξέλλες ότι το «ήρεμο καλοκαίρι» δεν αφορά μόνο την απόσυρση του Oruc Reis από την ελληνική υφαλοκρηπίδα αλλά και την αποφυγή εντάσεων και στην Κύπρο.

Σε ό,τι αφορά στην Ε.Ε., στα Συμπεράσματα των τελευταίων Συνόδων Κορυφής υπάρχει σαφής διασύνδεση της θετικής ατζέντας για την Τουρκία με την στάση και συμπεριφορά της τόσο στα ελληνοτουρκικά όσο και στο Κυπριακό.

Η Λευκωσία έχει απειλήσει ότι αν δεν υπάρξει ισχυρή αντίδραση στις προκλήσεις της Τουρκίας θα έχει στις επιλογές της και το μπλοκάρισμα των αποφάσεων για κυρώσεις σε τρίτες χώρες, αν και αυτό είναι ένα πολύ «ευαίσθητο εργαλείο» όπως αποδείχθηκε και με τις κυρώσεις εναντίον της Λευκορωσίας.

Η Άγκυρα χωρίς να αιφνιδιάζει, καθώς είχε προβλεφθεί η μονομερής κίνηση, δείχνει να έχει μελετήσει τις κινήσεις της και να έχει επενδύσει πολλά στην χλιαρή και συχνά ανεκτική στάση των διεθνών παραγόντων. Μπορεί η σφοδρότητα των πρώτων αντιδράσεων να προκάλεσε εντύπωση ακόμη και στην Άγκυρα όμως οι τούρκοι επενδύουν στην εκτίμηση ότι αυτές οι αντιδράσεις θα χαλαρώσουν τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες.

Πολύ περισσότερο μάλιστα όταν επιχειρούν να διασκεδάσουν τις εντυπώσεις με το επιχείρημα ότι πρόκειται μόνο για μια πολύ μικρή περιοχή των Βαρωσίων και ότι δεν είναι παρά μια κίνηση για να ανοίξει η περιοχή προς… όφελος των ελληνοκυπρίων ιδιοκτητών και των Τουρκοκυπρίων!

Εάν μάλιστα δεν ενεργοποιηθεί αμέσως η απόφαση της Άγκυρας να δώσει εντολή στο κατοχικό καθεστώς να ανοίξει την συγκεκριμένη περιοχή πιθανόν το κύμα των σημερινών αντιδράσεων να εκτονωθεί και αρκετοί «καλοθελητές» θα ζητούν πρόσθετα... κίνητρα και δώρα στην Τουρκία προκειμένου να μην υλοποιήσει τις εξαγγελίες της .

Στο κυπριακό πάντως όλα μπαίνουν σε μια εξαιρετικά δύσκολη φάση καθώς εκτιμάται ότι η Τουρκία θεωρώντας την Κύπρο ως εύκολο στόχο θα στραφεί στο Κυπριακό, όπου ο Ταγίπ Ερντογάν και με τις τελευταίες δηλώσεις του δείχνει ότι η Τουρκία έχει επιλέξει να ανατρέψει με κάθε τρόπο το υπάρχον πλαίσιο λύσης του Κυπριακού και να διαπραγματευθεί μια λύση η οποία θα εξυπηρετεί στα στρατηγικά συμφέροντα της.

Και το τετελεσμένο που επιχειρεί στα Βαρώσια είναι για να αλλοιώσει ένα βασικό συστατικό της Λύσης, καθώς πλέον θα ζητά πρόσθετα ανταλλάγματα για κάτι που από την πρώτη στιγμή θεωρούνταν ότι αποτελεί αυτονόητη παραχώρηση στους Ελληνοκύπριους.

Νίκος Μελέτης
Liberal

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση