Μα γιατί μας εκπλήσσει η φιλο-τουρκική πολιτική του Βερολίνου;

Η ειδική σχέση Γερμανίας και Τουρκίας

Μια …οπισθοδρόμηση. Αυτό ήταν για το Βερολίνο οι προκλητικές δηλώσεις του Ταγίπ Ερντογάν στη Κύπρο ότι γράφει στα παλαιότερα των υποδημάτων του τον ΟΗΕ και την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.), όπως είπε η καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ.

Μα, η παράνομη εισβολή και κατοχή; Η ωμή παραβίαση από την Αγκυρα κάθε έννοιας διεθνούς δικαίου 50 ετών; Μια «οπισθοδρόμηση», βρε αδελφέ και καθαρίσαμε! Ετσι πιστεύει το Βερολίνο.

Απλά, η Γερμανική εξωτερική πολιτική αναζητά ήδη την κατάλληλη φόρμουλα , το καλύτερο περιτύλιγμα για να περάσει όσο γίνεται πιο ανώδυνα η λογική Ερντογάν για «δύο κράτη» στην Κύπρο. Για να μην χάσει και τον άλλο «πελάτη» των γερμανικών προϊόντων στην από εδώ ακτή του Αιγαίου!

Όχι φυσικά ότι μας εξέπληξε η απερχόμενη καγκελάριος της Γερμανίας για την πολιτική της έναντι της Τουρκίας. Η πολιτική του Βερολίνου έναντι της Τουρκίας είναι ιστορικά προσδιορισμένη.
«Η ειδική σχέση του Βερολίνου με την Τουρκία είναι ασύγκριτη σε περιεχόμενο και διάρκεια, από οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα και ξεκινά από την αρχή της σύγχρονης εποχής», λέει η Κοντσάνζε Στέλζενμιούλερ, εμπειρογνώμονας της Γερμανικής εξωτερικής πολιτικής, στο ινστιτούτο Brookings.

Οι σχέσεις Γερμανίας-Τουρκίας χρονολογούνται από την εποχή της Γερμανικής Αυτοκρατορίας και της αντίστοιχης Οθωμανικής ,στα τέλη του 19ου αιώνα και συνεχίζονται στο ίδιο μοτίβο μέχρι σήμερα.

Οι σχέσεις τους είναι πολιτικές, στρατιωτικές και οικονομικές. Η γερμανική αυτοκρατορία του Κάιζερ Γουλιέλμου, προσπαθώντας να ανταγωνιστεί την Αγγλία και τη Γαλλία, ενίσχυσε τις σχέσεις με την Οθωμανική αυτοκρατορία: Τον «Μεγάλο Ασθενή της Ευρώπης», που προσπαθούσε από τα τέλη του 19ου αιώνα να αποφύγει την πολιτική και οικονομική κατάρρευση.

Ο Κάιζερ Γουλιέλμος ενίσχυσε τις σχέσεις του με τον Σουλτάνο Αμπντούλ Χαμίτ και το Βερολίνο έγινε από τότε ο πρώτος οικονομικός εταίρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην Ευρώπη. Αυτή η συνεργασία μετατράπηκε σε μια στενή αμυντική συμφωνία, με αποτέλεσμα οι Οθωμανοί να συμμετάσχουν στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό της Γερμανίας.

Οι Γερμανοί είχαν οργανώσει άλλωστε και τον Οθωμανικό στρατό και διαδραμάτισαν έτσι σημαντικό ρόλο και στην Μικρασιατική Καταστροφή. 

Σταθερά υπέρ των Τούρκων

Η γερμανική πολιτική έναντι της Αγκυρας, δεν άλλαξε με την πάροδο των χρόνων. Το είδαμε άλλωστε πολύ καθαρά εδώ και ενάμισι χρόνο ,που σε αλλεπάλληλες συνόδους κορυφής της ΕΕ, η Μέρκελ έπαιζε «κατενάτσιο» για να μην υιοθετηθούν κυρώσεις κατά της Αγκυρας λόγω των προκλητικών κινήσεων του Ερντογάν στην ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο.

Να μην γελιόμαστε όμως: Η εξωτερική του Βερολίνου στην περιοχή δεν είναι φιλο-τουρκική, αλλά …φιλογερμανική . Τα γερμανικά συμφέροντα εξυπηρετεί και θα εξακολουθήσει να προασπίζει το Βερολίνο, ανεξάρτητα αν στην καγκελαρία είναι η Μέρκελ ή κάποιος άλλος. Και φυσικά, η Αγκυρα και ο Ερντογάν το αξιοποιούν.

Ιδιαίτερα, καθώς βλέπουν ότι η Αμερική του Τζο Μπάιντεν δεν φαίνεται διατεθειμένη να αποδεχτεί την νέο-αποικιακή πολιτική του Τούρκου προέδρου. «Η Τουρκία βασίζεται στη Γερμανία ως ο τελευταίος γεωπολιτικός της εταίρος», γράφει η γερμανική εφημερίδα Handelsblatt.

Όπως το είπε άλλωστε και ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Χουλούσι Ακάρ σε πρόσφατη συνέντευξή του στη γερμανική εφημερίδα: «Η Γερμανία είναι ένας από τους σημαντικότερους συμμάχους μας στην ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφάλειας»…« Η Γερμανία έχει αποδεχθεί ήσυχα τον ρόλο της Τουρκίας ως περιφερειακής δύναμης», λέει ο Γκίντερ Σούφερτ από το «Κέντρο Σπουδών Εφαρμοσμένης Τουρκίας» του Ιδρύματος Επιστήμης και Πολιτικής (SWP.)

Εχοντας απωλέσει άλλωστε, τον φίλο του Ντόναλντ Τραμπ, ο Ερντογάν «αναμένει ,με την αλλαγή εξουσίας στην Ουάσινγκτον, πολύ μεγαλύτερη πίεση», τονίζει ο Γκίντερ Σούφερτ. «Η Γερμανία, αλλά και η Ισπανία και η Ιταλία, θα ήταν ανοιχτές στην προσέγγιση με την Αγκυρα.Αυτό σχετίζεται επίσης με το γεγονός ότι και τα τρία κράτη της ΕΕ είναι από τους σημαντικότερους εμπορικούς εταίρους της Τουρκίας».

Ο Γιασάρ Αϊντίν, εμπειρογνώμονας για την Τουρκία στο πανεπιστήμιο του Αμβούργου, εξηγεί ότι «η αποδυνάμωση της ηγεμονίας των Ηνωμένων Πολιτειών, η απουσία σαφών σχέσεων εξουσίας εντός του ΝΑΤΟ, η οικονομική άνοδος της Κίνας και της Ρωσίας, καθώς και οι ροές προσφύγων και μεταναστών από τη Μέση Ανατολή, δίνουν τη δυνατότητα στην Τουρκία να έχει μεγαλύτερο περιθώριο ελιγμών στην εξωτερική της πολιτική ,ως προς τη Γερμανία όσο και προς την ΕΕ». 

«Ψιθυριστής του Ερντογάν»

Οι Γερμανοί αναφέρονται συχνά στην Άνγκελα Μέρκελ ως «Mutti» ή «μαμά». Οι Γάλλοι την αποκαλούν με το υποκοριστικό της, «Αντζι». Έχει επίσης χαρακτηριστεί «βασίλισσα της Ευρώπης», «κυρία Nein» στις ευρωπαϊκές συνόδους κορυφής.

«Η μακροχρόνια ηγέτιδα της Γερμανίας διαπιστώνει όμως ένα άλλο ψευδώνυμο γίνεται ευρύτερα γνωστό: “Ψιθυριστής του Ερντογάν», γράφει η ιστοσελίδα Paneuropean. «Έτσι φαίνεται στην Τουρκία» , λέει ο Κρίστιαν Μπράκελ, επικεφαλής του γραφείου του ιδρύματος «Heinrich Böll», στην Κωνσταντινούπολης.

«Ο ολοένα και πιο αυταρχικός ηγέτης της Τουρκίας δίνει προσοχή στη Γερμανίδα «μαμά», λόγω της ειδικής σχέσης της Γερμανίας με την Τουρκία», σημειώνει η ευρωπαική ιστοσελίδα.

«Δεν υπάρχει άλλη χώρα με την οποία η Τουρκία να έχει τέτοια σχέση , όπως με τη Γερμανία και μάλιστα σε τόσα πολλά διαφορετικά επίπεδα», συνεχίζει ο Μπράκελ, ο οποίος ηγείται του γραφείου του ιδρύματός του στην Κωνσταντινούπολη τα τελευταία πέντε χρόνια και παρακολουθεί τις τουρκικές υποθέσεις για σχεδόν 20 χρόνια. «Για την Τουρκία, αυτό που λέγεται στο Βερολίνο είναι πιο σημαντικό από ό, τι λέγεται στις Βρυξέλλες», προσθέτει.

Η Γερμανία είναι ο σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της Τουρκίας, ο κορυφαίος προορισμός για τις τουρκικές εξαγωγές και αν δεν υπήρχε η εξαγωγή ενέργειας από τη Ρωσία, θα ήταν και ο μεγαλύτερος εισαγωγέας προϊόντων από την Τουρκία». Το 2020, ο διμερής όγκος συναλλαγών ήταν 36,6 δισεκατομμύρια ευρώ.

Ο αριθμός των γερμανικών εταιρειών ή των τουρκικών εταιρειών με συμμετοχή γερμανικού κεφαλαίου στην Τουρκία είναι πάνω από 7.400. Η Τουρκία κατέχει επίσης την 17η θέση στη λίστα των εμπορικών εταίρων της Γερμανίας.

Οι γερμανικές εξαγωγές στην Τουρκία ξεπερνούν τα 20 δισεκατομμύρια και αποτελούν το 10% του συνόλου του εισαγωγικού εμπορίου στη Γείτονα. Η Γερμανία είναι επίσης ένας από τους κορυφαίους επενδυτές στην Τουρκία με εταιρείες όπως η BASF, η Siemens, η Volkswagen και η Daimler, να έχουν θυγατρικές στην χώρα.

Οπως επισημαίνει ο Μπράκελ, «συχνά παρατηρείται επίσης, μια σημαντική πολιτική πίεση από εκείνες τις μεγάλες γερμανικές εταιρείες που εδρεύουν στην Τουρκία. Και πρόκειται για εταιρείες τις οποίες ακούνε οι Γερμανοί πολιτικοί».

Όπως δεν μπορούν ,οι Γερμανοί πολιτικοί να αγνοούν τα τέσσερα εκατομμύρια των Τούρκων μεταναστών,που έχουν δικαίωμα ψήφου.

«Πολλοί Γερμανοί τουρκικής καταγωγής, δεύτερης ή τρίτης γενιάς ,δεν εγκρίνουν τον αυξανόμενο αυταρχισμό του Ερντογάν, οπότε και δεν τον υπερασπίζονται. Αλλά χωρίς αμφιβολία, δεν υπάρχει ούτε ένας πολιτικός στη Γερμανία που να μην υπολογίζει και να έχει γνώμη για την Τουρκία», τονίζει ο Μπράκελ.

Μιχάλης Ψύλος
HellasJournal

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση