Θα κάνει τη μεγάλη «κυβίστηση» ο Ερντογάν με τα επιτόκια;

Μία από τις πιο κρίσιμες ημέρες των τελευταίων ετών ξημερώνει για την τουρκική οικονομία καθώς σε λίγες ώρες θα μάθουμε αν ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει πραγματικά αποφασίσει να αλλάξει κατεύθυνση και να εφαρμόσει στο εξής πιο ορθόδοξες πολιτικές ή συνεχίζει μία παρτίδα σκάκι στην οποία ενώ έχει χάσει τις άμυνές του επιμένει σε επιθετική στρατηγική με απρόβλεπτες συνέπειες.

Σήμερα αναμένονται οι ανακοινώσεις της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας (CBRT) για τα επιτόκια και το παρασκήνιο είναι έντονο. Εδώ και αρκετές ημέρες έχει καλλιεργηθεί κλίμα αλλαγής κατεύθυνσης από τον Τούρκο πρόεδρο και γενναίας αύξησης των επιτοκίων που θα ισορροπήσει εν μέρει την κατάσταση στην οικονομία. Από κει που ο Ερντογάν μιλούσε για το «τρίγωνο του διαβόλου», αναφερόμενους στα υψηλά επιτόκια, τον πληθωρισμό και τη συναλλαγματική ισοτιμία, εμφανίζεται ξαφνικά ως σωτήρας της οικονομίας και ρίχνει τις ευθύνες στον πρώην κεντρικό τραπεζίτη, κάνοντας… τον ανήξερο για τις πολιτικές που ο ίδιος είχε επιβάλλει στην κεντρική τράπεζα.

Και ενώ οι αναλυτές είχαν σίγουρη τη σημερινή αύξηση των επιτοκίων ακόμα και στο 15%, ο Ερντογάν θόλωσε ξανά τα νερά. Μιλώντας χθες σε επιχειρηματίες στην Άγκυρα, ο Τούρκος πρόεδρος είπε ότι η μάχη κατά του πληθωρισμού αποτελεί βασική προτεραιότητα της κυβέρνησης αλλά τάχθηκε ξανά κατά της αύξησης των επιτοκίων, υποστηρίζοντας ότι σκοτώνουν τις επενδύσεις. Είπε επίσης ότι θα λύσει τα προβλήματα της τουρκικής οικονομίας με βάση τους κανόνες της αγοράς. Το πρόβλημα είναι ότι ο Τούρκος πρόεδρος πιστεύει ότι θα ρίξει τον πληθωρισμό με χαμηλά επιτόκια, που είναι ακριβώς το αντίθετο απ’ ότι προβλέπουν οι «κανόνες της αγοράς».

Είναι η πρώτη φορά που η CBRT συνεδριάζει μετά το Σαββατοκύριακο 7-8 Νοεμβρίου, όταν βγήκαν… τα μαχαίρια στην Τουρκία και μέσα σε λίγες ώρες είχαμε την αντικατάσταση του κεντρικού τραπεζίτη Μουράτ Ουισάλ από τον πρώην υπουργό Οικονομικών Νατσί Αγμπάλ και την άκρως επεισοδιακή παραίτηση του γαμπρού του Ερντογάν, Μπεράτ Αλμπαϊράκ, από το υπουργείο Οικονομικών.

Η επενδυτική κοινότητα αναμένει πως ο Αγμπάλ έχει λάβει το «πράσινο φως» από τον Ερντογάν να αυξήσει τα επιτόκια πάνω από το επίπεδο του πληθωρισμού (11,89% τον Οκτώβριο), ακόμα και στο 15% από 10,25%, στέλνοντας σήμα στην επενδυτική κοινότητα. Αναλυτές εκτιμούν πως αυτό θα συμβεί για δύο λόγους. Πρώτον, γιατί η CBRT έχει ήδη αυξήσει τα επιτόκια με έμμεσο τρόπο που σημαίνει ότι το 10,25% στην ουσία δεν ισχύει. Δεύτερον, η αύξησή τους ακόμα και στο 15% είναι πολύ λίγη σε σύγκριση με αυτή που χρειάζεται η οικονομία επομένως δεν μοιάζει με ήττα για τον Ερντογάν. Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι πολλοί παρατηρητές υποστηρίζουν ότι ο πληθωρισμός στην Τουρκία είναι 4 φορές υψηλότερος από τα επίσημα στοιχεία.

Στον απόηχο των εκτιμήσεων για αύξηση των επιτοκίων η τουρκική λίρα έχει καταγράψει κέρδη 12% από τη Δευτέρα 9 Νοεμβρίου έως σήμερα. Είχε προηγηθεί μία μακρά περίοδος διαρκούς πτώσης και αλλεπάλληλων ιστορικών χαμηλών. Το τουρκικό νόμισμα κατάφερε πολύ γρήγορα να απομακρυνθεί από το ιστορικό χαμηλό των 8,58 λιρών/δολάριο που σημείωσε την Παρασκευή 6/11, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι λύθηκαν δια μαγείας τα προβλήματα.

Πολλοί επενδυτικοί οίκοι δεν έχουν πειστεί ότι ο Ερντογάν θα αλλάξει πραγματικά πολιτική. Η Goldman Sachs τονίζει ότι δεν χρειάζεται μία one-off αύξηση των επιτοκίων αλλά μια αξιόπιστη και ευρεία αλλαγή πολιτικής που δεν θα έχει ως μοναδική προτεραιότητα την ανάπτυξη με κάθε κόστος. Η πρόβλεψη της GS είναι ότι η λίρα θα υποχωρήσει στις 10 λίρες/δολάριο το 2022 και στις 11 λίρες/δολάριο το 2024.

Τα όσα διαδραματίζονται σήμερα στην Τουρκία φέρνουν στη μνήμη το επεισόδιο του 2018. Τότε ο Ερντογάν άλλαξε κατεύθυνση – και κεντρικό τραπεζίτη – αφού απελευθέρωσε τον Αμερικανό πάστορα Άντριου Μπράνσον. Η ισοτιμία της τουρκικής λίρας σταθεροποιήθηκε και στη συνέχεια ο Ερντογάν ζήτησε από τον Τραμπ να μην επιβάλλει κυρώσεις για την υπόθεση της Halkbank και την παραβίαση του εμπάργκο κατά του Ιράν.

Ένα ακόμη ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι οι αλλαγές στην κορυφή του οικονομικού επιτελείου του Ερντογάν έγιναν αμέσως μετά την ήττα του Ντόναλντ Τραμπ στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ. Μάλιστα, προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση το γεγονός ότι ο Τούρκος πρόεδρος έδωσε στην ουσία τα κλειδιά της οικονομίας όχι στον υπουργό Οικονομικών αλλά στον Κεντρικό Τραπεζίτη. Στον άνθρωπο δηλαδή που διαχειρίζεται τα αποθέματα χρυσού της χώρας...

Κωσταντίνος Μαριόλης

Liberal

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση