Μήπως κάνουμε πάσες προς την Τουρκία;

Είναι οι τμηματικές/μερικές κινήσεις της Ελλάδας αναχώματα στον τουρκικό επεκτατισμό;

Και κάπως έτσι, μέσα σε διάστημα ολίγων εβδομάδων, βρεθήκαμε ως χώρα να «πανηγυρίζουμε» δύο «τμηματικές» – πλην όμως αξιοσημείωτα δραστικές για τα δεδομένα της πολυετούς ελληνικής αναβλητικότητας – εξελίξεις: την τμηματική οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών μας με την Αίγυπτο από τη μία πλευρά (προς ανατολάς) και την τμηματική επέκταση της ελληνικής αιγιαλίτιδας ζώνης από τα 6 στα 12 ναυτικά μίλια στο Ιόνιο από την άλλη (προς δυσμάς), ενώ είχε προηγηθεί – τον περασμένο Ιούνιο – και η συμφωνία οριοθέτησης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης με την Ιταλία.

Κάπως έτσι λοιπόν, η Νέα Δημοκρατία βρέθηκε ως κυβέρνηση να κάνει πράξη ως «αναμφίβολα επείγοντα» όσα πολλοί Νεοδημοκράτες άλλοτε αποκήρυτταν ως… πολύ «τμηματικά» για να μπορούν να θεωρηθούν αποδεκτά, αλλά και να παίρνει θέση υπέρ μιας από κοινού με την Τουρκία προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας, σπρώχνοντας κάτω από το χαλί τις όποιες σχετικές εσωκομματικές διαφωνίες.

Τι άλλαξε εν τω μεταξύ; Το τουρκολιβυκό μνημόνιο επί των θαλασσίων οριοθετήσεων των Ερντογάν-Σάρατζ ήρθε το 2019 ως καταλύτης, συνεπικουρούμενο από τους επισημοποιημένους πια χάρτες της τουρκικής «Γαλάζιας Πατρίδας», να διαψεύσει τις όποιες αυταπάτες (τις εδώ και αρκετά χρόνια de-facto διαψευσθείσες, εάν θέλουμε να είμαστε σοβαροί) ότι ο χρόνος θα μπορούσε να λειτουργήσει υπέρ μας στα ανοιχτά μέτωπα με την Τουρκία.

«Είναι αλήθεια ότι, κατά περιόδους, η εξωτερική πολιτική της χώρας έμοιαζε να έχει μόνο αμυντικά χαρακτηριστικά. Και ρυθμούς μάλλον αργούς, που μετέθεταν τις όποιες εξελίξεις στο μέλλον. Η ακινησία, όμως, περιθωριοποιεί όταν οι συσχετισμοί γύρω μας αλλάζουν αδιάκοπα. Η αδράνεια συχνά περιορίζει τις εθνικές στοχεύσεις. Η αναβλητικότητα δεν απέχει από την παθητικότητα […] Επί 46 χρόνια, επικαλούμασταν κυριαρχικά δικαιώματα στα οποία ουδέποτε δώσαμε διμερή νομική υπόσταση», θα δήλωνε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στις 26 Αυγούστου από το βήμα του ελληνικού κοινοβουλίου, ως αρχηγός όμως ο ίδιος ενός κόμματος το οποίο έχει περάσει αρκετά από αυτά τα 46 χρόνια όντας στην εξουσία… με την ευθύνη της όποιας ολιγωρίας να βαρύνει πρώτα και κύρια το ίδιο για τις περιόδους που βρισκόταν στην κυβέρνηση.


Όσα δεν φέρνει ο χρόνος ωστόσο, τα φέρνει η στιγμή. Και όσα δεν ρυθμίζει κανείς εγκαίρως, προς αποφυγήν του όποιου πολιτικού κόστους, θα τα ρυθμίσει κάποια στιγμή η ίδια η ζωή βιαίως, με μεγαλύτερο ή μικρότερο πολιτικό κόστος.

Ακόμη και το ίδιο το πολιτικό κόστος άλλωστε – ως μέγεθος – είναι πια κάτι το σχετικό, το ρευστό, το μεταβλητό, υπό την έννοια ότι υπολογίζεται με διαφορετικά κριτήρια ανάλογα με την περίοδο και την πολιτική παράταξη που βρίσκεται στην εξουσία.

Λέγεται, για παράδειγμα, πως μόνο ένα «αριστερό» κόμμα με «ηθικό πλεονέκτημα», όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, θα μπορούσε να φέρει σε πέρας μνημονιακές δεσμεύσεις και να βγάλει τετραετία… όπερ και εγένετο. Κατ’ αντιστοιχία, θα μπορούσε ίσως να υποστηρίξει κανείς και πως μόνο μια παράταξη της δεξιάς θα ήταν «ικανή» να προωθήσει «συμβιβασμούς» στα εθνικά θέματα… χωρίς να χρειαστεί να βρεθεί αντιμέτωπη με συλλαλητήρια.

Διότι όσα σήμερα πανηγυρίζουμε, δικαίως σε μεγάλο βαθμό, ως «επιτυχίες», άλλοτε τα απορρίπταμε ως «ημίμετρα» δυνητικώς υπονομευτικά των ελληνικών διεκδικήσεων.

Η οριοθέτηση ΑΟΖ με την Ιταλία, έτσι όπως έγινε (στα πρότυπα δηλαδή της συμφωνίας του 1977 για την υφαλοκρηπίδα, και με την αναγνώριση «προωθημένων» δικαιωμάτων στους Ιταλούς αλιείς), η τμηματική οριοθέτηση με την Αίγυπτο δυτικά του 28ου μεσημβρινού, μια οριοθέτηση που αφήνει δηλαδή «απέξω» – μέχρι νεωτέρας – το Καστελόριζο, αλλά και η τμηματική (κι όχι συνολική) επέκταση των χωρικών μας υδάτων στο Ιόνιο (κι όχι στο Αιγαίο) ήταν όλα επιλογές που είχαν τεθεί και στο παρελθόν αλλά απορρίφθηκαν.

Ο Νίκος Κοτζιάς θα αποχωρούσε από την ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών τον Οκτώβριο του 2018, ανακοινώνοντας τότε πως είναι όλα έτοιμα για μια τμηματική επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων που θα ξεκινά από το Ιόνιο με την προοπτική κάποια στιγμή να φτάσει έως και τον Παγασητικό Κόλπο (από τους Οθωνούς στα Αντικύθηρα, από τα Αντικύθηρα στην Κρήτη, και από την Κρήτη σε Σαρωνικό και Παγασητικό).

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος είχε τότε αντιδράσει, υπογραµµίζοντας ότι «µερική επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης εκτός Αιγαίου, µε τα χωρικά ύδατα στο Αιγαίο να παραµένουν στα 6 µίλια, σηµαίνει αποδοχή, πρώτον, του θεµελιώδους τουρκικού επιχειρήµατος περί “ειδικών συνθηκών” στο Αιγαίο και, δεύτερον, της τουρκικής πρακτικής, καθώς η Τουρκία έχει διαφοροποιηµένο µήκος χωρικών υδάτων».

Ο Γιώργος Κουμουτσάκος, τότε τομεάρχης Εξωτερικών της Νέας Δημοκρατίας και σήμερα αναπληρωτής υπουργός Μετανάστευσης, είχε επίσης αντιδράσει. «Ο κ. Κοτζιάς […] χώρισε τη χώρα στη μέση. Το έκανε προαναγγέλλοντας την επέκταση των χωρικών μας υδάτων μόνο στο Ιόνιο και μάλιστα με τη συγκατάθεση του κ. Τσίπρα», διεμήνυε τότε ο κ. Κουμουτσάκος.

Στην πορεία βέβαια, τους μήνες που θα μεσολαβούσαν από τον Οκτώβριο του 2018 έως και το καλοκαίρι του 2019, η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα δεν θα προχωρούσε σε καμία τμηματική επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης.

Δύο χρόνια μετά, είναι πια η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας που έρχεται – υπό την πίεση των κλιμακούμενων τουρκικών προκλήσεων – να φέρει σε πέρας όλα εκείνα τα «τμηματικά» που εκκρεμούσαν από καιρό, θέτοντας ως ανατολικό όριο της μερικής επέκτασης των χωρικών μας υδάτων όχι τα Αντικύθηρα του Νίκου Κοτζιά αλλά δυτικότερα, το Ακρωτήριο Ταίναρο.

Γιώργος Σκαφιδάς
HellasJournal


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση