ΗΠΑ και Ιράν ούτε θέλουν, ούτε μπορούν να πάνε σε πόλεμο

Ο κόσμος παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα τις εξελίξεις από το περασμένο σαββατοκύριακο, όταν μία επίθεση στη μεγαλύτερη πετρελαϊκή εγκατάσταση της Σαουδικής Αραβίας στο Khurais και το Abqaiq, οδήγησε σε απώλεια 5,7 εκατ. βαρελιών αργού ημερησίως, ίση με το 5% της παγκόσμιας προσφοράς.

Οι τιμές του αργού σημείωσαν την μεγαλύτερη ημερήσια άνοδο τις τελευταίες τρεις δεκαετίες τη Δευτέρα, με το πετρέλαιο Brent να αγγίζει κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης τα 71,95 δολάρια το βαρέλι (άνοδος περίπου 20%) και το αργό τύπου West Texas Intermediate να φθάνει τα 63,34 δολάρια το βαρέλι (άνοδος πάνω από 15%), για να υποχωρήσουν ωστόσο στη συνέχεια.

Λίγο αφότου τα χτυπήματα διέκοψαν την παραγωγή πετρελαίου στη Σαουδική Αραβία κατά περισσότερο από 50%, οι Χούθι στην Υεμένη, οι οποίοι μάχονται ακατάπαυστα εναντίον του σαουδαραβικού συνασπισμού εδώ και πέντε χρόνια, ανέλαβαν την ευθύνη για τις επιθέσεις.

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, έσπευσε να κατηγορήσει το Ιράν για τις επιθέσεις, χωρίς ωστόσο να παράσχει στοιχεία, με τον υπουργό Εξωτερικών του Ιράν Τζαβάντ Ζαρίφ να απορρίπτει τους ισχυρισμούς, λέγοντας ότι η αποτυχημένη "μέγιστη πίεση" του Πομπέο μετατρέπεται σε "μέγιστη εξαπάτηση". Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών του Ιράν, Αμπάς Μουσάι, αντέδρασε επίσης στα σχόλια του Πομπέο, λέγοντας ότι "τέτοιες άκαρπες και τυφλές κατηγορίες και παρατηρήσεις είναι ακατανόητες".


Στο Ιράν, η επίθεση του Σαββάτου - η οποία, σύμφωνα με το Bloomberg, θεωρείται η μεγαλύτερη αναταραχή της παγκόσμιας προσφοράς αργού στην ιστορία - ήταν πρώτο θέμα σε όλα τα μέσα ενημέρωσης. Τα περισσότερα ιρανικά μέσα κάλυψαν τις λεπτομέρειες των ζημιών και των διεθνών αντιδράσεων στις επιθέσεις, ενώ άλλα περιέγραψαν την επίθεση ως καμπή στην τύχη του πενταετούς Σαουδαραβικού πολέμου στην Υεμένη. Άλλοι εξήραν την αυξανόμενη στρατιωτική δύναμη των "κινημάτων αντίστασης" στην Υεμένη, τον Λίβανο, τη Συρία και το Ιράκ.

Η Kayhan, γνωστή ως η πιο συντηρητική ιρανική εφημερίδα, κοντά στον ανώτατο ηγέτη του Ιράν Ayatollah Ali Khamenei, αφιέρωσε το πρώτο της θέμα στις επιθέσεις στην Aramco με τον τίτλο: "Η σαουδαραβική σπονδυλική στήλη έσπασε". Πρόσθεσε ότι οι επιθέσεις των Χούθι δεν θα αυξήσουν μόνο την τιμή του πετρελαίου, αλλά θα αποτελέσουν μείζονα πρόκληση για το "Όραμα 2030" του πρίγκιπα διαδόχου της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, στο οποίο εντάσσεται η είσοδος της εταιρείας στο χρηματιστήριο.

Η Javan Daily, έτερη υπερσυντηρητική εφημερίδα του Ιράν, αφιέρωσε την πρώτη της σελίδα στις επιθέσεις, λέγοντας ότι έθεσε τον Λευκό Οίκο σε "αναταραχή". Σύμφωνα με τη Javan, οι προσπάθειες αξιωματούχων των ΗΠΑ όπως ο Πομπέο να κατηγορήσουν το Ιράν για την επίθεση, "αποτελούν στην πραγματικότητα σαφή ένδειξη του κινδύνου στον οποίο εκτέθηκαν τα συμφέροντα των ΗΠΑ, και προφανώς και της Σαουδικής Αραβίας".

Ο Αμερικανός πρόεδρος ανέφερε αρχικά ότι οι ΗΠΑ είναι "πανέτοιμες" και "περιμένουν να ακούσουν" από το Ριάντ ποιος επιτέθηκε στις πετρελαϊκές του εγκαταστάσεις.

Αργότερα, κατά τη συνάντησή του με τον πρίγκιπα διάδοχο του Μπαχρέιν, στο Οβάλ Γραφείο, ο Τραμπ είπε ότι, παρόλο που "σίγουρα" φαίνεται πως το Ιράν βρίσκεται πίσω από τις επιθέσεις στην Aramco, ο ίδιος "δεν θέλει πόλεμο με κανέναν".

Η αντίδραση Τραμπ στις επιθέσεις του Σαββάτου ήταν παρόμοια με την αντίδρασή του τον Ιούνιο, όταν οι Φρουροί της Επανάστασης του Ιράν (IRGC) ανακοίνωσαν ότι είχαν καταρρίψει έναν αμερικανικό κατασκοπευτικό drone πάνω από τα χωρικά ύδατα της χώρας. Ο πρόεδρος Τραμπ αντέδρασε τότε με tweet, λέγοντας ότι το Ιράν έχει κάνει ένα "πολύ μεγάλο λάθος" προτού αργότερα ανασκευάσει σε "πιθανό λάθος".

Με την απομάκρυνση του Τζον Μπόλτον, που δρούσε ως Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του προέδρου των ΗΠΑ, η αντίδραση του Τραμπ προς τις τελευταίες επιθέσεις μπορεί να θεωρηθεί ως μια απάντηση που και θα κατευνάσει το αντι-ιρανικό στρατόπεδο στην Ουάσινγκτον και τους Σαουδάραβες στο Ριάντ, αλλά και θα κρατήσει ζωντανή την ιδέα μιας ενδεχόμενης συνάντησης με τον Ιρανό πρόεδρο, Χασάν Ρουχάνι, κατά την προσεχή Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών. Τόσο η Ουάσινγκτον όσο και η Τεχεράνη έχουν αποκλείσει ενδεχόμενη συνάντηση μεταξύ των δύο προέδρων.

Παρά τις διεθνείς ανησυχίες για μια πιθανή στρατιωτική σύρραξη μεταξύ των ΗΠΑ ή των περιφερειακών συμμάχων τους με το Ιράν, ο πόλεμος δεν φαίνεται να είναι επιθυμητός αυτή τη στιγμή.

Με λίγο περισσότερο από έναν χρόνο μέχρι τις επόμενες προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ, ο Ντόναλντ Τραμπ δεν θα ενδιαφερόταν να σύρει τη χώρα σε μια νέα στρατιωτική σύγκρουση. Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς οποιαδήποτε στρατιωτική δράση από την Ουάσινγκτον και οι κυρώσεις θα συνεχίσουν πιθανώς να είναι το όπλο με το οποίο θα "επιτεθούν" οι ΗΠΑ.

Λαμβάνοντας υπ' όψη την τιμή του αργού πετρελαίου και τη σχέση του με τις συγκρούσεις στην περιοχή, φαίνεται ότι η Σαουδική Αραβία και οι ΗΠΑ προσπαθούν να διαχειριστούν και να "ηρεμήσουν" την κατάσταση.

Από την άλλη πλευρά, η Τεχεράνη έχει πληγεί σκληρά από αμερικανικές κυρώσεις. Η οικονομία καταρρέει και η απογοήτευση και ο θυμός εναλλάσσονται μεταξύ των πολιτών. Μια μαζική στρατιωτική σύρραξη με τις ΗΠΑ ή άλλους περιφερειακούς εχθρούς δεν φαίνεται να αποτελεί βιώσιμη επιλογή ούτε για την ιρανική κυβέρνηση.

Πέτρος Κράνιας
Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση