Αναζητώντας το μέλλον για τις νέες μονάδες του Πολεμικού Ναυτικού

Του Θάνου Παπαδημητρίου

Η συζήτηση για τις νέες μονάδες του ΠΝ κρατάει χρόνια ξεκινώντας με τα σκάφη Belh@ra και FREMM από τη Γαλλία, πρόσφατα με το LCS από τις ΗΠΑ και τελευταία άρχισε να ακούγεται η προμήθεια μεταχειρισμένων σκαφών από την Αυστραλία τύπου Adelaide. Ποιά είναι η καλύτερη επιλογή με βάση τις ανάγκες και τους διαθέσιμους πόρους; Για να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα θα πρέπει να δούμε σε τι ακριβώς συνίσταται μια φρεγάτα. Η φρεγάτα αποτελείται από δύο κύρια σύνολα, το ένα περιλαμβάνει τους αισθητήρες και τα όπλα και το δεύτερο είναι το σκάφος ως πλοίο. Δηλαδή πρακτικά ψάχνουμε το καλύτερο πλοίο ως φορέα ενός συνόλου συστημάτων.

Το ΠΝ έχει δείξει ότι έχει προτίμηση σε κάποια συγκεκριμένα συστήματα τόσο για λόγους εξοικείωσης όσο και για λόγους επιδόσεων. Συνεπώς μπορούμε βάσιμα να ισχυριστούμε ότι η βασική διαμόρφωση των φρεγατών που επιθυμεί το ΠΝ θα περιλαμβάνει τα παρακάτω συστήματα:

- Radar εναέριων στόχων τύπου SMART-S

- Σύστημα Ελέγχου Μάχης TACTICOS

- Πυροβόλο Oto Melara 76mm

- Αντιαεροπορικοί πύραυλοι τύπου ESSM

- Αντιπλοϊκοί πύραυλοι τύπου Harpoon ή Exocet

- Αντιπυραυλικοί τύπου RAM

- Ελικοδρόμιο και υπόστεγο για μέσο ελικόπτερο

Αυτό που χρειάζεται είναι ένα καλό σκάφος που να είναι φορέας των παραπάνω. Με αυτό το σκεπτικό οι επιλογές είναι πολύ περισσότερες, με πρώτη την ανάπτυξη ενός εθνικού σκάφους προσαρμοσμένου στις συνθήκες που επικρατούν στις Ελληνικές θάλασσες, μια επιλογή που έγινε στο παρελθόν με την αγορά των κανονιοφόρων τύπου Osprey και την εξέλιξη αυτών των σκαφών στον Ελληνικό τύπο «Πυρπολητής». Εναλλακτικά οι Ολλανδικές φρεγάτες τύπου Sigma φαίνεται να είναι πιο κοντά σε αυτό που ψάχνει το ΠΝ και είναι η φυσική συνέχεια των φρεγατών τύπου Έλλη με την απόσυρσή τους. Τα συγκεκριμένα σκάφη όμως δεν καλύπτουν την ανάγκη για ένα πλοίο ισχυρής αντιαεροπορικής άμυνας που να μπορούν να αντιμετωπίσουν βαλλιστικούς πυραύλους και αεροσκάφη stealth. Σε αυτή τη περίπτωση χρειάζεται πλοίο φορέας του radar SMART-L μεγέθους μεγάλης φρεγάτας ή αντιτορπιλικού, παρόμοιο με τη κλάση Horizon (FREDA) δηλαδή την ειδική έκδοση των FREMM με εξοπλισμό για αντιαεροπορική άμυνα μεγάλου βεληνεκούς. Τα συγκεκριμένα σκάφη αποτελούν άπιαστο όνειρο για μας με κόστος που ξεπερνά τα 1,3 δις ανά σκάφος. Εναλλακτικά, σε περίπτωση που προχωρήσουν οι Ολλανδικές Sigma με κόστος περίπου 300 με 400 εκατομμύρια ανά σκάφος θα μπορούσε να ζητηθεί από την Ολλανδία η αποδέσμευση σε βάθος δεκαετίας δύο μεταχειρισμένων σκαφών τύπου De Zeven Provincien (LCF), φορείς τόσου του radar SMART-L όσο και των αντιαεροπορικών πυραύλων SM-2 μεγάλου βεληνεκούς, με λογικό κόστος.

Η κατασκευή 6 ως 8 σκαφών Sigma σε βάθος δεκαπενταετίας θα έδινε πνοή στην αμυντική βιομηχανία, ένα πολύ μεγάλο μέρος των χρημάτων θα έμενε στην χώρα και θα ακολουθούσε τα πετυχημένα παραδείγματα των κανονιοφόρων «Πυρπολητής», των αρματαγωγών «Ιάσων», των πυραυλακάτων «Ρούσσεν» και των υποβρυχίων «Παπανικολής». Με συνολικό κόστος κατασκευής περίπου 2 δις για έξι σκάφη και περίπου μισό με ένα δις για δύο Ολλανδικές LCF σε βάθος δεκαπενταετίας η λύση αυτή φαίνεται πιο κοντά στα οικονομικά δεδομένα της χώρας.

Ούτως ή άλλως πριν από την προμήθεια εξεζητημένων σκαφών πολλά πρέπει να γίνουν. Οι φρεγάτες τύπου FREMM για τη Γαλλία και LCS για τις ΗΠΑ έχουν μεγάλη αξία ως εργαλεία ενός μεγάλου δικτύου δικτυοκεντρικού πολέμου και όχι ως αυτόνομες μονάδες. Αν θέλει η χώρα να εκμεταλλευτεί στο έπακρο τα νέα σκάφη όποια και αν είναι αυτά θα πρέπει από τώρα να σχεδιάζει το εθνικό διακλαδικό δικτυοκεντρικό σύστημα της. Για παράδειγμα θα μπορούσε να αποφύγει άμεσα την αγορά των πανάκριβων φρεγατών με radar SMART-L αγοράζοντας μεμονωμένες μονάδες radar της επίγειας έκδοσής τους που θα εγκαθίσταντο σε νησιά του Αιγαίου και θα συντόνιζαν τόσο την αεροπορία όσο και το ναυτικό. Είναι γνωστό ότι ένα αεροσκάφος stealth εκμεταλλεύεται τα χαρακτηριστικά του σε συγκεκριμένες συχνότητες radar. Στη μπάντα L χάνει την ικανότητα του να παραμένει αθέατο. Συνεπώς σε πρώτη φάση η προμήθεια radar της κατηγορίας του SMART-L είναι πιο άμεση και πιο οικονομική από την αγορά πανάκριβων σκαφών εδώ και τώρα. Η αναγνώριση του στόχου βέβαια απέχει πολύ από την κατάρριψη αλλά είναι πολύ σημαντικό ο αντίπαλος να γνωρίζει ότι το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού δεν υπάρχει. 

Ολοι καταλαβαίνουμε πως έχουμε μείνει πίσω τα τελευταία χρόνια λόγω της οικονομικής κρίσης. Σκεφτήκαμε τι κάνει η Τουρκία; Έχει ήδη ξεκινήσει να εκσυγχρονίζεται με αντίστοιχο πρόγραμμα. Κατασκευάζει τις φρεγάτες MILGEM αντίστοιχες με τις Sigma και ετοιμάζεται για την παραγωγή των TF-2000, αντίστοιχων των φρεγατών FREDA. Σαν χώρα οφείλουμε δύο στόχους, πρώτον να μην μείνουμε πίσω τεχνολογικά στο μέτρο των δυνατοτήτων μας και δεύτερον να ενισχύσουμε την οικονομία της χώρας ώστε στο μέλλον να εξισορροπήσουμε και να ξεπεράσουμε οποιονδήποτε δυνητικό αντίπαλο μας απειλήσει.

* Ο Θάνος Παπαδημητρίου είναι Μηχανολόγος Μηχανικός ΕΜΠ/M.Sc/Μ.Δ.Ε/IWELiberal


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση