Η αρχή του τέλους για την Άνγκελα Μέρκελ

Του Wolfgang Münchau

Θυμάστε τις προβλέψεις νωρίτερα φέτος πως ό,τι και να γίνει στις γερμανικές εκλογές, η Άνγκελα Μέρκελ θα κερδίσει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο; Μετά την κατάρρευση των συζητήσεων για τον σχηματισμό κυβέρνησης το βράδυ της Κυριακής, κατέληξαν εκεί που βρέθηκαν και οι περισσότερες πολιτικές προβλέψεις των τελευταίων λίγων χρόνων.

Είναι πρόωρο να γράψεις την πολιτική νεκρολογία της Μέρκελ, αλλά δεν είμαστε πολύ μακριά από αυτό το σημείο. Είναι μία από τις πλέον έμπειρες πολιτικούς της Γερμανίας. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της 12ετούς κυριαρχίας της, κατάφερε να καταστρέψει όλους τους μικρότερους κυβερνητικούς της εταίρους. Το SPD, κάποτε μεγαλύτερη δύναμη στη γερμανική πολιτική σκηνή, τώρα παραμένει στο 20% στις δημοσκοπήσεις.

Το φιλελεύθερο FDP, που προκάλεσε την κατάρρευση των διαπραγματεύσεων, ακόμα θυμάται την καταστροφική εμπειρία του ως μικρότερου κυβερνητικού εταίρου της Μέρκελ την περίοδο 2009-2013. Ο Christian Lindner, πρόεδρος του κόμματος, δήλωσε ότι απλά δεν υπάρχει εμπιστοσύνη. Τα γερμανικά κόμματα προτιμούν τώρα να είναι στην αντιπολίτευση παρά στην κυβέρνηση μαζί της.

Αν σκεφτείς όλες τις επιλογές με βάση το γερμανικό Σύνταγμα, είναι δύσκολο τώρα να φανταστείς μία με την οποία η Μέρκελ παραμένει καγκελάριος για περισσότερους από μερικούς μήνες. Ο πρόεδρος Frank-Walter Steinmeier μπορεί να καλέσει το FDP να αλλάξει την απόφασή του. Αυτό δεν θα αλλάξει τίποτα.

Μπορεί να καλέσει το SPD να αλλάξει γνώμη. Το κόμμα όμως έχει ήδη πει ότι δεν είναι διαθέσιμο για έναν ακόμα μεγάλο συνασπισμό, παρά το ότι είναι υπό τεράστια πίεση να εγκαταλείψει την αντιπολίτευση ως «θυσία» για την πολιτική σταθερότητα. Το SPD θα είναι τρελό αν υποκύψει. Θα οδηγήσει περισσότερους από τους ψηφοφόρους του σε ακραία κόμματα.

Ανεξάρτητα από το εάν σχηματιστεί συμμαχία ή όχι, ο Steinmeier δεν θα έχει επιλογή από το να προτείνει τη Μέρκελ για καγκελάριο, απλά γιατί το CDU και το αδελφό του κόμμα, το βαυαρικό CSU, έχουν το μεγαλύτερο ποσοστό ψήφων. Μετά ακολουθούν τρεις γύροι ψηφοφορίας. Στους δύο πρώτους, ο υποψήφιος πρέπει να εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία. Στον τρίτο, αρκεί η πλειοψηφία. Η κα Μέρκελ μπορεί εύκολα να κερδίσει στην τρίτη ψηφοφορία.

Σε αυτό το σημείο ο Steinmeier μπορεί να αρνηθεί να διορίσει τη Μέρκελ, επικαλούμενος το ότι η κυβέρνηση δεν θα είναι σταθερή, οδηγώντας σε νέες εκλογές εντός 60 ημερών. Εναλλακτικά μπορεί να διορίσει τη Μέρκελ καγκελάριο κυβέρνησης μειοψηφίας. Είμαι σίγουρος ότι ο πρόεδρος και η Μέρκελ σκέφτονται σοβαρά το ενδεχόμενο (σ.σ. η τελευταία ωστόσο δήλωσε προς προτιμά νέες εκλογές από το να ηγηθεί κυβέρνησης μειοψηφίας), αλλά CDU/CSU θα έχουν μόνο το ένα τρίτο των εδρών στην Bundestag.

Η Μέρκελ μπορεί, φυσικά, να προσπαθήσει να σχηματίσει πλειοψηφίες για κάθε νομοθέτηση, με το SPD για την Ευρώπη, με τους πράσινους για το περιβάλλον. Οι κυβερνήσεις μειοψηφίας μπορεί να είναι απροσδόκητα σταθερές, όπως είδαμε στην Ισπανία και, ναι, στη Μεγάλη Βρετανία. Χρειάζονται, όμως, μια σταθερή βάση στήριξης και αμφιβάλλω πάρα πολύ ότι τα κόμματα της αντιπολίτευσης θα της επιτρέψουν να παίξει αυτό το παιχνίδι για πολύ.

Έτσι, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, η Γερμανία πιθανότατα θα έχει νέες εκλογές το 2018. Θα είναι ξανά υποψήφια η Μέρκελ; Θα την αφήσει το CDU; Αυτό θα εξαρτηθεί από το πώς θα αντιδράσει ο κόσμος στα πρόσφατα γεγονότα. Μετά τις εκλογές CDU και CSU απώλεσαν στήριξη στις δημοσκοπήσεις. Το FDP κατάφερε να κερδίσει λίγη. Το ίδιο έγινε και με το AfD.

To SPD υποχώρησε, αλλά θα μπορούσε να επανακάμψει υπό νέα ηγεσία. Αν διεξαχθούν νέες εκλογές, ο Martin Schulz μπορεί να κάνει στην άκρη προς όφελος της Andrea Nahles, που πρόσφατα εκλέχθηκε ηγέτης του SPD στην Bundestag, ή της Manuela Schwesig, πρωθυπουργού του βορειοανατολικού κρατιδίου του Mecklenburg-Vorpommern. Μια άλλη πιθανότητα θα είναι ο Olaf Scholz, δήμαρχος του Αμβούργου. Αν το SPD κερδίσει ποσοστά και τα CDU/CSU χάσουν, θα μπορούσαν πιθανότατα να σχηματίσουν μια κυβέρνηση ίσων.

Το μοναδικό σενάριο στο οποίο η Μέρκελ θα μπορούσε να επανεμφανιστεί ως πολιτικός ηγέτης προϋποθέτει γρήγορη αύξηση της στήριξης για το CDU και ειδικά για την ίδια. Αν παλέψει στις εκλογές και βελτιώσει το «θλιβερό» ποσοστό του CDU κατά ένα καλό περιθώριο, θα γίνει δυσκολότερο για το FDP να συνεχίσει να αρνείται να μπει στο κυβερνητικό σχήμα.

Υπάρχουν πάρα πολλά πιθανά σενάρια για να γίνουν οποιεσδήποτε προβλέψεις. Αλλά το σενάριο στο οποίο η Μέρκελ επανεμφανίζεται ως Γερμανίδα καγκελάριος για άλλα τέσσερα χρόνια έχει μικρές πιθανότητες. Έτσι, αν είστε από αυτούς που τη θεωρούν ηγέτιδα του δυτικού κόσμου, είναι καιρός να αρχίσετε να κοιτάζετε κάπου αλλού.

Copyright The Financial Times Limited 2017. All rights reserved.

Euro2day


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση