Τα τρία αφηγήματα και ο ρεαλιστικός πατριωτισμός

Έχοντας ως παρακαταθήκη δύο μελανά σημεία στην πολύπαθη ιστορία της, η Κύπρος οφείλει να πολιτεύεται με πραγματισμό. Να ακολουθήσει μια πολιτική πατριωτικού ρεαλισμού που να μην επιτρέψει νέα δεινά. Η Τουρκία, άλλωστε, παραμονεύει…

Γράφει ο Ανδρέας Θεοφάνους

Ενώ η ιστορία και οι εμπειρίες θα έπρεπε να μας διδάσκουν, δυστυχώς φαίνεται ότι το ευρύτερο πολιτικό-οικονομικό-κοινωνικό σύστημα εξακολουθεί μερικές φορές να λειτουργεί χωρίς πυξίδα. Ενδεικτικό αυτής της αδυναμίας είναι η διαμόρφωση αφηγημάτων, τα οποία είναι μακριά από την πραγματικότητα, γεγονός που οδηγεί συνήθως σε τραγικά αποτελέσματα.

Θα αναφερθώ σε τρία αφηγήματα: το πρώτο σε σχέση με το ενωτικό ιδεολόγημα, το δεύτερο σε σχέση με τον άκρατο καταναλωτισμό και τις δαπάνες άνευ ορίων και το τρίτο γύρω από τη διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία όπως συζητείται σήμερα.

Το καταστροφικό 1974

Πριν το 1974 το κυρίαρχο αφήγημα ήταν το ενωτικό ιδεολόγημα. Όταν σε κάποια στιγμή έγινε αντιληπτό ότι ο στόχος αυτός εμπεριείχε σοβαρές επιπλοκές και τελικά ο Πρόεδρος Μακάριος προέκρινε τη πολιτική του εφικτού, υπήρξαν αντιδράσεις και ακρότητες. Μοιραία η Κύπρος οδηγήθηκε σε μια συμφορά, τους πικρούς καρπούς της οποίας εξακολουθεί να γεύεται σήμερα ο Κυπριακός Ελληνισμός.

Πιο οδυνηρό είναι το γεγονός ότι το μέλλον εξακολουθεί να είναι αβέβαιο. Ο στόχος του ενιαίου κράτους που μετέτρεπε την Κύπρο σε δεύτερο ελληνικό κράτος εθεωρείτο από συγκεκριμένους κύκλους ως εθνική μειοδοσία και προδοσία. Μάταια προσπαθούσε ο Μακάριος να προειδοποιήσει για τους θανάσιμους κινδύνους… Γνωστά τα αποτελέσματα και δυστυχώς μη αναστρέψιμα…

Το αμάρτημα της απληστίας

Με την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ και μεταγενέστερα στην Ευρωζώνη, καθώς και τη σταδιακή μετατροπή του νομισματοπιστωτικού τομέα σε καθοριστικό μοχλό οικονομικής μεγέθυνσης, υπήρξαν υπερβολές ως αποτέλεσμα της απληστίας. Υπήρχε το παραπλανητικό αφήγημα της συνεχούς οικονομικής μεγέθυνσης, με αποτέλεσμα τις συνεχείς αυξήσεις και προσαυξήσεις ανεξαρτήτως οικονομικών επιδόσεων, καθώς και τον άκρατο δανεισμό και καταναλωτισμό.

Μοιραίως ο τραπεζικός τομέας επεκτάθηκε υπερβολικά ενώ κράτος και κοινωνία δαπανούσαν πέραν των δυνατοτήτων τους. Και ένα μεγάλο μέρος του πολιτικού κόσμου αλλά και της κοινωνίας θεωρούσε ότι η Κύπρος ήταν αλώβητη. Κάτω απ’ αυτά τα δεδομένα οι οποιεσδήποτε εισηγήσεις για περισυλλογή δεν λαμβάνονταν υπ’ όψιν ενώ πολλές φορές λοιδορούνταν.

Η Κύπρος είχε περιπέσει στο αμάρτημα της απρονοησίας, της αλαζονείας αλλά και της ύβρεως. Είναι γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι συμπεριφέρθηκαν στην Κύπρο βάναυσα. Όμως οι επιλογές σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο που οδήγησαν στον Μάρτιο του 2013 ήταν εν πολλοίς δικές μας. Προφανώς ενώ είναι δυνατό να κατανεμηθούν λιγότερες ή και μεγαλύτερες ευθύνες στα οργανωμένα σύνολα, η ουσία είναι ότι η καταστροφική πορεία δεν ανεκόπη.

Λάθος σχέδιο

Το τρίτο αφήγημα είναι αυτό της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας οι εκφραστές του οποίου έχουν υπέρμετρες προσδοκίες. Συγκεκριμένα πιστεύουν ότι μια τέτοια λύση θα συμβάλει στην επανένωση της χώρας, στην ειρήνη, ασφάλεια και στην ουσιαστική οικονομική ανάκαμψη. Θεωρώ ότι οι πραγματικότητες είναι πολύ πιο δύσκολες από ό, τι πιστεύουν.

Υπενθυμίζω ότι το περιεχόμενο του υπό συζήτηση πλαισίου της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας έχει διαφοροποιηθεί δραστικά τα τελευταία χρόνια. Στη σημερινή συγκυρία με βάση τη συμφωνία Χριστόφια-Ταλάτ και Αναστασιάδη-Έρογλου γίνεται λόγος για συνιστώντα κράτη – τα οποία εκ των πραγμάτων είναι συνιδρυτικά κράτη – παραμερίζοντας την Κυπριακή Δημοκρατία.

Επιπρόσθετα, πολύ δύσκολα θα μπορεί ένα τέτοιο κράτος με τρεις κυβερνήσεις και τέσσερεις βουλές, διαφορετικά συστήματα δικαιοσύνης και δημόσιας διοίκησης να λειτουργήσει κάτω από τους σκληρούς κανόνες της Ευρωζώνης. Το αφήγημα αυτό τείνει να παραγνωρίζει επίσης το περιφερειακό και διεθνές γεωπολιτικό περιβάλλον υποτιμώντας παράλληλα τους στόχους και τον ρόλο της Τουρκίας.

Με τα σημερινά δεδομένα και λαμβάνοντας υπ’ όψιν την έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο πλευρών, τις διαφορετικές παραστάσεις και τα ξεχωριστά και εν πολλοίς διαμετρικά αντίθετα αφηγήματα, η υλοποίηση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, όπως συζητείται, θα δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα και επιπλοκές που θα επιδεινώσουν το status quo.

Ρεαλιστικός πατριωτισμός

Υπό τις περιστάσεις θεωρώ ότι αφ’ ενός θα πρέπει να προστατευθεί η κρατική υπόσταση της χώρας και αφ’ ετέρου να ακολουθηθεί μια τέτοια πολιτική η οποία να αφήνει ανοικτή την πόρτα της ενοποίησης στα πλαίσια μιας εξελικτικής διαδικασίας. Είναι καθοριστικής σημασίας η Κύπρος να πολιτεύεται με πραγματισμό.

Θεωρώ ότι η τραγωδία του 1974 καθώς και η οικονομική κατάρρευση του 2013 θα μπορούσαν να αποφευχθούν. Στη σημερινή συγκυρία έστω και τη δωδεκάτη είναι σημαντικό να πρυτανεύσει μια σώφρων πολιτική πατριωτικού ρεαλισμού που να μην επιτρέψει νέα δεινά.

Πηγή Σταύρος Λυγερός


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση