Τι σημαίνει ένα θερμό επεισόδιο για την Ελλάδα;

Πολύ συχνές οι αναφορές των πολιτικών αλλά και των δημοσιογράφων στο ενδεχόμενο εκδήλωσης ενός θερμού επεισοδίου στο Αιγαίο.Συνήθως παρουσιάζεται σαν κάτι πολύ ...απλό που θα δεν θα αφήσει πίσω του συνέπειες! Αυτή είναι η κυρίαρχη άποψη των πολιτικών.Είναι έτσι; Η ανάλυση του ΕΛΕΣΜΕ που ακολουθεί από έναν στρατιωτικό λέει αλήθειες

Από τον υποστράτηγο ε.α.-στρατηγικό αναλυτή
Δημήτριο Καντερέ

Τα τελευταία χρόνια έχει εισαχθεί στην αμυντικο-στρατιωτική ορολογία και ο όρος ‘’θερμό επεισόδιο’’. Συχνά- πυκνά όχι μόνο ανεύθυνοι αδαείς περί τα αμυντικά θέματα δημοσιογραφούντες και δημοσιολογούντες αλλά και υπεύθυνοι για την ασφάλεια και άμυνα της Ελλάδος κυβερνητικοί αξιωματούχοι αναφέρονται σε ενδεχόμενο, κατά πως αυτοί το αποκαλούν, θερμού επεισοδίου μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδος. Είναι δε τέτοια η ευκολία και η άνεση με την οποία γίνεται αυτή η αναφορά ώστε να δίνεται η εντύπωση ότι θα πρόκειται για κάποιο απλό και περαστικό περιστατικό. Ένα περιστατικό που μπορεί να μην είναι μεν ευχάριστο αλλά και αν συμβεί δεν θα "χαλάσει και ο κόσμος". Το θερμό επεισόδιο θα γίνει, θα περάσει και όλα θα είναι πάλι "όμορφα και καλά" ή τουλάχιστον δεν θα διαφέρουν σε τίποτα από πριν. Αυτή είναι η εντύπωση που δίνεται και έμμεσα τουλάχιστον καλλιεργείται στην ελληνική κοινή γνώμη από όσους στην προσπάθειά τους να διαβλέψουν και προσδιορίσουν την πορεία των ελληνοτουρκικών διαφορών στο προσεχές μέλλον αναμειγνύουν στις εκτιμώμενες εξελίξεις και τα θερμά επεισόδια.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα επ’αυτού αποτελούν και οι κατά το τελευταίο χρονικό διάστημα επανειλημμένες εκτιμήσεις του Έλληνα Υπουργού Εθνικής Άμυνας ότι ένα θερμό επεισόδιο στο προσεχές μέλλον είναι πιθανό να συμβεί ή τουλάχιστον δεν θα πρέπει να αποκλείεται, ενώ ο πρωθυπουργός της χώρας με σιγουριά το απέκλεισε. Οι εκ της θέσεως και των καθηκόντων τους θεωρούμενοι, ως οι αρμοδιότεροι και οι καταλληλότεροι στο να γνωρίζουν ή να εκτιμούν τα μελλούμενα να συμβούν αναφέρονται σε θερμά επεισόδια, ωσάν να πρόκειται περί ασήμαντων περιστατικών.

Είναι όμως τα θερμά επεισόδια τόσο απλά και ασήμαντα γεγονότα ώστε να συζητούνται και αντιμετωπίζονται γενικά, από αναρμόδιους και αρμόδιους, υπεύθυνους και ανεύθυνους με τόση ελαφρότητα και άνεση; Εάν στις διαδικασίες και διεργασίες για την διευθέτηση των τουρκοελληνικών διαφορών επισυμβεί και κάποιο θερμό επεισόδιο μήπως αυτό σημάνει αλλαγή πορείας και εκτροπή προγραμματισμών; Θα είναι η κατάσταση μετά το θερμό επεισόδιο όμοια και απαράλλαχτη με εκείνη που υφίστατο πριν από αυτό;

Θερμό Επεισόδιο Σημαίνει Εχθροπραξίες.
Οι απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα πολύ απέχουν από το να είναι καθησυχαστικές, εκτός και αν οι αναφερόμενοι στα θερμά επεισόδια είτε δεν γνωρίζουν περί ποίου θέματος ομιλούν ή άλλα λένε και άλλα εννοούν. Όχι μόνο καθησυχαστικές δεν μπορεί να είναι οι απαντήσεις, αλλά αυτές πρέπει να είναι πολύ ανησυχητικές διότι θερμό επεισόδιο μεταξύ δύο χωρών που έχουν διαφορές οι οποίες αφορούν σε κυριαρχικά τους δικαιώματά, έχουν συγκρουστεί ενόπλως στο πρόσφατο παρελθόν και είτε ανοιχτά είτε συγκαλυμμένα- σε αμυντικό ή επιθετικό ρόλο- περιέλαβαν τη στρατιωτική τους ισχύ στην επίλυση των διαφορών τους. Αυτό λοιπόν σημαίνει κανονικές εχθροπραξίες. Αυτός είναι ο στρατιωτικός προσδιορισμός. Αυτό που τώρα έχει επικρατήσει, όχι μόνο ανεξήγητα, αλλά και επικίνδυνα να αποκαλείται, απλά και εξωραϊσμένα, θερμό επεισόδιο, σε παρελθόντα προσδιορισμό ονομάζονταν εχθροπραξίες. Εχθροπραξίες ήταν, είναι και θα είναι η ένοπλη συμπλοκή- σύγκρουση στρατιωτικών τμημάτων αντιπάλων χωρών. Σύγκρουση η οποία σημαίνει τη χρησιμοποίηση ένοπλης βίας- πυρών τουλάχιστον- για την επίτευξη κάποιου μικρού ή μεγάλου σκοπού και συνεπάγεται απώλειες σε υλικό και προσωπικό.

Στη συμπλοκή αυτή δεν μπορεί να περιλαμβάνεται η εκτόξευση κάποιων πυρών εναντίον αλλήλων εκ λάθους. Αν και δεν λείπουν και εκείνοι που από άγνοια ή σύγχυση αναφέρονται σε θερμό επεισόδιο από λάθος, ένα τέτοιο περιστατικό δεν συνιστά θερμό επεισόδιο υπό την έννοια, που αυτό εκτιμάται και συσχετίζεται με τις διαφορές μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδος. Η πρόκληση κάποιων καταστροφών σε πολεμικά μέσα- υλικά ή και απώλειες σε προσωπικό, από κάποιο λάθος απρόσεκτων, επιπόλαιων ή έστω απείθαρχων στρατιωτικών οργάνων δεν αποτελεί θερμό επεισόδιο- εχθροπραξία.

Σε μία τέτοια περίπτωση η χώρα το προσωπικό της οποίας κάνει το λάθος το παραδέχεται και δίνει εξηγήσεις στη χώρα που υπέστη τις ζημίες και τις απώλειες. Καταβάλλει τις αναλογούσες αποζημιώσεις και το όλο θέμα θεωρείται λήξαν. Το να υποτεθεί, ότι το θερμό επεισόδιο θα προκληθεί από αλλεπάλληλα εκατέρωθεν λάθη και πάλι δεν θα είναι βάσιμο. Τα στρατιωτικά τμήματα ούτε διαπράττουν τέτοια επαναλαμβανόμενα λάθη ούτε ανεξέλεγκτα είναι για να μπορούν να καταστρέφουν και να καταστρέφονται κατά λάθος.

Η Επίτευξη Σκοπού θα Επιδιώκεται.
Με αυτά τα δεδομένα, τα οποία δεν επιδέχονται αμφισβήτηση, δεν θα πρέπει να μένει αμφιβολία ότι ένα θερμό επεισόδιο θα προκαλείται από εσκεμμένη ενέργεια ή ενέργειες της μίας ή και αμφοτέρων των αντιπάλων πλευρών. Η ελληνική πλευρά δεν φαίνεται να προτίθεται να προβεί σε τέτοιες ενέργειες. Αυτό ίσως εκδηλωθεί από την τουρκική. Θα ήταν αφελές να πιστέψει κανείς, ότι οι εκ μέρους της Τουρκίας ενέργειες προς πρόκληση θερμού επεισοδίου είναι τυχαίες και άσκοπες. Οι Τούρκοι ούτε για επιπολαιότητα ούτε για απερισκεψία χαρακτηρίζονται και σε κάθε περίπτωση αβάσιμο και επικίνδυνο θα ήταν να εκτιμηθεί ότι αυτοί θα αποφασίσουν και θα εισέλθουν σε διαδικασία σύγκρουσης με την Ελλάδα χάριν παιδιάς. Τουναντίον, βέβαιο θα πρέπει να θεωρείται ότι μία τέτοια εκ μέρους τους διαδικασία, θα είναι και προετοιμασμένη και συγκεκριμένους σκοπούς θα έχει.

Θα μπορούσε βέβαια να λεχθεί ότι ο σκοπός των Τούρκων θα είναι να δοκιμάσουν την ελληνική αποφασιστικότητα για αντίδραση. Αυτό είναι λογικοφανές αλλά δεν πρέπει να εκτιμάται ως βάσιμο. Και αυτό διότι από δύσκολο έως αδύνατο θα είναι οι Τούρκοι, που για δεκαετίες τώρα προσεκτικά και μεθοδικά διαμορφώνουν την εικόνα της μεγάλης ισχυρής και αξιόπιστης χώρας τους που διεκδικεί ρόλο περιφερειακής δύναμης, να διακινδυνεύσουν την κατακρήμνιση όλων αυτών για να δοκιμάσουν απλώς την αποφασιστικότητα της Ελλάδος. Μία αποφασιστικότητα την οποία η χώρα μας σε ό,τι αφορά σε πράξεις από χρόνια τώρα παρουσιάζεται να έχει ξεχάσει. Γι’ αυτό καλό θα ήταν να μην θεωρηθεί βάσιμο ότι οι Τούρκοι θα αρχίσουν τη διαδικασία πρόκλησης θερμού επεισοδίου και μόλις αυτό αρχίσει και φανεί η αποφασιστικότητα της Ελλάδος αυτοί θα το βάλλουν στα πόδια και ακόμη θα απολογούνται για το ατόπημά τους, δηλαδή το να προκαλέσουν τους Έλληνες. Εξ άλλου μία σε τέτοιο βαθμό δοκιμή της αποφασιστικότητας της Ελλάδος μπορεί να γίνει χωρίς καν να προκληθεί θερμό επεισόδιο- χωρίς δηλαδή να γίνει η οποιασδήποτε έκτασης στρατιωτική σύγκρουση μεταξύ των δύο χωρών. Παραβιάζουν για παράδειγμα οι τουρκικές ΕΔ κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδος- πέραν από αυτά που παραβιάζουν κάθε μέρα και η Ελλάδα τα ανέχεται- και μπροστά στην πειστική αποφασιστικότητα της Ελλάδος να σταματήσει την παραβίαση αυτή με τη χρήση των όπλων, οι Τούρκοι αίρουν την παραβίαση. Έτσι και η αποφασιστικότητα της Ελλάδος θα δοκιμαστεί και θερμό επεισόδιο δεν θα γίνει. Το θερμό επεισόδιο εμπεριέχει στρατιωτική σύγκρουση μικρής ή μεγάλης έκτασης, και υπ’ αυτή την έννοια και οι δύο πλευρές θα πρέπει να είναι αποφασισμένες να προβούν σε τέτοιες ενέργειες.

Εάν η εκ μέρους της Τουρκίας ενέργειες που θα οδηγούν στην έναρξη εχθροπραξιών μεταξύ των ΕΔ των δύο χωρών δεν μπορεί να αποτελεί απλή δοκιμή της ελληνικής αποφασιστικότητας, τότε βέβαιο θα πρέπει να θεωρείται ότι αυτές θα αποσκοπούν στην επίτευξη σοβαρών σκοπών. Σκοπών που θα έχουν άμεση σχέση με τις τουρκικές κατά της Ελλάδος αιτιάσεις περί "παραβιάσεων διεθνών συνθηκών, αυθαίρετων ενεργειών και τετελεσμένων γεγονότων σε βάρος των τουρκικών δικαίων κλπ" και επιδιώξεις- αποστρατικοποίηση των νησιών, επέκταση της κυριαρχίας στο Αιγαίο, αυτονόμηση της Θράκης, επίλυση του Κυπριακού Προβλήματος σύμφωνα με τις τουρκικές αξιώσεις και άλλες.

Σε Κάθε Περίπτωση οι Συνέπειες θα Είναι μεγάλες.

Αυτούς τους σκοπούς επιδιώκει η Τουρκία με ένα θερμό επεισόδιο. Το ερώτημα φυσικά που προκύπτει είναι εάν αυτό το επεισόδιο θα είναι ένα απλό περιστατικό που θα "έλθει και θα φύγει" χωρίς να αφήσει τίποτα πίσω του. Στο ερώτημα αυτό η απάντηση θα πρέπει να είναι με βεβαιότητα αρνητική. Με δεδομένο ότι οι Τούρκοι με τη σύγκρουση επιδιώκουν την επίτευξη κάποιου σοβαρού σκοπού, άπαξ και αυτή αρχίσει, είναι αδιανόητο να την εγκαταλείψουν εάν δεν εξαναγκαστούν προς τούτο.

Διακοπή ή παύση της σύγκρουσης δεν σημαίνει παρά ήττα και εγκατάλειψη όχι μόνο του συγκεκριμένου σκοπού αλλά και όλων όσων μέχρι τώρα αυτοί με τόση μεθοδικότητα έχουν προβάλλει ως τουρκικά εθνικά δίκαια που καταπατώνται από την Ελλάδα. Και αυτό φυσικά πέραν του πλήγματος που θα υποστεί η Τουρκία ως χώρα και ιδιαίτερα το επαρμένο στρατοκρατικό καθεστώς που την ελέγχει και στηρίζει την ύπαρξή του στο τουρκικό εθνικισμό και το "μεγαλείο" που αυτό έχει οδηγήσει και οδηγεί τους Τούρκους.

Εάν οι Τούρκοι δεν εγκαταλείψουν οικειοθελώς την προσπάθεια για την επίτευξη του σκοπού τους, τότε πρέπει να εξαναγκαστούν σ’ αυτό. Εξαναγκασμός της Τουρκίας να απεμπλακεί από τη σύγκρουση χωρίς να πετύχει το σκοπό της δεν σημαίνει τίποτα άλλο από νικηφόρο για την Ελλάδα πόλεμο. Το τι συνεπάγεται ένας έστω νικηφόρος πόλεμος για την Ελλάδα είναι εύκολο να γίνει καταληπτό από τον οποιονδήποτε.

Σε κάθε περίπτωση ένας πόλεμος δεν είναι ένα περαστικό γεγονός με συνέπειες που εύκολα διαβαίνουν και λησμονούνται. Στην Ελλάδα βέβαια επικρατεί η άποψη και μάλλον πεποίθηση ότι η Τουρκία θα πεισθεί ώστε να απεμπλακεί από μία ένοπλη με την Ελλάδα σύγκρουση- θερμό επεισόδιο- από τους ισχυρούς του κόσμου με πρώτους τους Αμερικανούς. Θα γίνει όμως αυτό; Θα πιέσουν οι ΗΠΑ την Τουρκία ώστε να εγκαταλείψει το σκοπό της; Και πως θα το κάνουν αυτό; Ένοπλη βία των Αμερικανών κατά των Τούρκων θα πρέπει να αποκλεισθεί. Θα εγκαταλείψουν οι Τούρκοι τους σκοπούς τους με τις ενδεχόμενες αμερικανικές απειλές για οικονομικο-εμπορικούς αποκλεισμούς; Και ακόμη, οι Αμερικανοί μόνο τους Τούρκους θα πιέζουν; Δεν θα πιέζουν μάλλον περισσότερο τους Έλληνες να κάνουν υποχωρήσεις για να σταματήσει η σύγκρουση;

Αυτή η τελευταία περίπτωση είναι η πιο πιθανή. Και αν η σύγκρουση παύσει με πιέσεις ισχυρών παραγόντων, τίποτα μετά από αυτήν δεν θα είναι όπως ήταν πριν. Τουναντίον η Ελλάδα θα υποστεί επί πλέον απώλειες σε κυριαρχικά δικαιώματα καταστροφές σε πολεμικό υλικό και απώλειες σε προσωπικό. Εάν οι πιέσεις των ισχυρών του κόσμου δεν φέρουν αποτέλεσμα και γίνει ο πόλεμος και αυτός δεν είναι νικηφόρος για την Ελλάδα, τότε οι συνέπειες γι’ αυτήν θα είναι περισσότερο και από τραγικές. Μία σύγκριση με τις συνέπειες της Μικρασιατικής Καταστροφής μόνο, θα μπορούσε να αποδώσει το μέγεθός τους..

Για να μην Έλθουν τα Χειρότερα.
Από τις παραπάνω διαπιστώσεις και εκτιμήσεις σαφώς και συνάγεται ότι οι εχθροπραξίες, οι οποίες τώρα ονομάζονται θερμό επεισόδιο, δεν είναι ένα οποιοδήποτε γεγονός ή περιστατικό. Σε κάθε περίπτωση εάν το γεγονός αυτό λάβει χώρα τότε η Ελλάδα θα υποστεί σοβαρές συνέπειες. Ακόμη και στην καλύτερη περίπτωση που η Ελλάδα θα έβγαινε νικήτρια από ένα πόλεμο με την Τουρκία, οι συνέπειες θα ήταν σοβαρές. Η Ελλάδα θα πετύχαινε την διατήρηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της έναντι πολύ βαρέως τιμήματος. Βαρέως ναι μικρότερου όμως από εκείνο το τίμημα, που θα κατέβάλε σε προσπάθεια αποφυγής του πολέμου υποχωρούσα στις πιέσεις των όποιων ισχυρών παραγόντων στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ή- όπερ και το χείριστο- ηττηθεί.

Αυτές οι σοβαρές έως τραγικές συνέπειες είναι που επιβάλλουν και την αντιμετώπιση του ενδεχόμενου να γίνει θερμό επεισόδιο με σοβαρότητα και οπωσδήποτε όχι την ελαφρότητα και την επιπόλαια που επιδεικνύεται μέχρι τώρα ωσάν σ’ αυτό να πρόκειται να βγουν τα τουρκικά και τα ελληνικά αεροπλάνα και πλοία και διεξαγάγουν ασκήσεις επιδείξεως.

Πολλά άλλα πολύ διαφορετικότερα και σημαντικότερα θα γίνουν στο θερμό επεισόδιο και γι’ αυτά θα πρέπει να είναι έτοιμοι όχι μόνο οι υπεύθυνοι άρχοντες της Ελλάδος αλλά και ο ελληνικός λαός. Ετοιμότητα της Ελλάδος για την αντιμετώπιση θερμού επεισοδίου δεν θα πρέπει να σημαίνει τίποτα άλλο από ετοιμότητα για τη διεξαγωγή νικηφόρου πολέμου με την Τουρκία. Αυτή είναι η περίπτωση που μετά την έναρξη εχθροπραξιών θα συνεπάγεται τις λιγότερες συνέπειες για τη χώρα και τον Ελληνισμό και μόνο αυτή θα πρέπει να θεωρείται αποδεκτή. Γι’ αυτό τόσο οι διαμορφωτές της κοινής γνώμης όσο και κυρίως οι υπεύθυνοι για την εξασφάλιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων και της ακεραιότητας της Ελλάδος φρόνημον είναι να μην αναφέρονται σε θερμά επεισόδια, αλλά σε πόλεμο.

Το ότι ο όρος πόλεμος μπορεί να τρομάζει ίσως αποδειχθεί και ωφέλιμο. Θα μπορούσε ίσως να συνετίσει και να καταστήσει περισσότερο προσεκτικούς αυτούς που να με τόση ευκολία μπροστά στις κάμερες των τηλεοπτικών σταθμών εκτιμούν το θερμό επεισόδιο ενδεχόμενο ή το αποκλείουν ωσάν να πρόκειται για κάποιο σόου (θέαμα) που οι Έλληνες θα απολαύσουν στις οθόνες των τηλεοράσεων παίρνοντας τα καλοκαιρινά τους μπάνια.

Διαβάστε επίσης: Γιατί η Τουρκία επιδιώκει θερμό επεισόδιο και όχι πόλεμο με την Ελλάδα

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση