Το 2012 θα είναι τελείως διαφορετικό ή θα μοιάζει με το 1952

• Του Φ. Γεωργελέ

Tο ελληνικό κράτος, αυτό το χρεοκοπημένο, είναι ένα πολύ πλούσιο κράτος.Έχει τεράστια ακίνητη περιουσία. Τέτοια που οι μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες δεν έχουν εδώ και 100άδες χρόνια. Εμπορική ακίνητη περιουσία, όχι δάση και παραλίες, όπως ανησυχεί δήθεν η προπαγάνδα ότι θα πουληθούν μαζί με την Ακρόπολη. Το κράτος έχει περιουσία, το Υπουργείο Γεωργίας έχει μεγάλη ακίνητη περιουσία, οι δήμοι και οι νομαρχίες, οι ΔΕΚΟ, η Εκκλησία. Ο στρατός μόνο έχει πάνω από 1.000 στρατόπεδα σ’ όλες τις πόλεις της Ελλάδας, τα καλύτερα οικόπεδα. Χρόνια ολόκληρα λέμε μονότονα ότι αυτή η ακίνητη περιουσία θα αξιοποιηθεί, θα πουληθεί, θα νοικιαστεί και τα έσοδα θα μειώσουν το χρέος. Δεν πουλιέται ούτε ένα χωράφι. Για ευνόητους λόγους, πώς θα στηθούν τα επόμενα Βατοπέδια;

Το ελληνικό κράτος είναι ο μεγαλύτερος επιχειρηματίας της χώρας. Το ελληνικό κράτος ζει ακόμα στη δεκαετία του ’70 με τις επιρροές των πρώην σοβιετικών καθεστώτων. Κάθε υπουργείο έχει και τη δικιά του κατασκευαστική εταιρεία για να χτίζει φυλακές, νοσοκομεία, στρατόπεδα. Κρατικές τράπεζες έχουν διαφημιστικές εταιρείες. Εκατοντάδες επιχειρήσεις κρατικών συμφερόντων, ΔΕΚΟ, προβληματικές που κάποτε κρατικοποιήθηκαν οι ζημιές τους και μας έμειναν, δημοτικές, ακόμα και ερείπια του ιδιωτικού τομέα που δανειοδοτούνται τακτικά από τις κρατικές τράπεζες με το πρόσχημα των θέσεων εργασίας, απαρτίζουν ένα τεράστιο μερίδιο συμμετοχής στο ΑΕΠ της χώρας, μοναδικό για ευρωπαϊκό κράτος, το οποίο παράγει συνεχώς ελλείμματα. Δεν αποκρατικοποιείται τίποτα. Για ευνόητους λόγους, πώς θα στηθούν οι μίζες της επόμενης Ζίμενς;

Έτσι, αναπτυξιακές κινήσεις που όχι απλώς θα μείωναν τα χρέη και τα ελλείμματα αλλά θα φρέναραν την ύφεση και θα δημιουργούσαν επενδυτική έκρηξη, παραδόξως δυο χρόνια τώρα δεν επιχειρούνται καν.

Αυτές τις μέρες η έκθεση του ΟΟΣΑ περιγράφει αυτά που όλοι ξέρουμε. Το ελληνικό Δημόσιο είναι ένας αχανής, αχαρτογράφητος δεινόσαυρος με χιλιάδες μη παραγωγικούς οργανισμούς, φορείς, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, ιδιωτικού, ιδρύματα, επιτροπές, τμήματα χωρίς υπαλλήλους, διευθυντές χωρίς υφισταμένους, διοικητικά συμβούλια, τμηματάρχες, προέδρους και διευθύνοντες συμβούλους, που σκοπό έχει όχι την εξυπηρέτηση των πολιτών αλλά την αποκατάσταση των υπεράριθμων κομματικών μηχανισμών. Χρόνια συζητάμε αν θα κλείσει ένα κρατικό μέσο ενημέρωσης από τα 50 που σιτίζονται από το δημόσιο χρήμα, τη στιγμή που θα έπρεπε να είχαν συγχωνευθεί και καταργηθεί εκατοντάδες οργανισμοί. Για ευνόητους λόγους. Τα κόμματα του Δημοσίου χωρίς πελατειακό κράτος θα εξαφανιστούν σε μια μέρα.

Όταν η τρόικα παρουσίασε για πρώτη φορά τις προτάσεις για τη μείωση των ελλειμμάτων, ζήτησε τα 2/3 να προέλθουν από τη μείωση των εξόδων και το υπόλοιπο από εισπρακτικά μέτρα. Συνέβη ακριβώς το αντίθετο. Η υπερφορολόγηση που επιβλήθηκε στην κοινωνία επί ενάμιση χρόνο μεγάλωσε την ένταση της ύφεσης. Και ήταν στην ακριβώς αντίθετη στόχευση απ’ ό,τι είχε συμφωνηθεί. Ενώ ο στόχος ήταν να αντιμετωπιστεί η φοροδιαφυγή και να μειωθεί η φοροαποφυγή, επιβλήθηκαν κεφαλικοί φόροι σ’ εκείνους που ήδη πλήρωναν, αυξήσεις ΦΠΑ, αυξήσεις φόρων κατανάλωσης, ειδικές εισφορές, έκτακτες εισφορές, τέλη ακινήτων. Με αποτέλεσμα όχι μόνο να μειωθεί η παραγωγική βάση της ιδιωτικής οικονομίας, που συνθλίβεται από την αφαίμαξη, αλλά να υφίσταται τη μεγαλύτερη ζημιά το υγιές κομμάτι της που δεν μπορεί να ανταγωνιστεί με ίσους όρους το κομμάτι που φοροδιαφεύγει, όπως πάντα. Πέρυσι από τα 1 δις 275 εκατομμύρια βεβαιωμένα πρόστιμα, εισπράχθηκαν 29 εκατομμύρια. Αλλά μπήκαν καμιά δεκαριά καινούργιοι φόροι.

Στη μείωση των εξόδων του κρατικού μηχανισμού, η τρόικα ζητούσε περιορισμό των καταναλωτικών δαπανών και όχι των επενδύσεων. Συνέβη ακριβώς το αντίθετο. Σε 2 χρόνια μειώθηκε 8 φορές το πρόγραμμα επενδύσεων. Σε μια οικονομία που κινείται από τις δημόσιες επενδύσεις, η επιλογή συνεπαγόταν ύφεση. Στην προσπάθεια να μείνει όσο το δυνατόν ανέπαφος ο δημόσιος τομέας, προτίμησαν τη στάση πληρωμών. Δεν επιστρέφεται ο ΦΠΑ στις επιχειρήσεις, δεν εξοφλούνται τα χρέη του Δημοσίου. Αποτέλεσμα, ακόμα μεγαλύτερη ύφεση.

Αλλά και στις λίγες προσπάθειες μείωσης των εξόδων, οι επιλογές ήταν πάντα υπέρ της διατήρησης των δομών του πελατειακού κράτους. Ακόμα και χωρίς απολύσεις, οι καταργήσεις και οι συγχωνεύσεις άχρηστων τμημάτων του Δημοσίου θα απέφεραν τεράστιες οικονομίες κλίμακας. Το 70% των δημόσιων κτιρίων αυτού του κράτους με την τεράστια ακίνητη περιουσία, είναι νοικιασμένα. Αντί γι’ αυτό, προχώρησαν σε οριζόντιες μειώσεις μισθών και συντάξεων. Παρόλο που η τρόικα ήταν αντίθετη στα εφάπαξ μέτρα, γιατί είναι εύκολα αντιστρέψιμα, και πίεζε για μόνιμες μεταρρυθμίσεις. Αντί να αξιολογήσουν και να ζητήσουν από το προσωπικό του Δημοσίου, λέγοντάς του την αλήθεια, να στρατευτεί στη σωτηρία της χώρας από τη χρεοκοπία, προσπαθούσαν να τους βγάλουν πρόωρα στη σύνταξη. Πάλι με οριζόντια μέτρα. Με αποτέλεσμα τη διάλυση του δημόσιου τομέα, τις λευκές απεργίες. Για την εικόνα της κατάρρευσης που δείχνει η χώρα μεγαλύτερη συμβολή έχει η ανυπαρξία κρατικών μηχανισμών, παρά η ύφεση.

Έπρεπε να μαζέψουμε τους φόρους, να πουλήσουμε παθητικές επιχειρήσεις, να αξιοποιήσουμε την ακίνητη περιουσία, να μειώσουμε την κρατική γραφειοκρατία, να ανοίξουμε τις αγορές και τα επαγγέλματα για να μειωθεί η ανεργία. Βάλανε ό,τι φόρο μπόρεσαν να φανταστούν, έκαναν στάση πληρωμών, μείωσαν τις δημόσιες επενδύσεις, ώθησαν τον κόσμο με πρόωρη συνταξιοδότηση στα ήδη χρεοκοπημένα ταμεία.

Τον Σεπτέμβριο, όταν η τρόικα μετά την εμπλοκή στο πρόγραμμα αποχώρησε, έβγαλε ένα πόρισμα, τις «κόκκινες κάρτες» για όσα πράγματα δεν προχωρούσαν όπως έπρεπε. Παρά τα όσα θα πιστεύατε, η έκθεση δεν μιλούσε καθόλου για λεφτά, για φόρους και μισθούς. Έλεγε ότι γίνονται ακόμα υπεράριθμες προσλήψεις, δεν εξοφλούνται οι οφειλές, δεν γίνεται η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, ότι καθυστερεί η μεταρρύθμιση του συστήματος δημόσιας διοίκησης, ότι είναι «ελλιπής» η παρακολούθηση εσόδων-εξόδων, ότι δεν γίνεται κτηματολόγιο και χωροταξικοί χάρτες, δεν προχωράνε οι συγχωνεύσεις εφοριών και η φορολογική μεταρρύθμιση, δεν ανοίγουν τα κλειστά επαγγέλματα και οι αγορές ενέργειας, μεταφορών, συγκοινωνίας, δεν βελτιώνεται η απονομή της δικαιοσύνης, δεν προχωράει το ενιαίο μισθολόγιο, η ενιαία αρχή πληρωμών, δεν λειτούργησε η ενιαία αρχή δημόσιων προμηθειών, καθυστερεί η ηλεκτρονική συνταγογράφηση, δεν προχωράει η κατάργηση φορέων, δεν ιδρύονται τα φορολογικά δικαστήρια, η μηχανογράφηση συστήματος και το ενιαίο κέντρο συλλογής των φόρων.

Τούτων όλων δοθέντων, για να είμαι ειλικρινής, απορώ με όσους λένε ότι το μνημόνιο απέτυχε. Ποιο μνημόνιο απέτυχε; Αυτά που κάναμε για να μην εφαρμοστούν οι διαρθρωτικές αλλαγές που έπρεπε να γίνουν;

Η κοινωνία μας αυτά τα δύο χρόνια, με μεγάλη υπομονή, δέχτηκε ανεργία, λουκέτα, άδικη φορολογία, άδικες οριζόντιες μειώσεις. Άρα υπήρχαν περιθώρια να δεχτεί και σκληρά μέτρα, αλλά σωστά. Για την κατάσταση που φτάσαμε ως εδώ υπεύθυνο είναι όλο το πολιτικό σύστημα, που προτιμάει να σύρει τη χώρα στην Αφρική παρά να αλλάξει τις δομές του συστήματος. Τώρα δεν υπάρχει πια κανένα περιθώριο. Τίποτα που να θυμίζει όσα έγιναν το 2011 δεν μπορεί να επαναληφθεί. Μόνο μια μεγάλη, ειρηνική, μεταρρυθμιστική επανάσταση μπορεί να σώσει τη χώρα από τη χρεοκοπία. Το 2012 θα είναι τελείως διαφορετικό ή θα μοιάζει με το 1952.

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση