NZ Herald: Παλίρροια λαθρομεταναστών στην πίσω πόρτα της Ευρώπης

Tης Helena Smith
Νew Zealand Herald

Τα χερσαία σύνορα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας αποτελούνται από δύο παράλληλες οδικές αρτηρίες και μια τάφρο. Και από τις δύο πλευρές, οι φαντάροι επικοινωνούν μεταξύ τους με τεντωμένα οπλισμένα χέρια, κάποιοι σκαρφαλωμένοι σε παρατηρητήρια, άλλοι τρέχοντας με τα όπλα τους σε ετοιμότητα σε λασπωμένες εκτάσεις κατά μήκος του ποταμού Έβρου.

Ανάλογα με το κλίμα που επικρατεί ανάμεσα στην Αθήνα και την Άγκυρα, οι στρατιώτες κάποιες φορές αναγνωρίζονται, ενώ άλλες κάνουν ακόμη και νεύματα. Ωστόσο, τα αστεία μεταξύ τους έχουν εκλείψει τελευταία.

Το κλίμα είναι εύθραυστο και τεταμένο λόγω του παλιρροϊκού κύματος λαθρομεταναστών κάθε ηλικίας και φύλου, που έχουν πιάσει το νόημα ότι αυτό εδώ το σημείο είναι η πιο εύκολη κερκόπορτα εισόδου στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Παρ' όλα αυτά, το κλίμα αυτό δεν φαίνεται να ενοχλεί τον εύσωμο Γερμανό φρουρό Frank Reh, της υπηρεσίας ελέγχου των συνόρων της ΕΕ, Frontex, που απλώς εργάζεται για την προάσπιση του "Φρουρίου της Ευρώπης".

"Νομίζω ότι είναι σημαντικό να υποστηρίξουμε τους Έλληνες. Άλλωστε, εδώ είναι τα σύνορα της Ευρώπης", μας είπε.

Με το μάλλινο σκούφο του τραβηγμένο προς τα κάτω, ώστε να καλύπτει το μέτωπό του, και ένα πιστόλι στη θήκη του, ο Reh είναι μέλος μιας ομάδας ταχείας παρέμβασης, αποτελούμενης από 175 άνδρες, που ανέλαβε καθήκοντα εδώ από τον περασμένο Νοέμβριο.

Είναι χαρακτηριστική η κλιμακούμενη ανησυχία εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης, καθώς οι ενισχύσεις αυτές κρίνονται ανεπαρκείς. Έτσι, η σοσιαλιστική κυβέρνηση έχει ανακοινώσει σχέδια για την κατασκευή ενός συρμάτινου φράχτη κατά μήκος των συνόρων. Θα είναι, σύμφωνα με αξιωματούχους, εξοπλισμένος με συστήματα σόναρ και θερμικούς αισθητήρες και να διαμορφωθεί κατά το πρότυπο των "τειχών" που ήδη έχουν ανεγείρει η Ισπανία, η Λιθουανία και η Γαλλία.

"Εάν θα μπορούσαμε να τον έχουμε έτοιμο αύριο, θα το κάναμε", δήλωσε ο Χρήστος Παπουτσής, ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη. "Η Ελλάδα δεν είναι παράδεισος. (...) Διέρχεται μια οξεία οικονομική κρίση, με τους μισθούς των εργαζομένων να μειώνονται και την ανεργία να βρίσκεται σε άνοδο. Επομένως, δεν υπάρχει αρκετή δουλειά για τους δικούς μας πολίτες και τους μετανάστες που ήδη διαμένουν εδώ. Ελπίζουμε ότι αυτός ο φράχτης θα αποτελέσει ένα μήνυμα".


Η ροή και ο όγκος των μεταναστών κατά μήκος των συνόρων συνεχίζει να αυξάνεται. Με την Ελλάδα να διέρχεται την χειρότερη ύφεσή της από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, οι κοινωνικές εντάσεις, η ξενοφοβία και οι ακρότητες βρίσκονται σε άνοδο.

Οι περίπολοι έχουν ενισχυθεί εν όψει μιας νέας πιθανής εισροής μετά τις εξεγέρσεις στην Αίγυπτο.

Το 2009, περίπου 3600 λαθρομετανάστες κατάφεραν να περάσουν τα σύνορα που δεν απέχουν πολύ από την Ορεστιάδα, μια μικρή εμπορική πόλη. Το 2010 ο αριθμός εκτοξεύτηκε στους 36.000, πράγμα που εξηγεί γιατί η Ελλάδα έχει γίνει η πιο προσφιλής θύρα εισόδου για το 90% των παρανόμων μεταναστών που στη συνέχεια ξεχύνονται προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Σύμφωνα με τον αρχηγό της αστυνομίας στην Ορεστιάδα, Γιώργο Σαλαμάγκα: "Δεν προέρχονται μόνο από τη Μέση Ανατολή και την Ασία αλλά και από ολόκληρη την Αφρική, από τόπους που οι περισσότεροι δεν έχουμε ξανακούσει. Τις προάλλες μας ήρθε ένα μπουλούκι από την Δομινικανή Δημοκρατία και ψάχναμε να βρούμε που βρίσκεται αυτή η χώρα".

Μόλις πριν από δύο χρόνια, όταν η περιοχή του Έβρου ήταν περισσότερο γνωστή για τους υγροβιότοπους της παρά για τους πρόσφυγες, οι μετανάστες πολιορκούσαν τα ελληνικά νησιά κατά μήκος των τουρκικών ακτών. Και ακόμα πριν, είχαν επικεντρωθεί στη δυτική Μεσόγειο, αρχίζοντας με την Ισπανία, τη Γαλλία και κατόπιν στην Ιταλία.

Ωστόσο, καθώς οι περιπολίες στις χώρες αυτές αυξήθηκαν, οι διακινητές άλλαξαν πλεύση. Ο Σαλαμάγκας θεωρεί ως κύριο αίτιο τα πορώδη σύνορα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Η μεγαλύτερη έκταση των συνόρων οριοθετείται κατά μήκος του επικίνδυνα ορμητικού ποταμού Έβρου, όπου πέρυσι 22 άνθρωποι πνίγηκαν προσπαθώντας να τον διαβούν.

Υπάρχει, παρ' όλα αυτά, μια λωρίδα γης που χωρίζει τις δύο γειτονικές χώρες, που είναι πολύ πιο εύκολο να διασχίσει κανείς. Όταν τα ηλιοτρόπια της περιοχής ανθίζουν και το καλαμπόκι ωριμαζει, οι λαθρομετανάστες συχνά παίζουν ένα παιχνίδι της γάτας με το ποντίκι με τις μονάδες περιπολίας, πριν κάνουν την εξόρμησή τους σε ολόκληρη την ουδέτερη ζώνη.

"Αυτή η μικρή λωρίδα γης είναι η πηγή του προβλήματος", μας εξηγεί ο κ. Σαλαμάγκας. "Δεν υπάρχουν φυσικά ή τεχνικά εμπόδια που μπορούν να τους σταματήσουν. Και μέχρι πρόσφατα δεν υπήρξε συνεργασία από την Τουρκία. Πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους πετούν στην Κωνσταντινούπολη με φθηνές πτήσεις και στη συνέχεια με τη βοήθεια των λαθρεμπόρων κάνουν το σύντομο ταξίδι μέχρι την Αδριανούπολη (σημερινό Εντιρνέ). Τόσο εύκολο είναι. Μερικές ημέρες είχαμε 300 μαζί εδώ. Η μόνος τρόπος να σταματήσει αυτή η εισροή είναι η ανέγερση ενός φράχτη".

Οι αριθμοί έχουν μειωθεί μετά την άφιξη της Frontex, αλλά τα σημάδια της παρουσίας λαθρομεταναστών εξακολουθούν να βρίσκονται παντού. Βρίσκει κανείς παλιά ρούχα διάσπαρτα σε όλες την πλαγιές, παπούτσια μέσα σε χαράδρες, κουβέρτες ριγμένες πάνω σε σωρούς σκουπιδιών.

Παράλληλα, η εισροή έχει διαταράξει το ρυθμό της ζωής των ανθρώπων σε μία από τις πιο απομονωμένες περιοχές στην Ελλάδα. Οι ντόπιοι αγρότες, κατά κύριο λόγο, μιλούν για το φόβο που αισθάνθηκαν όταν ξαφνικά αντίκρυσαν ένα στίφος από χιλιάδες λερωμένους άνδρες, γυναίκες και παιδιά από χώρες όπως το Αφγανιστάν και το Ιράκ, η Αλγερία και το Μαρόκο, η Ινδία, η Παλαιστίνη, το Κονγκό και η Σομαλία.

"Μιλάμε για απίστευτα μεγάλα καραβάνια ανθρώπων. Πρέπει να έχω δει τουλάχιστον 10.000 ΑΤΟΜΑ να περνάνε από εδώ", μας είπε ο Γιώργος Λιακίδης, ιδιοκτήτης ενός μίνι-μάρκετ στη Νέα Βύσσα, το πρώτο χωριό μετά τα σύνορα.

"Ξυπνάμε και τους βρίσκουμε στο κατώφλι μας, ενώ το βράδυ, όταν πηγαίνουμε να ποτίσουμε τα χωράφια, τους βρίσκουμε να κρύβονται στους θάμνους. Καταλαβαίνουμε τα βάσανα που τράβηξαν. Κι εμείς άνθρωποι είμαστε. Αλλά φοβόμαστε. Κανένας από εμάς δεν κλείδωνε την πόρτα του παλιότερα. Τώρα έχουμε χάσει τον ύπνο μας από την ανησυχία".

Στην Ορεστιάδα, οι παράνομοι μετανάστες εξετάζονται σε ένα κέντρο κράτησης έξω από την πόλη. Από το εσωτερικό του καταθλιπτικού κτιρίου ακούγονται συχνά φωνές κρατουμένων που φωνάζουν στα Αγγλικά: "Ελευθερία... Ελευθερία".

Η Αθήνα έχει δεχθεί συχνά πυρά κριτικής από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι οποίες εκφράζουν την αποδοκιμασία τους για τις συνθήκες στους καταυλισμούς, καθώς και για την αδράνεια που χαρακτηρίζει τον τρόπο με τον οποίο οι ελληνικές αρχές χειρίζονται υποθέσεις ασύλου. Τον περασμένο μήνα, πολλές χώρες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Βρετανίας, αρνήθηκαν να επιτρέψουν την επανεισδοχή των μεταναστών στην Ελλάδα, αναφέροντας τις κακές συνθήκες που επικρατούν εκεί.

Οι αξιωματούχοι με τους οποίους συνομιλήσαμε παραδέχονται ότι ο τοίχος είναι απίθανο να αποτελέσει πανάκεια. Οι διακινητές θα βρούν σίγουρα άλλες διαδρομές.

"Το πρόβλημα μοιάζει λίγο με το νερό. Ακόμα και αν το σταματήσεις, αυτό θα βρει ένα άλλο τρόπο να εισχωρήσει", μας είπε χαρακτηριστικά ο κ. Σαλαμάγκας.

Όλα δείχνουν πως, με ή δίχως φράχτη, η ένταση, η απελπισία και το κρυφτό με τον θάνατο έχουν μόλις αρχίσει.

Η Αθήνα περνάει στην άμυνα

Η Ελλάδα είναι το πιο πολυσύχναστο σημείο διέλευσης παράνομων μεταναστών στην Ευρωπαϊκή Ένωση και έχει δεσμευτεί να λάβει σκληρότερα μέτρα κατά της διακίνησης ανθρώπων μέσω των συνόρων της.

Περίπου το 90% των μεταναστών που έχουν εισέλθει παράνομα στην Ευρωπαϊκή Ένωση συλλαμβάνονται στην Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία της ίδιας της ΕΕ.

Μόνο πέρυσι, περίπου 128.000 άτομα κατάφεραν να μπουν λαθραία στην Ελλάδα. Είναι ο υψηλότερος αριθμός που έχει ποτέ καταγραφεί από κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Οι ειδικοί υπολογίζουν ότι οι περισσότεροι από τους 460.000 καταγεγραμμένους μετανάστες βρίσκονται στη χώρα παράνομα και μόνο σε ένα μικρό ποσοστό από αυτούς χορηγείται άσυλο.

Η κυβέρνηση των Αθηνών έχει ήδη εξετάσει μια σειρά αμφιλεγόμενων μέτρων, ανάμεσα στα οποία είναι και η κατασκευή ενός ψηλού φράχτη κατά μήκος των 12,5 χιλιομέτρων που αποτελούν ένα τμήμα των βορειοανατολικών συνόρων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Εϊναι επίσης πιθανό να χρησιμοποιηθούν παλιές στρατιωτικές βάσεις για την κράτηση λαθρομεταναστών.

Οι λαθρομετανάστες, που είναι κυρίως οικονομικοί μετανάστες, συχνά παραδίδονται στην Ελληνική Αστυνομία και στη συνέχεια προσπαθούν να συγκεντρώσουν τα έγγραφα που θα τους επιτρέψουν να μείνουν για 30 ημέρες σε αυτό το κράτος-μέλος της ΕΕ.

Θεωρητικά, το επόμενο βήμα είναι η απέλασή τους, αλλά στην πραγματικότητα πολλοί από αυτούς απλώς διεισδύουν στις γειτονιές της Αθήνας, προτού επιχειρήσουν να "γλιστρήσουν" σε μια άλλη ευρωπαϊκή χώρα, με τρένο, πλοίο ή λεωφορείο.

Η Ελλάδα βρίσκεται στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων και έχει μια μακρά ιστορία μετανάστευσης. Στην παρούσα φάση, για πολλούς απελπισμένους να εγκαταλείψουν τη χώρα τους, προσφέρει περισσότερες ευκαιρίες από τα μέρη που αφήνουν πίσω τους.

Πηγή

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση