Μόνο ζημία και προβλήματα μπορεί να "δώσει" στην Ελλάδα η Χάγη

• Την επομένη της απόφασης της Χάγης θα ξυπνήσουμε με τα ελληνικά νησιά να "επιπλέουν" στην τουρκική υφαλοκρηπίδα

Του Νίκου Κουρή*
Πριν από πολλά χρόνια απέκτησαν οι υπηρεσίες μας ένα απόρρητο κείμενο του Τουρκικού Γενικού Επιτελείου, το οποίο περιείχε μια εμπεριστατωμένη ανάλυση της τουρκικής στρατηγικής στην περιοχή μας. Ήταν γραμμένο σε απλοϊκή γλώσσα, αλλά τα όσα ανέφερε ήταν πολύ σοβαρά και δεν άφηναν αμφιβολίες για τους στόχους της πολιτικής της Άγκυρας σε σχέση με την Ελλάδα ούτε για την αυθεντικότητά του. Έγραφε το τουρκικό εγχειρίδιο: "Τα ανατολικά νησιά του Βορείου Αιγαίου (Λέσβος, Χίος, Σάμος) περικλείουν τα παράλια της Ανατολίας στο Αιγαίο. Τα νησιά αυτά κατέχουν θέσεις στις προσβάσεις εισβολής στην Ανατολία και αποτελούν προφυλακή για την άμυνά της σε περίπτωση επίθεσης...".
Και συνέχιζε το κείμενο του Τουρκικού Γενικού Επιτελείου: "...Οι παρακάτω πραγματικότητες αποδεικνύουν ότι σ' έναν πόλεμο η ελληνική αντίσταση θα είναι αδύνατη. Τα νησιά βρίσκονται πολύ μακριά από την Ελλάδα και η αποστολή δυνάμεων από τη μητέρα πατρίδα για την προστασία τους θα είναι πολύ δύσκολη. Ακόμη περισσότερο αφού, με βάση τη Συνθήκη της Λωζάννης, είναι ανοχύρωτα...". Και καταλήγει η ανάλυση του Γενικού Επιτελείου της Τουρκίας: "Από απόψεως ασφάλειας της Τουρκίας, εκτός των σημερινών συνόρων, υπάρχει ανάγκη δημιουργίας μιας ζώνης ασφαλείας που να συμπεριλαμβάνει και τα κοντινά νησιά". Σαφές το κείμενο... Εξάλλου, μιλώντας από χειρογράφου, ο πρώην πρωθυπουργός της Τουρκίας Τ. Οζάλ, σε λόγο του στη Βουλιαγμένη στις 13 Ιουνίου 1988, ανέλυσε τα αίτια της ελληνοτουρκικής διαμάχης, όπως τα αντιλαμβάνεται η Τουρκία! "Το κύριο χαρακτηριστικό", είπε, "του εθνικού κράτους (της Τουρκίας) είναι η ευαισθησία στα εθνικά του συμφέροντα. Η περίοδος Βενιζέλου - Ατατούρκ, στην οποία οικοδομήθηκε το σημερινό στάτους κβο, δεν έχει ομοιότητα με τη σημερινή εποχή". Επομένως, συμπληρώνουμε εμείς, πρέπει να αλλάξει...
Ανατρέχοντας στην Ιστορία, διαπιστώνουμε ότι η Τουρκία καταβάλλει αυτήν την προσπάθεια από την εποχή του τελευταίου Παγκοσμίου Πολέμου. Κατά το διάστημα της κατοχής της χώρας μας από τις δυνάμεις του Άξονα, η Άγκυρα ζήτησε από τους εμπόλεμους να στείλει στρατό στα ανατολικά νησιά μας για να τους... απαλλάξει από τη δουλεία της φύλαξής τους! Στη διάρκεια των εργασιών για τη σύναψη της Συνθήκη Ειρήνης στο Παρίσι το 1947, προσπάθησε να ματαιώσει την ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου στην Ελλάδα. Εκμεταλλευόμενη το φιάσκο της απόσυρσης των δυνάμεών μας από την ενοποιημένη δομή της Συμμαχίας το 1975 αρνήθηκε να αποδεχθεί την επάνοδό τους αν δεν συμφωνούσαμε στην αναδιάταξη των ορίων επιχειρησιακής ευθύνης στο Αιγαίο. Την προσπάθεια της Άγκυρας την υποστήριζαν οι ΗΠΑ με τους εκπροσώπους τους στο ΝΑΤΟ. Η προσπάθεια της Άγκυρας δεν απέδωσε γιατί συνάντησε την αντίσταση ενός πατριώτη πολιτικού, του αείμνηστου Ευάγγελου Αβέρωφ, τον οποίο υποστήριξαν στον αγώνα του αξιωματικοί του Επιτελείου υπό τον Α' Υπαρχηγό ΓΕΕΘΑ. Ο Αβέρωφ συγκρούστηκε με τον Μητσοτάκη, υπουργό Εξωτερικών τότε, ο οποίος συμφωνούσε με τους ΝΑΤΟϊκούς και ήθελε την εγκατάσταση των στρατηγείων στη χώρα μας χωρίς προηγουμένως να καθοριστούν τα όρια ευθύνης των ελλήνων (ΝΑΤΟϊκών) διοικητών, κάτι που ήταν αντίθετο με την εθνική μας πολιτική. Ο Ανδρέας Παπανδρέου, ως πρωθυπουργός και υπουργός Άμυνας, μετά τις εκλογές του 1981 είχε καταστήσει σαφή την ελληνική θέση πάνω στο θέμα αυτό. Στις προγραμματικές δηλώσεις της 23ης Νοεμβρίου 1981 είπε: "Στο θέμα του Αιγαίου πρέπει να καταστήσουμε σαφές τόσο προς τους γείτονές μας όσο και προς την Ατλαντική Συμμαχία πως τα χερσαία, εναέρια και θαλάσσια σύνορά μας καθώς και τα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας δεν είναι διαπραγματεύσιμα. Κατοχυρώνονται από διεθνείς συνθήκες και συμφωνίες και από τη διεθνή πρακτική".
Για την επίτευξη των επεκτατικών της σχεδίων η Άγκυρα "κατασκεύασε" στο παρελθόν διάστημα έναν αριθμό τεχνητών προβλημάτων για να συντηρεί την ένταση στο Αιγαίο και να προβάλλει τις απαιτήσεις της στο διεθνές περιβάλλον. Τα προβλήματα αυτά κατά τους Τούρκους είναι:
* Η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου.
* Ο εθνικός μας εναέριος χώρος.
* Το εύρος των χωρικών μας υδάτων.
* Ο αφοπλισμός των νησιών μας στο Αιγαίο.
* Η εναέρια κυκλοφορία, η έρευνα - διάσωση.
* Οι λεγόμενες "γκρίζες ζώνες".
Η εθνική μας πολιτική αναγνωρίζει ως υπαρκτό πρόβλημα μόνο εκείνο της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας, που είναι νομικό θέμα. Παρά την πίεση που δεχθήκαμε μετά την επανένταξη, δεν καμφθήκαμε και δεν συμφωνήσαμε στον επανακαθορισμό των ορίων επιχειρησιακής ευθύνης. Όμως τον Δεκέμβριο του 1992, χωρίς να υπάρχει απόφαση του ΚΥΣΕΑ για αλλαγή της εθνικής πολιτικής που ακολούθησαν επί σειρά ετών μεγάλοι έλληνες πολιτικοί, η αντιπροσωπεία μας στη Σύνοδο της DPC στις Βρυξέλλες, στις 11 Δεκεμβρίου 1992, δέχθηκε πρόταση του ΝΑΤΟ για κατάργηση των ορίων στη Νότια Περιοχή, γεγονός που υλοποιούσε τη θέση του Μητσοτάκη που είχε το 1981 προκαλέσει την οργή του Αβέρωφ. Θα επαναλάβουμε εδώ ότι στο θέμα αυτό υπήρχε πλήρης συμφωνία δύο πολιτικών ανδρών διαφόρου ιδεολογικής τοποθέτησης, που όμως τους ένωνε ο αγνός πατριωτισμός. Επακολούθησε σχεδόν μια δεκαετία διαβουλεύσεων για το νέο καθεστώς του Αιγαίου, στη διάρκεια της οποίας η Ουάσινγκτον πρόσφερε βοήθεια στην Άγκυρα για την πραγματοποίηση των στόχων της. Είναι γνωστή η ιστορία του πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Αθήνα Σώφλυ το 1977 "περί ασυνήθων γεωγραφικών ρυθμίσεων του παρελθόντος στο Αιγαίο", που ανάγκασε τον Γεώργιο Ράλλη να τον χαρακτηρίσει "persona non grata", ως και οι πρόσφατες δηλώσεις του State Department περί της ανάγκης "εκ νέου ανάγνωσης των κειμένων που καθορίζουν το καθεστώς του Αιγαίου". Επαναλαμβάνεται ότι η εθνική πολιτική που εγκαινίασε ο Ε. Αβέρωφ στο θέμα της υλοποίησης της συμφωνίας επανένταξης και γενικότερα τα θέματα του Αιγαίου, υπήρξε εθνική ομοφωνία και συνεχίστηκε η ίδια πολιτική από τον Ανδρέα Παπανδρέου, πρωθυπουργό και υπουργό Άμυνας. Επανερχόμαστε στα τωρινά. Αν δεχθούμε συζητήσεις εφ' όλης της ύλης, ποιο θα είναι το αντιστάθμισμα των απαιτήσεων της Τουρκίας, που σε τελευταία ανάλυση επιδιώκει την απόκτηση ελληνικών εδαφών στο Αιγαίο και στον Έβρο; Η επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης; Είναι αυτή ικανή παραχώρηση της Τουρκίας για ό,τι αυτή ζητά από εμάς; Οι Τούρκοι ζητούν εθνικό μας χώρο, έδαφος, χωρικά ύδατα και αρμοδιότητες αεράμυνας πάνω από ελληνικά εδάφη. Αυτό το τελευταίο είναι ιδιαίτερης σημασίας. Έχοντας οι Τούρκοι εξασφαλίσει την ευθύνη αεράμυνας στο ανατολικό Αιγαίο, στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, θα ακολουθήσει αναπόφευκτα η αναδιάρθρωση των FIR Αθηνών - Κωνσταντινούπολης. Έχοντας επικρατήσει από πλευράς αρμοδιοτήτων στο ανατολικό Αιγαίο, δεν νομίζω ότι οι Τούρκοι θα επιχειρήσουν μια μεγάλης κλίμακας επίθεση κατά της Ελλάδας. Πιθανόν να επιχειρήσουν εναντίον μικρονησίδων. Τη στρατιωτική τους δύναμη οι γείτονες τη χρησιμοποιούν για την άσκηση πολιτικής κανονιοφόρων εναντίον μας και για επίδειξη δύναμης. Κατά τη γνώμη μου υπάρχουν άλλα πιθανά σενάρια για τη συνέχιση της τουρκικής επιθετικότητας. Τις μέρες αυτές στάλθηκε επιστολή από τον πρωθυπουργό μας στον τούρκο ομόλογό του, με περιεχόμενο την προσεχή συνάντησή τους και τις σχετικές συνομιλίες. Από τη διατύπωση της επιστολής, του μέρους που δόθηκε στον Τύπο, δεν είναι σαφές αν οι συνομιλίες θα αφορούν την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας μόνο ή και άλλα "προβλήματα" του Αιγαίου, όπως τα εννοούν οι Τούρκοι. Προσωπικά έχω επιφυλάξεις για την αντικειμενικότητα των διεθνών διαιτητικών οργάνων. Εκτιμώ ότι στο ζήτημα της υφαλοκρηπίδας θα λάβουμε πολύ λιγότερα απ' ό,τι προσδοκούμε και ότι την επομένη της απόφασης του δικαστηρίου θα ξυπνήσουμε με τα ελληνικά νησιά να "επιπλέουν" στην τουρκική υφαλοκρηπίδα! Το αίσθημα της ανησυχίας που με διακατέχει για την αντικειμενικότητα της Χάγης βασίζεται στη στάση των "φίλων" μας μετά τον Παγκόσμιο Πόλεμο απέναντι στη χώρα μας, στα χρόνια της συμμετοχής μας στο ΝΑΤΟ και, τελευταία, με τον τρόπο αντιμετώπισης της Ελλάδας στην πρόσφατη παγκόσμια οικονομική κρίση.
Δεν θα αποτελούσε έκπληξη αν, για την ολοκλήρωση των επεκτατικών της οραμάτων, η Τουρκία χρησιμοποιούσε σαν "πολιορκητικό κριό" την Ευρωπαϊκή Ένωση, αν οι γείτονές μας επιτύχουν πλήρη ένταξη. Σ' ένα τέτοιο ενδεχόμενο η Τουρκία, λόγω πληθυσμιακού μεγέθους, θα έχει ανάλογη ποσόστωση στα όργανα της Ένωσης. Αυτό θα της δίνει τη δυνατότητα σύναψης συμμαχιών στους μηχανισμούς της Ένωσης για την εξυπηρέτηση των στόχων της. Επομένως δεν θα είναι ακατόρθωτο να επιτύχει, σαν "προσφορά" της στην ασφάλεια και στην αναχαίτιση της λαθρομετανάστευσης, τη συγκρότηση μιας δύναμης Ακτοφυλακής για τον έλεγχο των κινήσεων στο στενό μεταξύ Ανατολίας και ελληνικών νησιών. Η δύναμη αυτή θα επιδιωχθεί να είναι μεικτή, από Έλληνες και Τούρκους.
Σε μια τέτοια (υποθετική) περίπτωση, εκτός από τη θάλασσα και τον αέρα του ανατολικού Αιγαίου, οι γείτονές μας θα αποκτήσουν και έδαφός μας. Την παρουσία τούρκων ενόπλων στο έδαφός μας θα ακολουθήσει έφοδος πλήθους "ευρωπαίων" Τούρκων από την απέναντι ακτή, μαζί με άφθονο χρήμα. Έτσι, η Τουρκία θα βρεθεί σε απόσταση αναπνοής από τον τελικό της στόχο. Δεν θα κουραστούν να μας περιμένουν οι Τούρκοι δεκαετίες πολλές. Μας έχουν μάθει. Απλώς θα μας περιμένουν να διαπράξουμε το επόμενο σφάλμα...
* Τέως υφυπουργού Εθνικής Άμυνας και επίτιμου Αρχηγού ΓΕΕΘΑ

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση