Ένα θαυμάσιο αλληγορικό κείμενο του Σαραντάκου
Γιατί έπεσε η Πόλη;
Ένα ακόμη αριστούργημα του κυρίου Σαραντάκου έπεσε στα χέρια μου και μου προκάλεσε πολλές σκέψεις. Η ιστορία επαναλαμβάνεται και δυστυχώς, για όσους δεν την γνωρίζουν, επαναλαμβάνουν και τα λάθη που γίνονται στο διάβα της.
Το κείμενο που ακολουθεί θα πρέπει να μας προβληματίσει σε σχέση με τους νέους (και όχι μόνο) που σήμερα θέλουν να αλλάξουν τα πράγματα, χωρίς σύνεση, χωρίς υπομονή, δίχως να κοιτάξουν στα "κιτάπια" της ιστορίας και να διδαχθούν από όσα αυτή έχει να μας πει...
Το κείμενο του Σαραντάκου
Γιατί έπεσε η Πόλη;
Είναι κάτι σαν έθιμο: σε τακτά χρονικά διαστήματα, με κάποια ασήμαντη ή λιγότερο ασήμαντη αφορμή, η χώρα (ή τουλάχιστον ο κόσμος των ΜΜΕ) ανακαλύπτει το φλέγον πρόβλημα της λεξιπενίας των νέων κλπ, κλπ. Από κει και πέρα, ακολουθεί μια εντελώς προβλέψιμη διαδικασία που θα μπορούσε να δικαιώσει απόλυτα τον Παβλόφ.
Τώρα, σ’ αυτή την υποτιθέμενη γλωσσική εξαθλίωση των νέων, μπλέκονται τρία ή τέσσερα μοτίβα που δεν έχουν και πολύ στενή σχέση μεταξύ τους (π.χ. δημιουργία νέων εκφράσεων, χρήση διεθνοποιημένων αγγλικών, κ.ά.). Εγώ θα σταθώ, σ’ ένα απ’ αυτά, στη χρήση συντομογραφιών.
Διαβάζω ένα ρεπορτάζ-μοιρολόι που πληροφορεί τον αναγνώστη (για να φρίξει) ότι σε μηνύματα μέσω κινητών ή ηλεμηνύματα συναντάμε, π.χ. τα πρκλ, τπτ, δλδ, γμτ, ή τα ίδια λατινογραμμένα (prkl, tpt, dld, gmt) ή κάποιες αγγλικές συντομογραφίες, όπως asap ή cu – και πάει λέγοντας και κλαίγοντας.
Μια λογική παρατήρηση ή απάντηση θα ήταν ότι δεν είναι παράξενο να χρησιμοποιούνται συντομογραφίες, όταν θέλει κανείς να γράψει γρήγορα ένα εφήμερο και τηλεγραφικό σημείωμα, ιδιαίτερα όταν του μετράνε τις λέξεις. Στο κάτω-κάτω, συντομογραφίες χρησιμοποιούνται ακόμα και στον επίσημο γραφτό λόγο (δηλ., κλπ., κοκ, ό.π.).
Εγώ όμως, που είμαι πιο βιτσιόζος, ανάσυρα απ’ τη μνήμη μου κάτι λίγα από τις φτωχές μου σπουδές στην παλαιογραφία. Στα βυζαντινά χειρόγραφα (ή χφφ., αν μου επιτρέπετε) είναι καθιερωμένα διάφορα ανος (άνθρωπος), ουνος (ουρανός), πηρ (πατήρ), χς (Χριστός), σηρ (σωτήρ) και άλλα πολλά – με τη μόνη διαφορά ότι, επειδή οι τότε άνθρωποι είχαν την άνεση και την ευκολία να γράφουν με το χέρι, κι όχι να πατούν κουμπάκια, τραβούσαν και μια γραμμή από πάνω, ειδοποιώντας τον αναγνώστη ότι πρόκειται για συντομογραφία. Οι τύποι αυτοί, μάλιστα, κλίνονται έτσι συμπτυγμένα σε όλες τις πτώσεις (ανους = ανθρώπους) ή δίνουν παράγωγα (ανινος = ανθρώπινος). Άλλωστε, η ίδια ευκολία της γραφής με το χέρι τούς επέτρεπε να χρησιμοποιούν και ένα σωρό μυστήρια σημαδάκια, που αντικαθιστούν κάποιες σειρές γραμμάτων (π.χ. τις καταλήξεις –ειται και –ειν) ή και ολόκληρες κοινές λέξεις (εστί, φασί, πάντα, λόγος).
Φαίνεται πως η βυζαντινή νεολαία των γραφιάδων ήταν οκνηρή, κοιτούσε τη βολή της και δεν έδειχνε σεβασμό προς τη γλώσσα (όχι τουλάχιστον με τον τρόπο που της δείχνουν σήμερα σεβασμό οι παβλοφικοί κι οι καρατζαφέρηδες). Αλλά κι οι γεροντότεροι της εποχής εκείνης, ίσως υπερβολικά απορροφημένοι με το ζήτημα της σωτηρίας της ψυχής τους, ολιγωρούσαν και δεν τους κατσάδιαζαν. Πάλι καλά που δεν επινόησαν και το μονοτονικό, οι βυζαντινοί γεγέδες – με τόση τεμπελιά, ικανούς τους είχα.
Τι τα θέτε όμως, μ’ αυτά και μ’ αυτά, αλώθηκε στο τέλος η Πόλη – και μάλιστα όχι μια φορά αλλά δύο.
Ένα ακόμη αριστούργημα του κυρίου Σαραντάκου έπεσε στα χέρια μου και μου προκάλεσε πολλές σκέψεις. Η ιστορία επαναλαμβάνεται και δυστυχώς, για όσους δεν την γνωρίζουν, επαναλαμβάνουν και τα λάθη που γίνονται στο διάβα της.
Το κείμενο που ακολουθεί θα πρέπει να μας προβληματίσει σε σχέση με τους νέους (και όχι μόνο) που σήμερα θέλουν να αλλάξουν τα πράγματα, χωρίς σύνεση, χωρίς υπομονή, δίχως να κοιτάξουν στα "κιτάπια" της ιστορίας και να διδαχθούν από όσα αυτή έχει να μας πει...
Το κείμενο του Σαραντάκου
Γιατί έπεσε η Πόλη;
Είναι κάτι σαν έθιμο: σε τακτά χρονικά διαστήματα, με κάποια ασήμαντη ή λιγότερο ασήμαντη αφορμή, η χώρα (ή τουλάχιστον ο κόσμος των ΜΜΕ) ανακαλύπτει το φλέγον πρόβλημα της λεξιπενίας των νέων κλπ, κλπ. Από κει και πέρα, ακολουθεί μια εντελώς προβλέψιμη διαδικασία που θα μπορούσε να δικαιώσει απόλυτα τον Παβλόφ.
Τώρα, σ’ αυτή την υποτιθέμενη γλωσσική εξαθλίωση των νέων, μπλέκονται τρία ή τέσσερα μοτίβα που δεν έχουν και πολύ στενή σχέση μεταξύ τους (π.χ. δημιουργία νέων εκφράσεων, χρήση διεθνοποιημένων αγγλικών, κ.ά.). Εγώ θα σταθώ, σ’ ένα απ’ αυτά, στη χρήση συντομογραφιών.
Διαβάζω ένα ρεπορτάζ-μοιρολόι που πληροφορεί τον αναγνώστη (για να φρίξει) ότι σε μηνύματα μέσω κινητών ή ηλεμηνύματα συναντάμε, π.χ. τα πρκλ, τπτ, δλδ, γμτ, ή τα ίδια λατινογραμμένα (prkl, tpt, dld, gmt) ή κάποιες αγγλικές συντομογραφίες, όπως asap ή cu – και πάει λέγοντας και κλαίγοντας.
Μια λογική παρατήρηση ή απάντηση θα ήταν ότι δεν είναι παράξενο να χρησιμοποιούνται συντομογραφίες, όταν θέλει κανείς να γράψει γρήγορα ένα εφήμερο και τηλεγραφικό σημείωμα, ιδιαίτερα όταν του μετράνε τις λέξεις. Στο κάτω-κάτω, συντομογραφίες χρησιμοποιούνται ακόμα και στον επίσημο γραφτό λόγο (δηλ., κλπ., κοκ, ό.π.).
Εγώ όμως, που είμαι πιο βιτσιόζος, ανάσυρα απ’ τη μνήμη μου κάτι λίγα από τις φτωχές μου σπουδές στην παλαιογραφία. Στα βυζαντινά χειρόγραφα (ή χφφ., αν μου επιτρέπετε) είναι καθιερωμένα διάφορα ανος (άνθρωπος), ουνος (ουρανός), πηρ (πατήρ), χς (Χριστός), σηρ (σωτήρ) και άλλα πολλά – με τη μόνη διαφορά ότι, επειδή οι τότε άνθρωποι είχαν την άνεση και την ευκολία να γράφουν με το χέρι, κι όχι να πατούν κουμπάκια, τραβούσαν και μια γραμμή από πάνω, ειδοποιώντας τον αναγνώστη ότι πρόκειται για συντομογραφία. Οι τύποι αυτοί, μάλιστα, κλίνονται έτσι συμπτυγμένα σε όλες τις πτώσεις (ανους = ανθρώπους) ή δίνουν παράγωγα (ανινος = ανθρώπινος). Άλλωστε, η ίδια ευκολία της γραφής με το χέρι τούς επέτρεπε να χρησιμοποιούν και ένα σωρό μυστήρια σημαδάκια, που αντικαθιστούν κάποιες σειρές γραμμάτων (π.χ. τις καταλήξεις –ειται και –ειν) ή και ολόκληρες κοινές λέξεις (εστί, φασί, πάντα, λόγος).
Φαίνεται πως η βυζαντινή νεολαία των γραφιάδων ήταν οκνηρή, κοιτούσε τη βολή της και δεν έδειχνε σεβασμό προς τη γλώσσα (όχι τουλάχιστον με τον τρόπο που της δείχνουν σήμερα σεβασμό οι παβλοφικοί κι οι καρατζαφέρηδες). Αλλά κι οι γεροντότεροι της εποχής εκείνης, ίσως υπερβολικά απορροφημένοι με το ζήτημα της σωτηρίας της ψυχής τους, ολιγωρούσαν και δεν τους κατσάδιαζαν. Πάλι καλά που δεν επινόησαν και το μονοτονικό, οι βυζαντινοί γεγέδες – με τόση τεμπελιά, ικανούς τους είχα.
Τι τα θέτε όμως, μ’ αυτά και μ’ αυτά, αλώθηκε στο τέλος η Πόλη – και μάλιστα όχι μια φορά αλλά δύο.
Αναρτήσεις
Γράψτε τα δικά σας σχόλια
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Θα σας παρακαλούσα να είστε κόσμιοι στους χαρακτηρισμούς σας, επειδή είναι δυνατόν επισκέπτες του ιστολογίου να είναι και ανήλικοι.
Τα σχόλια στα blogs υπάρχουν για να συνεισφέρουν οι αναγνώστες στο διάλογο. Η ευθύνη των σχολίων (αστική και ποινική) βαρύνει τους σχολιαστές.
Τα σχόλια θα εγκρίνονται μόνο όταν είναι σχετικά με το θέμα, δεν αναφέρουν προσωπικούς, προσβλητικούς χαρακτηρισμούς, καθώς επίσης και τα σχόλια που δεν περιέχουν συνδέσμους.
Επίσης, όταν μας αποστέλλονται κείμενα (μέσω σχολίων ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου), παρακαλείσθε να αναγράφετε τυχούσα πηγή τους σε περίπτωση που δεν είναι δικά σας. Ευχαριστούμε για την κατανόησή σας...