Η ανικανότητα των ΗΠΑ, η δυναμική της Ρωσίας και η ευκαιρία της Ελλάδας
Η Οσετία και η Ελλάδα
Η σύρραξη ανάμεσα στη Γεωργία και τη Ρωσία, και η απόλυτη ανικανότητα των Ηνωμένων Πολιτειών και διεθνών οργανισμών να επηρεάσουν το αποτέλεσμα, είναι πειστική απόδειξη ότι ο κόσμος έχει μπει σε μια νέα εποχή, στην οποία οι μηχανισμοί που κρατούσαν τις ισορροπίες έχουν ξεπεραστεί. Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών είναι ανίκανος να επιβληθεί στα μέλη του εφόσον αυτά είναι μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας ή έχουν τη στήριξη μέλους του Σ.Α.
Για την Ελλάδα, οι εξελίξεις θα παρουσιάσουν σημαντικές προκλήσεις. Η πρώτη επίπτωση είναι η περαιτέρω αποδυνάμωση του ΟΗΕ, η οποία ξεκίνησε όταν η Ουάσιγκτον αντικατέστησε την ανάγκη ομοφωνίας πριν από στρατιωτικές παρεμβάσεις με το νέο δόγμα των «συμμαχιών των προθύμων». Η εμπλοκή των ΗΠΑ στο Ιράκ οδήγησε απευθείας στα γεγονότα των τελευταίων ημερών. Ακολουθώντας το παράδειγμα της Αμερικής, άλλες χώρες, όπως η αναδυόμενη Ρωσία, σκέφτηκαν ότι μπορούν κι αυτές να δρουν μονομερώς· μετά, η Γεωργία, ως μέλος της «πρόθυμης συμμαχίας» που εισέβαλε στο Ιράκ, αισθάνθηκε ότι ως προστατευόμενη της Αμερικής θα μπορούσε να τα βάλει με τη Ρωσία χωρίς να λογαριάζει τις επιπτώσεις· η αποδυνάμωση των ΗΠΑ λόγω των αναγκών που προκύπτουν από την εμπλοκή σε δύο πολέμους άνοιξε τον δρόμο για τη σφοδρή αντίδραση της Ρωσίας εναντίον της Γεωργίας, επειδή η Μόσχα γνωρίζει ότι η Ουάσιγκτον δεν μπορεί να κάνει κάτι ουσιαστικό, ούτε σε διμερές επίπεδο ούτε στο Συμβούλιο Ασφαλείας.
Το δυστύχημα είναι ότι η απαξίωση του ΟΗΕ βρίσκει και την Ευρωπαϊκή Ενωση σε μεγάλη αδυναμία, χωρίς ενιαία φωνή στη διεθνή σκηνή. Η Συνθήκη της Λισσαβώνας, την οποία τορπίλισαν πριν από λίγο καιρό οι Ιρλανδοί ψηφοφόροι, θέσπιζε έναν ισχυρό «υπουργό Εξωτερικών», ο οποίος θα λειτουργούσε ως η φωνή 500 εκατομμυρίων Ευρωπαίων. Τώρα, η κάθε χώρα πρέπει να κανονίσει την πορεία της.
Εδώ βρίσκεται η μεγάλη πρόκληση της Ελλάδας, η οποία βρίσκεται σε έναν άλλο κόσμο, με νέους συσχετισμούς δυνάμεων, την ώρα που μένουν άλυτα μεγάλα περιφερειακά θέματα, όπως το Κυπριακό, οι σχέσεις Αθηνών - Σκοπίων και το Κόσοβο.
Τώρα η Αθήνα θα βρεθεί ανάμεσα στην Ουάσιγκτον και τη Μόσχα στη διαμάχη επιρροής στην περιοχή. Παρόλο που η Αμερική παραμένει ο σημαντικότερος σύμμαχος της Ελλάδας, τα τελευταία χρόνια η Ουάσιγκτον έχει πάρει ξεκάθαρη θέση υπέρ των Σκοπίων, αγνοώντας επιδεικτικά τις ευαισθησίες της Αθήνας. Αυτή η υποστήριξη οδηγεί την ηγεσία των Σκοπίων να προκαλεί την Αθήνα με κινήσεις που μόνο προς λύση του προβλήματος δεν οδηγούν.
Ενώ η Ελλάδα «φλέρταρε» με τη Ρωσία, υπογράφοντας συμφωνίες για την παροχή φυσικού αερίου και την κατασκευή αγωγών, δεν είχε φθάσει σε σημείο έντασης με τις ΗΠΑ – έως την άσκηση του βέτο εναντίον της ένταξης της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ πριν από λίγους μήνες. Ενδεικτικό του πόσο περιπλέκεται η υπόθεση τώρα, είναι άρθρο Αμερικανού αναλυτή στην «Ιντερνάσιοναλ Χέραλντ Τρίμπιουν» την περασμένη Τρίτη. Ο Εντουαρντ Π. Τζόσεφ του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς πρότεινε την άμεση ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ σε αντίποινα για τη ρωσική επέλαση στη Γεωργία. Οσο παράλογη και αν ακούγεται η πρόταση, δείχνει πόσο άμεσα μας αφορά η Οσετία. Στο θέμα του Κοσόβου, η Ελλάδα είναι από τις λίγες χώρες της Ε.Ε. που δεν έχουν αναγνωρίσει τη μονομερή κήρυξη ανεξαρτησίας της σερβικής επαρχίας, βάζοντας την Αθήνα στην πλευρά της Ρωσίας σε μια υπόθεση που οι ΗΠΑ θεωρούν κρίσιμη για το γόητρό τους.
Μια ισχυρή Ρωσία, η οποία έχει δείξει μεγάλο ενδιαφέρον για τις σχέσεις της με την Ελλάδα, μπορεί να ωφελήσει τα ελληνικά διπλωματικά συμφέροντα. Αλλά είναι δύσκολο και επικίνδυνο για την Αθήνα να ανατρέψει μια πολιτική δεκαετιών και να συμμαχήσει με τη Μόσχα σε όποια διένεξη με την Ουάσιγκτον. Ο ασφαλέστερος δρόμος για τις ΗΠΑ και την Ελλάδα είναι να δώσει η Ουάσιγκτον τη στήριξη που στερεί από την Αθήνα τόσα χρόνια, αναγνωρίζοντας ότι η πιο σίγουρη επένδυση είναι η στήριξη ενός παλιού και δοκιμασμένου σύμμαχου, ο οποίος μπορεί να παίξει σταθεροποιητικό ρόλο όσο καμία άλλη χώρα στην περιοχή. Ετσι, θα βγουν κερδισμένες οι ΗΠΑ, η Ελλάδα και η Ρωσία.
Tου Νικου Κωνστανταρα
Η σύρραξη ανάμεσα στη Γεωργία και τη Ρωσία, και η απόλυτη ανικανότητα των Ηνωμένων Πολιτειών και διεθνών οργανισμών να επηρεάσουν το αποτέλεσμα, είναι πειστική απόδειξη ότι ο κόσμος έχει μπει σε μια νέα εποχή, στην οποία οι μηχανισμοί που κρατούσαν τις ισορροπίες έχουν ξεπεραστεί. Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών είναι ανίκανος να επιβληθεί στα μέλη του εφόσον αυτά είναι μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας ή έχουν τη στήριξη μέλους του Σ.Α.
Για την Ελλάδα, οι εξελίξεις θα παρουσιάσουν σημαντικές προκλήσεις. Η πρώτη επίπτωση είναι η περαιτέρω αποδυνάμωση του ΟΗΕ, η οποία ξεκίνησε όταν η Ουάσιγκτον αντικατέστησε την ανάγκη ομοφωνίας πριν από στρατιωτικές παρεμβάσεις με το νέο δόγμα των «συμμαχιών των προθύμων». Η εμπλοκή των ΗΠΑ στο Ιράκ οδήγησε απευθείας στα γεγονότα των τελευταίων ημερών. Ακολουθώντας το παράδειγμα της Αμερικής, άλλες χώρες, όπως η αναδυόμενη Ρωσία, σκέφτηκαν ότι μπορούν κι αυτές να δρουν μονομερώς· μετά, η Γεωργία, ως μέλος της «πρόθυμης συμμαχίας» που εισέβαλε στο Ιράκ, αισθάνθηκε ότι ως προστατευόμενη της Αμερικής θα μπορούσε να τα βάλει με τη Ρωσία χωρίς να λογαριάζει τις επιπτώσεις· η αποδυνάμωση των ΗΠΑ λόγω των αναγκών που προκύπτουν από την εμπλοκή σε δύο πολέμους άνοιξε τον δρόμο για τη σφοδρή αντίδραση της Ρωσίας εναντίον της Γεωργίας, επειδή η Μόσχα γνωρίζει ότι η Ουάσιγκτον δεν μπορεί να κάνει κάτι ουσιαστικό, ούτε σε διμερές επίπεδο ούτε στο Συμβούλιο Ασφαλείας.
Το δυστύχημα είναι ότι η απαξίωση του ΟΗΕ βρίσκει και την Ευρωπαϊκή Ενωση σε μεγάλη αδυναμία, χωρίς ενιαία φωνή στη διεθνή σκηνή. Η Συνθήκη της Λισσαβώνας, την οποία τορπίλισαν πριν από λίγο καιρό οι Ιρλανδοί ψηφοφόροι, θέσπιζε έναν ισχυρό «υπουργό Εξωτερικών», ο οποίος θα λειτουργούσε ως η φωνή 500 εκατομμυρίων Ευρωπαίων. Τώρα, η κάθε χώρα πρέπει να κανονίσει την πορεία της.
Εδώ βρίσκεται η μεγάλη πρόκληση της Ελλάδας, η οποία βρίσκεται σε έναν άλλο κόσμο, με νέους συσχετισμούς δυνάμεων, την ώρα που μένουν άλυτα μεγάλα περιφερειακά θέματα, όπως το Κυπριακό, οι σχέσεις Αθηνών - Σκοπίων και το Κόσοβο.
Τώρα η Αθήνα θα βρεθεί ανάμεσα στην Ουάσιγκτον και τη Μόσχα στη διαμάχη επιρροής στην περιοχή. Παρόλο που η Αμερική παραμένει ο σημαντικότερος σύμμαχος της Ελλάδας, τα τελευταία χρόνια η Ουάσιγκτον έχει πάρει ξεκάθαρη θέση υπέρ των Σκοπίων, αγνοώντας επιδεικτικά τις ευαισθησίες της Αθήνας. Αυτή η υποστήριξη οδηγεί την ηγεσία των Σκοπίων να προκαλεί την Αθήνα με κινήσεις που μόνο προς λύση του προβλήματος δεν οδηγούν.
Ενώ η Ελλάδα «φλέρταρε» με τη Ρωσία, υπογράφοντας συμφωνίες για την παροχή φυσικού αερίου και την κατασκευή αγωγών, δεν είχε φθάσει σε σημείο έντασης με τις ΗΠΑ – έως την άσκηση του βέτο εναντίον της ένταξης της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ πριν από λίγους μήνες. Ενδεικτικό του πόσο περιπλέκεται η υπόθεση τώρα, είναι άρθρο Αμερικανού αναλυτή στην «Ιντερνάσιοναλ Χέραλντ Τρίμπιουν» την περασμένη Τρίτη. Ο Εντουαρντ Π. Τζόσεφ του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς πρότεινε την άμεση ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ σε αντίποινα για τη ρωσική επέλαση στη Γεωργία. Οσο παράλογη και αν ακούγεται η πρόταση, δείχνει πόσο άμεσα μας αφορά η Οσετία. Στο θέμα του Κοσόβου, η Ελλάδα είναι από τις λίγες χώρες της Ε.Ε. που δεν έχουν αναγνωρίσει τη μονομερή κήρυξη ανεξαρτησίας της σερβικής επαρχίας, βάζοντας την Αθήνα στην πλευρά της Ρωσίας σε μια υπόθεση που οι ΗΠΑ θεωρούν κρίσιμη για το γόητρό τους.
Μια ισχυρή Ρωσία, η οποία έχει δείξει μεγάλο ενδιαφέρον για τις σχέσεις της με την Ελλάδα, μπορεί να ωφελήσει τα ελληνικά διπλωματικά συμφέροντα. Αλλά είναι δύσκολο και επικίνδυνο για την Αθήνα να ανατρέψει μια πολιτική δεκαετιών και να συμμαχήσει με τη Μόσχα σε όποια διένεξη με την Ουάσιγκτον. Ο ασφαλέστερος δρόμος για τις ΗΠΑ και την Ελλάδα είναι να δώσει η Ουάσιγκτον τη στήριξη που στερεί από την Αθήνα τόσα χρόνια, αναγνωρίζοντας ότι η πιο σίγουρη επένδυση είναι η στήριξη ενός παλιού και δοκιμασμένου σύμμαχου, ο οποίος μπορεί να παίξει σταθεροποιητικό ρόλο όσο καμία άλλη χώρα στην περιοχή. Ετσι, θα βγουν κερδισμένες οι ΗΠΑ, η Ελλάδα και η Ρωσία.
Αναρτήσεις
Γράψτε τα δικά σας σχόλια
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Θα σας παρακαλούσα να είστε κόσμιοι στους χαρακτηρισμούς σας, επειδή είναι δυνατόν επισκέπτες του ιστολογίου να είναι και ανήλικοι.
Τα σχόλια στα blogs υπάρχουν για να συνεισφέρουν οι αναγνώστες στο διάλογο. Η ευθύνη των σχολίων (αστική και ποινική) βαρύνει τους σχολιαστές.
Τα σχόλια θα εγκρίνονται μόνο όταν είναι σχετικά με το θέμα, δεν αναφέρουν προσωπικούς, προσβλητικούς χαρακτηρισμούς, καθώς επίσης και τα σχόλια που δεν περιέχουν συνδέσμους.
Επίσης, όταν μας αποστέλλονται κείμενα (μέσω σχολίων ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου), παρακαλείσθε να αναγράφετε τυχούσα πηγή τους σε περίπτωση που δεν είναι δικά σας. Ευχαριστούμε για την κατανόησή σας...