Ο καιρός πάντα μελαγχολεί και δακρύζει την Μεγάλη Παρασκευή

Η HΜΕΡΑ ΤΩΝ ΕΠΙΤΑΦΙΩΝ

Στις εκκλησιές όλης της χώρας, αναβιώνει σήμερα η κορύφωση του μαρτυρίου του Θεανθρώπου και η δραματική πορεία προς το Γολγοθά και τη Σταύρωση. Μεγαλοπρεπείς ή ταπεινοί, ανθοστολισμένοι χειροποίητα ή από ανθοπωλεία, ξυλόγλυπτοι ή μεταλλικοί, οι επιτάφιοι με την ίδια ευλάβεια και τον ίδιο σεβασμό σε όλες τις εκκλησιές της Ροδόπης δέχονται σήμερα το προσκύνημα όλων των πιστών της πόλης που συμμερίζονται το θείο δράμα.

Σημείο συνάντησης το απόγευμα η κεντρική πλατεία της πόλης, αφού προηγουμένως έχουν κάνει την προβλεπόμενη περιφορά στις ενορίες τους.
Ο επιτάφιος των νεκροταφείων που κινείται μέσα από τους τάφους και την κοινωνία των νεκρών συγκεντρώνει εκατοντάδες επισκέπτες που δεν λησμονούν τα μνήματα και τους ανθρώπους που έχασαν από την ζωή. Οι μυροφόρες, νεαρά κορίτσια που ξενύχτισαν στον στολισμό των επιταφίων έχοντας πρωτεύοντα ρόλο υπάρχουν σε αρκετούς ναούς, ενώ και ο καιρός συμβαδίζοντας στην ατμόσφαιρα του πένθους κάθε Μεγάλη Παρασκευή θα δακρύσει…
Χθες Μεγάλη Πέμπτη, οι νοικοκυρές κατά παράδοση ετοίμασαν τα τσουρέκια και έβαψαν τα κόκκινα αβγά. Το αβγό συμβολίζει από την αρχαιότητα την ανανέωση της ζωής και το κόκκινο χρώμα, το αίμα του Χριστού. Παλιότερα συνήθιζαν να τοποθετούν το πρώτο κόκκινο αβγό στο εικονοστάσι του σπιτιού για να ξορκίζουν το κακό. Σε κάποια χωριά, πάλι, σημάδευαν το κεφάλι και την πλάτη των μικρών αρνιών με την κόκκινη μπογιά που είχε χρησιμοποιηθεί για το βάψιμο των αβγών. Συνήθιζαν επίσης να φυλάσσουν μία από τις κουλούρες της Μεγάλης Πέμπτης στο εικονοστάσι για να προστατεύονται τα μέλη της οικογένειας από τα μάγια. Την πιο ιερή μέρα της Μεγάλης Εβδομάδας αποτελεί η σημερινή Μεγάλη Παρασκευή, μέρα κορύφωσης του θείου δράματος με την Αποκαθήλωση από το σταυρό και την Ταφή του Χριστού. Λόγω του πένθους της ημέρας οι νοικοκυρές δεν ασχολούνται με τις δουλειές του σπιτιού, αποφεύγοντας ακόμη και το μαγείρεμα. Με λουλούδια που μαζεύουν ή αγοράζουν, οι γυναίκες πηγαίνουν στις εκκλησίες και στολίζουν τον Επιτάφιο. Το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής γίνεται στις εκκλησίες αναπαράσταση της ταφής του Χριστού, ενώ εντός της ημέρας οι πιστοί προσκυνάνε τον Επιτάφιο και τα παιδιά περνάνε από κάτω “για να τους πιάσει η χάρη”.
Σύμφωνα με την παράδοση, όταν σταυρώθηκε ο Χριστός, η Παναγία καθόταν στην παρηγοριά, στο τραπέζι που γίνεται μετά τις κηδείες. Πέρασε μια καλογριά την είδε και σχολίασε: “Ποιος είδε γιο στο σταυρό και μάνα στο τραπέζι.” Η Παναγία ακούγοντας την της είπε: “Σύρε, μάνα Καλή, μήτε να ψάλλεσαι, μήτε να λειτουργιέσαι. Αν κρεμασθώ εγώ, θα κρεμασθούν μανάδες κι αν πνιγώ εγώ, θα πνιγούν μανάδες. Μονάχα κάθομαι για να παρηγορηθούν όλες οι μανάδες”.
Η μάνα Καλή έφυγε μετανιωμένη και λυπημένη και γι’ αυτό, ενώ υπάρχει Αγία Καλή δεν λειτουργιέται. Αυτή η παράδοση ζωντανεύει κάθε Μεγάλη Παρασκευή. Τη Μεγάλη Παρασκευή πολλοί πίνουν ξύδι, ενώ στην Κρήτη, βράζουν σαλιγκάρια και πίνουν το ζουμί τους, που είναι ιδιαίτερα πικρό. Στην Κορώνη δεν βάζουν τίποτα στο στόμα τους. Επίσης, σε πολλά χωριά οι άντρες δεν ασχολούνται με μαστορέματα και ιδιαίτερα με καρφώματα που παραπέμπουν στον τρόπο θανάτου του Χριστού. “Μάστορης-ξεμάστορης καρφί δεν εκάρφωνε”, λέει η λαϊκή παροιμία.

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση