Πόλεμος καί Εἰρήνη

Όσα δέ φέρνει ὁ χρόνος τά φέρνει ἡ ὥρα!

Ἡ ἀπόφαση τοῦ Προέδρου Τράμπ νά ἄρει τό ἐμπάργκο πώλησης ὅπλων στήν Κύπρο μετά ἀπό τριάντα τρία ὁλόκληρα χρόνια, ἡ παρέμβασή του στόν Πρόεδρο Ἐρντογάν μέ στόχο τήν ἀποκλιμάκωση καί ἡ εὐλογία Πομπέο στήν συμφωνία Δένδια – Σούκρι γιά τήν τμηματική ὁριοθέτηση τῆς ΑΟΖ μέ τήν Αἴγυπτο, γεννοῦν ἐλπίδες ὅτι οἱ Ἀμερικανοί ἀπομακρύνονται ἀπό τήν Τουρκία καί ἔρχονται πρός τό μέρος μας. Ἔτσι ὥστε μέ τήν βοήθειά τους καί τήν βοήθεια τῶν Γάλλων νά ἀποφύγουμε τόν πόλεμο. Εἶναι ὅμως ἔτσι; Γιά νά καταλήξουμε σέ συμπέρασμα πρέπει νά ἀπαντήσουμε σέ τρία ἐρωτήματα.

Εἶναι ἡ στρατηγική τῶν ΗΠΑ ἡ ὁλική ρήξη μέ τήν Τουρκία ἤ ἁπλῶς ἡ ἀπομάκρυνση ἀπό τήν Τουρκία;
Εἶναι οἱ ΗΠΑ ὁ καταλυτικός παράγων γιά τήν ἐπίλυση τῆς διένεξης ἤ μήπως δέν λαμβάνονται ὑπ’ ὄψιν ἀπό τόν Ἐρντογάν ὁ ὁποῖος αἰσθάνεται πλέον στρατιωτικά δυνατός γιά νά τίς ἀψηφᾶ καί νά συνεχίζει τήν ἀγορά ρωσσικῶν πυραύλων;

Ἔχει καταφέρει ἡ Ἑλλάς ἕως τώρα νά ἐκμεταλλευτεῖ τήν στρατηγική δυσφορία τῶν Ἀμερικανῶν γιά τόν Ἐρντογάν ἤ οἱ βολικές ἡγεσίες της μέ πρώτη τήν κυβέρνηση τοῦ ΣΥΡΙΖΑ πέταξαν τίς κατά καιρούς εὐκαιρίες στά σκουπίδια τῆς ἱστορίας; (καθώς θεώρησαν προτιμώτερο νά διαπραγματευτοῦν πολιτικά κέρδη γιά τόν ἑαυτό τους παρά ἐγγυήσεις γιά τήν χώρα.) Θά ἀπαντήσω τά ἐρωτήματα ὄχι μέ τήν αὐτή σειρά ἀπαραιτήτως.

Στρατηγική δυσφορία ἡ ὁποία ἔφθασε στό ἐπίπεδο τῆς ρήξης μέ τό πραξικόπημα τοῦ 2016 ἀσφαλῶς καί ἔχουν οἱ Ἀμερικανοί. Κατ’ ἀρχάς ἐπειδή ποτέ δέν θά ξεχάσουν τήν ἄρνηση τοῦ Ἐρντογάν νά διευκολύνει τήν εἰσβολή τους στό Ἰράκ μέσω τῆς βάσης τοῦ Ἰνσιρλίκ. Τό «ὄχι» αὐτό γράφτηκε στά τεφτέρια τους. Ἦταν ὁ πρῶτος κλονισμός. Ἔπειτα ἐπειδή ἡ ἡγεσία τῆς Τουρκίας ἀπό τά πρῶτα της σχήματα (Ἐρντογάν-Γκιούλ-Νταβούτογλου) δέν ἔκρυψε τίς διαθέσεις της: Εἶναι ὅλοι ἀπόφοιτοι σκληρῶν ἰσλαμικῶν σχολείων. Ὁ Νταβούτογλου μάλιστα ἐπιχείρησε νά σπουδάσει στό Στάνφορντ ἀλλά τόν ἀπέπεμψαν, γι’ αὐτό καί κατέφυγε στήν Μαλαισία. Ἡ ὑποβόσκουσα κρίση στίς σχέσεις Ἐρντογάν – ΗΠΑ κορυφώθηκε μέ τό ἀποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα τοῦ 2016 τό ὁποῖο ὅλοι γνωρίζουμε ποιός ὀργάνωσε. Δείτε ποῦ βρίσκεται σήμερα ἐξόριστος ὁ Γκιουλέν καί θά βεβαιωθεῖτε. 

Ἔξαλλος ὁ Σουλτάνος μετά ταῦτα προσεδέθη στό ἅρμα τοῦ Πούτιν ὁ ὁποῖος τόν εἰδοποίησε γιά τό πραξικόπημα, ἐνῶ σέ πρότερο χρόνο τοῦ εἶχε διαβιβάσει τήν πληροφορία ὅτι τό ρωσσικό Σουχόι τό κατέρριψαν προβοκατόρικα οἱ ἀξιωματικοί πού ἑτοίμαζαν τό πραξικόπημα καί εἶχαν ὡς στόχο νά τινάξουν στόν ἀέρα τήν μεταξύ τους προσέγγιση. Ἡ κρίση ἐμπιστοσύνης στίς σχέσεις Ἀμερικῆς – Τουρκίας μετά τό 2016 δέν ὁδήγησε στήν τελική ρήξη, δέν ἀπομακρύνθηκαν οἱ βάσεις τους ἀπό τήν γείτονα, ὡστόσο εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα τήν μεταφορά δυτικῶν δραστηριοτήτων στήν Ἑλλάδα. Ἡ ἀμερικανική διοίκηση παρέμεινε σκεπτική μέ τόν Σουλτάνο, ἀλλά τό Σταίητ Ντηπάρτμεντ διαφώνησε μέ τήν ἄποψη τοῦ Πενταγώνου (καί τοῦ Ἰσραήλ), ὅτι ὁ Ἐρντογάν ἐπέφερε κοινωνική μετεξέλιξη στήν Τουρκία καί ὁδεύει πρός πακιστανοποίηση.

Ἡ Ἑλλάς ὅλη αὐτήν τήν περίοδο παρακολούθησε μέ ἐνδιαφέρον τήν μεταβολή τῶν διαθέσεων τῶν ΗΠΑ ἀπέναντι στήν Τουρκία, ἀλλά δέν κέρδισε αὐτά πού θά μποροῦσε νά κερδίσει. Μεταξύ 2016-2019 ὁ πρέσβυς Πάυατ ὁ ὁποῖος πρέπει νά παρασημοφορηθεῖ ἀπό τήν χώρα του γιά τίς ὑπηρεσίες του (κέρδισε τόσα γιά αὐτήν χωρίς ἀνταλλάγματα) κατάφερε νά μετατρέψει τήν ἑλληνική ἐπικράτεια σέ ἀεροπλανοφόρο τῶν ΗΠΑ. Ἀλεξανδρούπολη, Ἄραξος, Στεφανοβίκειο, Σούδα κ.λπ. εἶναι τά νέα καί παλαιά ὁρμητήρια τῶν ΗΠΑ μαζί μέ τήν βάση Bonsteel (πού μετά τίς Πρέσπες ἐνετάχθη στό ΝΑΤΟ.) Οἱ Ἀμερικανοί «ντίλαραν» μαζί μας, ἀλλά ὅπως μοῦ ἔλεγε προσφάτως ἀκαδημαϊκός πού ἐκτιμῶ «ἐμεῖς δέν ζητήσαμε τίποτε, δέν ντιλάραμε μαζί τους!». Οὐδεμία ἐγγύηση ἀσφαλείας μᾶς ἐδόθη ἀπέναντι στήν τουρκική ἐπιθετικότητα. Παραδοθήκαμε τόσο ὥστε ὅπως διαπίστωσε ὁ Νῖκος Δένδιας στήν διαπραγμάτευση γιά τήν ἀμυντική συμφωνία μαζί τους ὁ ΣΥΡΙΖΑ δέν προνόησε οὔτε γιά ἑλληνική φρουρά ἔξω ἀπό τό Στεφανοβίκειο γιά νά δηλώνεται τοὐλάχιστον ἡ ἐθνική μας κυριαρχία. Ὅταν τούς ἔθεσε τό θέμα, ἡ ἀπάντηση πού ἔλαβε ἦταν «μά ὁ ΣΥΡΙΖΑ δέν μᾶς τό ζήτησε!». Χάσαμε λοιπόν! Δέν ζητήσαμε κανένα χειροπιαστό ἀντάλλαγμα ἀπό τίς ΗΠΑ, ἡ Ἀριστερά παραῆταν «προβλέψιμη». Ταυτόχρονα δέν τολμήσαμε καί χάσαμε χρόνο καί οἱ δύο κυβερνήσεις, ΣΥΡΙΖΑ καί ΝΔ, νά προχωρήσουμε στήν συμμαχία μέ τήν Γαλλία. Ἀπό πέρυσι τόν Ὀκτώβριο ἔπρεπε νά εἴχαμε καταλήξει μέ τούς Γάλλους. Θυμίζω ὅτι «ἐκπαραθυρώθηκε» ὁ σύμβουλος τοῦ Πρωθυπουργοῦ Δημήτρης Μητρόπουλος πού ἐπέμενε μαζί μέ ἄλλες δυνάμεις γιά τήν ἀγορά τῶν φρεγατῶν. Γιά νά φθάσουμε σήμερα νά πανηγυρίζουν μέ σαββατιάτικα πρωτοσέλιδα αὐτοί πού πανηγύριζαν γιά τήν καρατόμησή του!

Ὁ Ἐρντογάν τέλος φαίνεται ὅτι συνειδητοποιεῖ τρία πράγματα. Ὁ παλαιός κόσμος τελείωσε καί τόν διαδέχεται ἕνας πολυπολικός στόν ὁποῖο ἡ Τουρκία –κατά τήν ἄποψή του– μπορεῖ νά γίνει πόλος. Συνειδητοποιεῖ ὅτι μπορεῖ νά ἀψηφᾶ τίς ΗΠΑ οἱ ὁποῖες διχασμένες καί περισπασμένες ὁδεύουν πρός ἱστορικές ἐκλογές. Συνειδητοποιεῖ ὅτι ἡ διάλυση τῶν μεταπολεμικῶν ἰσορροπιῶν τοῦ προσφέρει τήν ἱστορική εὐκαιρία νά κερδίσει μέ τά ὅπλα ἤ μέ τόν διάλογο αὐτό πού διεκδικεῖ δεκαετίες τώρα ἀπό τήν Ἑλλάδα. Τόν ἔλεγχο τοῦ Αἰγαίου καί τῆς Ἀνατολικῆς Μεσογείου.

Τί νά περιμένουμε ἀπό τίς ΗΠΑ μετά ταῦτα λοιπόν; Καί στό μέτρο πού ὁ Ἐρντογάν δέν τίς ὑπολογίζει, ἔχει νόημα νά περιμένουμε;

Ἀπό ὅσο φαίνεται οἱ ΗΠΑ δέν ἐπιθυμοῦν αὐτήν τήν στιγμή, σέ προεκλογική περίοδο, πόλεμο μεταξύ δύο χωρῶν μελῶν τῆς συμμαχίας. Ὁ πόλεμος θά ἐνταφιάσει τό ΝΑΤΟ καί τυπικῶς. Δέν εἶναι ἕτοιμες γι’ αὐτό. Ἐξ οὗ οἱ παρεμβάσεις τοῦ Τράμπ στόν Ἐρντογάν, ἐξ οὗ καί ἡ Προεδρική ἀπόφαση γιά τό ἐμπάργκο. Οἱ ΗΠΑ δέν θέλουν ἐπίσης τόν Ἐρντογάν ἀνεξέλεγκτο στήν Μεσόγειο. Εὐλόγησαν τήν συμφωνία τμηματικῆς ὁριοθέτησης Ἑλλάδος – Αἰγύπτου γιατί α) σαλαμοποιεῖ τά θέματα τοῦ Αἰγαίου καί τῆς Ἀνατολικῆς Μεσογείου πρός ὄφελος καί τῶν δικῶν τους συμφερόντων β) ἀφήνει ζωτικό χῶρο στόν Ἐρντογάν τήν περιοχή τοῦ Καστελορρίζου ἡ ὁποία καταλαμβάνεται ἐδῶ καί εἴκοσι μέρες διά χρησικτησίας γ) ἀπομακρύνει τόν Ἐρντογάν ἀπό τήν ΑΟΖ τῆς Κρήτης νήσου ἐπί τῆς ὁποίας ἔχουν καί στρατιωτικά συμφέροντα ἀλλά καί ἐνεργειακά (νοτίως). Ἡ ἕως τώρα παρέμβασή τους πρακτικά λοιπόν ἔχει ὡς στόχο τήν ἀποφυγή τοῦ πολέμου καί τήν διάλυση τοῦ ΝΑΤΟ, τήν de facto (στό Καστελλόριζο) καί de jure (στήν Κρήτη μέ τήν αἰγυπτιακή συμφωνία) μοιρασιά τῆς Μεσογείου μεταξύ Ἑλλάδος – Τουρκίας καί τήν διασφάλιση τῶν στρατηγικῶν τους συμφερόντων. Ἀκόμη δέν ἔχουν φθάσει στό σημεῖο τῆς ρήξης μέ τούς Τούρκους, ὅπως θά θέλαμε λοιπόν. Ἴσως καί νά μήν φθάσουν ποτέ ἄν προορίζουν τόν Σουλτάνο γιά τοποτηρητή τους στήν Λιβύη. Ἐπί τῆς οὐσίας τῶν διαφορῶν, στέκονται στήν μέση. Τούτων δοθέντων ἡ Ἑλλάς κινδυνεύει. Κινδυνεύει νά κερδίσει τόν πόλεμο καί νά χάσει στήν εἰρήνη. Κινδυνεύει νά ὁδηγηθεῖ ἀνακουφισμένη σέ ἕνα τραπέζι διαπραγματεύσεων ἐπειδή ἀπέφυγε τήν σύρραξη καί γλύτωσε ἔδαφος. Κινδυνεύει νά τῆς ζητηθεῖ καταπονημένη ὅπως εἶναι, νά παραχωρήσει ἔδαφος μέ διαπραγματεύσεις καί ὄχι μέ πόλεμο. Ἐάν φθάσουμε στό σημεῖο αὐτό, τότε πρέπει νά ζητήσουμε ἀπό τίς ΗΠΑ αὐτά μοῦ μᾶς «χρωστᾶνε» ἀπό τό 1996. Μέ πρῶτο καί κύριο τήν ἀναγνώριση τῆς ἀναμφισβήτητης κυριαρχίας μας στά νησιά, μέ πρῶτα τά Ἴμια. (Εἶναι γνωστό ὅτι ὁ Χόλμπρουκ εἶχε τό 1996 στήν κατοχή του τηλεγράφημα πρέσβεως τῶν ΗΠΑ ἀπό τήν Ρώμη πού τοῦ ἔλεγε ὅτι οἱ βραχονησῖδες εἶναι δικές μας, ἀλλά τό ἀγνόησε.) Στόν διάλογο πρέπει νά στείλουμε τόν λογαριασμό λοιπόν στούς συμμάχους μας καί ἐκεῖνοι πρέπει νά βάλουν τό χέρι στήν τσέπη καί νά τόν πληρώσουν. Ἀλλιῶς δέν θά ἀργήσει ἡ μέρα πού τό κρίσιμο ὑποκείμενο, ὁ ἴδιος ὁ ἑλληνικός λαός, θά ἀρχίζει νά πιέζει τίς ἡγεσίες νά συμπεριφέρονται ὅπως ὁ τρελλός Ἐρντογάν. Ἀπρόβλεπτα. Δέν εἶναι ἀργά! Ἡ ἐπέτειος τοῦ 2021 προσφέρεται. «Ταμάμ».

Μανώλης Κοττάκης
Εστία


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση